Dictee – dictees [2196]
Oefendictee 666 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (191)
1. Ze is altijd gekleed volgens de derniers cris [+] [nieuwste modesnufje]. De rode draad: der rote Faden, het streven van de mens naar macht en invloed: der Wille zur Macht en descensus ad inferos: nederdaling naar de hel (ter helle). De desdochters zijn slachtoffer geworden van di-ethylstilbestrol (des). Ze bleven in desorder (disorder, disorde, verwarring, wanorde) achter [beau désordre = bevallige – bemin(ne)lijke –wanorde]. Desoxyribonucleïnezuur is DNA. Des Guten zuviel: te veel van het goede. Des histoires de femmes: vrouwenpraatjes. Hoe zit dat en détail (tot in detail)? Dessous des cartes: geheim van een zaak en dessus-de-porte: kunstwerk boven het kalf van een deur. Die blaue Blume: symbool van het romantisch verlangen, die blonde Bestie: de drager van de herrenmoral, die zich de onderwerping van andere volken ten doel stelt, die Forderung des Tages: de eis van het ogenblik en die fröhliche Wissenschaft: de kunst der troubadours, bekend door Nietzsches boek met die titel, en alleen sarcastisch gebruikt.
2. Die gepanzerte Faust: de militaire macht van een staat en die grosse Stunde: het grote, beslissende ogenblik. De (ex) tripode dictum: in orakeltaal, de trop: te veel, overbodig, Deus absconditus: de verborgen God, God als onkenbaar voor de mens, Deus avertat: God beware (bastaardvloek; godbewaarme), Deus meliora det: God betere het (vergelijk: God betert!, godbetert), Deus omen avertat: God verhoede dat, vergelijk absit omen: moge dit geen voorteken zijn (van iets akeligs), (de verbo) ad verbum: woordelijk, woord voor woord, deus ex machina: iemand die op een beslissend ogenblik als 't ware uit de lucht komt vallen en aan een verwarde toestand een einde maakt (vroeger: zo'n geest of god in het treurspel) en de stercore Ennii (letterlijk uit de mesthoop van Ennius): frase waarmee men te kennen geeft dat uit een massa minderwaardig werk nog enkele waardevolle dichtregels opgediept zijn.
3.
Een detox is een afkickcentrum. In de
Volkskrant stond iemand die het de visu, met eigen ogen, als
ooggetuige, had meegemaakt. Diabetes insipidus: overmatige
urinelozing door een stoornis in de hypofyse of nieren en diabetes
mellitus: suikerziekte. Diakenen zitten
in de diaconie. Een dialogue de sourds
(letterlijk:
gesprek van doven) is een
discussie of betreft onderhandelingen van partijen die elkaars
motieven of belangen negeren. Blaas eens op die didgeridoo (eentonig,
uitgeholde boomstam), als je kan.
Dichtung und Wahrheit: toegepast op zaken waarin waarheid en fantasie
vermengd worden, dicis causa (dicis
gratia): fatsoenshalve, pro
forma: voor de vorm, voor de schijn en dicta docta pro datis: mooie
woorden in plaats van gaven. Waar zit het diëncefalon
[tussenhersenen]
en wat is de
diels-alderreactie [chemische
additiereactie]? Die Kraniche des
Ibykus (letterlijk
'de kraanvogels van Ibycus', ballade van Schiller):
een betekenisvol toeval, een vingerwijzing Gods.
4. Bij 're-integreren' is er sprake van diëresis [breking tweeklank]. Die Ruhe eines Kirchhofs: de rust van het kerkhof, dies a quo: begindatum, dies ater: zwarte dag, ongeluksdag (vergelijk: een aterling) en dies irae: oordeelslied, hymne van het wereldgericht op de jongste dag, zo genoemd naar de aanvangswoorden. Die verdammte Pflicht: de verdomde plicht, die Wacht am Rhein: Duits nationalistisch gedicht en lied, dii boni (goede goden!): uitroep van verbazing of schrik, dii majores (dii majorem gentium): mensen van de hoogste klasse, dii minores (dii minorum gentium): mensen van de lagere klasse en diis manibus (sacrum), ook dis manibus sacrum (D.M.S.): gewijd aan de godenschimmen of de zielen der gestorvenen, een gangbaar opschrift op Oud-Romeinse graven. Wil je dijonnaise of mayonaise? Soms word ik wat knorrig van die dat-wil-je-niet-wetenbenadering. Een mooi woord: dikopermono-ijzertetrasulfostannaat.
5. Wat houdt juridisch een dilatoire exceptie in [opschortend, bv. bij overweging over wel of niet aanvaarden erfenis]? Dinchen is dineren en lunchen ineen. Een dinghy is een jol of rubberbootje, een dinkie heeft double income, no kids en dinky toys zijn om mee te spelen (ook voor vaders). Zij zijn echte dioscuren, onafscheidelijke vrienden, maar de echte Dioscuren, ja, dat waren Castor en Pollux. Is direct marketing [potentiële consument rechtstreeks benaderen] een directmailactie [direct mail: idem, schriftelijk]?
6.
De directeur-grootaandeelhouder
(dga)
heeft het voor het zeggen. Tijdens het Directoire [periode]
droegen ze al directoires. Het googelen leert ons dat een direct
drive een technisch hoogstandje is. Een dipteros
is een klassieke tempel met twee rijen
zuilen rondom de cella (centrale
ruimte in een Romeinse tempel waar een godenbeeld stond),
diptera zijn tweevleugelige insecten (tweevleugeligen).
Een director's cut is een door de regisseur zelf gemonteerde versie
van een speelfilm. Draagt zij een dirndlkleid? Heb jij ook al een
discman [draagbare
cd-speler met koptelefoon]? Een
diseuse à voix is een liedjeszangeres. Dis (deis)
inimicis natus: onder een ongelukkig gesternte, voor het ongeluk
geboren. Disjecta membra (poetae):
een uit haar verband gerukte dichterlijke passage, waarin men toch
altijd nog de dichter kan herkennen. De DIV
is de Dienst Inschrijving
Voertuigen [BE].
7. Een akoe is een geluidsalarm. Hij heeft een mo-akte, een mo A-akte, een mo A-akte Frans. Uit de staatshistorie kennen we de Akte van Navigatie [invoer met Engelse schepen], de Akte van Consulentschap [hertog van Brunswijk bleef adviseur van stadhouder Willem V na diens meerderjarigwording] en de Akte van Harmonie [verschillende provincies van de Republiek aanvaardden daarmee de onverenigbaarheid van het kapitein-generaalschap met het stadhouderschap (1668-1670)]. De overeenkomst kwam à la belge [langdurig onderhandelen met veel geven en nemen] tot stand. We eten sint-jakobsvruchten à la nage [in het kookvocht]. Aan de vooravond van een grote gebeurtenis: à la veille d'un grand événement. Een albertibas is een albertijnse bas [Domenico Alberti]. Napoleon sprak over het perfide Albion [Groot-Brittannië als politieke macht]. Is dat nou een albino-egel [geen pigment: bleek of wit]? Een boek in albis bestaat uit losse vellen en is ingenaaid noch gebonden. Sta jij ook in dat album studiosorum [alle studenten die de hogeschool bezocht hebben]? Dat valt niet op: albus in albis, wijs onder de wijzen. Een alcarraza [4 x ah] is een aarden kruik om dranken koel in te houden. Het FAS is het foetaal alcoholsyndroom [via moeder tijdens zwangerschap]. De Alcyonische dagen zijn rustige dagen, een rustige, gelukkige tijd.
8. Je gelooft het niet, maar hij is in zijn leven alderman [GB], wethouder en schepen [BE] geweest. Alere flammam: de vlam, het vuur voeden, gezegd m.b.t. studie-ijver. De alexandrijn is een versregel van zes jamben met een rust in het midden. Zij heeft gymnasium bèta gedaan. Computerlinguïstiek is alfa-informatica. Alfastralen worden ook a-stralen genoemd. De Algemene Beschouwingen zijn gaande. Een AMvB is een Algemene Maatregel van Bestuur. De Algoede (Algoedertierene, Algoedheid) zorgt voor ons. Alle lof en dank zij Allah, door moslims gezegd, zowel in voor- als tegenspoed, om Allah te danken voor het lot dat de mens treft: alhamdullilah. Is hij nou alienatus a se, niet goed bij zijn hoofd? Aliena vivere quadra is het liefste dat hij doet: klaplopen. De verdachte was alieni juris: zonder handelingsbevoegdheid.
9. Dat is een alfiz [rechthoekige omlijsting van een boog, m.n. in gebouwen die in mudejarstijl zijn gebouwd]. De alieni temporis flores zijn bloemen van een vroegere tijd. Een alievogel is een wulp. Een alikas is een albasten of witmarmeren knikker. Dat was a limine, van het begin af, reeds onmiddellijk, duidelijk. Aliud et idem: iets anders en toch hetzelfde. De alizarine-inkt stamt uit de meekrapplant. Alkoxy is de benaming voor zekere eenwaardige zuurstofhoudende alifatische radicalen. De ALL is de Albanese lek. All'antica: op de antieke manier, naar de klassieke Griekse of Romeinse kunst. Wat is een allantoïs [uitstulping van de oerdarm in een vroege embryonale periode = embryonale urineblaas]? Alla prima schilderen doe je nat-in-nat. Een organisatie met all chiefs and no Indians, die noemen ze topzwaar. Een unus (judex) is een alleensprekende rechter. De Alleenzaligmakende Kerk is de kerk van Christus, de Kerk van Rome. Ze kan niet tegen alleen-zijn. God, de Allerhoogste.
10. Alle Lust will Ewigkeit / will tiefe, tiefe Ewigkeit: alle lust wil eeuwig zijn. Alle Menschen werden Brüder. Ze zingt allerallerbelabberdst. Een epitheton van Maria in de litanie van de Heilige Maagd is Allerreinste Moeder. Een secret de Polichinelle is een allemansgeheim. Alles sal regkom (Afrikaans): alles komt goed. Hier zijn allianties: de Triple Alliantie [1668, Engeland, de Republiek en Zweden], de Quadruple Alliantie [1718: Frankrijk, Engeland, Oostenrijk en de Nederlandse Republiek] en de Heilige Alliantie [1815: Rusland, Oostenrijk en Pruisen]. Alles schon da gewesen: niets nieuws onder de zon. Lilliput is een gefantaseerd landje (in 'Gullivers Reizen' van Jonathan Swift). Dit was dictee 666. Lijd jij misschien ook aan die hexakosioihexekontahexafobie (angst voor het getal 666 – van het Beest, Satan – zie Bijbelboek Openbaring – van Johannes, Apocalyps)?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten