Dictee – dictees [2252]
Oefendictee 625 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (232)
1.
Is er een nuanceverschil tussen resumé
en resumptie? Niet echt. Retabels
[achterwand,
eventueel met predella = optrede van het altaar]
vind je achter een altaar. Resurrectie is opstanding uit de dood. Een
retailbank [particulieren,
kleine bedrijven] heeft meestal
geen multinationals als klant. Dat vraagt om nadere uitleg: het
reticulaire stelsel of reticulo-endotheliaal systeem [zeker
weefsel in de milt]. Reticules
zijn afsluitbare handtassen. Reüsseren [slagen]
leidt tot réussite(s)
[succes].
Van Dale heeft voor retraite [terugtocht,
teruggetrokken leven] ook nog
ritraite en ritratta. Nee, die zijn beide een
herwissel. Is retortenkool
eetbaar? Nee, chemisch product! In de
revanchematch revancheerde hij zich. Het
Reveil en de Reformatie zijn heel specifieke godsdienstige
stromingen. De reveille [sein
om soldaten te wekken] wordt
geblazen. Revindicatie is terugvordering van eigendom. Een volmacht
kun je revoceren [herroepen,
intrekken – niet: revoqueren,
wel: evoceren = evoqueren = voor de geest roepen, oproepen].
Mijn ellende revisited [opnieuw
in de aandacht]. Reykjavik ligt
op IJsland. Een revolte [opstand]
is vaak revoltant [weerzinwekkend].
Ik moest toen naar het Riagg-centrum, gevestigd in een
rez-de-chaussee [benedenwoning].
Een rhinestone is een rijnsteen (en
geen reinsteen = grenssteen). Die
ridderzatentocht was zeer geslaagd.
Vindt men die rieten stoelen echt mooi? Hij zal schadeloosgesteld
worden.
2. De rigor mortis, de lijkverstijving, is al ingetreden. No pun intended: de woordspeling is toevallig. De duglérésaus is alleen op internet te vinden. Een rijer is een opname met rijdende camera (en een reier een uithaler: iets met zijlijken). Rijhoogtenegering kan desastreus verlopen. Geef mij maar rioja en anders rijnwijn. Deze rijksbijdrageregeling moet op de schop. Het rijkswegennet wordt van rijkswege onderhouden. Molenaars kennen de rijn [molenijzer], binnenschippers de Rijn. Is die rijswaard [buitendijkse grond] een reis waard? Het kind was beverig, ril, als een hert. Zie die rilde [rild = slank] korenstengels. Er werden rillettes, pasteitjes, geserveerd. Zijden rips is ribbetjesgoed [ribstof, rips]. Rinks zijn rolschaatsbanen. Rinket: klein deurtje in een grote deur (klinket). Bij het ringrijden [ringsteken] maak je niet per se een rondje. Riposten [nastoot, tegenstoot] zie je bij het schermen. Rire entre cuir et chair is in zijn vuistje lachen. Wat weet je van de oud-Ripuarische geschiedenis? Ripuariërs: Franken aan de middenloop [die term ook bij distillaat = destillaat; voorloop, naloop] van de Rijn. Gaat hij schampavie spelen [geruisloos verdwijnen]?
3.
Bij de ripieno staat het volle orkest tegenover de solopartijen. Een
lucretia is een kuise vrouw. Hij liet een sardonische [boosaardig
spottend, grijnzend] lach zien.
Aandoenlijke piëta [voorstelling
van Maria met het lichaam van de zojuist gestorven Jezus op haar
schoot], toch? Het rissglaciaal
[tijdperk]
is genoemd naar de rivier de Riss. Hij
heeft een sterk ontwikkeld ritebesef
[ritus, ritueel
gebruik]. Hij heeft een perfect
ritmegevoel. Een rizofoor is een
luchtwortelboom. Je moet de hele RNA-moleculeketen
bekijken. Hoeveel Qatarese ri(y?)al
[QAR] is een riyal
uit Saoedi-Arabië
(Saudi-Arabië
– SAR)
waard? Het
RIZIV-bestuur is afgetreden. Wat is een robijnlaser
[stralen gaan door
een robijn]? Toelichting: zeker
geen krantenlezer! Bespreek de relatie tussen rocaille [grotwerk
schelpen, etc.] en rococo
[periode, waarin].
Het huis was gebouwd in rococostijl. De rockabilly is een mengvorm
van rock en country-and-westernmuziek. Wie brengt hem de coup de
grâce [genadeslag
of -klap] toe? Roedelopen
is pendelen met een wichelroede. We houden een Sardijnse vakantie [op
Sardinië] en dan eten we altijd
sardijnen [verse
sprot, de gerookte heet sprot – haringachtig visje; we zijn dus
geen kannibalen (s!)...].
Leg het verschil uit: rodeloop [dysenterie]
en rodekoorts [=
roodvonk]. Is de
schade-expert al
geweest?
4.
Neem maar een rohypnolletje [vergeetpil,
rooie knol]. Met een rollerball
[rollerpen]
kun je schrijven. Die rolladeaanbieding
is heel concurrerend. Daar zou je een rolling [rolberoerte]
van krijgen. Slaat 'romanesk' op Rome of op een roman? Geen
van beide: avontuurlijk! En geldt dat dan ook voor de
romanistiek [taal
en lit(t)eratuur
Romaanse volken]? Het lettertype
romein wordt ook wel met romeinletter aangeduid. De koers
[wielrennen]
speelde zich rommendom (rommentom)
Hasselt af. Wat moet ik nou toch met een römertopf [stoofpot
met poriën = zonder vet]?
Romusha's zijn Indonesische dwangarbeiders. Hij verbeterde zijn
rondetijd. Hij sprong als een gek in de
rondte. Een ronggeng is een inheems dansmeisje in Indië. De röntgen
is een internationale eenheid van dosis straling (stralingsdosis).
Een ronzebons is een kinderpartijtje.
Ziedaar: de rood- [gietwaren
vervaardigen uit roodachtig messing of tombak]
en loodgieter. Op rood- [edelwild:
herten reeën] en zwartwild
[everzwijnen]
kun je jagen. Ze droeg een roodzijden hempje [=
hemdje, vgl.
hempje-licht-op; drank].
Vlamingen gebruiken roofing [NL:
asfaltpapier, dakleer] als
dakbedekking. Engelse soldaten: rooineks [roodneks,
Boerenoorlog]. Op de Nederlandse
Benedenwindse Eilanden kennen ze de rooi [droog
rivierdal dat na zware regenval enig water bevat].
Is schaduwboksen tegen je eigen schaduw boksen?
5.
Het rookgewoonteonderzoek verloopt
stroef. Speelt het rijke roomse leven
zich vooral af in het Heilige Roomse Rijk? Heerlijk, roquefort
[kaas]!
Roastbeef heet meestal gewoon rosbief. Hij kreeg een flinke
(af)rossing
[pak slaag].
Later zou hij nog meer ros [slaag]
krijgen. Mijn broer moest de paarden roskammen [met
borstel en kam reinigen]. Rösti
is een Zwitsers-Duits gerecht. Raar: een rorschachtest
op een roroschip [rij-op-rij-afschip,
Engels: roll
on roll
off].
De overgang van 'verliezen' naar 'verloor' is een rotacisme [overgang
z naar r in het Oudlatijn – vgl. Oudgrieks].
Een rotisserie is een rotishop [SR:
dunne platte koek met inhoud].
Wordt dit in rotogravuredruk [met
cilindervormige drukvorm]
uitgevoerd? De routekaart klopte niet.
Hoeveel soorten roux (van
boter en bloem bereide basis of bindmiddel voor een saus – mv.:
+ s) zijn er? Je hebt
rozenkruisers (GB,
VD: hoofdletter)
en rozenkwekers (en
sinds 1649 ook quakers).
Schaatssters rijden de 3000 (drieduizend)
meter.
6.
Aan haar kleren zaten heel wat ruches
[kanten oplegsel].
Speel dit gedeelte rubato [vrije
behandeling van het tempo op plaatsen die veel uitdrukking, emotie
vragen]. Een platenspeler kan
rumble [motortrillingen]
veroorzaken (en
wat is crumble? – Engels toetje).
Op de Rubenstentoonstelling liepen meerdere rubensfiguren rond. Het
rummikuppen is rummikub (VD:
merk) spelen, rummyen [v.d.:
gerummyd] is rummy spelen. Welke
tekens heeft het runenalfabet? Het
terras heeft een russen [van
rus, zekere biezenfamilie]
bedekking. Ze speelden hem rut [=
blut]. Hij ruilebuitte
[verkwanselen]
zijn postzegels. Dit ruimte-experiment
is geslaagd. Het ruimtelijkeordeningsbeleid
(ro-beleid)
heeft gefaald. Die roversbendehoofdman
is niet goed snik. Wat heeft 'ruling' [belastingafspraak]
met belasting te maken? Ze droeg een saaien
[n
uitspreken – saai = zekere sof – kamelot, serge]
rok. De Sabijnse maagden kwamen uit de stam der Sabijnen. Welke
Jodinnen worden sabra (sabre,
cactusvijg, vrucht van de vijgencactus)
genoemd [Jodin in
Israël geboren]? Stop dat geld
maar in het safeje [kluis].
Wanneer wordt Sacramentsdag [ingesteld
door paus Urbanus IV, zondag na Pinksteren]
in Nederland gevierd? Met salanganen worden zekere klipzwaluwen
aangeduid. Heeft zij geen enkel schaamtegevoel?
7.
Is er enige overeenkomst tussen sakken [japon]
en cul-de-sacs [doodlopende
straat of
dito betoog]? Ruderale planten
zijn puinplanten. Is er een salesiaan van de salesianer [bnw.]
orde in de zaal? Er is daar een salinebedrijf
[zoutmijn].
Er werden veel salmagundi's (VD
– salade, mengsel) geserveerd.
Salmi is ragout van gebraden gevogelte of wild. Een saloeki is een
oosterse windhond. Vroeger was salvarsan een geneesmiddel tegen de
sief [syfilis].
In Lapland komen Samen (enkelvoud:
Same) samen en ze spreken dan
samen Samisch. Een samoreus vaart op de Samber en de Maas. Een sampan
is een klein kustvaartuig in de Indonesische archipel. Sam en Moos
deden samsam, fiftyfifty. Is 'pollepel' een goed voorbeeld van
sandhi? Ja, ook:
potlepel. De schrijfwijze van 'sanguine' en 'sanguinisch' zou
ons kunnen verbazen [uitspraak:
'gwie', niet 'guu-wie'].
Is deze sanskritist [Sanskriet]
een sans-papiers [illegale
vreemdeling]? Wist je, dat
santinnen vrouwelijke heiligen zijn? Een santje is een devotie- of
heiligenprentje. Saoto is een zekere pittige soep.
8.
De stad was niet veilig door het sappenstelsel
[sappe, loopgraaf;
+ n],
aangelegd door sappeurs. Maak je toch niet sappel [druk,
dik], man! De sarabande is een
Spaanse dans. Een sari is een vrouwenkledingstuk uit India. Het
Sarnami is een Indo-Europese taal. De sassafrasboom komt uit
Noord-Amerika. Een satiricus is een satiredichter. De dynastie van de
Sassaniden (VD:
Sassanieden,
lijkt fout – 2021 OK!
– wel: Sassanidisch; GB: Sassaniden)
vormde het koningshuis van het Perzische rijk van de 3e tot de 7e
eeuw (n.C. – n.Chr.). Zeker geglazuurd
Japans aardewerk komt uit Satsuma. Zij leden aan de saturday night
fever [koortsachtig
verlangen om in de weekends te gaan swingen in de disco].
De saturnalia (GB:
saturnaliën) waren een losbandig
Romeins volksfeest. Satyriasis is donjuanisme, vergelijk ook
nymfomanie. Een saucisse is een saucijs
[au/oo],
vergelijk ook saucisse de Boulogne. Met een sauf-conduit
(laissez-passer)
kom je overal. Na de cycloon ontstond er een
sauve-qui-peut
[algemene ordeloze
vlucht]. Ze vluchtten toen het
savannebos in. Leg duidelijk aan me uit
de overeenkomst in schrijfwijze van 'savoir-faire' en
'laisser-faire'.
9. Sawa's zijn rijstvelden. Hij speelt even goed saz als sax. Hij leed aan scabiës (schurft). Een scafander is een reddingsgordel. Is oom agent er om snelheidsboetes uit te delen? Alle opgejaagde vluchtelingen werden de heuvel op gejaagd. Die grande [aanzienlijke] dame heeft een toyboy [jongere man als partner]. Scheren [mv.] is een andere naam voor krabbenscheer. Zijn ze weer aan het schermutselen? Het was een wedstrijd op het scherp van de snede. De scherpriekende gordelsteel is de muffe gordijnzwam. Een scheutist is lid van de congregatie van het Onbevlekte Hart van Maria. Hier, dat schiedammertje is voor jou [bodempje jenever]. Een schiefer is een leisteen. Het schellinkje is de goedkoopste rang in het theater. Zie je dat schelmse lachje om zijn mond? Kijk, de schlemiel [sukkel, pechvogel]. Wanneer vindt de schenkingsakteondertekening plaats? Het werkwoord 'schepen' betekent inschepen of scheep gaan. Socrates werd gedwongen tot de gifbeker, het gif was van de gevlekte scheerling (Conium maculatum). VD: de scheerlingbeker drinken = opgedragen zelfmoord plegen (Socrates was ertoe veroordeeld).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten