3432 Dictee woensdag 06-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1053)

Dictee – dictees [3432]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mrt 2020 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1053)

Oefendictee mrt 2020 (3)

1. Een anios is in NL een arts niet in opleiding tot specialist. Banlieusards wonen in banlieues [voorstad]. Stijlbloempjes [stijlversiering die belachelijke indruk maakt] zijn meestal niet dikgezaaid. Hij wilde hem dwarszitten en hem behoorlijk de voet dwars zetten. De woorden ‘fyle’ en ‘fylen’ [stam bij volken] geven hetzelfde aan als ‘fylum’ en ‘fyla’ [idem bij dieren]. De umlaut (het umlautsteken) vind je in geümlaute woorden [zoals bij die ü hier]. Ze zouden heel wat handjes uitdelen (schudden). Het is hier Jantje Contantje en elke
jan-contant betaalt dan ook handje contantje. Het was een hard gelag [zuur, bitter sneu], en het harde gelach verging hen, toen ze daadwerkelijk het gelag [de consumpties] moesten betalen. NHW is normaal hoogwater en MHW is middelbaar hoogwater. Wie schrijft er nou JIMtv goed? Een mama appelsap is een mondegreen [verkeerd verstane passage uit een liedje]. Een pakkeman is een boeman. Het kijkt uit naar een weekend SUP [stand up paddle surfing], suppen dus. De turista is de reizigersdiarree. Yuzu: Japanse citrusvrucht.

2. Hij haalde [cijfers] een 8 plusresultaat, een 8-plusje. Beb [opa, ook: pake] en beppe [oma, ook: bebbe] zijn op bezoek. Een MeToo-ervaring [slachtoffer seksueel geweld of seksuele intimidatie] heeft beslist geen me-too-effect [willen hebben wat anderen ook hebben, marketing]. Een Chinees was slechts zoon van het Hemelse Rijk (hemeling), de keizer van China was de Zoon des hemels. Lait russe is koffie verkeerd, charlotte-russe pudding en montagne russe vla. Toen het stortregende, kon de cisternenbouwer [n niet uitspreken – regenput] niet verder werken. Zij is een kokette [behaagziek, ijdel] coquette [behaagziek meisje, ijdele vrouw], althans volgens GB/VD. Zij is een collector’s itemsverzamelaarster. Contiguïteit [uu-wie] is samenhang en consanguiniteit [gwie] is bloedverwantschap. Jullie moeten dat in je dictionairetjes [vertaalwoordenboek] erbij schrijven. De man draagt trouwens een sikkenbaard [kinbaard, als van een sik, geit]. ‘Galjard’ en ‘gaillard’ zijn vormvarianten [lettersoort van 8 punten]. De boeddhist is gereïncarneerd [terugkomen in een volgend leven], de werk(e)loze is gere-integreerd [weer normaal gaan functioneren in de maatschappij]. Na gerelaxt te hebben, zat zij er relaxed bij. Hij zat in trubbels [moeilijkheden, lasten], hij was getroebleerd. Wacht op me in het prieel, het gloriëtje. Hij kwam hartstikke hardvochtig over bij de verkoop van dat hardlood. Homo faber [de mens als technicus en kunstenaar], homines fabri.

3. Van dat stel hadden beiden iets Welsh, maar zeker ook iets closes (intiem: close dansen). Ze zouden hem uiteindelijk de dood injagen, in drijven. Zij zou erin lopen, er instinken. Die ingénue [naïef, onschuldig meisje] was ingénu [argeloos, onbedorven, naïef]. Die inséparables [Braziliaanse parkieten] zijn inseparabel [onafscheidelijk]. Kun jij isoniazide [middel tegen tb(c)] en (-)cyanide [bevat de groep -NC] uit elkaar houden? De Jakobsdag is aan de Heilige Jacobus gewijd. Au bain-marie koken [warm houden beneden 100 graden Celsius] doe je in een bain-mariepan. Een hof van Jan Vlegel is een cour du père Duchesne [zeer onbeschoft]. Een Mariabeeld is een maria. Ik blijf me verwonderen over der jüdische [Duits!] Selbsthass, de haat van de Joden jegens zichzelf. Hij ging als hetero de kast in en kwam als homo de kast uit via outing, coming-out. Jeile(s) of jeiling is heibel, drukte, een opstootje. De Ku Klux Klan heeft zijn streepjes verloren. Na declasseren is klasseren een opluchting. De clerus of clergé is een klerikaal [geestelijkheid betreffend] gezelschap. Hij schreef het op met koeienletters. De ko(e)mpel [mijnwerker] kreeg een compel [brief met aanmaning].

4. Faute de mieux [bij gebrek aan beter] werd de kongeraal [zeepaling] op de congadrums [mv.] gelegd. 1 en 2 Korintiërs zijn Bijbelboeken, die aan het Korinthische verblijf van Paulus herinneren. De Vlaamse kortgedingrechter zei tegen zijn Nederlandse collega: “Hoe schrijven jullie eigenlijk ‘kortgeding’?” Antwoord: ‘kort geding’. Een berg-Schot is nu eenmaal een Hooglander en geen Laagland-Schot. Een lait de poule is een in water of melk geklopt ei. Dat is duidelijk vernederlandst (?): langue d’oïl [ten noorden van de Loire, ontstaan moderne Frans]. Bij ‘lekslaan’ hoort ‘lekgeslagen’. Ik ben me het leblam, het leplazarus [heel erg] geschrokken. Die malloten dachten dat bij (ma)loti’s van Lesotho LSM hoorde, maar dat is natuurlijk LSL. De lotie [loo-sie of loot-sie] is het wassen van ertsen in de mijnbouw, etc. Als je
‘lits-jumeauxs’ schrijft, bedoel je minstens vier bedden [twee tweelingbedden]. Ze dreef meerdere lupanaria [bordeel]. De malste grappenmakers pakten de malste stukken vlees. Hij hoort tot de hasjiesjjeugd. Ze droeg een crêpen hoed [crêpehoed ware niet af te keuren] en een matcrêpe lijfje. Ab, Eefje, molleke: hypocoristicons [vleinamen].

5. De uitnodiging voor het medievalfestival [popgenre, middeleeuwse muziek] was in mediëval [lettertype, Italië] gedrukt. Hij is een macro- en microseismengeleerde [aardbeving]. We zouden naar de mis gaan, maar dat zou lelijk misgaan. Ook monsieur [Joseph] Prudhomme [kleinzielige burgerman, grote woorden] had zelf een prud’homme [vertrouwensman]. Mono-ideïsme is wel overzichtelijk. Nijten is met de hoorns stoten, neien is hinniken. Mede over het waardepatroon ging dit normen-en-waardendebat [uitzondering!]. Een snip aan hebben is een snip(per) ophebben [dronken zijn]. Het orakel van Delphi is Delphi’s orakel [met delfische, raadselachtige uitspraken]. Wie was het middelpunt van de orfische [Orpheus] mysteriën? Dionysus was daarin de verlosser! De YUM was de Joegoslavische dinar. Een passepoil [pahs-pwaal] is een (om)boordsel. 20 penny’s vertegenwoordigen een waarde van 20 pence. Persad is [SR] een zekere zoetigheid, gegeten na het offeren. Hij dacht echt dat ie ‘Pinokkio’ zo goed schreef [2023: VD pinokkio(neus) – naar It. Pinocchio – GB pinokkioneus, pinocchioneus]. Zijn die portakabins [kant-en-klaar geleverd tijdelijk gebouw] al geplaatst? Zo’n decoratieve pot à feu [decoratieve vaas met flakkerende vlam erboven] moet je vooral niet verwarren met een
pot-au-feu [stoofpot].

6. Met promiscuïteit [uu-wie] ben je promiscue [seksueel vrij verkeer], promiscuer, het promiscuest. Vergeet die tweede [beter: eerste!] u niet bij putain respectueuse [prostituee – é = man]. Dat heb ik in Ramesj’ ramsjwinkel [rommel] gekocht. Let op: ratafia [likeur] wordt niet uit taffia [soort rum, suikerriet] bereid! Is dat nou een récamier of een balebale [ee] [beide: rustbank]? Ik pakte recht op en neer [op gewone wijze, niet bijzonder] een recht op-en-neer [gewone klare] in mijn oudeklareclub. Een chi-rho is een Christusmonogram (P en X door elkaar). Nieuwe update VD (15 maart 2020) met 388.386 lemma’s (was 388.109), inclusief wuhanvirus [SARS-CoV-2] en COVID-19 (Coronavirus Disease 2019). Ook Veenendaal komt voor in VD: de lampengietersavond is een folkloristisch feest in Veenendaal en omstreken op 17 september (St.-Lambertus) of op de dichtst daarbij liggende maandag. Een ruisdaellucht is naar Van Ruisdael genoemd. Jan van Ruusbroec schilderde veel: ik heb een Van Ruusbroec hangen! Wij schaftten gisteren gewoon wat de pot schafte.

7. Ze schonk voor mij een spitante [bruisend] spa in, want dat zou helpen tegen spitsstaarten [zekere ingewandsworm]. De grote
SP-roerganger [Socialistische Partij] is naar Flip gegaan [overleden]. Een snijijzer moet je af en toe slijpen, een sprei-ijzer [bij want van schip] niet. De afkorting s.t.e.h. betekent: salvis titulis et honoribus [behoudens titels en eer]. In die stand kun je stents [in bloedbaan – vernauwing opheffen] kopen. Zelfs in zijn blootje nam hij nog weleens een blowtje [stickie, marihuanasigaret]. Na die drukke vrijdag volgde een(!) stille zaterdag. De stowaway [verstekeling] wilde hem met een storzkoppeling [van brandslangen, bajonetsluiting] te lijf gaan. Bedoel je dat tekstueel of contextueel [in de context, verband]? Telepathie is gedachtelezen en de teleologie is de doelmatigheidsleer. Is hij wel voldoende geteased [geprikkeld, verleid – ook bij aankoop]? Zij hebben terecht gesteld dat de terechtstelling niet terecht was. Door de thermiek [opstijgende warme luchtstroom] konden de termieten [sociaal insect, rajap, houtluis] geen kant uit. Op een triëre [oorlogsschip, galei] had elke riem drie roeiers. De troubleshooter loste de trubbels van het getroebleerde gezelschap met zijn trouvaille [vondst] in één klap op. Vreemd tipwoord: tuyau (BE) [twie-joo]. Uchiki kuri, uitspraak
[oetsj-kie-koe-rie]?

8. Onvervroren [unverfroren, brutaalweg] gingen zij erin. Hij gooide de verzouten soep in de verzoute rivier. Je kunt ergens over steggelen (ook: stechelen). Ze wilden me vernoggelen (vernachelen). En in Ootmarsum doen ze aan vlöggelen [slingerprocessie door de huizen, paasgebruik]. Je kan me de bout achelen, hachelen, naggelen of boemelen [Het interesseert me totaal niet.]. Die haardenfabriek is flink achteruitgekacheld. Zijn sjofele [kaal, armoedig] bezit werd hem vakkundig ontsjacherd (ontsjacheld – afhandig maken). Dat heeft me handenvol euro’s gekost. Je zag ze voorbijijlen. Die voogdijinstelling bekommert zich nu om hem. Hij zag het wied [onkruid] voor wiet (= weed) aan. Willie Wortel, die van nature stille willie, moest eens weten dat hij de founding father van veel williewortelbedrijven was. Hij wilde with-it, erbij, zijn. Zij is het stereotype (stereotiep beeld) van een
would-beactrice. Enige wyclifitische invloeden [John Wyclif – Doktor Evangelicus] daarin zijn niet te ontkennen. Hij heeft de x-factor [aantrekkingskracht, uitstraling, succes], zij de nixfactor [totaal ontbreken ervan]. De YWCA is de Young Women’s Christian Association [vgl. YMCA – Men’s]. Een toerkoe is een man van
etnisch-Turkse afkomst. Probeer zoiets eens, zo niet dan ben je een sukkel. Zij handelt in toermalijnsieraden [mineraal, groen en blauw = edelgesteente]. Ze gingen ten onder aan een zyklon B-aanval [gifgas].