3437 Dictee zondag 10-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1057) √

Dictee – dictees [3437]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2020 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1057)

Oefendictee april 2020 (2)

1. De stopperspil [bij voetbal] deelde een keek (kekie – heimelijke schop of tik) uit. Het werkzame bestanddeel van het Emser bronwater is emserzout (keelzout). Die keepsake [gedachtenis, aandenken] is me dierbaar. Aan de keerwand [die moet iets keren] hing een keerwant [keernet, om vis te keren]. Met Schweinfurter groen wordt keizergroen bedoeld. Toppunt van nederigheid en onmacht: de hekkensluiter van de kelderklasse [allerlaagste]. Een kelderknecht is geen kerk- maar een wijnverlater [bediende van een wijnkoper]. Een schoorsteen- is een kelderwissel [wissel op personen die niets schuldig waren – vgl. een wissel (op iemand) trekken], toch? Zeker Fins hout heet kelo [voor blokhutten]. De Kema is het Instituut voor Keuring van Elektrotechnische Materialen (en levert de Kema-keur aan artikelen). De Kempetai was de Japanse geheime politie (tussen 1880 en 1945). In Kenia betaal je met Keniashillings (KES *). De kentjoer [wortelstok, gemberfamilie] vind je in de oosterse keuken en een kepanki is een leljacana (ook: leljaçana). Het Kerelslied romantiseert de Vlaamse Kerels [boeren, oer-Vlamingen]. Bij drukkers: kerning.

* Beter: Keniaanse shillings, vergelijk SOS (Somalië) en UGX (Oeganda). In 2023 aangepast door VD.

2. De kernspintomografie is de NMR, de nuclear magnetic resonance, de kernmagnetische resonantie. De get [scheidingsakte] is het antoniem van de ketoeba [huwelijkscontract bij joden] . Dat was duidelijk hoorbaar een ketsschot [niet afgaand]. Wij oefenen met kettlebells [gewicht in vorm koebel; gewichtheffen]. Kettingregel: (ook) de regel van drieën [3 van de 4 gegeven] – 5 : 8 = 2 : x – bereken x [NB a : b = c : d --- > ad = bc, kruislings vermenigvuldigen]. Zij zweren bij de tex-mexkeuken [2023: Texaans-Mexicaans]. De keynotespreker hield een keynotespeech [over bv. de toekomstige richting van een politieke partij]. De khutbah is de vrijdagpreek [van de imam, islam]. Zij kickt op hintertreppenromans. Een kickfinish, dat mag niet bij schaatsen [met been naar voren schoppen]. Zijn de kiddo’s [kind] al naar bed? De k.i.d. [donor] en kie [eigen partner] zijn wezenlijk verschillend [ook qua spelling dus – ki is kunstmatige inseminatie]. De kidoesj is de sabbatswijding. Kiemgroente is cress. Wat is het verschil tussen kiesjeliesj [met Poerim – gefrituurd dun deeg] en gremzelisj [met Pesach – pesachgebak] ? We spraken over ‘kiezellei’ [= lydiet] en een ‘merelei’. Na die killfie [selfie op gevaarlijke plek, met de dood bekocht] was hij dood. De kilocalorie wordt afgekort met kcal of Cal, dat wist je toch wel? De kimchi is een Koreaans gerecht van gefermenteerde kool.

3. Is er verschil tussen ‘Kimbrisch’ [Kimbren, Germaans volk] en ‘Kimmerisch’ [Kimmeriërs, volk tussen Donau en Don]? Kunnen ook rino’s (rinocerossen) het rinovirus [neusvirus – weet ik niet] krijgen? Even herhalen: de ziekte corona is COVID-19, het virus is
SARS-CoV-2. Vondel is met zijn Rhijnstroom [naam gedicht] onze eerste stroomdichter [vgl. de Ystroom van A. Van der Goes] geweest. Met rhi* alleen: rhinestone (glittersteentje, rijnsteen in kleding). Met *rhi geen resultaten. Met *tripel*: tripel (drievoudig = triple, bier, fijne polijstaarde), tripelconcert, tripelpoeder, tripelpion, etc. Met *triple*: triplex, triple (drievoudig, Triple Alliantie, Triple Entente), triple = treble (bij voetbal), triple A (AAA, economie), Triple P (PPP, people, planet, profit), triple bogey (golf, drie boven par), triple dip (economie), triple-expansiemachine, triple play (internet, televisie, telefonie), tripleren = verdrievoudigen, triple-sec (likeur) en triplet (diversen, o.a. derde exemplaar naast duplicaat). Een trek-duwcombinatie is een samengesteld voer- of vaartuig.

4. We hadden eerst een hr-, daarna een hr++- en nu een uhr-ketel met ultrahoog rendement. ATP is in de chemie adenosinetrifosfaat(!). Op Onnozele-Kinderen, onnozele-kinderendag, worden onnozele jongens(!) herdacht [kindermoord op jongens, Bethlehem]. Zou dat zevenmaands kindje [te vroeg geboren] het redden? Op het kerstfeest gaat het om het kindeken [n uitspreken] Jezus. Dat is wel een kingsize [supergroot] kinderwagen. Hij verkocht haar een kinnebakslag [oorveeg, kaakslag]. In SR gaan ze naar de kino [bioscoop]. De joodse mannen dragen kipot (mv. van kipa = kapje, kalotje). De basis voor kipcurrysalade [ook: kipkerriesalade, basis: kip kerrie] is kip curry. Haar schoonheid was kippenvelmooi [om kippenvel van te krijgen]. De gitaar dankt zijn naam aan de kithara [snaarinstrument Griekse oudheid]. Alles kits [in orde] achter de rits? Het KIvI is in NL het Koninklijk Instituut van Ingenieurs. De KIWA-keur is in NL het keurmerk van het Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen. De kiyu is een van de leerlingengraden bij budo. Ik zal je een klamotte (klamodde, oorveeg) verkopen.

5. Een (koe)klaaf [halshout voor vastleggen aan stalpalen] wordt in de stal gebruikt en is U-vormig. Deze wordt met grampels [korte ketting] aan de paal bevestigd. Met *claaf* alleen: autoclaaf (* drukketel, medische instrumenten steriliseren) en conclaaf (o.a. voor pauskeuze – GB ook: conclave – mv. n/s). Sub lemma: autoclaveren [zie *], conclavist, habemus Papam [we hebben een paus, witte rook], papiniaanse pot [gesloten ketel voor koken of steriliseren] en kevie (die zet je in een autoclaaf – binnenketel). Wie als [vermeende] paus het conclaaf in gaat, komt er als kardinaal weer uit. Ik had je dat ten klaarsten [n niet uitspreken] te verstaan gegeven. Gereedhangen (alleen VD), -houden, -komen, -leggen, -liggen, -maken, -staan en -zetten. Klaarliggen is gereedliggen en klaarleggen is gereedleggen. Een klank-en-lichtspel is een son et lumière. De chladnische klankfiguren zijn klankfiguren van Chladni, chladnifiguren [klankfiguren, zandkorrels op glazen plaat, met strijkstok tot klinken gebracht]. Een klankdemper is een sordino of sourdine [geluiddemper bij strijk- of blaasinstrument]. Een oneirodynie is een nachtmerrie. Klant(en)relatiebeheer is het customer relationship management, crm.

6. De halve-eksterjongen [halve ekster = klapekster] zijn uit het ei gekomen. Staat dat echt in de Klapper voor Nederland [alfabetische naamlijst van boeken, kaarten, platen, enz.]? De Klassieke Radio, dat is Klara [muziekzender Vlaamse publieke omroep]. Met aanstalten maak je klarantie. Met *clast*: iconoclast (beeldenstormer), osteoclast (cel die beenweefsel afbreekt) en pyroclastisch (door vulkaan uitgeworpen). Met *klast*: klastisch (gruisvormig), klastitularis (etc.), petroklastiet (explosieve stof) en brugklastype. Wat is de dresscode [kledingvoorschrift] vanavond? Kijk bij C&A vaker in de psyché [spiegel]. Klaaroog of kleeroge is veldsla. Zijn kleikerkijkers [kleiker = boer, kijker = oog] gaven nog een prima beeld. De Kleine Waterslang [sterrenbeeld, Otter] is niet giftig. Een kleinjantje is een winterkoning. Een kleinkapitaal is bij drukkers een hoofdletter die in hoogte overeenkomt met de x-hoogte. Maar, tja (internet), je hebt lage en hoge x-hoogte … Je moet dat glas eerst kleinslaan (VD) [stukslaan, bv. voor in de container]. Kleioker is olieoker [ijzerhoudende klei]. De trahison des clercs is het verraad der klerken. In een kletscollege [vergadering] wordt kletsica [kletspraat] verkondigd. Komende zondag is er weer kliederkerk [kinderen tekenen en spelletjes, samen eten]. Het kliekenmaal [van overgeschoten gerechten] werd net als de pannenkoeken werden in de koekenpan bereid. Het klikte: het gaf een klik (click).

7. Het chroom(-)6-probleem is behoorlijk groot [is giftig]. Klimaatfictie [fictie over negatieve gevolgen klimaatverandering] heet ook wel clifi [klaaj-faaj] [Engels: climate fiction]. Om de klipklap [= haverklap] was ze er weer. Plaats schwärmerei [dweepzucht, fanatisme] en prinzipienreiterei [doordraven over bepaalde ideeën] eens naast aperij [gekheid, na-aperij] en druktemakerij. Een klokkenmaker doet aan klokken maken. Met middeleeuws Latijn wordt Kloosterlatijn bedoeld. Van die klotekerel kreeg ik de klotenbibber. Het KLPD is in NL het Korps landelijke politiediensten en de KLS is de KLM Luchtvaartschool. Een kluizenaarskreeft (heremietkreeft) is een bernardskreeft. N.m.b.m.: naar mijn bescheiden mening. De KNAC is de Koninklijke Nederlandsche Automobielclub. Bij ijshockey kennen ze het kneeing [met de knie porren van een tegenstander]. Het atten slaat op een adje [glas in één keer leegdrinken ad fundum] oftewel een korte knik [gebruiken van een borrel]. Alle knillers zaten bij het KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger). De knoflookcrisis trof de PIGS-landen (Portugal, Italië, Griekenland, Spanje). Hun schuldencrisis veroorzaakte een wereldwijde financieel-economische crisis.

8. Venkels zijn zekere planten. De KNRM (Koninklijke Nederlandse Reddingmaatschappij) is in 1991 ontstaan uit een fusie van KNZHRM (Noord- en Zuid-Hollandsche) en KZHMRS (Koninklijke
Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen). Een koan is een zeker Japans raadsel. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Een kodokan is een sportschool voor budo. Een kodkod is een nachtkat. In de moderne oosterse vechtkunst gebruikt men kobudo’s, wapens, zoals de katana [samoeraizwaard] en de nunchaku [slagwapen, twee stokjes met touw of ketting bevestigd]. Een kobei(!) komt van de zilvermeeuw. Koefr is ongeloof (vanuit de islam gezien). In combinatie met een nummer staat BWV voor
Bach-Werke-Verzeichnis. De afkorting g.a.w.v. betekent: gunstig antwoord wordt verwacht. KNWV: Koninklijk Nederlands Watersportverbond. Een twv is in NL een tijdelijke werk- en verblijfsvergunning. De afkorting t.w.v. betekent echter: ter waarde van. Met w.v.h.l. woon je in het westen van het land. De wv is de werktijdverkorting, w.v. betekent: weduwe/weduwnaar van.