Dictee – dictees [2171]
Oefendictee 683 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (174)
1. Hij handelt graag op de curbbeurs [niet-gereglementeerde handel buiten de officiële beurstijd (in Amerika)]. De budgetten voor cure [genezing] en care [zorg] lopen gierend uit de klauw(en). Een curfew is een avondklok. Voor de vuist weg is currente calamo [onvoorbereid]. Als cursivist (cursiefjesschrijver) is hij wel geslaagd. Heb je het cushingsyndroom, dan heb je een vollemaansgezicht. De cymeuze bloeiwijze is middelpuntvliedend. De hoi polloi, is dat niet Jan en alleman? Een lekker doucheje en even bodydrummen [op je bodydrum] … De koning bracht een protocollair [volgens protocol] bezoek. Een straddle is een rolsprong en de buddlejafamilie bestaat voornamelijk uit heesters. Spatjes (ook: spats) hebben, slaat op praats of kapsones. De patiënt zou snel achteruitgaan. Die in het bed daar is in remissie [verbetering ziektetoestand]. Je kunt het gebouw na elven alleen achter uitgaan. Dit heeft een prima spatiale [ruimtelijk] verdeling. Spacen is een vorm van trippen [drugs]: dat kan goed zonder spacecake [gebak waarin hasj verwerkt is].
2.
Bij het wijnmaken deed zich de volgende vraag voor: zijn
pinot-noirwijnen echt zo populair? En hoe zit dat met de dito
pinot-blanc- en -gris-(!)
(ook: -grigio-)?
Het woord klavarskribo komt uit het Esperanto. Hij komt strijk-en-zet
te laat (deze
uitdrukking komt van het dobbelspel).
Waarom altijd mij eruit gepikt? Een goudizabel is izabelkleurig.
Guido van Arezzo had zelf ook Aretijns aardewerk, maar heeft ons met
de solmisatie de aretijnse lettergrepen, het ut-re-mi (of
do-re-mi: het aap-noot-mies van de muziek)
geschonken. De d kleine terts wordt ook aangeduid met d-klein
of d-mineur. In het Italiaans staat d.
(destra)
tegenover sinistra
(s.
of sin.)
en in het Frans staat d. (m.d.,
main
droite)
tegenover main
gauche (g.,
m.g.).
De afkorting D. staat in het Portugees
voor de eretitel dom, maar in de talen
Spaans en Italiaans voor Don.
3.
D66 (voorheen:
D'66) is voluit
geschreven Democraten '66. We zitten in het isallobarisch minimum
[luchtdruk en
barometer daalt]. De
daaraanvolgende
(dav.
– daarna komende) zondag
verscheen hij niet – dat is tot daaraan
toe – maar de daaropvolgende
[dov.]
woensdag verbrak hij alle contact. Hiero of daaro moet hij toch
uithangen. Hij heeft Dacische [Dacië,
thans: Roemenië] roots. Hij is
meestal een early adopter [vlug
met een nieuw product, ant.: late adopter].
Hij maakt liefst dactylische [dactylus,
mv. dactyli of dactylen – kort – lang – lang]
verzen. Ze staan bekend als zinloosgeweldplegers. In de daedalische
[Daedalus, Kreta]
kunst zie je vaak labyrinten. De Dag van de Arbeid valt op 1 mei.
Jammer, dat wordt dag-zeggen-met-het-handje [spijtig
afscheid tussen partijen].
Nocturnaal is nachtactief, diurnaal is dagactief en crepusculair is
schemeractief. Dagblindheid is nyctalopie en nachtblindheid is
hemeralopie. Die dagdagelijkse sleur komt dagdagelijks terug.
'Daaglijks' kom je alleen in een citaat van Bloem tegen [dagelijks].
De equinox is de dag-en-nachtevening.
4. Wil je vandaag daging rendang [Indonesisch gerecht van met kokos gestoofd rundvlees]? Dag- en nachtleven drukt een tegenstelling uit. De boeren worden deimt-deimtsgelijk [naar aantal deimten = dagmaat] belast. Eén deimt maait een man manueel trouwens in één dag en is dus een halve hectare groot. In een dagoba [bolvormige schrijn] zit een relikwie van Boeddha. Een dagschotel is een plat du jour. De dageraad is het dagworden. De dahlia is naar Dahl genoemd. Een daisyrom is genoemd naar digital accessible information system [opslagmedium voor gesproken berichten, m.n. gebruikt door personen met een visuele handicap]. Als je iemand onderdak biedt, moet je hem onder dak brengen. Hij maakt van dakdekken zijn beroep. Zijn de quenasttegels [30 cm in het vierkant] al aangekomen? Fijtedalen zijn gekonfijte dadels. Een Dalmatische hond is een dalmatiër of dalmatiner. Een dalwind is een anabatische wind [uit het dal omhoog; bergwind = karabatisch – naar het dal toe!]. Een damar is een dame de la marine. Ze lijkt op-en-top een dame, of zou ze dat spelen? De pendant van 'Dame' [vb.: Dame Maggie Smith] is 'Sir'.
5.
Een damesroman is een bouquetroman (uit
een bouquetreeks,
VD: B)
en een damespaard een hakkenei. Een damnosa hereditas is een
schadebrengende erfenis, een damnum
emergens een geleden verlies. Hij zal wel de dampen inhebben
[verstoord,
ontstemd zijn]. Een vapourlock is
een dampbel, een gasslot. Die Damslaper
was toen een fervent damspeler. Dandineren is de dandy uithangen.
Hoeveel volt levert een daniellelement? 1,1!
Morgen is er een matinée musicale en ook een soirée
dansante. Een pochette is een dansmeestersviool: die wordt niet
gebruikt in een dans-en-showorkest. Een danse macabre is een
dodendans. Dapes inemptae [niet-gekochte
levensmiddelen, d.w.z. van eigen teelt]
koop je niet. Hoe ver reikt de dar al islam [de
gezamenlijke landen en streken waar de islam de heersende godsdienst
is]? Darbepoëtine is nesp:
novel erythropoiesis
stimulating protein
[doping, hormoon:
aanmaak rode bloedcellen]. Waar
spreken ze Dari [Iraans,
in Afghanistan] en waar Darija
[Marokko, variant
van het Arabisch]?
6. Een darmfistel is een stercorale [stercorair, betreft ontlasting] fistel [pijpzweer] en een darmafsluiting (darmjicht) of miserere is een ileus. Het darmstadtium (Ds) heeft atoomnummer 110 [vroeger: ununnilium, Uun]. Een coproliet is een darmsteen. De galapagosschildpad (GB, VD alles nu: a) is vrij traag. Een dasymeter meet de dichtheid van de lucht. Mijn jeugd – das war einmal. En even wat Duits – das höchste der Gefühle: het hoogste van alle gevoelens, das Glück im Winkel: een teruggetrokken huiselijk leven en das Eiapopeia vom Himmel: het wiegeliedje van de hemel. Hij is bezig met ditjes en datjes. Een dbms is een databasemanagementsysteem. Daar was weer zo'n data-infarct. Het is weer van dattum. Hij noodde me node in zijn datsja [buitenhuis]. Het gerij [wagen, paard, rijtuig] was à la Daumont [berijders op elk linkerpaard] bespannen. De Rode Davidster [eigennaam, bij davidster in GB ook: ss] is de Joodse pendant van de Rode Halvemaan. Een dazer [dee-zuhr] [wekt hoge toon op] werkt bij agressieve honden.
7. De DAX is de Deutscher Aktienindex (beursindex van Frankfurt). Daar heb je weer zo'n david-en-goliathverhaal. Dav. is de afkorting van daaraanvolgend en d.a.v. is de afkorting van daaraan voorafgaand. Een dcc is een digitale compact cassette. Van een cd is DDD digitaal opgenomen, digitaal gemixt, digitaal op de cd-master vastgelegd. Wat is een ddos-aanval ook alweer [distributed denial of service – vijandige poging om een (computer)server uit te schakelen door het inzetten van een netwerk van gekaapte computers]? Een testimonium de auditu is een getuigenis van horen zeggen, een verklaring uit de tweede hand. De alieno liberalis is vrijgevig met het goed van een ander. Een débarcadère is een los-en-laadplaats bij een station. Een debardeur is een slip-over, een spencer. Davvenen is bij joden bidden. De debije (D) is een maat voor het elektrisch dipoolmoment. Wat hier déblai [uit te graven grond] is, moet elders wel remblai [op te werpen grond, aanaarding] zijn. De decalogus [decaloog], daarmee worden de Tien Geboden bedoeld.
8. Debitum naturae: de onvermijdelijkheid van de dood, de bon augure: een goed voorteken zijnde, de bon coeur: van harte, gewillig, de bonne foi [vgl. bonnefooi]: te goeder trouw, de bonne grâce: goedschiks, de but en blanc: op de man af, zonder omwegen en debout les morts: sta op, doden! Decalcomanie is (ook) versiering met calqueerplaatjes. Stop het in een interstellaire raket, en débris [puin] kan zo maar debris [ruimteafval] worden. Een decamegajoule is een massa energie. De politie vreest dat de nog niet getraceerde boeven zullen decamperen [de plaat poetsen]. Een verbinding decarbonyleren is er koolstofmonoxide uit afsplitsen. Dit is nu een decastyle [met tien zuilen voor de gevel] tempel. In stambomen is d.s.p. decessit (ook: obiit) sine prole: overleden zonder nakomelingen. De decimator universalis is de dood. Decolleren is collé [van een biljartbal vast tegen de band liggend] opheffen.
9. Declameren is met pathos, geëxalteerd spreken. De déclaration des droits de l'homme is de verklaring van de rechten van de mens. Een onderzoek de commodo et incommodo is een burenverhoor in geschillen over burgerrecht. We hebben dit de concert [in overleg, gezamenlijk] besloten. Ze doen dat niet de coutume [naar gewoonte], maar de credulitate [volgens overtuiging]. Daarna volgt een decrescendootje [muziek, antoniem: crescendo = sterker wordend]. Hij heeft in allen dele gelijk. Alle denen [deen = wilde zwaan] vliegen. DEET is N,N-di-ethyl-meta-tolueenamide, een insectenwerende stof. Wat stelt een deësis [voorstelling van Christus, Maria en Johannes de Doper] voor? Hendrik VIII kreeg de titel defensor fidei [verdediger des geloofs – boek tegen Luther – van paus Leo XIII]. Dedaigneus is met dedain [minachting]. Een declassee is een aan lagerwal geraakte vrouw [m.: declassé]. De fumo ad flammam is van de regen in de drup. Met een degoe als huisdier heb je een struikrat in huis. Degout is walging. Dégras is afvalvet uit leerlooierijen. Deiktische [ij] pronomina zijn aanwijzende voornaamwoorden.
10. Wie was er toen dei (ook: bei) van Algiers? De haut goût is sterk gekruid. De gustibus non est disputandum: over smaak valt niet te twisten. Is dat degustatie- [genieten] of doordrinkbier? Een jig is een deinmachine [puls(eer)zeef], jazeker! Deis [dee-jihs] (ook: dis) inimicis natus: onder een ongelukkig gesternte, voor het ongeluk geboren. Deixis [ij] wijst op taalkundige ambiguïteit (equivociteit = dubbelzinnigheid). Dekartelliseren is niet de kartels gladmaken (maar kartels opheffen). De flab is het geslacht van de draadwieren, de conferven. Het tafeldekken is de tafel dekken. We gaan morgen naar Bazel [NTU]. Philips droomt ervan: het nirwana, toestand van volmaakte verlichting(!). De voetbalcompetitie heeft een winterstop. Met een stelletje vuilakken is cum suis [c.s. = met de zijnen] vrijwel hetzelfde als cum suibus [met de zwijnen]. Bij bdsm dient cupping [iets met vacuüm] voor de pijnsensatie (of juist voor pijnverdrijving?). Curae secundae betekent: van later zorg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten