Dictee – dictees [2273]
Oefendictee 609 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (248)
1. Dat lijkt me ten enenmale onmogelijk, zelfs als je het ten tweeden of ten derden male probeert. Een he is een heteroseksueel. Een heavymetalband speelt heavy metal. Een hebe is een bevallige schenkster of een altijdgroene sierheester. Voor de betekenis van hebi's [onhebbelijkheid] moet je in het Sranan(g)(tongo) zijn. Geldt die hectaretoeslag (VD, GB) nog steeds? De hedjra (hidjra – H de herdenking ervan) is het trekken van Mohammed van Mekka naar Medina, 622, begin van de islamitische jaartelling. Van heken [enk.: heek] wordt stokvis gemaakt. Hatsiekadee (GB; VD: hatsekiedee, hatsiekiedee, hotsiekiedee), wat een flits! Hatsjie, gezondheid! Wat is hawkingstraling [uitgezonden door zwart gat], mijnheer de fysicus? Wat is dat een mooie hazelaren bank! In zijn hawaïhemd nuttigde hij een hawaïburger. Hebben jullie ook vaak haagschool gehouden [spijbelen]? Haagwindeslingers, zijn dat pi(e)spotjes? Mensen met haantjesgedrag moeten wel haantjes-de-voorste zijn. Wie aan haarkloven doet, is heel duidelijk een vitter. Doe jij aan hathayoga?
2. Het haarknippen is het haar knippen. Haarplukken is zich of anderen de haren uittrekken. Het hadeïcum is een onaards (niet-aards) geologisch tijdperk. Kinderen kunnen op haciënda's [landgoed, farm] heerlijk ravotten. Een hakkenei is een damespaard. Halfgeopend is halfgesloten. Halfopen [bnw.] is half dicht. [De deur stond half open – bijwoord]. Rare wiskunde: halfeen plus halfzeven is halfacht (vier dus?). Chauffeur, stop even bij deze halteplaats. Die halvegare dacht dat het halvemaan (ook: halve maan) was. Een hamas is een Hamasstrijder. Deze brug is nog handbediend. De werkwoorden hamergooien, hamerslingeren en handboogschieten worden voornamelijk als infinitief gebruikt. De handbreedtemaat wordt weinig meer gebruikt. Wil jij hand-en-spandiensten voor hen verrichten? Er wordt geen kunst- en vliegwerk gevraagd! Het handlezen komt alleen voor in de onbepaalde wijs. Handtekenen staat tegenover (tgov. – ook: t.o.) lijntekenen. Handspel of handsbal is gewoon hands. Handzetten is letterzetten met de hand, en dus niet machinezetten.
3.
De hangglider [zweeftoestel]
hangglidede en de boekenwurm bloemleesde. Een grote hans [laten
voorstaan op rijkdom] kan
moeilijk een schraalhans [gierigaard]
zijn. Een hapax is een opzichzelfstaand woord (ook:
hapax eirèmenon of hapax legomenon).
De happy few [de
paar bevoorrechten] hadden een
happy hour met een happy end. Een man die hard draaft, is nog geen
harddraver, misschien wel een doordraver. De Harderwijker heeft
gerookt, de harderwijker [gerookte
haring] is gerookt. Wil je het ei
hardgebakken of hardgekookt? We eten onder andere haricots
verts [mv.
– dunne sperzieboontjes]. Hij
is kampioen haring kaken [ww.,
anders: het haringkaken]. Schrijf
correct: 'harteloos' en 'hartenlust'.
Zou een donjuan vaak harten jagen? Ik herken de hartneuroseproblemen.
Palm-, pok- en brazielhout worden hardhout
genoemd, harthout is kernhout. Het
Apachevolk, de Cheyennes en de Cherokees zijn indiaanse volksstammen
uit
Noord-Amerika. Spreken alle indianen hetzelfde Indiaans?
Zambo's [zwarte
man, indiaanse vrouw],
tercerone(n)
[ook: terceroon,
West-Indische kleurling, kind van mulatten (blanke
en zwarte)
en mestiezen
(blanke en
indiaanse vrouw)], squaws
[indiaanse vrouw],
sachems [indiaans
opperhoofd, ook: sachembij] en
piaimannen (GB,
VD ook piaimans – SR: indiaanse sjamaan).
4. Hij kent hier heg noch steg. Zo'n heidebrand is imponerend, maar triest. Hei, dat is verkeerd! De heiige lucht bedierf het uitzicht. Wat voor mat is een heimat [geboorteland]? Het optreden van Heintje Pik [de duivel] heeft inmiddels een soort heintjedavidseffect. Hij heisterde [gejaagd heen en weer lopen, ijsberen] nogal. Hela, wat moet dat? Hij is een heldensagenverzamelaar. Een helicon is een militairemuziekinstrument [militair muziekinstrument]. De heliogravuremaker oogstte succes. Een heliosis is een zonnesteek. De eurocrisis is een beetje gehelleniseerd, gegraeciseerd. Een heloot is kortweg, kort gezegd, een lijfeigene. Hij is een echte he-man [geprononceerd mannelijke man]. Hemeltjelief, helemaal vergeten! In een hemerotheek vind je ook kranten. Een hemicyclus is een halve boog. De hemotoxinegehaltebepaling (van slangengif) is lastig. Een hendiadys is een bepaalde stijlfiguur. Hij hengstte erop los. Een gekke henkie is vaak gauw geneigd te zeggen: "Ik ben gekke Henkie niet." De herculesarbeid van zo'n hercules is herculisch. Waarom is herdersmat geen het-woord? Nu – 2021 – wel in GB en VD!
5. Klinkt raar, dat het meervoud van 'heros' 'heroën' is. De her(i)heri is een eenpansgerecht. De vorst was getooid met hermesstaf en hermelijnen mantel. Ook hernhutters, Moravische broeders, nuttigen weleens een hernhutter gebakje, een hernhuttertje dus. Wie worden aangeduid met het herrenvolk [natuurlijke heersers, t.o. slaven]? Hij heeft een hersenholteontsteking. Een goed Nederlands woord voor braindrain is hersenvlucht, hersenemigratie. Ik vind hem behoorlijk superstitieus [bijgelovig]. De kauw- en slikbewegingen vinden vrijwel tegelijkertijd (terzelfder tijd, tezelfdertijd) plaats. Geef mij maar hespenspek [varkenslapje met spekzwoerd]. Wat is het verband tussen hertz [eenheid frequentie] en hertshoorn [plant]? Antwoord: geen enkel.
6. Lang leve Piet! Hij heette de soep. Denk maar aan heet maken. De hevea [plant] levert rubber. Het hiëratisch [priesterlijk] schrift is een vereenvoudiging van het Egyptische hiërogliefenschrift (GB ook: hiëroglyfenschrift) bij het schrijven op papyrus. Dat wordt in de hiernavolgende alinea uitgelegd. Hiertegenover staan ook voordelen. Professor, wat is een higgsdeeltje [godsdeeltje, higgsboson]? Is dat ons hinterland [achterland]? Hihats [= 2 bekkens, met voetpedaal bewogen] vindt men aan een drumstel. Deze schrijver hanteert altijd de hij-vorm. Het hindekalf verdronk. Hoe zeg je dat in het Hindi? Hij hintte [hint geven] de onderwereld op een politie-inval. Hij is altijd al een hinkepoot geweest; hij hinkepinkt nog steeds. Veel geboren en getogen Hindoes spreken Hindo(e)staans en hebben hindoese gewoonten. Wat in de volksmond weleens 'moesjes' of 'vliegjes' genoemd worden, zijn zwarte vlekjes die je ziet als gevolg van fijne troebelingen in het oogglasvocht, de officiële benaming ervoor is 'mouches volantes' of 'muscae volitantes' [beide mv.].
7.
Hummus
[h/ch 2x
oe] is
puree van gekookte kikkererwten (kekers,
kekererwten). Humus
[uu uh]
is teelaarde. Zij is erg gecharmeerd van blue (blauwe)
stilton [kaas].
Bij het schrijven van hiv-geïnfecteerde
[haa-ie-vee]
lijk je bij dictees twee mogelijkheden te hebben, maar dat is schijn:
de schrijfwijze hivgeïnfecteerde [hihf]
heeft immers een andere uitspraak. Een ho
is een homoseksueel. Op het hobu (hoger
onderwijs
buiten de
universiteit)
zitten hobuers, op de havo havoërs en op het vwo vwo'ers. Ik houd
niet van dat hocus-pocusgedoe [hocus
pocus]. De hoedna is een
wapenstilstand met een niet-islamitische
vijand. Ik vind 'de hoegrootheid' een raar begrip. Het gaat er hoeks
en kabeljauws aan toe (als
waren het de Hoekse en Kabeljauwse Twisten
– GB: T,
VD:
t
– 2021
VD ook T!). Waar is het
hoestpastilledoosje? Ken je de Emser en
Drostes pastilles? Hij zweert bij hoeveboter.
De Meierij van 's-Hertogenbosch is heel bekend. Dat hofsteetje is
hooggelegen.
8. Hoofdpijnwijn wordt meestal aangeduid met chateau migraine. Zowel Nederland als België hebben een hof van cassatie. Er zijn meerdere hoven van assisen. Hij wil graag hogerop komen. Komt hogeschoolrijden ook bij kunstschaatsen voor? Holderdebolder is een bijna-synoniem van halsoverkop (kop over bol, in allerijl, in aller haast). Hij holede bij het putten [golf]. De grotbewoner (hij hoolde) zag toe. De holklinkende (of: holst klinkende) vaten zijn meestal leeg. Een holoniempje is een term die het geheel van iets weergeeft, terwijl in werkelijkheid slechts een deel wordt bedoeld [lichaam voor hoofd of dat laatste voor mond]. Met homeostase wordt zelfregulering bedoeld. Holtedieren zijn coelenterata (ee, evt. eu coelenteraten). Kun je een holsteiner berijden of moet je die bereiden? Homespun [zeker weefsel] dient voor sportkostuums. Een 'kan' als vaatwerk en 'kan' als hulpwerkwoord zijn homofoon. De hominidenfamilie bestaat uit dieren zoals mensapen [Hominidae].
9.
Wee de homofobe [met
homohaat] medemens. 'Wet-staal'
en
'wets-taal' zijn homogrammen of -grafen. Het is hommeles: hij
loopt te hompelen [gebrekkig
lopen]. Een faillissementsakkoord
moet gehomologeerd [door
de rechtbank bekrachtigd] worden.
'Hard' en 'hart' zijn homoniemen, 'kater' is homoniem. Een hommer
[mannetjesvis]
is geen kuiter [wijfjesvis].
Hij zette ons een hondsvottenmaaltijd voor. Hij had er hoofse
manieren aan overgehouden. Zijn dit hoog- of laag(radio)actieve
stoffen? Hij is hobbyist in het hooggebergtetoppen
fotograferen. De Schotse Hooglanders schoten de Schotse hooglanders
af. Die komen overigens allebei uit de Highlands. De minister van
Buitenlandse Zaken vaardigde de hoogstgeplaatste ambtenaar af. Ik
acht deze theorie hoogstonwaarschijnlijk. Het wordt een
goed hooi-jaar. De hoogvlaktebegroeiing
heeft erg geleden. De term 'hooked' [verslaafd]
wordt vooral gebruikt door harddrugsgebruikers. Hoornaars behoren tot
een grote wespensoort. Van je hopsa, hopsasa.
10. De hysop is een lipbloemige heester met lancetvormige bladeren en hemelsblauwe bloemen, die rijk is aan etherische olie (ook: een wijwaterkwast). De term 'hysteron proterons' (ook: hystera protera) ["Hij schaafde zijn knieën en viel."] is ontleend aan het Grieks. Het leven is een hordeloop. Horae [hora] hebben met de magnetische noordrichting te maken (het zijn ook getijdenaanduidingen, getijaanduidingen). De horen [mv.] zijn godinnen van de jaargetijden, van de tijdwisseling. Die Siberische kou laat me siberisch. Zijn dat nu dagactieve nachtvlinders? Jantje Kaas was een koning [Willem I], Jan Kaas zit bij de marine.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten