Dictee – dictees [2181]
Oefendictee 675 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (182)
1.
Hij had de koffer met kleren omgekieperd: de hele klerenzooi
lag op het bed. Een kletskous verkoopt kletsica [kletskoek].
Meeuwen kliauwen
en katten miauwen.
In het hoogveen kun je klijn (klien
= laagveenspecie) trekken. De
klezmorim speelden klezmer [muziek].
Een Klingenvrouw is een Klingalese: bewoonster van de kust van
Coromandel (vroeger
Kalinga geheten) en Malabar. Het
is klinkklaar, klip-en-klaar: haar kleurenzien is oké (OK),
maar ze lijdt wel aan klinefelter, de ziekte van Klinefelter [man
met enkele vrouwelijke geslachtshormonen].
Wat heeft ze toch een sukkel van een kloris [vrijer:
naar De bruiloft van Kloris en
Roosje]. Loop niet zo te
kloothannesen! Wil je knäckebröd of een kaiserbrötchen
[kaiserbroodje ,
keizerbroodje, keizertje]? Geef
die knakenpoetser [vrek,
duitendief = centendief]
niet één vinger … De KNAW is
de Koninklijke Nederlandse
Akademie
van Wetenschappen, de KNAU
[vero]
was de Koninklijke Nederlandse
Atletiekunie.
Zouden de Knickerbockers [afstammeling
van de oorspronkelijk Hollandse bewoners van New York]
nu nog een knickerbocker [wijde
kniebroek, samengebonden onder de knie]
dragen?
2. Was dat knarsetanden of tandenknarsen? Een kneippkuur houdt kneippen [koudwaterkuur] in. Ze is van de generatie nix [verloren generatie: zonder illusies, idealen en idolen de arbeidsmarkt op (ca. 1995), ook: generatie X], maar maakte toch een knicksje [reverence]. Ik heb daar een knoeperd van een wrat [een grote]. Vaak gaat een knockdown [boksstoot waardoor tegenstander neergaat] aan een knock-out (ko) vooraf. Dit is een kobalt-chroom-wolframlegering. Trap niet in die koeienpannenkoek! Waar komt het Koefisch schrift (naskhischrift – Arabisch) vandaan? Het kobevlees (wagyuvlees) komt oorspronkelijk uit Kobe. Welke vogels vang je met een kobbennet? Zilver- en kokmeeuwen! Deventer is de koekstad. Deze koempoelan is iets voor de scouting [jaarlijkse bijeenkomst]. Koenjit is kurkuma [oe] als specerij. Een kutai [vissoort SR] is een hoogkijker. Wat Koïsch is, komt van Kos. Een bekend Turks gerecht is köfte. Een koksiaanse volgde Hendrik de Cock, een coccejaanse daarentegen Johannes Coccejus (Koch). Op de kermis had je een kokanjemast [gladgemaakte paal]: dat is niet het Land van Kokanje = Luilekkerland!
3. Je bent een klerelijer, je kan de klere, de kolere, de koleire, krijgen! Als je daaraanvolgend [afkorting: dav.] dan maar niet in een Franse colère schiet [BE: razend worden]! Wat volgens de beginselen van Kollewijn [taalkundige, stelde in 1801 een nieuwe spelling voor] is, is kollewijniaans. Een bekende kolossus [reusachtig beeld van bovenmenselijke grootte] is de Kolossus van Rhodos [een van de zeven wereldwonderen]. Vroeger was Koloniën een verkorting van de betreffende departementsnaam. Een komfoor ['vuurpan'] diende het comfort [gemak]. Een oude dame in het blijspel heet soms de komische Alte. De kompels [mijnwerker, ook: koempel] waren kompanen [makker, kameraad] en compagnons [makker, gezel]. We willen kond doen van ons voorgenomen huwelijk [bekendmaken]. Wat doet de Koning Boudewijnstichting [Wikipedia: filantropisch instelling]? Met de Koninklijke wordt meestal die benzine- of petroleummaatschappij aangeduid. Prins Willem III van Oranje was Koning-Stadhouder. Hier is de koolstof 14-methode gebruikt. Wie zijn die kongsi [kliek om voordeel te behalen] begonnen? 'Babe' is Koos' koosnaam. Hoeveel kopeken [kopek, kopeke] gaan er in een roebel [BYR, Wit-Rusland, Belarus]?
4. In mijn misjpooche [familie] is alles koosjer [rein]. De kortgedingrechter [NL: kort geding, BE: kortgeding] was kortgerokt en kortgeknipt. Wat leert in dit geval de kosten-batenanalyse van kost en inwoning op? Een gewone kotelet is nog geen côtelette suisse. Een kossem is een halskwab. Een costumier [mjee] meet kostuums aan, maar slechts in een deel van die gevallen is hij aan het kostumeren [= gebonden aan tijd of streek]. De kou(de)-inval was vroeg dat jaar. Meerdere kouroi (enkelvoud: kouros) en dito korai (enkelvoud: korè) vullen elkaar goed aan [naakte mannen- of geklede vrouwenfiguur]. De kotomisi is een creoolse vrouwendracht. Een krabbedraaier is een vechtersbaas, een krabbenschaar een krabbenpoot. Mijn dicteewoordenkramerij wordt zeer gevreesd. De krav maga is een zelfverdedigings- en gevechtstechniek ontstaan in het Israëlische leger. Dat kost maar een (habbe)krats. De krautrock komt vast uit Duitsland. Piet de Visser is Kreeft (en Piet Kreeft is visser).
5.
De Surinaams-Nederlandse krawkraw
[2 x kraa]
is chips, met name van de cassave. Dat paard is een kribbebijter
[bijt in ruif of
kribbe]. De krimlinde dankt zijn
naam aan de Krim. Tot wanneer werd daar
Krim-Gotisch gesproken? Mag
je de krijttijd de witte periode noemen? Krijn of crin (met
name crin végétal) wordt als
vulmiddel gebruikt. Van kritikaliteit spreek je bij een kernreactor.
De kroeskop maakte een cruise. In die krottenbuurt wonen veel
krotenkokers [zonderling]
met hun kokker(d)s
[grote
neus]. Bij de inhuldiging van
koning
Willem-Alexander kwamen de rijksinsignes (kroningsinsignes,
kroningsinsigniën) weer eens
tevoorschijn. De veelgeplaagde politicus ging zijn Kronstadt halen
[gaan twijfelen
aan de waarde van zijn politieke overtuiging].
Hoe hoog staat de krugerrand, beleggingsmunt? Het kruisken-a, het abc
is weg uit VD!
6. Kubben zijn visfuiken, dat zijn dus geen kuubs [kubieke meter]. De KSJ-KSA-VKSJ [BE: Katholieke Studerende Jeugd – Katholieke Studentenactie – Vrouwelijke Katholieke Studerende Jeugd] is een soort van federatie. In een kruitvat zit geen kruid (wel kruit). Een ktèma eis aei [ee-jies ee-jie] is een bezit, een verworvenheid voor altijd. Het wapen van de Gurkha's is de kukri [mes met gebogen lemmet]. Wat zijn jullie toch kuddedieren! Bestaat de Ku Klux Klan [2020 – KKK] nog steeds [anti katholieken, Joden, vreemdelingen, kleurlingen, enz.]? Met kuna's [oe, HRK] betaal je in Kroatië. Een kür [schaatsen] past niet in een kurhaus [kursaal: kuur met bad]. De kuru [oe] is de spongiforme encefalopathie bij kannibalen in Papoea-Nieuw-Guinea, gekenmerkt door ataxie [stoornis samenwerking spieren] en onbeheersbare lachbuien (verwant met gekkekoeienziekte, scrapie en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob). Hij fungeert als knuffel-Marokkaan. Hij is altijd de kwade (kwaaie) pier in 't kwadraat. De kwacha is de munteenheid van Zambia [ZMK] en Malawi [MWK]. De KVP was niet alleen de Katholieke Volkspartij, maar het is beslist ook de klassieke varkenspest.
7.
Het kwarts is een zekere delfstof. Elk kwartaal zingt het kwartet een
ander lied. Een kwant is een rare snuiter, een kwantum is een
hoeveelheid en een lichtquant is een foton. Kwaliën is zeuren of
zaniken. Een kweekwee is een gebakje in Indië. Het kwestieuze
[twijfelachtig]
akkoord staat op losse schroeven. Dat fluitkwintet weet echt wel wat
een kwint [vijfde
trap in een toonladder] is. Wil
ik iets kwijt zijn, dan heb ik het kwijtgemaakt of het is
kwijtgeraakt. Die rare kwibus is goed in kwezelarij. De quickscan
[globaal
onderzoek] werd
quick-and-dirty
[snel, van mindere
kwaliteit en goedkoop]
uitgevoerd. Ze dansten kwiek de quickstep. Is de quick ratio [som
liquide middelen gedeeld door de hoogte van de korte schuld]
in orde (en de
monnik ook – in de orde)? Een
kwikwi is een vis. Ik ben gek op quizzen (kwissen).
Bij de ruggengraatsverkrommingen kennen we kyfose (achterwaarts),
lordose (voorwaarts:
holle rug) en scoliose
(zijwaarts).
Een kwo-student volgt een korte
wetenschappelijke opleiding.
8. Wat bekendgemaakt is, zal meestal ook in den brede bekend raken. Dat gebeurde halsoverkop, à corps perdu, als de donder, halje travalje, hol over bol, holderdebolder, kop over bol, pardoes, plompverloren of sol over bol. Het Letzeburgs is een Germaanse taal, gesproken in Luxemburg. Zijn horloge loopt altijd op de binkert [verkeerd]. Een escarpemuur [n/s] bekleedt het binnentalud van een droge gracht [van een vesting]. Je zal maar op het Binnenhof zitten … Het Binnenlands Bestuur (BB) was een van de negen voormalige departementen van algemeen bestuur [van de staat, niet: gewest of gemeente] in Nederlands-Indië. De monologue intérieur wordt wel met 'binnenpraat' [directe rede van gedachten en overwegingen] aangeduid. Naast de buitenste zijn er binnenste lagen van de aardkorst. Als je iets binnenstebuiten keert, zit de boel binnenstebuiten (buitenstebinnen?): het binnenste zit dan buiten en het buitenste binnen, toch?
9.
Met bioactieve stoffen worden antioxidanten
[antioxidans –
tegen bederf], carotenoïden
[oranjerode tot
gele plantaardige en dierlijke kleurstoffen], fyto-oestrogenen
[voor vrouwen in
de overgang] en glucosinolaten
[zit in bepaalde
koolsoorten] bedoeld. In
biobenzine is bio-ethanol (groene
diesel) bijgemengd. Een
biocoenose [ee]
is een levensgemeenschap. Het woord 'biodanza' [biodans,
therapeutisch] is in 2007
toegevoegd aan VD. Biodynamische landbouw is
biologisch-dynamisch
[bd]. Yoghurt met uitsluitend
rechtsdraaiend melkzuur heet biogarde. Biogenetica is genetic
engineering
(DNA-manipulatie).
Individuele biogenie is ontogenese [van
eicel tot volwassen toestand] ,
met betrekking tot de soort heet die
fylogenese. Zijn broek heeft een bioscoopzak [uitgeknipt
om te kunnen vrijen in de bioscoop]. Nog een paar
'bio'-woorden: biosyngas [biologisch
synthesegas],
biota [de
verzamelde levensvormen in een tijdperk of op een plaats],
biotiek [levensleer],
bionica [leer van
het gedrag van levende wezens en hun organen in de ruimte]
en mariene biotoxine [natuurlijke gifstof in
voor consumptie bestemde dieren en planten]. Apen hebben het
quadrupedalisme [viervoetigheid]
achter zich gelaten – zij zijn immers bipeden
[bipeed =
tweevoetig wezen]. Een
brigittines is lid van de brigittenorde (1348).
In Ethiopië betaal je met birrs
[ETB], in Eritrea
met nakfa's [ERN].
Het woord ‘bir’ is afko
van: broek
in reet.
10. Een birmaan (burmees – kat) is geen siamees [Siamese kat]. Hou eens op met die bisbilles, met dat gekibbel. Biscotti di Prato zijn cantuccini (knapperige, tweemaal gebakken Toscaanse bitterzoete amandelkoekjes). Wat vind je van die biscuit [slechts eenmaal gebakken, nog ongeglazuurd en onbeschilderd porselein of ander aardewerk] buste? Bisette is boerenkant. Bij de Papoea's moet je zijn voor een bisjpaal [met beeltenissen van gestorvenen, dodenritueel]. Een oester is een bivalvedier [n/s] [schelpdier met 2 schalen]. De bizon plette de bisamrat. De afkorting bkg staat voor broeikasgas en bkh. voor boekhandel. De aanhef B.L. (benevole lector, welwillende lezer) is wat vriendelijker dan alleen maar L.S. (lectori salutem, den lezer heil). Bij het BKR (Bureau Kredietregistratie) kun je beter niet ingeschreven staan: dan heb je schulden …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten