Dictee – dictees [2168]
Oefendictee 686 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (171)
1. Een proles sine matre creata (zonder moeder!) is een oorspronkelijk geesteswerk. Propria vineta caedere [s] is zijn eigen glazen ingooien, propria quae maribus zijn dingen die echtelieden passen en propria manu (manu propria) is eigenhandig. Een pronunciamiento is een opstand. In de muziek is pronunziare gearticuleerd spreken, zingen. Welke periode is het pro-oestrum [voorbereiding vruchtbare periode met eisprong]? Wordt het pro-patriapapier thans nog gebruikt [Hollands papier, genoemd naar watermerk – pro patria]? Het proscenium is het voortoneel: daarop kan de entr'acte gespeeld worden. Prot(o)actinium is een chemisch element (Pa, 91). Een synoniem van prosopopoeia [pee-jaa] is persoonsverbeelding. Pro salute animae is voor het zielenheil. Een proteus [ui/eu] is een zeer veranderlijk persoon. De Provençalen prouveren [pleiten gunstig voor] hun eigen provenceolie [olijfolie]. Préséance is het recht van voorrang.
2. Een provencette is een Provençaals stokbroodje. Een prud'homme is een vertrouwensman. De provolone is een harde Italiaanse kaassoort. De pseudokroep is een ziekte. Leg eens uit, wat prévôts zijn. Antwoord: niveaus bij schermen [onder maître]. In haar prune [pruimkleurig, roodpaars] japon dronk ze een prune [pruimenbrandewijn]. Kijk eens wat vaker in de psyché [spiegel] van de kapper. De PSP was voorheen de Pacifistisch-socialistische Partij. We zouden meer public spirit [gemeenschapszin] moeten hebben. De pu [uu] is een Chinese lengtemaat. Een P-trein is een piekuurtrein. We zullen dit pugnis [nj] et calcibus – met alle middelen – verhinderen. Volgens GB wonen zij in Porto Rico (of Puerto Rico). Heerlijk toch, die pueriele [kinderlijk] zielenvreugde? Eigenlijk moet je je schamen voor je pudenda [uitwendige schaamdelen]. Puce [puus] is vlokleurig, donker roodbruin dus. Het punctum saliens is der springende Punkt [kardinale punt], toch? Punica fides of fides Punica is trouweloosheid.
3.
De push-pull is een elektrotechnische balansschakeling. Militairen
kunnen puttees [beenwindsel]
dragen. De purge [puhrdzj
– schonen of splitsen ervan]
betreft een adressenbestand. Het punto banco [spelers
tegen de bank] is een variant van
het baccarat [kaartspel,
een van de spelers houdt de bank].
Een putto [oe]
is een naakt, soms gevleugeld kinderfiguurtje. Leg uit: een pycnicus
is van het pyknische type [kort
en gezet]. Een pylon vind je op
of langs de weg, een pyloon [gedenkzuil]
elders. De pyodermie is een etterige huidontsteking. Het
plantenproduct pyrethrum is een
insecticide. Pyridyl is een
organisch-chemische groep; de rest bespaar ik u. Onze QL-lamp
(quartz-lightlamp,
kwartslamp) is kapot. Is er
verschil tussen een quacker [gekleed
in collegestijl] en quaker [lid
godsdienstige sekte]? Nogal.
In een spectrum [kleurenband
met lijnen] zit een quartet [piek
met vier lijnen], in een
spellendoos een kwartet [speelkaarten].
Een quasar [sterachtig,
niet zichtbaar te maken] is een quasi
stellar
radio source. Quasi umbra persequi: iemand volgen als zijn schaduw.
Qi gong is een Chinese meditatietechniek.
4. Wat was de querelle [twist] des Anciens et des Modernes [kunnen nieuwere schrijvers de antieke evenaren?]? Een queue de Paris is een tournure (opgevulde drapering om een damesjapon). Je hebt de quidlibet audendi potestas, de vrijheid om waarmee dan ook te experimenteren. Met quincaillerie worden huishoudelijke zaken, kramerijen, aangeduid. Een quine [kie-nuh – twee vijven] kom je met het dobbelen tegen. De quinoa [uitspraak!] is de gierstmelde. Quién sabe [uh]: wie weet en qui-va-là: werda, wie daar? Een quinquennium is een periode van vijf jaar. Wees op je qui-vive [hoede]. Een quodlibet is een mengelmoes, quod licet is wat geoorloofd is. Quorum pars magna fui: waarin ik een groot aandeel heb gehad. Ik typ dit op een qwertytoetsenbord en wel zonder typ(e)fouten. Een doeal is een manusje-van-alles, een factotum. Een dodol is een Indisch koekje, niet van eigen deeg, maar wel van kleefrijst.
5.
Vier deunten
[eu] maken samen een hectare. Een
(decoratief)
deurstuk (erboven)
is een so/upraporte. Wie kent het
Deutschlandlied [Duitse
volkslied] niet? De deutzia is de
bruidsbloem. Alle
deux-chevauxtjes (in
symbolen: 2cv'tjes, VD: 2CV
2020
cv!) zijn van het merk
Citroën. De deventerkoek komt uit Deventer [ook
wel: Deventer koek]. Ik kan dat
de visu [met eigen
ogen] bevestigen. DeVlag
was de Duits-Vlaamse
Arbeidsgemeenschap
(door de SS
gesteunde organisatie die aansluiting van Vlaanderen bij Duitsland
nastreefde). Het dewarvat is een
vacuümvat (principe van de thermosfles).
Het deweysysteem [decimale
classificatie bibliografie] komt
in de bieb (bib)
van pas. Brenger dezes heeft hartkloppingen doorstaan. Zo God het
begunstigt, is Deo favente
(D.F.).
Voor dhimmi's (niet-moslims)
gelden speciale regels. In oosterse religies kennen ze de dharma
[geheel van
grondregels voor individueel en sociaal gedrag].
6. Een dga is een directeur-grootaandeelhouder. Dholes [dool] zijn alpenhonden en dhows [dau:] zijn traditionele Arabische zeilscheepjes. De dhuhr [doer] – ook: dohr! – is het gebed kort na het middaguur, een van de vijf gebeden van de salat. Dhurrie is Indiase kelim [handgeweven tapijt]. Het diabaas [stollingsgesteente, doleriet] vertoont geen (dia)plaatjes. Het transeunte (trahn-see-juhnt) [tijdelijk] diaconaat vormt de voorbereiding op de priesterwijding. Een voorbeeld van diafora [stijlleer: herhaling zelfde woord in andere betekenis] is 'wat was was eer was was was'. In 'zo-even' komt geen diacriticum [diakritisch teken: trema, etc.] voor. Een diak heeft double income and kids en een dinkie heeft double income, no kids. Met een dialogue de sourds [partijen die elkaars motieven negeren] kom je niet veel verder. De dianetica [relatie lichaam en geest] is de grondslag van de scientology [organisatie: Scientology Church]. Een diamantfazant is een ladyamherstfazant. Een diastereomeer is een diastereo-isomeer. In infusoriënaarde of kiezelgoer zitten diatomeeën [kiezelwieren]. Het dichloordifenyltrichloorethaan is DDT.
7. We zijn er, bone deus, goeie god, of: di (dii) boni, goeie goden. Wat is dibenzoylperoxide? Je moet de kraan dichtdraaien: zonde van al dat water. Hij is met het furor poeticus bezield, hij doet aan poëtiek, poëtica. De uitdrukking 'Dichtung und Wahrheit' komt van Goethe. Is dit lad- [moderne jonge man] of dick- [moderne jonge vrouw], dan wel chicklit [idem]? Enkele Duitse uitdrukkingen – die blaue Blume: symbool van het romantisch verlangen, die blonde Bestie: de drager van de herrenmoral, die zich de onderwerping van andere volken ten doel stelt, die entgötterte Natur: de van goden beroofde natuur, die Forderung des Tages: de eis van het ogenblik, die fröhliche Wissenschaft: (sarcastisch) de kunst der troubadours, die gepanzerte Faust: de militaire macht van een staat en die Kraniche des Ibykus (een opzoekitem – kraanvogels van Ibycus, ballade van Schiller: een betekenisvol toeval, een vingerwijzing Gods). De dieffenbachia [plant] heeft groen-witte bladeren.
8. De generaal buiten dienst (b.d.) is nu werkzaam bij een particulier bedrijf in de bd., de buitendienst. De aspirant-militair zou dienstweigeren, zijn fiets dienst weigeren. Haar betoog was diepdoordacht. Een dieptemeter is een bathometer, dieptemeting bathymetrie. Een dierenagent is een animalcop, de dierenpolitie de caviapolitie. Een verkorting van Werelddierendag is dierendag. Een voorbeeld van diëresis is 're-integreren'. De rust van een kerkhof is die Ruhe eines Kirchhofs. Zijn de middeleeuwen bij uitstek jenseitig, de renaissance is diesseitig (G. Gossaert). Wou je me dat echt diets [wijs] maken? De verdomde plicht, die verdammte Pflicht, roept. Uit het Duits: die Wacht am Rhein (zoek op – Duits nationalistisch gedicht en lied) en die Waffen nieder, de wapens neer! Een differentiaaltakel is een westontakel. We schrijven dillewater en dillezaad [geen mv.].
9.
Geloof de digerati [propagandisten
digitale revolutie] niet
(altijd).
Pas op met je digitale identiteiten, je DigiD's. Een dcc
is een digitale compact
cassette. De dii minores zijn de lagere
goden. Hij is dikbetaald en heeft dus een dikbelegde (goedbelegde)
boterham. Die dikgebuikte (rondgebuikte)
pastoor drinkt duidelijk te veel. Er gaan tien dimes
[dahjm
- dubbeltje] in een US-dollar
[USD].
Wat maakt hij weer een dikkendensie [kouwe
drukte, ophef]. Een golfbal heeft
dimples [deukje].
Die dimsum [Chinese
hapjes voor lichte maaltijd] kun
je eten. Een dinch [diner
+ lunch]
[mv. en/es]
nuttig je aan het einde van de namiddag. Een dinghy
is (ook)
een rubberbootje. Mijn vader speelt nog met dinky toys. Diofantische
vergelijkingen betreffen gehele getallen. De dioscuren
[onafscheidelijke
vrienden] worden zo genoemd naar
de oorspronkelijke Dioscuren
Castor en Pollux. Quadriplegie [armen
+ benen] is dubbele diplegie
[dubbelzijdige
verlamming]. Een dipswitch
is een dual in-line
package-switch [zekere
schakelaar]. De dirco
[directeur-coördinator]
was tegen. Wat moet een dirigator [dirigent
met weinig ervaring] nou met een
baton [dirigeerstokje]?
Hij leert nog wel wat handigheidjes, tours
de batôn ...
10.
Je bent een brave dirk, als je van mijn dirkje
[directoire]
afblijft. Toppunt van decadentie: je in een dirndlkleid [Zuid-Duits]
met een dirty mind [gespitst
op het seksuele] begeven in dirty
dancing [sensueel
dansen zoals bij de mambo] met
een dirty harry [rouwdouw
= rouwdanus].
Discalsen
zijn ongeschoeide karmelieten. Een discountzaak is een
cash-and-carrybedrijf. Hij heeft echt een
disco-uiterlijk. Het DPS
is het disfunctioneleperceptiesyndroom.
Een diseuse à voix is een liedjeszangeres. Bij dislokeren of
disloque treedt dislocatie [bv.
van botten] op. Een dp
[die-pie] is een displaced
person [vluchteling,
ontheemde]. Bij het rappen
[èh] kun je beter niet de diss
(slachtoffer van
diss; bashing is net zo erg)
zijn. De Orde van de Distel is een Schotse ridderorde. Eerder
bedoelde ik dus de dissrap. Ik vond je shocking [ergerlijk,
aanstootgevend], je hebt het
publiek behoorlijk gechoqueerd (geshockeerd).
hij keerde re infecta [onverrichter
zake] terug.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten