Dictee – dictees [2280]
Oefendictee 603 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (254)
1. In de kruidhof [met kruidmoes/kruudmoes] stond een voormalig kruithuis. Ik wil komijnekaas. Het ijs vertoonde kruiing. Kruimeldeeg is pâte brisée. Hij neemt altijd die kruip-door-sluip-doorverbinding. Noem je dat een kruip-uit of een kruip-in [armelijk klein huisje]? Een Maltezer kruis is een johannieterkruis. Sommige oudgereformeerde gemeenten noemen zich Gemeente onder het Kruis (die bestaat dan uit kruisgezinden). Een Egyptisch kruis is een ankh. Hij is drager van het kruis van Lombok [1896]. Zij is lid van het Blauwe Kruis [de geheelonthouders]. Wat is staurolatrie [kruisaanbidding]? Is het Zuiderkruis het Kruis? Ja: Crux, sterrenbeeld. Toques en zoeaven zijn kruisbeschermers [homoniemen]. Rypofobie is smetvrees. ADHD (GB ook wel: adhd) – onthoud dat nu eens – is attention deficit hyperactivity disorder. Zij kon er niet op komen, zij kon het zich niet herinneren. Het rattenkruid is de kruisbladwolfsmelk, daar vergiftig je echt niemand mee ... [wel met rattenkruit]. De Kruisvinding en de Kruisverheffing zijn allebei een kruisfeest.
2. De gekruisigde Christus is de Gekruisigde, of (Jezus) de Gekruiste (en ook het Kruislam, met als beeld een kruislieveheer). Op Aswoensdag ga je een kruisje halen. De Kerk onder het Kruis, een afscheiding van de Nederlandse Gereformeerde Kerk, is een kruiskerk. Een crosspass is een kruispass. Een rode kruispost(!) komt tweemaal negatief in de dagboeken voor. Een kruisrad bijt niet, maar is een tourniquet. Zouden ze nog wel plaats hebben in de Grote Kerk in Apeldoorn bij het Groot Bijbels Dictee, alwaar dat dictee zal plaatshebben? Een ksar (mv.: ksour oe) is een versterkt woestijndorp van de I/Amazighen (enk. beide Amazigh – in het Nederlands traditioneel bekend als Berbers), veelal bestaande uit een of meer gezamenlijke voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs) en lemen woningen van twee of (soms) meer verdiepingen met een dakterras met slaapgelegenheid. Een kruitkoek [samengeperst kruit] kun je niet eten.
3. Hoe oud is het woord 'kruudmoes' [kruidmoes] al? In de kruisweek valt Hemelvaartsdag. Krulandijvie is frisee en een krulbol is een zottebol [bij het spel: plat en rond]. Ksi's belichamen de veertiende letter van het Griekse alfabet. Een ktèma eis aei is een bezit voor altijd. In Zweden houden ze van het kubbspel. Een kubist kan een aficionado van Rubik zijn. Een kudo('s) [oe/joe – ook: kudos – enk.!] is een uiting van waardering [op internet]. In een sprookje van Moeder de Gans komt Riket met de kuif als hoofdpersoon voor. Hij zal wel naar Kuilenburg gaan [bankroet gaan of doodgaan – Culemborg]. De finale is in de Kuip [Feyenoord, Rotterdam]. Wat zou 'kuipjesteken' [volksspel, vaatjesteken] zijn? Werken kuipers [vatenmaker] met een kuippers [papierindustrie]? Wat moeten een kuise jozef en een kuise suzanna samen uitvoeren? Tja, kuisheid. Een külliye is een bijgebouwencomplex van een moskee, een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument. En werken zij ook met kukri's [mes van Gurkha's]? En wat is de Kulak? Heeft dat met de KU Leuven te maken? Ja; Katholieke Universiteit Leuven, afdeling Kortrijk. De hanen kukelekuden (werkwoord: kukelekuen).
4. Bestaat de Ku Klux Klan [KKK] nog? Kumdo is een Koreaanse zwaardkunst. Heb je 'Kuifje in Irak' al gelezen? Een kumquat is een zure vrucht en de kuna de munteenheid van Kroatië [HRK]. De kundalini is de scheppende energie in het hindoeïsme. Kungfu is een bepaalde traditionele Chinese vechtsport. Zij zijn kunnengenoten. Ik moet erop aan [GB – VD fout: (soms) aaneen] kunnen. Je hebt Kunst met een grote K en kunst met een kleine k. De kunst om de kunst is l'art pour l'art. De artes liberales zijn de vrije kunsten. De kunstacademie is een hbo-instelling. Kuren doe je in een kurhaus [oe]. Hoeveel jaar is Openbaar Kunstbezit al niet meer op tv? Een batikkunstenaar doet aan batikken. Wat jij insinueert, is laag bij de grond. Het lukte met veel kunst- en vliegwerk. Kunstgoud is oreïd. Een kunsthart is een hart-longmachine. Een kunstkween [kunstmatig onvruchtbaar gemaakte koe] is onvruchtbaar. Bij ouderen horen kunst- en hulpmiddelen. De kunstraad wilde een kunstraat [in een bijenkorf] doen schilderen.
5.
Die bijl uit het steentijdperk is een waardevol artefact [door
mensen gemaakt]. In dit rayon
[die streek]
moet hij rayon [kunstzijde]
verkopen. Het kurieren am Symptom is zoiets als rommelen in de marge.
De kurkeik is een altijdgroene katjes dragende (ook:
katjesdragende – vgl. besdragend)
boom. Kunstterpentijn is white spirit en een kunstvervalsster is een
truqueuse [m.:
truqueur]. Waarom schrijven we
'kurkentrekker', maar 'kurkestrik'
[estrik =
plavuis]? Zolang de lepel in de
brijpot staat, doen we aan kurkjebreien, punniken. Indiërs en
Hindo(e)stanen
dragen vaak kurta's [hemd
van rijkversierd katoen]. Kuru
[spongiforme
encefalopathie bij kannibalen in
Papoea-Nieuw-Guinea, lachbuien]
dat is lachen! Ze is een echte kussebek
[houdt van
kussen]. Het ottoman is een
wollen of zijden ripsweefsel, van ribbetjesgoed
dus. Een kuster is een coaster [schip].
Er is koopwaar te kust en te keur. Cabotage is kusthandel. Een
kustnevel is een cacimbo. Die kust- of zeestad floreert.
6.
De aanduiding kut-Marokkaan [k-Marokkaan,
denk ook aan:
troetel-Marokkaan, excuus-Marokkaan, Nedermarokkaan,
mocro, soussie en Riffijn of riffie]
is niet positief. Helpt een AZT-kuur
(azidothymidine)
aidspatiënten? Ja. Het woord 'café'
schrijf je met een diakritische kuut (acutus,
accent aigu). KV-nummers
(Köchelverzeichnis)
verwijzen naar werken van W.A. Mozart. Om de status
quo (niet
de status aparte!) te handhaven,
moet je op je qui-vive zijn. In de
STER-reclame lieten ze een ster-van-bethlehem [GB,
plant, dus niet – VD – de ster van Bethlehem, de Kerstster]
zien. Die drugs zijn gestasht [èh]
[geheim opslaan,
drugs]. Het gaat staagjes aan,
langzaamaan, vooruit. Ik ben niet te kwader trouw, want hij is de
kwaaie pier. Hij is bezeten door de Kwade. Wat is het Joodse kwaad?
Antwoord: de woeker. Hij heeft een duo
boze buurmannen: hij moest tussen die twee kwade(!)
kiezen. Is het uithalen van kattenkwaad
een oudemannenkwaal? Met kwacha's betaal
je in Zambia
(ZWK,
historisch: ZMK)
en Malawi
(MWK).
Wat is de kwadratische vergelijking van dit oppervlak in cartesische
coördinaten? In Indië is toeak palmwijn. Kwalijk nemen [altijd
los] is (schertsend,
cryptogram)
stelen.
7.
Kwaito is Zuid-Afrikaanse dansmuziek met traditionele Afrikaanse
elementen en rap, hiphop, r&b (arrenbie,
rhythm-and-blues), reggae en
house. Kwakwabangi's zijn Surinaamse percussie-instrumenten. Die rare
kwant stemde kwansuis [schijnbaar,
quasi] toe. Kwantiseren
is uitdrukken in quanten. Wat is het
verschil tussen de existentiële [voor
sommige geldt] en de universele
kwantor [alle]?
Een qubit
is een kwantumbit [0,
1, beide of ertussenin]. De
kwanza is de munteenheid van Angola
[AOA].
De kwantumtheorie (quantentheorie)
stamt van Max Planck. Een derde min een kwart is een twaalfde (reken
maar na). Kan een kwartanker
[geen tanker, maar
11 flessen wijn – anker = 44/45 flessen met 36 liter]
varen? Nee, dus. De montezumakwartel
behoort tot de kwartels van de Nieuwe Wereld. Het eerste kwartier zit
tussen nieuwemaan (GB
ook wel:
nieuwe maan) en vollemaan (GB
ook wel:
volle maan) in. Dit boek is in
kwartoformaat [qto]
gedrukt. Wil je die
pc-foto van het kwartszand een kwartslag draaien?
Hij is nu
president-directeur: alle ogen zijn gericht op Kwatta. Een
kweekschaaltje [voor
micro-organismen] is een
petrischaaltje. Hij dicht regelmatig in kwatrijnen [gedicht,
strofe van 4 regels].
8. Kwas is een Russische drank. De Kweekschoolwet slaat niet meer op de pabo. In de kweekkas [broeikas] zaten we kweekwee [gebakje, ook: kwee] te eten en dronken we kweewijn [uit kweeën, vrucht van de boom]. Kwela is jazzy dansmuziek (townships, Zuid-Afrika). Een kwelderwal is een door mariene afzettingen gevormde rug. Ik hou niet van die kwetssters. Opa is slap, hij krijgt een kwijlslab. Kwikbeits is een oplossing van dikaliumtetracyanomercuraat (kaliumkwikcyanide) in kaliumcyanide. Daar zijn ze weer, de kwik-I- en -II-chloride. Dat laatste dient overigens voor kyaniseren [hout bederfwerend maken]. Kwikwi's [vis] hebben beenplaatjes. Vertel nu de kwintessens maar eens! We staan quitte: die rekeningen zijn al gekwiteerd [voor voldaan tekenen]. De Kyotodoelen zullen niet worden gehaald. Kyrialen hebben betrekking op misgezangen. Met een KZ-syndroom (KZ: Konzentrationslager, concentratiekamp) kon je een KZ-verklaring krijgen. Een rare kwibus is een vreemde kwast, een quidam trouwens ook.
9. Het komt, quién sabe [uh] (wie weet), misschien toch nog goed. Een quillaja is een zeepboom. Wat is een quincunx [figuur met 4 elementen + 1 in het midden] en wat is een quine [kie-nuh] [dobbelen: 2 vijven]? Die quislingregering moet weg, wees op je qui-vive. Hij cryptte het bericht tot een versleuteld item. De cryotherapie werkt met koude. Kryoliet is ijssteen, krypton is een chemisch element (36, symbool: Kr) en met een krytron kun je atoombommen ontsteken. Op het joodse Slotfeest hielden ook de Delftse studenten hun slotfeest. Deze boekhandel besloot een ramsjkoers te gaan varen. De kapers hebben al heel wat buitgemaakt. Er was veel soesa [ophef] over de sousafoon [muziekinstrument]. Kennis(sen) is macht. Mijn bête betbetovergrootmoeder (volgens genealogen: oudmoeder) was zich niet bewust van haar bête humaine [dierlijke in de mens], had nog nooit gehoord van bètafaculteiten en verachtte en verwenste bedwantsen. Ze at vaak een bete broods. De bedgenotentwist – let wel: van beiderlei kunne – liep uit de klauw. Hij was zum Tode betrübt.
10.
Een dronkenlap heeft een stuk in zijn
kraag. Medische afkortingen: ADHD (ook
wel: adhd –
attention
deficit hyperactivity
disorder),
aids (acquired
immune
deficiency
syndrome),
CABG (bypass
– coronary
artery
bypass
grafting),
cara (chronische
aspecifieke
respiratorische
aandoeningen,
astma, COPD
– chronic
obstructive
pulmonary
disease),
des (di-ethylstilbestrol),
dktp (difterie,
kinkhoest,
tetanus,
polio),
DNA (deoxyribonucleic
acid),
ecg (elektrocardiogram),
eeg (elektro-encefalogram),
hiv (human
immunodeficiency
virus),
ivf
(in-vitrofertilisatie),
MBD (minimal
brain
dysfunction),
MRI (magnetic
resonance
imaging),
MS (multiple
sclerose),
PMS (premenstrueel
syndroom),
rem(slaap
– rapid
eye
movement),
RIP (niet
in wdb., ruimte
innemend
proces,
gezwel), RSI
(repetitive
strain
injury,
ook: CANS –
complaints
of arm,
neck and/or
shoulder,
KANS –
klachten
aan arm,
nek en/of
schouder),
SARS (severe
acute
respiratory
syndrome),
SBS (niet
in wdb., sickbuildingsyndroom),
tb of tbc
(tuberculose)
en TIA (transient
ischaemic
attack).
Van mijn nieuwe kunstgebit kreeg ik bleinen [blaren].
Trouwens: een bleinenbijter is een glazenmaker [libel].
Je zou er hoorndol (ook:
horendol) van worden. Ze zullen
erop zitten (te)
wachten. Het was opzitten en pootjes geven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten