2472 Dictee zondag 14-11-2021 (1) dictee Dictee van de dag (392) √

Dictee – dictees [2472]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 465 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (392)

1. In die schurkenstaat [slechte reputatie in wereldpolitiek] draagt bezoek altijd een bazooka [licht draagbaar antitankwapen, nou ja ...]. Braziel(hout) (pernambukhout) is zeer hard (brasilethout is de onechte soort). Basilicum (VD ook: brasilicum, brasilicom) is trekzalf en basilicum (VD ook: bazielkruid, koningskruid) is een lipbloemige plant, als kruiderij [specerijen] gebruikt. Basilica's zijn basilieken. Het gaat daar altijd over B-dur (muziek: B-majeur, B grote terts) [zelfs spoedeisende zaken langzaam behandelen]. Wanneer krijgen we de drie-urige werkweek? Een bêche de mer is een zeekomkommer. De beauté du diable [schoonheid van de jeugd] is niet blijvend. Een beauceron is een herdershond. De beau monde is de high society [de upper ten, hogere kringen, elite]. Het is de hele week al zo: de garçon [vrijgezel; kelner, ober] heeft zijn beaux jours niet [er niet goed uitzien]! Bij het schaatsen deden ze beentje-over [pootje-over]. Naast het bedsteetje hing een beeltenis van de uitvinder van de beeldenaar [muntstempel]. Tot hoelang kon je nog met BEF-munten [bee-ee-èhf] en -biljetten betalen? Waarin verschillen precies Mayavolk, Eskimovolk en bedoeïenenvolk? Al was het maar de hoofdletter ...

2. Schuld moet bekend worden. Dan kun je dat bekendmaken en zal het bekend worden, bekendstaan en bekend zijn. Het bek-en-veerrot (het snavel-en-veerrot) wordt veroorzaakt door een circovirus. Het kleine Beiram (Bairam) is bij de islamieten het Suikerfeest, het grote Beiram het Offerfeest. Hun motto was 'beid [dt is archaïsch] de tijd': met hun beidjes moesten ze de tijd beiden [geduldig zijn]. Trekkebekken [lelijk, raar gezicht trekken] is niet wat bekkentrekkers doen: bekken [lelijke gezichten] trekken. Het raadsstuk was in het beleidschinees geschreven. Je zal maar een bellerophonsbrief [ee] (uriasbrief) moeten bezorgen [die jezelf in het verderf stort ...] … Met beloken Pasen eten we altijd bel paese [zachte Italiaanse kaas]. Een benefietvoorstelling is voor een beneficiant [krijgt opbrengst van een benefietvoorstelling], de voorstelling wordt ter benefice [voordele] van hem gegeven. Hij heeft zijn kinderen gebensjt [gezegend]. De voscursus [vohs – VOS, Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving] is iets anders dan de vos-cursus [vee-oo-èhs] in Suriname [vos: voortgezet onderwijs voor senioren, vos-school]. Traditiegetrouw, der traditie getrouw, gaan we op zondag skûtsjesilen [oe] [wedstrijdzeilen met Friese tjalk] of fierljeppen [polsstokverspringen].

3. 's Zondagsmiddags, 16 oktober, zijn we naar de Doelen [eigennaam] in Rotterdam geweest voor een concert. Ik houd van symfonieën en symfonieorkesten. Daar speelde het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO) [èhr-pee-haa-oo]. We genoten van het eerste pianoconcert en de vierde symfonie van – mijn buurvrouw speldde me op de mouw, dat ik die naam verkeerd spelde – Pjotr Iljitsj Tsjaikowski (VD), beide luid klinkende muziekstukken, zeg maar zeer luid. De eerstevioolspeler stal de show. Voor aanvang schalde ons het gebruikelijke 'please switch off your mobile phone' in de oren. Uit het programmablaadje dat we altijd kochten [tegenwoordig: krijgen], citeer ik nog wat termen: componist, kerstavond, vulgair, waardeloos, zeggingskracht, première, tournee, critici, enthousiast, repertoirelijst, conservatorium, recensiebaan, homoseksualiteit, in extenso, wurggreep, fagot, Tsjaikowki's vriend, scherzo, pizzicato, arabesken en te veel wijn.

4. 't Vissershuis is een restaurant in Breskens. Met je mobiele telefoon kun je tegenwoordig zelfs QR-codes scannen. Vanaf volgende week heb ik een prepaid arrangement (prepaidarrangement). Een van de aardigste woorden vind ik nog steeds 'push-upbehaatje', dat je kunt verkorten tot 'push-up-bh'tje'. Een trein railt (of spoort). Het triootje droeg tricotjes . Sub rosa [in vertrouwen, off the record] vertelde ze me dat ze van de roze club [niet in wdb.: lhbt'ers etc.] was. De heffe des volks, het gepeupel, het schorriemorrie, ving aan te morren. Het illusoire [denkbeeldige] van geluk, wat is dat? Wat zijn je huidige zielenroerselen? In Suriname is een placer [ee] een goudveld en kaskawi [van dansmuziek = kaseko en spirituele wintimuziek = kawina] een muziekstijl met percussie-instrumenten en erotische teksten. Kabula is een muziekstijl en basis voor een kabulafeest. Een poku is een liedje. Bekende politieke partijen zijn: VHP (Verenigde Hindoestaanse Partij, thans: Vooruitstrevende Hervormingspartij) en de SPA (Surinaamse Partij van de Arbeid).

5. De Surinaamse dollar geven we aan met SRD. Van de politieke groeperingen moeten ook nog genoemd worden: DNP2000 (Democratisch Nationaal Platform 2000), NF (Nieuw Front, Surinaamse politieke coalitie van NPS, VHP, SPA en andere partijen), NPS (Nationale Partij Suriname) en NDP (Nationale Democratische Partij). De begrippen 'surined' en 'suriprof' moet je maar opzoeken [zie alinea 6]. De ijzerhart [lucht] is een zekere loofboom [en ijzerhard – grond – een plant]. Een egraz is een strijkinstrument. En dan ten slotte zo nog maar een paar Surinaams-Nederlandse woorden: schudbus
(ritme-instrument), bamboritahemd, monkimonki, ograi, ouma, scag en skratjie (skraki, vergelijk: skratjie pokoe = skrakipoku(!)).

6. De antwoorden zijn trouwens: 'in de jaren zeventig naar Nederland geëmigreerde Surinamer' en 'betaaldvoetbalspeler uit Suriname'. Vanuit het Haagse meldde men de komende val van het kabinet. 'Vivant' is de derde persoon van 'vivere' (lang zullen ze leven). Mijn betbetovergrootvader (die term bestaat volgens genealogen niet!) was de allerallerliefste(!). Je moet je niet blindstaren (blind kijken) op de verdiensten van het bollenpellen(!). Je bent je blocnoteje vergeten! Een bogey [golf: één slag boven par] kan niet rijden, een bogie [draaibaar onderstel bij de spoorwegen] wel. Kan dat: meer bêtes noires [+ zwarte schapen] in één familie? Twijfelachtig ... Beaverteen is hetzelfde als beverteen [barchent, moleskin]. Mijn beppe (bebbe – grootmoeder) bepte [kletsen, ouwehoeren]. Wat moet je nu op een rijpaard met een bereimes [trekmes met recht lemmet]? Via betamax [standaard voor video, nooit echt ingeburgerd] werden de bètablokkers [geneesmiddel voor bloeddrukverlaging en regulering van het hartritme] geïntroduceerd. Hij gebruikte nogal vaak pluralia (pluralissen) modestiae (wij hebben … – majesteitsmeervoud). Hij berstte [barstte] van de zenuwen toen hij het grof wild berste [besluipen]. Wat is Berliozs [oo] (Berlioz') [oos] muziek toch prachtig! Bertillonnage [antropologisch signalement vaststellen van misdadigers] vind je het meest in de antropologie.

7. Een berthe [met berthekraag] is een kanten pelerine. Hij wilde niet ervan blijk geven dat hij zich ermee ging bezighouden. Bezint [archaïsch, modern: bezin] eer ge begint. Een bezanté [bnw.] vlak is gevuld met bezanten (byzantijnen). Verwar (de ww.) 'betonnen' [afbakenen met tonnen, scheepvaart] en 'betonneren' [beton …] niet. We nuttigden een biefburger. De Beefeaters – Tower of London – staan niet in de wdb. De priester wilde de biddeman (de) biecht horen in een biedermeierstoel [1815-1850]. Een bidbook is een biedboek [bedrijfsovername, Olympische Spelen, etc.]. Is een boek kaften nu typisch secretaressewerk? Helpt bhang [bheng, verdovend middel] bij de bhaktiyoga [mystieke yoga, devotie]? Het Groene Boekje wil dat wij 'biedermeiermeubelen' [znw.] schrijven [VD ook wel: biedermeier meubelen]. De giframp vond indertijd in Bhopal [niet in wdb., India] plaats. Een bigband maakt bigbandmuziek, de bigbangtheorie gaat over de big bang, de bigfoot is de yeti en een bigarreau is een Franse kers. Een wijndrinker wil wijn drinken, een bierdrinker wil bier drinken, een koffiedrinker wil koffiedrinken en een theedrinker wil theedrinken. Die bullebak van een bullenbijter kon wat mij betreft onverwijld de bietenbrug opgaan(!).

8. Zo, nou nog lekker een biestepannenkoek. Dat zijn mooie dicteewoorden: bifurqueren, bifurcatie [splitsen in tweeën], confisqueren en confiscatie [in beslag nemen, inbeslagname]. De bietenboer was een bietebauw, maar ook een bietenverbouwer. Wil je deze verpleegster bijbrengen, hoe ze iemand moet bijbrengen, waardoor deze zal bijkomen? Wil je niet, dat moet er nog bij komen! De upper ten [elite], jij wilt daarbij horen? Het bijdehandse paard is het bijdehandst. Dit schip moet nu alle zeilen bijhebben. Dit is toch wel een uit-de-tijdse jurk! Ajax heeft deze match bij lange na nog niet gewonnen! De bijbehorende oorkonde krijg je nog. Een accu kun je chargen [SR: opladen] met een charger. Generaals in schurkenlanden willen nog weleens coupen [een coup plegen]. Cube-ijs [GB] bestaat uit kubusjes met een gat erin. Bij het bomen ruimen werd er met de boomruimer (treedozer – niet in wdb.) flink gedozerd [met de bulldozer]. Dollariseren is omrekenen in US-dollars. Bitawiri [SR: bladgroente met enigszins bittere smaak] kun je eenvoudig als groente eten.

9. Wij mochten ons djoinen [aansluiten – vgl. uit Engels: join the club] bij het Jeugdparlement [specifiek SR]. Van nazi-ideologen houden we niet zo, van dicteologen (niet in wdb. – analogie: theologen, theekenners) natuurlijk wel. Je kunt wel iemand boven op de kast jagen, maar hoe komt diegene dan erbovenop? Bouilli is soepvlees en bouillie is brij. Een billfold is een dubbel te vouwen herenportemonnee. Billiton is een tinrijk eiland. Een bleeder [bedrijf] is verlieslijdend. Een bledsproeier sluit je aan op een bledkraan. Een blancet is een blanco accept. Deze blanc-bec [melkmuil, lafbek] houdt van blanc-manger [nagerecht]. Een blanc-seing is een blanco cheque. Drink je bonekamp [jenever, niet meer in wdb., merk: Boonekamp] of beerenburg (idem, GB ook: berenburg(er))? Ze schreven elkaar regelmatig billets-doux [kort liefdesbriefje]. Je mag van je af bijten, maar je moet me niet afbijten [afsnauwen]! Zij wil er garen bij spinnen. Dat bedrag moet bijgeschreven worden. Wil je er nog wat bijschrijven [betreft bijv. rekening]? De bilharzia is een tropische infectieziekte [bilharziasis, schistosomiasis]. Dat kozijn moet nog afgebeten worden, zei hij afgemeten. Getrouwde hindoevrouwen dragen een bindi.

10. De taart was mi-parti [in tweeën verdeeld], de koek onderging een tripartitie [verdeling in drieën]. Een bipartiete regering is een tweepartijenmachtsblok. Tripartites zijn in België driepartijenregeringen waaraan deelgenomen wordt door de drie traditionele partijen, namelijk de christendemocratische, liberale en socialistische. Dat zijn dus tripartiete regeringen, die ook tripartiet overleg plegen. De bizon [wild rund] zag hoe de anaconda [reuzenslang, waterboa] de bisamrat oppeuzelde, nou ja … Hij was blatant [opvallend, overduidelijk] blasé [oververwend] en liet de boel blauwblauw. Bleu d'Auvergne of bleu de Bresse is niet te vreten blauwschimmelkaas.