Dictee – dictees [2178]
Oefendictee 678 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (179)
1. Zij zijn bewuste bovs [bewust ongehuwde vader]. De Lekdijk bovendams wil zeggen: boven het Klaphek, waar de Hollandse IJssel van de Lek afgedamd is. Die Boven-Voltaanse producten komen uit de republiek Opper-Volta. Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius behoren tot de Bovenwindse Eilanden. Een eenmansduikboot behoort niet tot de bovenwatervloot. Bovicatie is verrundering. Hij ging met het bowiemes [groot jachtmes] de bowdenkabel [holle kabel om bijv. rem te bedienen] te lijf. De bokser droeg een boxershort. Een bozzetto is een voorstudie [van sculptuur of schilderij]. Een indertijd veelgelezen boekje van N. Anslijn heeft als titel De brave Hendrik. Dat onderzoeksonderwerp zal nog wel helemaal braak liggen [onontgonnen zijn]. Wat komt er op die braakliggende gronden? De Brabançonne [Belgische volkslied] is door Jenneval gedicht en door François Van Campenhout op muziek gezet. Een bracha is een joodse zegenspreuk, een lofzegging.
2.
Braderen is verkwanselen, versjacheren en een brado is een
kipper [zekere
haring]. Een cecogram is een
poststuk in braille. Vroeger werden bankbiljetten met een bramahpers
genummerd. Dit bramzijgertje [Jan
de Hartog: jongen als geronselde werkkracht op botter]
ging over de bramzeilen [aan
de bramra]. Hete brand is het
sint-antoniusvuur [ook
antoniusvuur: ergotisme, gordelroos, karbonkel en lupus]
en koude brand is koudvuur [gangreen].
Brandstichten is brandstichting. Vermarktte
de vorige eigenaar het product beter? In Indië is brandy
[èh] kring: cognac sec. Drakars en
snekken zijn Vikingschepen en een snack kun je nuttigen.
Trendwatchers onderscheiden trendsetters en -volgers. Als een
interstellair object de aanduiding M37
heeft, weet je dat dat genoemd is naar
Charles Messier. In Maaseik zag ik veel
maaseenden, maar geen maashagedis. 'Maäravim' is het meervoud van
'maäriev' (avondgebed
bij de joden). Hoe herken je
macaronische verzen [burleske
verzen waarin verschillende talen gemengd zijn, of waarin de woorden
van een nieuwere taal naar de vormen van een oudere, m.n. de
Latijnse, zijn verbogen en vervoegd – denk maar aan macaroni]?
Een macula is een huidvlek.
3. Een madison [èh uh] is een koppelkoers (vergelijk Madison Square Garden in New York). Ik heb liefst maduro [bnw.] sigaren. Een mahout [au] is een kornak (geleider van een olifant). Deze reportage gaat over de making-of [totstandkoming] van de film. Het mandarijnendom spreekt Mandarijnenchinees. Een manicheeër hangt Mani [Perzische sekte] aan [ook wel: schuldeiser]. Dit is één groot mal-à-propos [misverstand]. Je maîtresse moet je niet maitriseren [er de meester over spelen]. Wat moet die mannequin in een mannengemeenschap? De manumissio is de vrijlating van de slaven. De managing director en de marketingmanager gingen samen lunchen. De Markenwet ging over woeste gronden. Hebben ze op de Marshalleilanden eigenlijk wel een marshal bij golfwedstrijden? Heb je die marte/ikootjes (aap) gezien? Gestreepte katoenen stof in keperbinding geweven is marseille. Hun houding was marziale (martiaal – krijgshaftig). Mass/ticot is poedervormig loodoxide – gele verfstof. Maté is (groene of paraguay)thee.
4. Dat wordt een materieelrechtelijke zaak. Hij werd afgeranseld met de matrak [BE: knuppel, gummistok]. Mazout [oe] is (ook) stookolie. Het stuk over de medieval [E] werd in mediëval [NL] gedrukt. De medioneerlandistiek houdt zich met Middelnederlands bezig. In het theaterprogramma zat een meerkeuzeavond. De meesterzanger zong een meesterschlager voor de megayup. Een meiose/is is een reductiedeling. Heerlijk, die meise [mei] boter. Melismatisch [verschillende noten op één enkele lettergreep] gezang is het antoniem van syllabisch gezang. Oceanië bestaat uit: Melanesië, Micronesië en Polynesië. De meldenstruik (VD) vind je in Zuid-Europa. Melissekruid is melis, broodsuiker. Kledingvoorschrift: cravate noire, black tie [klein avondtoilet]. We eten straks patates frites. Heb je de Melopee van Van Ostaijen weleens horen voordragen [verder: melopee]? Handelt een memoiresschrijver voor zichzelf of voor een ander? Een mella is een Jodenbuurt [in Marokkaanse of Ottomaanse stad].
5.
De Mensa Domini, de tafel des Heren, is de avondmaalstafel. Nietzsche
schreef in 1878: Menschliches, Allzumenschliches (menselijk,
al te menselijk). Het Latijnse
'mens (sibi)
conscia recti' betekent: een hart dat zich van zijn zuiverheid,
oprechtheid bewust is. Aan een mensenlijk zit weinig menselijks meer.
Wat is pepermunt zonder menthol? Dan
denk je ook meteen aan crème de menthe, pepermuntlikeur. De peyote
is een Mexicaanse cactus. Hij gebruikt methamfetamine
[crystal meth,
meth, tik: zeer verslavende drug].
Wat houdt het meter-ton-secondesysteem (niet
in wdb. – zeker eenhedenstelsel)
in? Meticuleus is eng (erg)
precies. Is die microwaveoven al besteld? Waar spreken ze nog
Middel-West-Perzisch? In Midden-Limburg wordt nog wel Middellimburgs
gesproken, maar zeker geen Middellatijn.
6. Een midterm review is een tussentijdse evaluatie. De middle class is de middenklasse. Geëmigreerd uit het middenwesten van Drenthe, geïmmigreerd in het Midden-Westen van Amerika. Milanaise is kettingtricot. Ze liep nog in haar tricotje [maillot, ook: sporthemd]. Hij mijtte het hooi [aan een mijt zetten]. Als je uit Milete komt, heb je een Milezische afkomst. Die milieueconomiestudie is in trek. De student neemt zijn intrek in de studentenstad. Het ging er erg militairement [met militaire discipline] aan toe. Milocorn is zekere gierst [graangewas] of sorghum. Deze mingvaas behoort tot het mingporselein [Ming = Chinese dynastie (1368-1644)]. Ze kreeg een minnekästchen van hem (de bruidegom dus). Ze droeg een mirtenkrans. Wat is het missionstatement [taak en doel van de organisatie] van dit bedrijf? Jazeker: vadertje tsaar regeerde over Moeder(tje) Rusland. De moffrikanen [scheldwoord voor Duitser] spreken Moffrikaans [scheldnaam voor Duits; dat is M... voor me]. Een molinist (antoniem: thomist – aanhanger leerstelsel Thomas van Aquino) volgt de leer van Molina [genade afhankelijk van de wil]. Het ging mis, mon Dieu [mijn God, lieve hemel].
7. Het was een mondbeglänzte Zaubernacht [maan]. Van de kazen prefereer ik mon chou. Hij handelt in epo, erytropoëtine [sport(doping)]. In dat andere middel [marihuana] is de werkzame stof THC, tetrahydrocannabinol. Een mopé is een vrucht uit de sumakfamilie [sumak = plant --- > specerij]. De morbus Paget is in de diergeneeskunde een botziekte. Een moreske [mv. + n] is een lineair versieringsmotief van Aziatische oorsprong, een arabesk(e) [mv. + n] van Moorse vorm. Hij is mortelefitikus, mortjes [dood]. England is the mother of parliaments (J. Bright). Mouliné is moulinetgaren [twijnen draden van verschillende kleur]. Moutons de Panurge: schapen die elkaar volgen als er maar één over de dam is. Lust jij moutse challetjes [Jiddisj/ch: gevlochten broodjes]? Het mozarteffect [muziek: betere prestaties] is gunstig voor kinderen. Een myorrhexis is een spierscheuring. Een mugshot [foto voor politiedossier] is voor de politie. Muscae volitantes zijn mouches volantes [zwarte vlekjes: glasvochttroebeling, zeker niet kunstmatig aangebracht door moucheteren – algemeen, niet m.b.t. oog]. Multiplechoicevragen gaan volgens het principe van de multiple choice.
8. Ik voel me heel erg branie [moedig, dapper, kranig]. Een goed Hollandse brak [jachthond] gebruik je bij het jagen: braque d'Auvergne, braque ariégeois [braque de l’Ariège, braque Saint-Germain]. Ze liepen arm in arm, bras dessus, bras dessous. Brasilethout is onecht brazielhout. Die bratsch [3-snarige zigeunerviool] moet wel heel antiek zijn. Topaas uit Brazilië heet braziliaan, een braziliaantje is een kleine sigaar en voor een brazilian heb je natuurlijk brazilian wax nodig. Een synoniem van toitoitoi is 'break a leg'. Brechcokes is gegoten gietcokes. Op een bredstokje is de breedte van het inhout (van schepen) op verschillende punten aangeduid. Je kunt het best breedwerpig zaaien. Met een breektiejijs [breekijzer] kwamen ze binnen. Een breel is een joon [tonnetje aan de repen van een haringvleet], snap je? Kun je dat nog rechtbreien? Let op: gelijkbreien, recht breien, is iets anders! Een breischei is een breihoutje. Ze gaf haar breidelloze (tomeloze) hartstochten de vrije loop.
9. Onvoldragen lammeren van het persianer schaap leveren breitschwanz (zoals de persianer pattes). In het honkbal kennen we de vrijelooptoekenning door de hoofdscheidsrechter. Hoofdbrekens deden hem het hoofd breken. Met baan breken ben je baanbrekend bezig. Een brekespel is een spelbreker. De bremersteen komt uit de omgeving van Trier en de Weser. Op die totstandbrenging mag je trots zijn. Hij las in het Schuchardtbrevier [verzameling uitspraken over gedragsregels en levensbeschouwelijke kwesties, (meestal) in dichtmaat]. Het bresaola is gedroogd rundvlees. Bekende lettersoorten zijn nonparel en galjard (gaillard). Brevity is the soul of wit: kortheid is de essentie van geestigheid. Bridgen is bridge spelen. Brief as woman's love: zo kort als de liefde van een vrouw. Nee, hij is geen brigadier-majoor, maar brigadegeneraal. Dicteefanaten geilen op een letter- en woordenbrij. Zij gaat straks de aardappelen brijen [tot moes koken].
10. Zijn briljante brille glom [figuurlijk] als zijn brillantine. Jan brilleert in de voordrachtskunst, bij Piet is het briller par son absence: schitteren door (zijn) afwezigheid. Wat is brinkmanship [balanceren op de grens van oorlog en vrede]? We eten briouat [brie-waht = ovengerecht van dunne deegbladen gevuld met (lams)vlees, vis, kip of groente]. Kun je met briquets [aansteker] briketten [langwerpig stuk brandstof] aansteken? Nee, dus. Let op: het brittanniazilver komt uit Brittannië. De British Commonwealth of Nations bevestigt het: Britannia rules the waves, Brittannië heerst over de golven. Brocatel is een brokaatachtige stof, broccatello is marmer. Met turista [oe] wordt de reizigersdiarree bedoeld. Een brief aan een kerkenraad begin je met 'Eerwaarde Broeders'. De eerste fratricide [broedermoord] is die van Kaïn op Abel. Als er een broek is, betaalt er geen doek [mannen horen vrouwen vrij te houden].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten