3455 Dictee zondag 24-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1071) √ x

Dictee – dictees [3455]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juni 2020 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1071)

1. De refirente betreft herfinanciering door de centrale bank
[ook: reporente, korte termijn]. Met een reflectiekamer of chambre de réflexion wordt de Eerste Kamer of de Senaat bedoeld. Het moet toch niet gekker worden: de regenboogpiet moest over een gaybrapad [regenboogpad] lopen. De Hyaden of Regensterren vormen het Regengesternte. Een regenjack mag je ook regenjekker noemen. Een regenmeter is een pluvio-, udo- of hyetometer. Er kwam een regeringsdepêche [bericht, ambtelijke mededeling – ook: telegram. postzak] uit Burundi. Een regicide is een koningsmoord (vgl. genocide – volkerenmoord). Een reglet of regelet is een liniaal. De guttae [= mv. – knoppen] hangen onder de regula [gladde band tegen de architraaf van een klassieke tempel]. Regulitis is overdreven regelzucht. Een rehab (rehabilitation) is een ontwenningskliniek.

2. Een rehabeam (wijnfles) kan 4,5 liter bevatten. Rijen is een rij vormen (queueën), reien is een rei vormen voor de reidans. Zij reigden [Bargoens – speuren naar, azen op] de rijglijn [iets bij de vinkenvangst]. Aan de orde is het reilen en zeilen van de economie. Het reïmponeren [pagina’s opnieuw in de vormen slaan met andere verdeling] werd gere-importeerd [herinvoeren]. Re infecta (onverrichter zake) dropen ze af. Hij meende het reinuit (oprecht). Zo’n reis- en kredietbrief is best handig. Een reishi is een paddenstoel met medicinale eigenschappen. De sloot wordt gereit [reiten: van waterplanten en vuil zuiveren]. Hij had reizekens [nauwelijks] genoeg geld. De ecu was tot 1999 de rekeneenheid van de Europese Unie [en de écu een oude Franse daalder]. De r.e.m. is in de chemie de rasterelektronenmicroscopie. De REM was in NL (historisch) de Reclame-exploitatiemaatschappij . De nederlaag was onverwachts en remarquabel [opmerkelijk]. De remdesivir is een antiviraal middel, o.a. tegen het coronavirus. Bij remplaceren komt er een remplaçant [vervanger]. De havenots [berooide, bezitloze] zijn het haasje, de haves [bezitter] profiteren. Je schrijft: Tokioër, Tynaarloër, PSV’er, mbo’isering, BBQ’en, mavoër, havoër [letterwoord], mbo’er, vwo’er [initiaalwoord] en heao'er 2025: gedeeltelijk initiaalwoord, maar waarom? Met gsm’s wordt veel
ge-sms’t en ge-e-maild. Overigens: Tynaarlo’s burgemeester woont in een Tynaarloos huis. Hij is groos [groots, trots] met zijn cadeau.

3. Een renettenboom is een reinetteboom [appel]. Par renommée
[bij geruchte] heeft hij een goede renommee [naam]. Hij kreeg een repêchage, een herkansing. Het (de) repentir is het (de) pentimento, het over(ge)schilderde deel. Een repo is een reportage. Replikeren is repliceren (antwoorden). Met de reptilia Parnassi worden prulpoëten aangeduid. Voor ‘requisitoir’ mag je 2025 ook ‘rekwisitoor’ schrijven. Interessant woord: rescissie [ree-sih-sie], ongeldigverklaring van bv. een testament. Operatief wegnemen is reseceren [ruh-suh-see-ruh(n)] en reseen [dat zit in hars] spreek je uit met 2 maal ee en een z
(vgl. resinaat – zout of ester van een harszuur – en resine = hars). Voor een bedrijf zijn resources [mensen en middelen] en ressources [mogelijkheden, capaciteiten] van vitaal belang. Met restless legs heb je het restlesslegssyndroom, het rustelozebenensyndroom. De retenue [eerste post op rekening als blijk van aanvaarding van de opdracht] van die advocaat mocht er zijn. Zij was weer eens haar reticule [handtas, kan van boven dicht] vergeten.

4. Een Retische [man: Retiër] woonde in Noricum (Romeinse provincie). Antwerpse handjes zijn lekkernijen. Hoe oud ben je? Een kimmel handjes (kimmel = 3; vijftien dus). Je kunt hand(je)bakken [handjeklappen; kooplieden op de markt – handjeklap = handjeplak], handje- en voetjevrijen, handjes uitdelen = geven of (iemand de hand) schudden. Hoe kan je nu een ignatiaanse retraite [volledig: 30 dagen] in verkorte vorm doen? Dat kan. Bedoel je return on investment (ROI) of return on sales (ROS)? Reukhout is weichselhout, welriekend hout. Ook als je resusfactornegatief bent, kun je reuma krijgen. Bij een reünie vindt re-unificatie [hereniging] plaats. Bij reüsseren is sprake van een réussite [succes]. De student had de reuzezwijn dat hij de vraag over het reuzenzwijn kon beantwoorden. Bekleedt elke Reverendus Dominus (eerwaarde heer, E.H. R.D., Rev.D.) een reverendum ministerium (eerwaardig ambt)? Ja, geestelijk. Een (reversed)
take-over is een bedrijfsovername. Het revêtement [muur] bekleedde het talud(je) van een vestingwerk. Eén ding is duidelijk: revisionisme [communistisch streven zonder revolutie, marxisme] is geen leninisme [met revolutie]. Een revo is een revolutie. Denk daarbij speciaal aan Bouterse (vergelijk: revotijd, sergeantencoup). RFID: radio frequency identification.

5. Hij woont gelijkvloers, in een rez-de-chaussee. De Rfv (hist.) is de Raad voor de financiële verhoudingen. In de chemie betekent R_f ratio to front. Hongaarse koningen: rex apostolicus (Apostolische Majesteit), rex catholicus (Spaanse koningen), rex christianissimus (Franse koningen, Zijne Allerchristelijkste Majesteit) en rex fidelissimus (Portugese koningen). Een rhbs was een rijkshogereburgerschool [GB: hbs = hogere burgerschool]. Zijn rhinophyma [aardbeienneus] weerkaatste in een rhinestone [glitterend steentje, kleding, schoeisel]. Ook als je van rhythm-and-blues (r&b, arrenbie) houdt, kun je met een rhônewijntje op beter niet in een rhönrad [gymnastiektoestel met
2 verbonden grote hoepels] gaan. Richt. als afkorting van Richteren levert weinig grafische winst op. Anofelessen zijn malariamuggen. Een artiest verlangt vaak een rider [eten, drank, etc. in contract]. Rien ne va plus [croupier speelbank]: niets telt meer. Rien de knots:
(BE, spreektaal) helemaal niets.

6. Riftdal- of riftvalleykoorts [een zoönose] kan gevaarlijk zijn. Deze filmopname is een rijer [met rijdende camera]. De Rijtijdenwet is van 1936. Het Rikilt was in NL (historisch) het Rijkskwaliteitsinstituut voor Land- en Tuinbouwproducten. Na de ripiënisten [groep zangers die een solist ondersteunt] kwam de ripieno [inzet volle orkest]. Een ris de veau is een kalfszwezerik. Een rishi is in het hindoeïsme een groot denker of ziener. Poudre de riz of poudre d’iris is een zeker talkpoeder, dat wordt gemaakt van de welriekende wortelstok van de Florentijnse lis = violenwortel of viooltjeswortel; de beste soort ervan is irisine. Dat wordt een risky business. Zo’n jan-stavast is een ferme kerel. Een r.o.b. is in BE een rustoord voor bejaarden. De robbenpest komt van het phocine distempervirus (PDV). Die robbenvellen [bnw.] outfit staat je goed. Een robe de chambre is een sjamberloek. Voor vrouwen is er meestal de ochtendjas (peignoir, duster). Een korte dito is een coin de feu [huisjasje]. De stinkende ooievaarsbek heet ook wel rob(b)ertskruid (rodeloopkruid). Het verhaal was zo rocambolesk [fantastisch, onwaarschijnlijk] als een kamperui (Kamper ui – dwaze streek, onzinnige handeling). Ik snap het zelfs, duh: dat is geen rocketscience [niet bijster ingewikkeld]. Een rodo is een rododendron.

7. Bij de fotoafdruk van de rodeo [cowboys: wilde paarden afrijden] zag je het rodeogeneffect(!). De bereisde roel en de razende roeland zongen samen het Roelandslied [een van de Karelromans!]. Geroerbakt is (hetzelfde als) roergebakken. Dat is een roestvrijstaalpan (rvs-pan) of ook roestvrijstalen pan (rvs pan). Hij was zat als een roetetoeter [dronken]. Het examen was rof [jongeren: moeilijk, zwaar]. Een r.o.g. was in NL (verouderd) een rijksopvoedingsgesticht. Hij at (quasi) roggenstaart [roggenstaart - rog - roggen - in de keel hebben = erg schor zijn] met een roggetimp [zeker roggebroodje - rogge heeft geen mv.] erbij. Zijn vrijeloopgedachtestroom [vrije loop - n/s] was onuitputtelijk. Bij de rokade rokeer je [schaken]. We kennen de rokjes- of bloesjesdag [eerste warme lentedag], maar ook de dikke- of warmetruiendag [dag in de winter om mensen energiebewust te maken]. Rokou is orleaan, kleurstof van de anattoboom. Met een rolbezem [mechanische bezem] kun je beter niet rolbezemen [neuken]. Zo’n roleplayinggame [computerspel waarin de speler zich inleeft in een personage] is intrigerend. Een rolsprong is een straddle (niet: strad = Stradivarius). Een roltrap is een tapis-roulant. De Rolzaal vind je op het Binnenhof.

8. De Sinti zijn de Manoesjen en het meervoud van Rom [room] is Roma [Romani of Romanes is de taal]. Ze riepen: “Rombom, rombombom.” Er zijn ro(e)mers [groot wijnglas] en römertöpfen [stoofpot – geen vet]. Ze bevonden zich allemaal rommendom de kerk. We kennen plat(-) en rondzaad. Ze vond hem maar een rare Chinees. Tja, jan-in-de-zak [meelgerecht in doek gekookt] is het au bain-marie in een bain-mariepan bereide gerecht; denk ook aan een roner [zekere slowcooker]. Een ronggeng [rohn-gèhng, g van goal] is in Indië een inheems dansmeisje. Een ronkedoor is een solitair levende olifant. Je zal als roodbloedige Ajaxfan maar roodblindheid (anerytropsie) hebben … Heb jij weleens een roodborstjemanja (= mango – aan één kant rood) op? Roodgouden voorwerpen zijn van roodgoud (rood goud) gemaakt. Zij lijdt aan het roodkapjesyndroom [wegens mythes angst voor wolven]. Roodijzererts: α-Fe₂O₃ (hematiet) en Fe₂O₃ (maghemiet). Roodlakenvelders zijn roodlakense runderen. Een rode weeskind (of roodweeskind) is een nachtvlinder. Om op te zoeken: de roof is vertist [de boel loopt in de war]. Best hoog, zo’n rooftoprestaurant [op dak of in bovenste verdieping - kan soms nog ronddraaien ook!]. De rooiepanner [bietser, klaploper] had wel een tiet [portefeuille] met rooie [rode] ruggen [vero: bankbiljet van 1000 gulden].