2190 Dictee vrijdag 23-04-2021 (1) dictee Dictee van de dag (187) √

Dictee – dictees [2190]

Oefendictee 670 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (187)

1. Ga je me weer flousjes [smoesjes] verkopen? Hij smeerde me in met foam [foom –scheerschuim]. Folliculair is betreffende de follikels [medisch: zakje, kleine holte, blaasje]. Food for powder is kanonnenvlees. For old times' sake: omwille van vroeger. Een fournisseur de la Cour is een hofleverancier. Bij freejazz ligt de nadruk op improvisatie. Fruges consumere nati zijn nietsnutten. Freischwebende Intelligenz: het niet primair doelgericht nadenken en discussiëren over filosofische en maatschappelijke kwesties. Dat wist je toch wel: a.r.'s zijn assistent-residenten of antirevolutionairen. Van aramith worden biljartballen gemaakt. Die arabeskenversiering komt goed uit. Wellicht raar, dat een inwoner van Saudi-Arabië (ook: Saoedi) Arabier heet. Hing het zwaard van Damocles [voor één dag op de troon] aan een zijden draadje? Nee, aan een paardenhaar. Een free kick [vrije trap] krijg je soms bij het voetballen.

2. De française is een dans. Een fresquist is een frescoschilder. We gooien dit voor het Permanent Hof van Internationale Justitie. Een archie is nog maar een student [BE: voor burgerlijk ingenieur-architect]. Hij had een arendssneb [snavel] gevonden. Het kabukisyndroom [zeldzame aangeboren aandoening die gekenmerkt wordt door een verstandelijke achterstand in combinatie met uiterlijke kenmerken zoals grote ogen, lange wimpers en grote wenkbrauwen, die herinneren aan de grime (griem(uh))] verwijst dus naar de kabukiacteurs. Het werkwoord gangmaken leidt tot de verleden tijd: hij ... (vul maar in). Hij gangmaakte en niet: hij maakte gang, vaart (al zou dat overigens best kunnen …). Is de gas- en lichtrekening al betaald? De garam masala is in de Indiase keuken een kruidenmengsel op basis van kerriepoeder. Als je ergens geheel afkerig van bent, ben je gänzlich abgeneigt. Een kind is een gage d'amour [blijk van liefde]. Een bekend studentenlied begint met de Latijnse regels: Gaudeamus igitur, juvenes dum sumus (laten we vrolijk zijn zolang we nog jong zijn). Door de archimedeskracht [opwaartse kracht in vloeistof of gas] blijft een schip drijven. De aiq. is de arbeidsinkomensquote. Zij is een verstokte garçonne [feminiene vrijgezel].

3. De Arelaten [inwoners Arles] hadden het nakijken. De gay nineties [1890-1900] gingen aan de gay twenties (de roaring twenties – 1920-1930) vooraf. Ze keek hem met haar gazelleogen aan. Wat zegt die laatste schrijfwijze over 'gazel' en 'gazelle'? [wel: gazel, gazellen, maar er wordt gerefereerd aan de meest gebuikte vorm: gazelle met mv. n/s]. Een ge(s)co is een gesubsidieerde contractueel [BE]. Wat gechantourneerd is, heeft orgelbogen. Jullie moeten de buren nog gedag zeggen [GB, VD]. Gecrispeerd is gespannen, krampachtig. Gedebaucheerd [oo] is ontuchtig, verliederlijkt [deboucheren [ou] is als militair een defilé verlaten]. Een robot is geesteloos, klopt dat? Een geek [ie] is een computerfreak [ie]. Een geëmporteerde is driftig en een geëmpresseerde heeft het druk of is gedienstig. Hij is geirnde
(geern-duh, ook: gernde – gèhrn-duh = louter, zuiver) op de graat [ontkenning ervan: niet fris, niet eerlijk]. Gelee [zjuh-lee] is een doorzichtige soort zalf. Is het al vijf jaar geleên [geleden] dat we in Geleen waren? Gelidae mortis imago: beeld van de kille dood, de slaap. Een gelule is een capsule. Gemelijk zag hij het gemêleerde gezelschap aan.

4. Bij generen komt veel gêne te pas. Ik hou van gentianen [plant] en Gentenaars (Gentenaren). Het sm-gerei is zoek. Kom je nu uit Georgië [land – munt: lari, GEL] of Georgia [staat VS]? Deze koetsiers hebben elk hun eigen gerij [wagen. paard en rijtuig = paardentuig]. Omschrijf eens wat een muzikaal-literair (GB ook: tt) gesamtkunstwerk [verschillende kunstvormen gecombineerd] is. De joden hebben hun genizot [enk.: geniza = plaats waar onbruikbaar geworden boeken worden bewaard die de vierletternaam – JHWH – van God bevatten en daarom niet weggegooid mogen worden]. Heeft een carrousel [draaimolen] ook een carrosserie [bovenstel auto, etc.]? Nee, dus. Ze toonden hun geschwärm [gedweep] voor hun cultheld maar al te duidelijk. Met gestalt wordt vaak de gestaltpsychologie aangeduid. Je moet je belofte gestand doen. Het tussenwerpsel 'get a life' betekent: ga eens wat nuttigs doen met je leven. Ik hou niet van dat geürm [zaniken, wurmen, tobben]. Hij wenst gewag te maken van de geweldsspiraal. Een gezellenvereniging [gezel: tussen leerjongen en meester of baas in] is nog geen gezelligheidsvereniging. Gevelouteerd papier is fluweelachtig. Gewürztraminer is een kruidige witte wijn uit de Elzas. De g.g.d. is grootste gemene deler [vgl.: k.g.v. is kleinste gemene veelvoud].

5. Hoeveel gieg [gigabyte] zit daarop? Hoe schreef je giaur [gaa-voer – Turkse scheldnaam voor niet-moslims] ook alweer? Hij droeg een gilet [vest] onder zijn kostuum. De gilbert is een zekere cgs-eenheid [magnetomotorische kracht, thans: ampère(s)]. Het gijle [gistend] bier geilde de man helemaal op. Een gigue is een dans of de muziek daarvoor. Heeft hij weer een uitglijer [flater, misser, blunder] gehad? 'Gnocchi' heeft een lastige uitspraak [njoh-kie, thans ook: gnoh-kie]. Wie weet wat een godzilla [afschrikwekkend groot monster] en een goedang [opslagplaats, provisiekamer] zijn? Wanneer valt dit jaar de Goede Week [Heilige Week, Stille Week, week voor Pasen]? De Goereese geschiedenis is veelomvattend. Ik zou het niet opnemen tegen die goliath [reus, ruwe gast, ongelikte beer]. Hij heeft zich weer gemeld: good old Peter [Klaas, Harry]. Het Eldorado is het originele Goudland. Gouteren is – logisch, toch? – het goûter gebruiken. Graculus inter musas: kraai onder de muzen. De Graalmeisjes [lid van de Graal = organisatie van de vrouwelijke jeugdbeweging voor katholieke actie] gingen helemaal uit de bol en de kleren.

6. Grampies (growing retired active monied people in excellent state) zijn welgestelde, gezonde bejaarden. Op carpaccio krijg je vaak grana padano [koemelkkaas]. Sommige Franse wijnen mogen zich grand cru's [ook: grands crus – +] noemen. In welke tijd moeten we Grande Armée [Napoleon, Rusland, 1812] en Grande Peur [1789, Frankrijk] plaatsen? Een granny(smith) is een grannysmithappel. Wat is zo'n artikel nu zonder graphics [illustratie, getekende figuur]? Zo'n gratuite [twie] [ongegrond] bewering getuigt van gratuïteit [tuu-wie]. Een éminence grise is een graue Eminenz [grijze eminentie]. Een gratin is een gegratineerd [= met een korstje van kaas, paneermeel of broodkruimels] gerecht, een gratin dauphinois een gegratineerde schotel van aardappelen, melk en kaas. Het ezeltje-prik is een kinderspel en Ezeltjes is de naam van twee sterren in (de) Kreeft. De gray is een eenheid – internet: de gray (Gy) meet de geabsorbeerde hoeveelheid ioniserende straling. Een gray is hierbij gelijk aan de absorptie van een joule stralingsenergie door een kilogram materie. Van Dale: de gray is de eenheid van geabsorbeerde stralingsenergie, overeenkomend met 100 rad³ (symbool: Gy). De Grebbe is een riviertje bij Rhenen. Een g-rekening [van een hoofdaannemer] is geblokkeerd.

7. Niet elke Griek is een homoboy, elke griek wel. Ze droeg een
gris-perle [parelgrijs] japon. Hij heeft grondkwekwe in zijn land: er staat een hypotheek op. Die grootmeester-nationaal woont in Groot-Mokum (of was het Klein-Mokum?). Die grote piet is een hele piet. Ze hebben al heel wat guaguanco's gedanst. Met Grub Street [Londen] werd de sensatiepers aangeduid. Wat heeft de grumus merdae [stronthoop op pd = plaats delict] met inbrekers van doen? Een guidon is een muzikale custode [notenwijzer onderaan bladzijde: naar eerste noot op volgende bladzijde]. Wat heb jij een leuke gullitpruik [Ruud Gullit]! De aritmetica is de rekenkunde. Een arkebusier [NL-uitspraak – uu] is een arkebussier [idem uh – met haakbus bewapend soldaat = haakschutter]. De armenocide moet benoemd worden [vergeten genocide, Armenië]! De armenwet werd later de Algemene Bijstandswet (ABW). Als (bijvoorbeeld) in het familiewapen van de familie Van Os een os voorkomt, spreken we van armes parlantes [Frans, rood niet uitspreken]. Een armezondaarsbank is er voor armezondaars. Een armida- of tovertuin is een tuin van Armida [tovenares in Tasso's Gerusalemme liberata]. Een florin is een Arubagulden.

8. Een sanbenito is een ketterhemd. De aron hakodesj is de heilige ark in de synagoge, een kast waarin zich de thorarollen bevinden. De telecom hanteert het begrip arpu (average revenu per user). Ik luisterde arrectis auribus, met gespitste oren. Bij het schermen kun je arrêts [een tegenaanval] uitvoeren. De vluchtwagen werd gearrêteerd [tegenhouden] en de inzittenden werden gearresteerd. Jouw laatste opmerking geeft mij een behoorlijke arrière-goût [nasmaak]. Arrivederci, Roma! Zo'n voorstel moet je wel met de nodige
arrière-pensées [voorbehoud, bijgedachte] bekijken. De ars artium omnium conservatrix: de kunst die alle andere bewaart, te weten de boekdrukkunst. Arsenicumkies is mispickel [mineraal]. Een arsolraad is een raad van arbeiders en soldaten. Een kocher is een arterieklem. De art engagé is de tendenskunst. L'art pour l'art is de ars gratia artis [kunst om de kunst].

9. De optelsom is simpel: trivium [grammatica, dialectica en retorica] plus quadrivium [muziek, aritmetica, geometrie en astronomie] maakt artes liberales (de 7 vrije kunsten). De arthuristiek bestudeert de Arthurromans. Arti et amicitiae: aan kunst en vriendschap gewijd. De artist's impression [tekening van hoe een nog niet bestaand gebouw eruit komt te zien] ziet er goed uit. Een artist's print is een épreuve d'artiste [e.a. – eerste afdruk van een prent, kunstenaarsproef]. Wat leerde de arts-and-craftsbeweging [Engeland: herwaardering van het ambacht en naar verbetering van architectuur en decoratieve ontwerpen]? De asfyxiatie, de verstikkingsdood, is gruwelijk. Asinus ad lyram: zo geschikt voor iets als een ezel tot het bespelen van een lier. Een asklepion [antiek heiligdom van de Griekse god van de geneeskunde, Asklepios] heeft tempels en kuuroorden. We bekijken alle aspecten van het laat-Romeinse [tijdperk, geen taal] leven. Ken je de stof aspidosperma-alkaloïde? De term 'asdic' komt van
anti-submarine detection and investigation committee. De Asmodee is de huwelijksduivel. Aspits zijn schildvulkanen. De asr [ah-suhr] is het namiddaggebed, een van de vijf (5) gebeden van de salat. Een ASS is een autismespectrumstoornis.

10. Met peper en zout werd het hoofdgerecht geassaisonneerd. Naast een kasseiweg kan een assepad liggen. Een asset-backed security is een effect dat gedekt is door activa. Je hebt arts-assistenten (GB) en assistent-artsen. Hun winkelaanbod is heel assorti [gevarieerd]. Nemen we nog een asti spumante [mousserend, Asti (in Piemonte)]? Een ochèma is een astraallichaam. In Nederland is de ASV de Algemeene Schippersvereeniging. Het skypen gebeurt as we speak [op ditzelfde moment]. Het asylum ignorantiae is een toevlucht voor de onwetendheid. Hij is gespecialiseerd in het plein-air [schilderen in vrije natuur]. Bedaard, rustig (over iets nadenken, overleggen) is à tête reposée. Is hij atheneïst of gymnasiast?