Dictee – dictees [3462]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee juni 2020 (5), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1075)
1. Daar heb je die kiebitzer [toeschouwer bij spel met ongevraagd advies] weer. In Rotterdam heb je ‘t Nakie op het Blakie [beeld van naakte vrouw op de Rotterdamse Blaak]. Doe mij maar een spaatje blauw. Spaans spek is cantaloupe of kanteloep (andere uitspraak). Spaanse foksie is een zeker soort enkel garen. Een Spaans ameublement bestaat uit sinaasappelkistjes [NL: ah, BE: aa]. Zijn er nog airmilesspaarders [waardepunten van winkels voor korting op vliegtuigreizen]? Met één spadesteek was het gebeurd. Met een spadeling [late vrucht, geen deling] zijn het er niet opeens twee. Zijn spagnolet [zeker flanel] kwam klem te zitten tussen de spanjolet (espagnolet = draairoede om openslaande deuren en ramen te sluiten). Een spalierboom is een leiboom [geleiden]. Vuur vonkelt en wijn fonkelt [ook: ogen]. In BE is sparadrap [spah-rah-drah] hechtpleister. Sparsa [verstrooide, verspreide dingen] komen sparsim [hier en daar, verstrooid] voor. Een spatha is een lang zwaard van de Romeinse cavalerie. Lekker, die spätlese [wijn van laat geplukte druiven]! Spätburgunder, dat is: pinot noir.
2.
Spätzle [pasta in verschillende vormen]
eten ze in Zuid-Duitsland en Zwitserland. S.P.D.:
salutem plurimam
dicit, (de
schrijver) groet u zeer [gewone
opschrift van Latijnse
brief]. Een speaking name is een aptoniem [bv.
Jan Grutter, die kruidenier is]. Specs
[specificaties]
zijn heel [afko] spec
[klopt niet, = speculant],
zeker. De Molukken heten ook specerijeilanden. Zijn optreden was heel
speci [jongerentaal:
speciaal]. Een specialneedkind is een zorgkind. De
runderbiefstuk is hier echt een spécialité de la maison. Je moet
maar weten dat het ophieuwen van specie [in een
specienet] het optakelen van goud en zilver is … De specs
[specificaties]
van dit product zien er goed uit. Hebben wij hier een
spectrumanalyzer [om (kleuren)spectrum
te bepalen]? Dat is met de spediteur [expediteur]
meegegeven. Je kunt daar Laekense,
Mechelse en Tervuerense
herders bewonderen [internet – 2023
ook VD! – ook:
Lakense, Tervurense, Tervuurse]. Zijn maidenspeech [eerste
als volksvertegenwoordiger] was
tevens een keynotespeech [belangrijke speech
die bv. de te kiezen politieke richting aangeeft]. Het
management by speech [geen daden maar woorden
…] is contraproductief. In de speedgarage [vorm
van popmuziek] worden geen auto’s gerepareerd. De Speetwet
[over speten van haring = aanrijgen en in de
rokerij ophangen] is van 1902. Een spekkers
[Spaanse
kers], dat
is iets lekkers! Hij was spectator [toeschouwer]
bij een opmerkelijke spektor [spekkever].
Een spelboek [spelling!] is – je weet
wel – een a-b-boek.
3. Dit is nog (spik)speldernieuw. Het woord ‘auto’ heeft een spellinguitspraak [dus niet naar herkomst: oo-too]. Zwevend tussen hoop en vrees: spemque metumque inter dubii. Spero meliora: ik hoop op betere tijden. Blijft een lastig woord: spetsnaz (s, z alfabetisch –sabotage-eenheid Russische leger). Hij is de laatste hoop van zijn geslacht: spes ultima gentis. Hij heeft spie [geld, centen]. De SPH is de sociaal-pedagogische hulpverlening. Met een spiegelcanon [tweede partij volgt de eerste stem in spiegelbeeld] kun je niet schieten. 232 is een spiegelgetal. ‘Moord’ en ‘droom’ zijn spiegelwoorden. Hij is naar Spijkerborn verhuisd [zit in de gevangenis]. In de maag wordt spijssap gemaakt. Een spillenwervel [deel van een weefspil] behoort niet tot de spillebenen [lange, dunne]. Hij is een erkend spinozenkraker [brandkast: spinoos, spinoze, gemakkelijk te openen]. De goudkleurige legering van koper en zink heet (s)pinsbek of similor [niet: legering]. Hij spinsde op die betrekking. Spiraaltje [voorbehoedmiddel in vagina]: IUD, intra-uterine device.
4. Das war einmal [iets aangenaams uit het verleden komt niet meer terug] in BE: een Spiritist [s… is iets anders] was aanhanger van Spirit [Belgische politieke partij: Sociaal, Progressief, Internationaal, Regionalistisch, Integraal-democratisch, Toekomstgericht]. De stoottroepen moesten de (het) spits afbijten [het grootste gevaar tegemoet]. Hij kukelde in het water: splash [nabootsing geluid, plons]! Zijn die er echt: splendida vitia, mooi schijnende zonden? Splitlevelwoningen zijn split level [verspringing met halve verdiepingshoogte]. In a split second [een fractie van een seconde] was het gepiept. Een splog is een spamblog [weblog, gevuld met reclamemateriaal]. Het spo was in NL het sociaalpedagogisch onderwijs. Het spoken word is een zekere performancekunst [woordkunstenaars met speciaal woord- en zinsritme]. Spongieus is sponsachtig. Je hebt dat sponte (sua) [vrijwillig, uit eigen beweging] gedaan, toch? Spoofing wijst op een valse identiteit van de internetafzender. Een spopo werkt bij de spoorwegpolitie. Het spotifyen doe je met Spotify [muziek]. S.p.r. is sub petitione remissionis, met verzoek van terugzending. Op *bb: de abb (GB, VD, algemene bestedingsbelasting – Antillen) en (VD) kubb, ook: kubbspel [houtblokken omwerpen], kubbbewonderaar [niet: rummikuppen, rummikub spelen]. Met *cc: ik cc [bij e-mail: carbon copy, copie conforme], dcc = digital compact cassette en (BE) icc = internationaal cultureel centrum. Met *dd o.a. odd = enkelvoudige kans bij Amerikaanse roulette. Met *ff in GB: riff (rifffantasie – loopje bij muziek), teff (tefffarm – glutenvrije graansoort Ethiopië), skiff (skifffenomeen – rank roeivaartuig 1 persoon), stuff (stufffreak [ hasj) en (bull)mastiff (mastifffreak – hond).
5. Gebruik alles rustig in je eigen dictee, want geloof me: niemand leest deze Oefendictees echt ooit! Ook: pay-off (slagzin, slotzin reclame), rip-off [plagiaat, namaak], (hulp)sheriff (sherifffunctie), bike-off [beslissing bij wielrennen], face-off [spelbegin, -hervatting bij ijshockey], kick-off [aftrap, letterlijk of figuurlijk], lift-off [GB], play-off (play-offfinale – om kampioenschap), spin-off (spin-offformatie -bijproduct van uitvinding of vernieuwing), take-off [opstijgen vliegtuig], skate-off(finale – bij schaatsen), trade-off(functionaliteit ), gitaarriff(fantasie – loopje) en stroganoff(fan – saus). In VD nog: bff (best friends forever), een buffe [bruingeel] buff [bruingeel hoen], der kühne Griff [vermetele ingreep], fuck off (tw. – vulgair om iemand weg te sturen), een tifffile (tiff = tagged image file format, de standaard is TIFF – beeldbestand), whiffen [de bal compleet missen bij golf] en een whiff (airshot, dat is dus een whifffout). Met *gg in GB: Riagg, Riagg’er en Riagg-medewerker [Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg – psychiatrie]. In VD nog: gg = gouverneur-generaal of genetisch gemanipuleerd, tgg = transformationeel-generatieve grammatica [Noam Chomsky], cgg (BE) = centrum voor geestelijke gezondheidszorg en ugg = soepele laars van schapenleer (die geef je als ugggeschenk). Ik ken iemand die zo af en toe Riagg-gelegenheidscliënt is.
6. Hiëroglyfen (hiërogliefen) schrijf je echt zonder trema [instinker]. Het meervoud van T.H. is TT.HH. (in gedrukte redevoeringen – toehoorder(s)). Op *kk in GB: PKK-leider (en dus ook: PKK-kern – Partiya Karkeren Kurdistan). In VD is de wkk de warmte-krachtkoppeling (en dus ook: wkk-koppeling). In GB op *ll: goodwill [bij overname bedrijf], modemall [luxe winkelpromenade], overkill [een teveel – ook aan kernwapens], bossaball [lijkt op volleybal], dancehall, femtocell [GB], filmstill(liefhebber – filmfoto), floorball [= unihockey], musichall(leider), ovengrill(leverancier), paintball(league), screwball(lachfilm), smartball [GB], softshell(leverancier – jas, waterafstotend, vanbinnen zeer comfortabel), troefcall(en) [lijkt op klaverjassen], videowall [videoscherm mat vele monitoren], baseball(en) [baseball = honkbal], baseballleraar, standstill(legitimatie – geen veevervoer), steengrill, Twitterpoll (enquête – twitnick = picknick met Twittervrienden, twitter = tweet = Twitterbericht, twitteraar = tweep, twitteraarster, twitterati, twitteratuur, twitterazzo, verder alles met T!), steengrill, extra small (vgl. S, XS, XXS, XXXS, L – large, XL, XXL, XXXL = extra extra extra large), mixed grill [verschillende soorten vlees], paintballen [oorlogsspel, verfbolletjes schieten], tuinoverall (ook: overal), bull (bull’s eye, bull’s eye score – stier), pull (= pulli, pullover), chill(locatie) [zich ontspannen, relaxen], grill (grillpan – znw. – en grilpan – ww.), krill [walvisvoedsel], skill [vaardigheid] en swill (spoeling).
7.
Ook nog in GB: twill (keper(weefsel)),
recall [terughaalactie
fabrikant],
maxwell(leesvenster),
payroll(laksheid – loonlijst),
pitbull(lijder),
de poppolllat
ergens langs leggen (populariteit),
babydoll(lintjes),
downhill(en)
[van de
heuvel af met geprepareerde fiets of skates – vgl. uphill],
dumbbell(lessen)
[halter],
exitpoll(leider)
[uitgang
stembureau] en
firewalllek
[bescherming
computer].
Verder in VD nog: badwill [zie
goodwill],
barbell [halter],
bill [wetsontwerp
Engeland]
,
buckyball [fullereen,
voetbalmolecule],
call(optie
–
beurs),
clamshell [klaptelefoon],
dead ball [golf:
vlak bij de hole],
deadballsituatie, galluppoll [opiniepeiling,
naar George H. Gallupp],
in een (a)
nutshell [in
een notendop – kort samengevat]
,
jack russell [hond],
jackrussellterriër, ledwall [groot
ledscherm, sportwedstrijd, concert],
poisonpill [beschermingsconstructie
tegen overname bedrijf = gifpil],
rock-‘n-roll(llanero
=
herder op de llano’s – uitgebreide boomloze grassteppe),
saved by the bell [op
het nippertje gered],
soft skill(s)
[niet-vakinhoudelijke
vaardigheid of kennis],
we waren terug bij Stunde null [bij
‘af’ – monopoliën],
too close to call [onzekere
verkiezingsuitslag – partijen of kandidaten bijna gelijk],
too little, too late [te
weinig, te laat],
vauxhall [publieke
tuin, feestzaal],
wake-upcall [wektelefoontje,
eyeopener]
en yell(leuzen).
Een twixter (21-29
jaar)
woont bij de ouders en zoekt steeds nieuwe banen. In GB op *mm: mm en
mmm, in VD nog: schlamm (kolenslik),
schlammmateriaal
en SIMM
(single
in-line
memory
module).
Op *nn in GB: djinn [goede
of boze geest, tussen engelen en mensen],
dobermann(pincher)
[hond]
en
Dáil Éireann [kamer
van afgevaardigden in Ierland].
8.
In VD: hoffmann(s)(druppels)
[tegen
zenuwen en voor flauwgevallen mensen – Duitse arts Friedrich
Hoffmann],
immelmann(na-aperij
– kunstvliegen,
halve looping + halve tonneau = rolvlucht, wenteling om lengteas),
lebemann(natuur)
–
rijke
man die zich uitleeft in zinnelijke genoegens,
nordmann(spar)
– zilverspar,
kerstboom, heel hoog,
nordmannnaaldboom
en V-Mann (mv.
V-Mannen of V-Männer – WO
II – Vertrauensmann, betaalde verklikker bij SD = Sicherheitsdienst
nazi-Duitsland).
In GB op *pp: heel veel samenstellingen met ‘app’ zoals: appen,
112-app, chatapp, whappen =
whatsappen,
verappen [GB],
whatsapp (bericht
via WhatsApp),
corona-app, lifestyleapp, mindfulnessapp en vertaalwoordenschatapp.
In VD nog: SIPP
(single
in-line
pin
package),
KOPP
= kind(eren)
van ouders
met psychische
problemen,
groepsapp, in-appservice [=
binnen de appomgeving]
en
een appje sturen. EPP
= erytropoëtische
protoporfyrie
(stofwisselingsziekte
die gepaard gaat met een allergie voor zon- en ander licht).
Met *qq: niks. Met *rr (GB):
brr en VD: torr (eenheid
van druk)
en birr (munteenheid
Ethiopië).
Op *ss (GB
en VD):
huiswerk (te
veel)!
Op *tt (GB):
putt (bij
golf),
watt (W),
megawatt (MW)
en milliwatt (mW),
etc. VD nog: schnitt [rechthoekig
stuk gebak om plakken van te snijden],
pitch-and-putt [van
golf afgeleid spel met kortere afstand tussen afslag en hole]
en
kerbschnitt [kerfsnijwerk].
Op *vv: niks bijzonders. Op *ww: www-winkelen, op *xx: xxx = kusjes
[begin
zin: Xxx]
en
seksextensie in URL’s [porno-
en sekssites].
Op *yy: niks en op *zz (GB):
buzz [geruchten
die de nieuwsgierigheid (op)wekken],
jazz(zanger)
en gin-fizz
[zekere
cocktail – een G&T
of G&T’tje =
gin-tonic].
Stort het bedrag maar op mijn birrrekening
[munteenheid
Ethiopië].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten