Dictee – dictees [2191]
Oefendictee 669 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (188)
1. Kassian Marietje, die arme Marietje toch! Tussen vier (of zes) planken ben je kassie-zes. Het Anjerfonds is een afdeling van het Prins Bernhardfonds. Trouw had vanmorgen een enorme ankeiler [leader]. Ankhs zijn hengsel- of sleutelkruisen [kruis met open lus erboven]. Hij erfde de boerderij [afko:] c.a. (cum annexis). Kun je dat anno nu nog beweren? Anno regni Caroli I decimo is in het tiende regeringsjaar van Karel I. De Annunciatie (Maria-Boodschap) is gelinkt aan de aartsengel Gabriël. Je weet dat toch al sinds anno dazumal? Anofelessen zijn malariamuskieten. Met AA worden de Anonieme Alcoholisten aangeduid (en zekere kentekens: van het Koninklijk Huis). Ella heeft een (on)gezonde (an)orexie. Anorthiet behoort tot de plagioklaasveldspaten. Anouk was voorheen de Algemene Nederlandse Organisatie van Uitvoerende Kunstenaars.
2.
De ANRO was vroeger de Algemeene
Nederlandsche
Radio-omroep.
Het ANSI is het American
National Standards
Institute (Amerikaans
normalisatie-instituut). De
antarctis [zuidpoolgebied,
land en zee] omvat meer dan
Antarctica [= vasteland]. Loopt de
Antarctische cirkel [zuidpoolcirkel]
door de Antarctische landmassa? Ja, maar
extreem minimaal. De antepenultima is de voorvoorlaatste
lettergreep. De Anthologie [grote
verzameling Griekse epigrammen]
is door Salmasius ontdekt in de Palatijnse bibliotheek in Heidelberg.
Een anthologist is een bloemlezer (geen
handlezer!). Het ABS
is een antilock braking
system, antiblokkeerremsysteem.
Anthems [èhn-tuhm]
zijn clubliederen [Geen
woorden, maar daden ...].
Antiboises [schijven
tomaat, etc.] schijnen lekker te
zijn. Heeft Satan de antichrist [bestrijder
christelijke kerk] gezonden? Zij
is een echte antifa [antifascist(e)].
Antifouling [au]
is een zekere verf of coating. De munteenheid van Antigua en Barbuda
(ook Redonda hoort
erbij!) is
de Oost-Caraïbische
dollar [XCD].
Het antihypo [na
fixeren het overtollige fixeerzout neutraliseren]
vind je in de fotografie.
3. Met antikorps duiden medici antistof [antilichaam] aan. In een antilabe (hemistichomythie) zeggen twee sprekers om beurten telkens een half vers (hemistiche). Cervantiet is antimoonoker. Een antimycoticum is een antischimmelmiddel, een antipyreticum een (anti)koortsmiddel. Wie wil niet een antiqua homo virtute ac fide (man van ouderwetse deugd en trouw) zijn? Abraham Kuyper was de grote propagandist van het antirevolutionaire gedachtegoed (de ARP was de Antirevolutionaire Partij). Dit kastje is duidelijk geantiquiseerd [heeft een antiek uiterlijk gekregen]. Een antiverouderingsgen is een clothogen (niet in wdb.). In de Antoniusorde zitten antoniusbroeders. Een cicisbeo [begeleider van aanzienlijke vrouw, niet: minnaar!] hield zich verre van de coïtus. Beschrijf coniine [ook: cicutine, giftig, uit dollekervel]. Wie was de Cid? Een Spaanse krijgsheer (streed tegen de Moren)! Met cie's [initiaalwoord] worden centraal integratieve eindtoetsen aangeduid. Een cier is een citerpen. Ciliën zijn trilharen.
4. Het cijnskiesrecht [alleen wie belasting betaalde ...] ligt ver(re) achter ons. De antropoïden zijn de mensapen. De A.O.C. is de appellation d'origine contrôlée. De AOW-belasting is de bosbelasting [Wouter Bos]. Een apc'tje wordt bereid met acetosal, fenacetine(!) en cafeïne. A.P.C.N. is anno post Christum natum. De APEC is de Asia-Pacific Economic Cooperation. De uitdrukking 'Apelles post tabulam' (Apelles achter het schilderij) heeft een grappige betekenis [zoiets als achter je eigen schilderij naar het commentaar luisteren]. Hij is zich het apelazarus en een apenhoedje geschrokken. Een aperçu is een resumé [samenvatting]. Een apex is een advanced purchase excursion ticket: goedkoop ticket, wanneer ruim voor de reis geboekt wordt. De apgarscore drukt de gezondheidstoestand van pasgeborenen uit: appearance, pulse, grimace, activity en respiration (kleur van de huid, hartslag, reactie op prikkels, spierspanning en ademhaling).
5. Een APM is een anti-personnel mine (antipersoneelsmijn). We gaan morgen apies [aapjes – filmsterren, etc.] kijken. Vrijduiken is freediving. Wat wordt met de kleine Apocalyps [de hoofdstukken Matth. 24, Marc. 13 en Luc. 21 waarin door Jezus over het naderend wereldeinde wordt gesproken] bedoeld? Een apo is een arbeidsplaatsenovereenkomst. Zo'n apollo is een bijna goddelijke [bijna-goddelijke] verschijning. Dat is voor hem net à portée [binnen bereik]. Wat a-posteriorisch is, vindt a posteriori [achteraf] plaats. Het Apostolaat des gebeds is een geestelijk genootschap. De Apostolische Stoel [paus, pauselijke hof, pauszetel, pausschap] staat niet in de Apostolische Kamer [beheert rechten en goederen H. Stoel] en de apostolische vaders [7, nog direct contact met apostelen] zitten er niet op. Hij sprak een apotropaeïsche [bezwerend] formule uit. In een torenuurwerk kan een appeelken [voorslag, van: appel – èh] zitten. Enteritis regionalis is de ziekte van Crohn (kortweg: crohn – chronische darmziekte). Dat is een prealabele – voorrang verdienende – kwestie. We eten appies [aardappelen] vandaag.
6. Het appeltje der liefde is het oranjeappelboompje. Hoe liep de Via Appia (Appia Via)? Van Rome naar Capua, later verlengd tot Brindisi. Appiekim, in orde! Een applement vult een hoek aan tot 360 graden (vergelijk: complement (90) en supplement (180)). Appoggiatura is het slepen van tonen. Je zult aan het verkeerde adres zijn: apud novercam queri. Een appreteuse versiert damesmodeartikelen. Hij is verbannen: aqua et igne interdictus. Applique, appliqué, applicatiewerk [oplegwerk, plakkage]: één pot nat. Aquam a pumice postulare: iets onmogelijks willen en aquam infundere in cinerem: de put dempen als het kalf verdronken is. In de dierenriem is Aquarius de Waterman. Aquarobics zijn aerobics in het water. (Tiré) à quatre épingles: in de puntjes verzorgd (om door een ringetje te halen). Aqua fortis: sterkwater [aaneen!]. Met aps'en worden algemeen pedagogische studiecentra aangeduid. Een aprilgek doet aprilboodschappen en wordt geaprild.
7. Een aquilae senectas is een krachtige ouderdom. A quoi bon, cui bono, waar is dat goed voor? Bij Feyenoord weten ze het: geen woorden, maar daden, facta non verba. Ik heb de boel een beetje gefatsoeneerd, gefaçonneerd. Een façon-de-venisekaraf is van façon de Venise [kristalglas] gemaakt. Een faëton is een visetende keerkringsvogel. Zouden Faeröerders zelf weten hoe je hun naam schrijft? Faille is een zekere stof [tafsoort]. Faire bonne mine à mauvais jeu: lachen als een boer die kiespijn heeft en faire de la prose sans le savoir: proza schrijven zonder het te weten. Je faits et gestes zijn je handel en wandel. Falasha's zijn Joden van Ethiopische afkomst. Hij leidde een fallentis semita vitae, een stil, verborgen leven. Familiar to our ears as household words: zo vertrouwd, zo bekend in de oren klinkend als dagelijkse gezegden.
8. Het lijkt Piet Hein wel: famam extendere factis, zijn naam door daden groot maken. We bezitten nog een famille-rosetheestel [famille rose – Chinees porselein] en een famille-vertevaas [famille verte – idem]. Een fama clamosa is een schandaaltje. Ben jij zo'n fantasynovelleliefhebber? Wat is een kooi van Faraday? Netwerk voor het afschermen van magnetische velden. Dat farouche [wild, ontembaar] manwijf is niet te temmen. Fashionable is overeenkomstig de bon ton [zoals het hoort]. Fatigeren is vermoeien, fatigant is vermoeiend. We hebben ze allemaal: fasti et nefasti dies, van die gelukkige en ongelukkige dagen. Fouten: fausse couche (miskraam), fausse dévote (huichelaarster), fausse queue (misstoot wegens ketsen bij biljart), fausse reconnaissance (déjà vu), fausse route (verkeerde weg van een katheter), faute d'argent (bij gebrek aan geld), faute de combattants (niet meer in VD: bij gebrek aan strijders), faute de mieux (bij gebrek aan beter). Een fashionista volgt de laatste mode.
9. Een faux dévot is een huichelaar en een faux ami is een false friend [gelijkende woorden in twee talen]. Favoris [ie, geen s uitspreken] zijn bakkebaarden. Een feedingfrenzy [onverzadigbaar verlangen naar nieuws] moet toch wel iets van een paparazzo [opdringerige persfotograaf] hebben. Fecit Rembrandt, die heeft het gemaakt, sterker nog, niet alleen het schilderij maar ook als schilder heeft hij het gemaakt. Fellahs zijn Egyptische landbouwers. Felones de se zijn zelfmoorden (of zelfmoordenaars). Een feuille de chou is een minderwaardige krant. Een fiat executie is een verklaring van geen bezwaar tegen de uitvoering van een vonnis door de daartoe bevoegde autoriteit. Fiat insertio wil zeggen 'in te voegen', een fictio juris (legis) is een juridische fictie. Zou hij die fightingspirit [strijdgeest] nog hebben? Een figaro [oorspr.: kapper] is een toonbeeld van sluwheid.
10. Zijn fieselemie [gezicht, tronie] staat me gewoon niet aan. Een Fijiër heeft Fijische streken. Fil-à-fils zijn weefsels waarin telkens een lichte en een iets donkerder draad naast elkaar zijn verwerkt. Het fil d'écosse is glanzend tweedraads katoengaren. Een fils de famille is een zoon van goeden huize. Een fille d'honneur is een staatjuffer [staat = gevolg van aanzienlijke dame]. Een fiscaal jurist houdt zich met fiscaaljuridische zaken bezig. Die flapuit zou de flap-over [flip-over] bedienen. Een flebile ludibrium is een droevig geval dat niettemin aan het lachen maakt. Flebile in de muziek is klagend. Fletcheren is voedsel langdurig kauwen. Je kan iemand een paar flenzen [oorveeg] geven, maar een walvis moet je flensen [in stukken snijden]. Hij maakte een fliffis [trampolinespringen: tweevoudige salto met schroef]. Een flibustier [ie] is een zeeschuimer [boekanier]. Moois [kunstwerk] uit het kwaad: een fleur du mal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten