Dictee – dictees [2192]
Oefendictee 668 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (189)
1. Dat is het hele eier(en)eten. Zijn kapitaalverzekeringsuitkering eindde dit jaar. Wie ik nu toch in de klas heb: een nieuwe einstein! Uit het Duits – ein Ende mit Schrecken: een einde met verschrikking, ein Märchen aus alten Zeiten: een sprookje uit oude tijden, ein Mensch mit seinem Widerspruch: een mens met zijn innerlijke tegenstrijdigheden, ein Schauspiel für Götter: een aanblik goden waardig en ein Volk in Waffen: een volk onder de wapenen. In de Eifel hebben ze geen enkele eiffeltoren. Tai chi beoefenen is tai-chiën. Ejusdem anni (anni ejusdem – a.ej.): van hetzelfde jaar, ejusdem farinae: van hetzelfde slag en ejusdem generis: van dezelfde soort. Is het élan vital een speciaal soort van elan? El caballero de la triste figura is de ridder van de droevige figuur (met name Don Quichot). Zij lijdt aan het elektracomplex (zonder schokken! – ook: vadercomplex, dochter voelt zich aangetrokken tot vader vgl. oedipuscomplex – moeder en zoon).
2. Wat is nog eleganter dan élégance of elegantie? Een arbiter elegantiarum is een persoon die de toon aangeeft in mondaine kringen. De afkorting EDP staat voor electronic data processing. Wat elizabethaans is, verwijst naar Elisabeth (I). Elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Een Elvislookalike draagt elvisbakkebaarden en een elviskuif. Elocutie verwijst naar eloquent [welsprekend] zijn. De Hebreeuwse benaming voor God is Elohiem (VD). Een éloge [zj] (VD! – GB: eloge, niet voor dictees] is een lofrede. Tweemaal daags drie el [ee-èhl, eetlepel]. Embarras du choix: te grote keus, zodat men niet weet wat te kiezen. Een embrasse is een gordijnophouder en een embrasure is een schietgat in een borstwering. Embryon in utero matris: ongeboren vrucht in het moederlichaam. Ik wil graag emmental(er) op het brood.
3. Alle mannelijke en vrouwelijke employés kunnen profiteren van deze employeebenefits [secundaire arbeidsvoorwaarden]. Zullen we onze encas [noodmaaltijd] dan maar aanspreken, al is het geen enchilada [opgerolde en gebakken tortilla]? Toen de kinderen uitgevlogen waren, volgde het emptynestsyndroom [legenestsyndroom]. Een demotische vent is nogal populair. Amor et deliciae generis humani: lieveling van de mensheid. Amor fati: liefde tot zijn lot; ja zeggen tot het leven, amor habendi: hebzucht, amor omnia vincit: de liefde overwint alles, amor patriae: vaderlandsliefde, amor proximi: naastenliefde, amor sceleratus habendi: vuige hebzucht, amour fou: overweldigende, hartstochtelijke liefde, amour du blâmable: liefde, voorliefde voor het berispelijke, voor de onderwereld, de misdadigers, amour sacré de la patrie: heilige liefde tot het vaderland. Hij heeft een aangeboren amor Dei (liefde tot God).
4. Is een emisario hetzelfde als een émissaire? Ja. Mijn neef is een nicht. Een amphigouri[‘s] is een gedicht van niks. In letters schrijf je vijftigplusamusement, in cijfers 50+-amusement (of: 50 plusamusement). De ziekte amyotrofische laterale sclerose wordt met ALS aangeduid. Ana's lijden aan ana [anorexia]. Snapt u waarom alfanumeriek met A/N wordt aangeduid? Ik niet. Een anaalplug is een buttplug [soort dildo]. Neemt het anabolengebruik inderdaad af? De anacreontische [naar een Grieks dichter = L.: Anacreon] muziek bezingt wijn en liefde. 'Anadroom' [vissen: de rivier opzwemmend] en 'catadroom' [naar lager gelegen water om kuit te schieten] zijn antoniemen. Een anafylactische shock [medisch: acute, levensbedreigende allergische reactie tegen een bepaald allergeen bij een tweede blootstelling daaraan] kan levensbedreigend zijn. Een Anansitori [verhaal] gaat over Anansi [SR: de spin]. Anarithmon gelasma: de eindeloze deining van de golven der zee. Een anastatica is een roos van Jericho (jerichoroos). De anbi's zijn algemeen nut beogende instellingen [met giften aftrekbaar voor de belastingen – IB]. Een andreaskruis is een sint-andrieskruis. Anerytropsie is roodblindheid.
5. De Angelen [Germaanse stam] zijn onlosmakelijk verbonden met de Saksen, Friezen en de Jutten. De angelica (niet: angélique, dat is een plant, de engelwortel, wel: luit) klonk angeliek [engelachtig]. Het Angelsaksisch is het Oudengels. Stenocardie is angina pectoris [ook: hartbeklemming, hartkramp], tijdnood is angina temporis. De Anglaise en de Française bereidden samen een anglaisecrème voor voor de foor [kermis] in de anglicaanse kerk. De Angolese munteenheid is de kwanza [AOA]. De ångström [Å] wordt gebruikt als eenheid voor atomaire en moleculaire afstanden. Anhidrose is het ontbreken van zweetsecretie. Wat is een anhydride [zekere chemische verbinding]? Een aniani is een padiemesje [rijstmesje]. Mijn animae dimidium meae (boezemvriend) heeft me verlaten. Een francala is een breed Turks stokbrood. De franchiser [zelfstandig bedrijf, wel in keten] schafte een economiser [calorisator, voorverwarmer] aan. Die sushibar [rijstballetjes] gaat overmorgen dicht.
6. Het publiek smeekte om een encore [bis, herhaling]. Een vennootschap en commandite is commanditair [stille vennoot: wel geld, geen invloed]. En corps (in koor) is allen tezamen, gezamenlijk. En dosse is van een stam gezaagd met de schors eraan. Een enfant gâté is een verwend kind(je). Een enfant prodige is een wonderkind, een enfant prodigue is een verloren zoon [Bijbeltaal]. De erehaag stelde zich en haie [als een haag = naast elkaar] op. Bij deze schaakpartij heeft hij zijn tegenstander en échec [in bedwang, schaakmat]. De paarden waren en nage [geheel bezweet]. Dat lossen we en petit comité [vertrouwelijk, in besloten kring] wel op. Een enquête valétudinaire is een voorlopig getuigenverhoor, gehouden voor een geding aanhangig is in de gevallen dat het gevaar bestaat dat bewijsmiddelen verloren zouden gaan (bv. door ouderdom, ziekte, voorgenomen vertrek). Een espoir is een belofte [wielersport]. Het Esperanto-insigne [kunsttaal] draag je niet zomaar. Wat houdt estateplanning [nalatenschapsplanning] precies in?
7. De ens rationis is het wezen van de geest, iets dat alleen in (de) gedachte(n) of (de) verbeelding bestaat. Het adjectief 'enté' [betreft een schild] komt uit de heraldiek. Wat had u als entremetstje [tussengerecht] besteld? Ze verkoopt garen (zus) en zo. Een Epicuri de grege porcus is een epicurist [hoogste doel: lichamelijk en geestelijk genot – Epicurus]. Hij is epris van [dol op] zijn tante. Een equerre is een trommelkruis [bij landmeter, om veelvouden van 45° uit te zetten]. E re is ter zake, passend en e re nata is naar bevind van zaken, naar de omstandigheden. Erets Jisraël is het land Israël, Palestina. Ik denk dat je ernaast zit. De été de la Saint-Martin is de nazomer. Tot welke etnie [volksgroep] behoren zij? De espagnole kun je dansen. Esprit de clocher: dorpse kleingeestigheid, esprit de corps: korpsgeest, esprit de l'escalier (d'escalier): treppenwitz [geestige inval als mosterd na de maaltijd] en een esprit fort: een vrijdenker.
8. Een esprit gaulois is een boertige grappigheid. Op Soekot [Loofhuttenfeest, soeka = loofhut] worden etrogim [mv. – etrog = citrusvrucht, een van de vier gebruikte plantensoorten – ook: aravot (mv.), hadassim (mv.) en loelav, mv. VD: loelavs of loelavim, GB: loelaviem] gebruikt. Een eufonium of tenortuba is een koperen blaasinstrument. Een voorloper van de tuba is de ophicleïde. Het euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Het Euroland bestaat uit eurolanden. Een europaschip is een zeker binnenschip. De eustatische schommelingen [zeespiegel] vinden niet in de eustachiusbuis [buis van Eustachius, verbinding middenoorholte en keel-neusholte] plaats. De Eustatiaanse [Sint-Eustatius] munteenheid is de Amerikaanse dollar. De (ook: ex) tripode dictum is in orakeltaal. Hij is every inch a gentleman, van top tot teen, op-en-top [geheel en al], een heer. Wanneer vindt die excasso [uitbetaling of terugstorting: te veel betaald geld] plaats? Exceptio non adimpleti contractus: het verweer dat de wederpartij eveneens in gebreke is en dus geen nakoming van de aangesproken partij kan vorderen. Een skus [skuhs] bij tarot [kaartspel, 78 kaarten met afbeeldingen] is een excuse [kaart kan nemen noch genomen worden]. Excusez-moi: pardon. Ze was alleen maar excuustruus [alibivrouw].
9. Wat is hiervan de exdatum [= voor het eerst zonder dividend- of rentebetaling]? Ex debito justitiae: volgens hetgeen aan de gerechtigheid verschuldigd is, naar de eis van het recht. Hij heeft een exigeante, veeleisende, vrouw. Ik heb dit ex propriis, uit eigen middelen, bekostigd. Hij is neerlandicus extra muros [docent Nederlands buiten Nederland]. Dit T-shirt is extra extra large [XXL]. Daar stond hij dan ex tacito, met zijn mond vol tanden. Het zal en moet gebeuren: ex quocunque capite, uit welken hoofde dan ook. Het lionisme is dienstverlening aan de gemeenschap uit hoofde van het lidmaatschap van de Lions Club [eigennaam – wel in GB Rotaryclub, VD: Rotary]. Verder kom je 'hoofde' bijv. nog tegen in 'uit anderen hoofde'. Abecedarium [a-b-boek, abc-boek], abecedariums, colloquium [geleerde samenspraak], colloquia, maar ook: decennium [periode van 10 jaar], decennia, decenniën. Een elysium is een verrukkelijk verblijf en als het goed is een afspiegeling van het Elysium, de hemel, het paradijs (vergelijk: Elysese velden).
10. Een joert (joerte, ger, yurta) is een grote, ronde dubbelwandige tent van de Kirgiezen en nomadische Mongolen, gemaakt van vilt en takken of taaie rijzen. Een hoatzin [hoo-waht] is een vogel die leeft in groepen in bomen in het Amazonegebied. Een hoax [hooks] is een e-mail met een vals bericht of een onterechte viruswaarschuwing. Een muezzin [oe] is de moskeebeambte die van boven uit de minaret de gelovigen oproept tot het gebed. Muesli [uu] is een oorspronkelijk Zwitsers gerecht, vooral als ontbijt gebruikt, bereid met granen, appelen, noten en rozijnen of andere vruchten en gegeten met melk of yoghurt. Escosijnse (blauwe) steen is hardsteen uit de groeve van Ecaussinnes. Hij haalde zijn semiartsexamen en is oud-vicepresident van het corps.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten