3469 Dictee maandag 02-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1079)

Dictee – dictees [3469]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juli 2020 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1079)

Oefendictee juli 2020 (1)

1. De tasliem is bij moslims het uitspreken van de vredeswens. De TAS is het Tribunal Arbitral du Sport (internationaal sporttribunaal, vergelijk CAS = Court of Arbitration for Sport). Tass was vroeger het
SU-persbureau [Sovjet-Unie, USSR]. Een tat is een tatoeage of tattoo (tatoeëring). Tout à toi (geheel de jouwe) korten we af tot t.à.t. (t.à.v. = vous, de uwe). Voor ‘taoïsme’ mag je ook ‘tauïsme’ [alleen VD] schrijven. Een tawaaf is een rondgang om de Kaäba tijdens de hadj. Een taks is een hond, een taxus een heester. Een taybes [tee-bèhs] is een rode besvrucht [kruising braam en framboos]. TBT is de giftige stof tributyltin in scheepsverven. TCA zijn tricyclische antidepressiva. TCE is trichlooretheen. Dat wil je (niet) weten: TCDD is
2,3,7,8-tetrachloordibenzo-1,4-dioxine (een zeer giftige stof). TEA is thermische energie uit afvalwater en t.e.a.b. is in advertenties: tegen elk aannemelijk bod.

2. TiB: tebibyte (voorheen: terabyte, TB). Mijn vader is technobeet, atechnisch dus. Wie techsavvy is, is technisch onderlegd. Tecum habita: trek u in uzelf terug. Waar komt teenager vandaan? Antwoord: ‘teen’ in Engels 13 t/m 19 + ‘age’ (leeftijd). Je moet de teer naar de neer zetten [de tering naar de nering – de uitgaven aanpassen aan de inkomsten]. Een tekke is een klooster voor soefi’s. Een tekst- is een bijbelhaak ([ of ]). In tekstverband is in context. Een telamon of atlant is een dragende mannenfiguur. Ook telefono [= telefoon: met vlakke hand op de oren slaan, waarbij het trommelvlies kan scheuren] is een foltermethode . Hij heeft een telegeniek [goed overkomend voor de tv] voorkomen. De Televisieraad is door de regering ingesteld. Je bent een telluris inutile pondus, een nietsnut. Temp. [T: begin zin!] is een afkorting, temp is een verkorting. Hij drinkt gewoonlijk als een tempelier [onmatig]. Tempus edax rerum: de tijd die alles vernielt. Mijn geduld is tenden [op]. Ten doet (*): toch niet, ten dede: ware het niet (dat), ten zal: het zal niet. (*) Ook ‘t en doet, nieuwe zin: ‘t En doet. Tennessine (naar: Tennessee) = element 117, Ts, vroeger ook: ununseptium, Uus. Er zijn zestien tenstreken op het kompas (zoals Z.W.t.W. = zuidwest ten westen).

3. TENS is transcutane elektrische neurostimulatie. Tentaculair is met tentakels. Het meervoud van tenuis [stemloze plofklank: t, p, k] is tenues. TEO (2019) is thermische energie uit oppervlaktewater. Tepelpijn is thelalgie en tepelontsteking is thelitis. Wilt u sukiyaki, teriyaki of teppanyaki bestellen [gerechten]? Zij is volmaakt: teres atque rotundus. Terfenadine [geneesmiddel] helpt tegen hooikoorts. Wat is het verschil tussen terme de droit [juridisch: opschortende tijdsbepaling bij de uitvoering van een verbintenis] en terme de grâce [civiel recht: periode van uitstel van de tenuitvoerlegging van een sanctie]? Tereftaalzuur = polyethyleentereftalaat (= pet). De terminus post quem non is de uiterste datum en de terminus vitae is de dood. Terra-nigra-aardewerk is van terra nigra [aarde(werk) uit de Romeinse keizertijd] gemaakt, vgl. terra-sigillata-aardewerk [terra sigillata = zegelaarde]. Terrae filii zijn personen van lage of onbekende afkomst [enk.: terrae filius]. De terreur blanche was de Witte Terreur (vervolging van de aanhangers van Napoleon na Waterloo) en de (Rode) Terreur het bewind (Fr.) van mei 1793 tot juli 1794. Bij de coronacrisis waren Trump en Bolsonaro terribles simplificateurs [complexe verschijnselen bij het publiek als heel eenvoudig voorstellen].

4. Een bulterriër is als ras erkend, een pitbull(terriër) niet. De grote terts is de afstand van vier halve tonen, bv. c tot e, de kleine terts is de afstand van drie halve tonen, bv. c tot es. Een testimonium paupertatis is een bewijs van onvermogen. Je weet toch wat tethering [verbinden van een apparaat met internet] is, nietwaar? THF is tetrahydrofuran, een oplosmiddel. De Teuten waren een volk van rondtrekkende kooplieden, afkomstig uit de Limburgse Kempen. In BE zijn de tew de toegepaste economische wetenschappen. Bij texting of teksten verstuur je een sms (short message service). Een tft-scherm is een thin-film transistorscherm [Engels]. De tgv (hogesnelheidstrein, train à grande vitesse) schrijf je als treintype met de Franse eigennaam TGV. In BE is t.h. ten honderd (= procent). Een T-haak is een T-vormige haak en een thai is een Thais restaurant. De textus receptus is de aanvaarde tekst, standaardtekst [Griekse N.T.].

5. Onychomycose betreft een schimmelnagel. Een Dougalls stern en een Cetti’s zanger [vogels] zie je hier niet vaak. Zij doet aan
muay-thaiboksen. Thallofyten [schimmels, algen en korstmossen met een thallus = vegetatief orgaan] zijn cormofyten. Wat is de Thaisebahtwaarde (Thaise-THB-waarde – Thaise baht – aa)? Grappig, als je zo’n thaumatroop [schijfje dat draaibaar is in een ring – tikje met de hand, etc.] snel ronddraait. Een thar is een himalayageit. Vrijgezellendag is Single’s Day, topic of the day [gesprek van de dag], schicksalsstunde [noodlotsuur], rokjes- of bloesjesdag [eerste warme lentedag], lion of the day (lion(ne) du jour = heldin, leeuwin van de dag), de Lions [zakenlieden met dienen gemeenschap] met hun lionisme [dienstverlening uit hoofde daarvan], klaproosdag (Engels: Poppy Day – herdenking WOI, 11 november), heiligen der laatste dagen (Engels: Latter Day Saints = naam die de mormonen zichzelf geven), fdc = first day cover, eerstedagenveloppe, doem(s)dag (Engels: dooms day – doemdag – dag des oordeels), badhairday (alles zit tegen, Engels: bad hair day – ook: je haar zit niet goed), bankholiday (Engels: los – beursvakantie – beurzen gesloten), Black Friday [naam voor diverse rampzalige vrijdagen], Black Thursday [donderdag 24 oktober 1929, waarop de grote beurskrach in New York begon, het begin van de Grote Depressie], blue monday (januari, deprimerend – in voorlaatste volle week in januari), casual friday [volgens afspraak informeel gekleed naar kantoor], Cyber Monday [na Black Friday, onlinewinkels met kortingen], D-day [6 juni 1944, Normandië], (kooi van) Faraday [netwerk voor afscherming van aard- en andere magnetische velden], Labor Day [VS: feestdag op eerste maandag in september], ladies’ day [uitgaansdag, speciaal voor vrouwen], mayday (SOS-oproep), Memorial Day [gedenkdag gevallenen burgeroorlog 1861 – 1865 VS, 20 of 30 mei], offday [sport, ook: alles gaat fout], payday [betaaldag, sint-salarius, de Heilige Salarius, salarisdag], Thanksgiving (Day) [nationale feestdag in VS en Canada], daytrading [daghandel, op beurzen], daypack [kleine rugzak voor dagtochten], day after [dag na schokkende gebeurtenis], Daya(‘s) = Dajak, Dayaas (bnw.) [volk op Borneo, een dajak = groot exemplaar van iets, met name vis].

6. Een thangka is een banier van boeddhisten bij hun huisaltaar. Een thanatopracteur beoefent de thanatopraxie [vertragen ontbinding stoffelijk overschot tot de uitvaart]. De THD en THE zijn namen uit het verleden [Technische Hogeschool – Delft, Eindhoven]. Bij t.d.’s (thé(s) dansants) worden thé(s) complets geserveerd. Thenards- is kobaltblauw. Wat leren de theocons in de VS [christelijke godsdienst is leidraad voor de politiek]? Konijnentanden worden ook
theo-en-theatanden genoemd. In het boeddhisme staat het theravada [nadruk op conventies en tradities] tegenover het mahayana [persoonlijke spirituele groei]. Met het thermietprocedé [chemie, techniek] bestrijd je geen termieten [rajap, houtluis, orde van sociale insecten in tropische gebieden]. Thermopane [merk dubbelglas – VD ook wel los] is geen dubbelglas voor (of tegen) dubbelzien. Een thespiane is een dramaturge en een thespiswagen een toneelwagen. The victim of connubiality is het slachtoffer der trouwerij. THF is in de chemie tetrahydrofuran. Dat is nou een thomsongazelle. Het thomisme volgt Thomas van Aquino [antoniem: molinisme]. Al mediterend las hij in zijn thora (exemplaar, vgl. thorarol en de Thora). Thortveitiet is een mineraal. Thr is threonine (ook: T). De THR is de Technische Hogeschool Rijswijk. Hij zou zijn trekken thuiskrijgen. Van thujon maak je absint.

7. De ThUK is de Theologische Universiteit Kampen. De thw is in NL (historisch) de opleiding toegepaste huishoudwetenschappen. Thyllen zijn zekere uitgroeisels van het parenchym. Thyrs = thyrsus = thyrsusstaf [klimopstaf]. De mimicus [mimespeler, gebarenspeler] gaf haar een minikus [kusje]. Een ornithopter [vliegmachine] is ontworpen door Leonardo da Vinci en een octokopter heeft acht rotoren. Sync [S: begin zin] is synchronisatie. De Wob is in NL de Wet openbaarheid van bestuur. Er worden veel Wob-verzoeken gedaan [GB (nog) fout: WOB – 2023 nog steeds fout]. Zo’n bull’s eyeworp is klasse [binnenste roos van een dartboard]! Het HPV of HP-virus is het humaan papillomavirus. Een afrondende samenvatting is een round-up, een onkruidbestrijdingsmiddel is Round-up [niet in wdb.]. Wat GB een franchepane noemt (boomstruik), noemt VD een frangipane. Dat laatste hebben ze ook beide voor amandeldeeg, taart, gebak. Franjeaap: stompaap, colobusaap, bisschopsaap of guereza.

8. Op het ketikotifeest vieren we Ketikoti. Kom je mee (,) eten? Kom je mee-eten? Zoek maar eens op kikibyte: dat lemma is geschrapt, maar het woord vind je nog wel … correct: kibibyte [KiB, kilobyte, KB – 1024 bytes]. ‘Sacoche’ spreek je met ‘sj’ en meestal met een sjwa uit. Zo schrijf je dat correct: kanoër, gekanood, paella, siësta, fiësta, siërra en sierrabarber. Onze super-de-luxe klasseproducten zijn laaggeprijsd (zeg maar: zeer laag geprijsd) en hooggeprezen. De aandelen staan hoog: ze zijn hooggeprijsd (GB). In de chemie geldt: O + O is O₂. Het is ‘s gebruikers icetijd [ice = methamfetamine = crystal meth, meth, tik, tina] weer … Allee, laten we die allee [laan, tussen bomen] dan maar aflopen. Het laisser-aller [achteloosheid], het laisser-faire [economisch: vrijlaten van mensen] en het laissez-passer [vrijgeleide – over de grens]. Hoe moeten de multicultiknuffelaars de multikul [term van tegenstanders tegen de multiculturele samenleving] bestrijden? Willen de citizen’s bandgebruikers [aan zendamateurs toegewezen golflengte] hier goed(e) nota van nemen? Goulardwater zij (is) te gebruiken bij ontstoken wonden. Flausch is duffelse wollen stof [Duffel: plaats in de provincie Antwerpen]. Flegmasie [kraambeen] kan bij kraamvrouwen optreden. Bij een helicopterview [helikoptervisie, helikopterblik] volstaat formosa superne (alleen vanboven schoon).