Dictee – dictees [3458]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee juni 2020 (3), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1073)
1. Een schellenboom [muziekinstrument] mag je ook beiaard, halvemaan, Turkse bellen of rinkelboom noemen. Schelpengrind is crag [krèh: k]. Een schemeroorlog [WOII – 1939 – 1940 – legers achter de stellingen , maar nog niet in oorlog] is een phoney war of een drôle de guerre. Potloodventerij [exhibitionisme], is dat schendeventen [voor een schandalig lage prijs verkopen, markt bederven]? Nee, dus. Die schepel [inhoudsmaat] is tien liter. De Schepenwet gaat ook over de Raad van de Scheepvaart in NL, niet over het schepencollege in BE. De Scheurwet gaat over grasland. Een scheveninger verliest (weer) zonder een rondje te hoeven betalen [vgl. de Scheveninger gevangenis: hij heeft er al in gezeten]. Het liep goed af met dat schierongeval [juridisch: bijna-ongeval]. De schildersziekte is de CTE (chronische toxische encefalopathie) of OPS, het organisch psychosyndroom [inademen schadelijke dampen]. De schiller [iemand die schilt] droeg een schillerhemd [met schillerkraag: liggende, van voren open kraag]. Ik trap in de schit [schijt, poep], shit [uitroep van afkeer of ergernis]! Ook in Noorwegen kunnen ze soms het Schild [sterrenbeeld noordelijk halfrond] zien, maar de Schilder [idem: zuidelijk dito] niet!
2. Als je de richting(s)pijl van het noordoost ten noorden (afko: N.O.t.N.) honderdtachtig graden in tegenwijzerrichting draait, kom je terecht in het zuidwest ten westen (afko: Z.W.t.W.). Ook in wijzerrichting trouwens! Hij was geen schimmetje meer van de zelfverzekerde robinhoodfiguur [Robin Hood: stelen van de rijken en schenken aan de armen]. De regiobewoners werden geschiphold [ww., misleiden door manipulatie]. Schwamm drüber is zand erover, niet: schlamm = kolenslik. Schnabbelen is bijklussen, snabbelen is snateren. Een schnorkel is een snorkel, snuiver [VD, GB geen sch]. Rapaille bestaat uit schoeljes [fielt, schoft, schurk, vlegel]. Als een blauwkous [femme savante, geleerde vrouw] overlijdt, gaat er heel wat kennis door het putje (down the drain). Hij was helemaal, von Kopf bis Fuss, verliefd. Schoentje lap of slofje-onder is slofke jagen [spel met een slof – onder de stoel door]. Hij zingt in een sc(h)ola cantorum [koor van geoefende zangers, kerkzangen, gregoriaanse zangen]. Hij de risee [mikpunt van spot, hoon]? Schon da gewesen [altijd al geweest]! Jazeker: schoofbloot is blootschoof [landbouwgrond: schoven van het veld]. De Latijnse school [voorganger gymnasium], die is er niet meer, de Amsterdamse school ook niet [bouwstijl 1910 – 1935]. Schoolgruiten [met subsidie in de klas groente en fruit eten] is gruiten [groenten en fruit] gruiten [dat eten]. Hoeveel jaar heeft opa schoolgegaan? In die context moet de beautycontest [schoonheidswedstrijd] vermeld worden. Er heerste een schoonschijnende [bedrieglijke] rust. Een belvedère (bellevue) is een schoonzicht [fraai uitzicht, villa Bellevue, villa Schoonzicht = meisje met korte rok of wijdbeens].
3. In de marine is het schoota(a)n [VD] de dagelijkse borrel voor het maal. Het sein daartoe was: “Komaan, bezaansschoot aan!” De leizijlsschoot [touw aan de benedenhoek van het lijzeil vastgemaakt en dienend om dit te spannen] was overigens niet goed vastgemaakt. Scoperen of schoperen is vlamspuiten [oppervlaktebehandeling, beschermend laagje aanbrengen]. De schoreme [gemeen, slecht] vent was in de lorum [dronken]: zie zijn rooie ponem (porem – gezicht). Wat is dat nu voor marketing: de hagelschotmethode [ongericht berichten naar potentiële klanten]? Een Schotse ruit is een schotsbonte ruit. Een schouderdoek is een amict. Hij testte met graagte de schraagte (schaarste) van de coronahulpmiddelen. Een schrabijzer of schrabber is een schrap- of schraapijzer. Duitse hardtechno heet ook schranz [elektronische dansmuziek]. Zeker weefsel kun je schreineren [fijne strepen inpersen]. Met schriebes heb je honger. De Schriftgeleerde sloeg die andersgelovige schriftgeleerde met de Bijbel om de oren. Schrijfgerei omvat het schrijfkrijt, maar ook de schrijflei.
4. Een
bekend gedicht van Gezelle is Het Schrijverke [eigennaam].
Voor zijn verjaardag kreeg hij een schroef-klopboormachine. Met een
schroefsnijijzer snij je schroeven. Zij zijn van de schrokkerij
[gulzig, regionaal: vrekkig].
Schubachtig is écaillé of squameus. Hij loopt voor schud(de),
hij loopt voor schut. Bij de biecht kun je het schuifje krijgen: nul
op het rekest dus. Nee, Peer de Schuimer, die was niet mis. Een
schuin(s) heer is een schuinsmarcheerder
(schuinsloper – geen
sloper). Drie schuintamboers zijn drie trommelaars.
Schuitjevaren is spelevaren. Skûtsjesilen [wedstrijdzeilen
met skûtsjes, Friese tjalk] doen ze in Friesland. De Schupo
is de Schutzpolizei
(geüniformeerde politie in Duitsland).
Bij schutjassen mogen de kaarten geschut [de
loop tegenhouden om de overwinning voor zich op te eisen of de inzet
te verdubbelen, enz.] worden. De Schutterijwet is van 1815. De
belangen van binnenschippers en hun kinderen worden behartigd door de
vereniging Schuttevaer. Een schuur- of scharrelei is geen kooi-ei.
Een schuurpapierstem is rasperig. Met een schuw of schieuw
[vogelverschrikker] verschrik je vogels. Schweinehaxe is
varkensschenkel met vlees eraan en bv. gegrild, gegeten. Met een
schwindel [onverwachte zet of reeks zetten]
kun je bij schaken nog winnen. Met schwung [flair,
zwier] sprak hij Schwyzerdütsch
[Zwitsers-Duits,
Zwitserduits].
5.
Documenten wobben doe je met een beroep
op de WOB (---
> Wob – GB 2020, bij volgende
update), de Wet openbaarheid
van bestuur. Sciencefiction
verkort je tot scifi of nog verder tot
de afkorting sf. Voor ‘namelijk’
hebben we nl., sc.
(scilicet – te
weten), vdt. (videlicet),
e.w. (en
wel)
en t.w. (te
weten).
Groeien er bij Scylla en Charybdis [Griekse
mythologie] ook scilla’s [bolgewas]?
Een sclerofyt [waterminnende plant]
houdt wel van water. Het SCM is het
supply chain
management [bedenken,
plannen en beheersen van de gehele bedrijfsketen]. Een
scoreloos (doelpuntloos) gelijkspel is
in een brilstand (0-0, nul om nul)
geëindigd. Ze hebben een hele ceel [s]
(reeks) kinderen. Bij het scrapen
[ee] (digitale
data op internet automatisch verzamelen) vond hij ook het
woord ‘scrapie’ (schraapziekte –
spongiforme encefalopathie bij schapen [vergelijkbaar
met de gekkekoeienziekte bij runderen]).
Een scrunchie is een wokkel [elastiek voor
hoofdhaar in staartje] en een scryer een kristalkijker. De SDD
was de Sudanese
dinar, de SDG
is het Sudanese
pond. Secco heeft als meervoud secco’s
of secchi [muurschildering op droge
ondergrond].
6. Het SDRAM is een synchronous dynamic random access memory (een bepaalde geheugenchip). Een sebben is een zebedeus, sukkel of sul. Het Secam is het système électronique couleur avec mémoire (een bepaald systeem voor codering en verzending van kleursignalen bij televisie). Met secunda Petri of altera pars Petri wordt het verstand bedoeld. Een sédula of cedula [dat alleen in GB – zelfde uitspraak, dus niet voor dictee] is een ID-bewijs [ID-kaart, identiteitsbewijs] op de Antillen. Het CAK (Centraal Administratiekantoor) is betrokken bij de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). Het GB schrijft dwingend voor hoe je ‘streng gereformeerd’ schrijft. Hoe ervaar jij de seef (seve) [smaak, aroma] van dat drankje? Het is toch godgeklaagd dat GB Sefardiem schrijft en VD Sefardim? De uitdrukking ‘dal segno’ [d.s. – vanaf dit teken te herhalen, muziek] spreek je met ‘nj’ uit. Sacherijnig gebruik je informeel [GB, VD – tgov. chagrijnig]. Zijn hoefijzerbek [ontevreden, chagrijnig gezicht] verraadde (verried) nogal wat opgekropte chagrijn over de koopprijs van dat chagrijnleer (ook: segrijnleer).
7. Daar
heb ik geen aasje (ook: seigel – greintje,
ziertje) verstand van. Een friend with benefits is (slechts)
een seksvriend of fuckbuddy. Met sex* (VD):
sexappeal, sexcuus [reden voor geen seks],
sex on the beach (cocktail), sexting
[seksueel getinte boodschappen versturen],
sextortion (afpersing)
en sexy. In GB nog: sextasy [sex + ecstasy,
xtc], sexercisen [seks beoefenen om af
te slanken] en sexpertise. Met *sex in VD: chemsex [met
synthetische (hard)drugs]
en safe sex [met condoom, zonder =
kamikazeseks]. In GB nog: slowsex [er
de tijd voor nemen]. Verder dus alles met ‘seks’. De
Griekse godin van de maan is Selene. Als begroeting voerde zij een
sembah [gebaar van aanbiddende verering]
uit. Bij de spraakwaterval kwam alles semel et simul [in
één keer en alles tegelijk]. Begrijp dat semel pro semper:
dit was de laatste waarschuwing! Wat werk betreft was ze een
rupsje-nooit-genoeg: semper laborans [altijd
aan het werk]. Elke Semiet [Jood]
is een semiet [afstammeling van Sem],
niet elke semiet is een Semiet. Een seneblad is een sennablad
[laxeermiddel]. De sens
[sahns] commun is de common sense, het
gezond verstand. Het centenbakje [mans]
viel op de sentenlijn [scheepsbouw].
8. Een seo is een structureel echoscopisch onderzoek (20 wekenecho). SEO staat voor search engine optimization (zoekmachineoptimalisatie). Seradelle is serradella of serradelle [eenjarig cultuurgewas, groenbemesting, veevoer]. In een serail [harem] wordt vaak seresta [kalmeringsmiddel] gebruikt. Hij nam die serieuze waarschuwing echt wel au sérieux. Sereh [èh] is citroengras. Session is sessie- of doordrinkbier. Met de sextant navigeerde hij op de Sextant [sterrenbeeld op de hemelequator]. Een sezession [see-tsèh-sjoon] is een afgescheiden kunstrichting. Een pomodoro is een romatomaat, pomo is postmodern, pomerol is bordeauxwijn, een pomerans [ook: op biljartstok] is een zure sinaasappel en een pomelo is een shaddock, een veredelde pompelmoes. Wat GB sh’bam noemt, zijn bepaalde dansgroeplessen. Zij behoort tot de shemales. De SHF is de super high frequency (superhoge frequentie – radiogolven van 3 tot 30 gigahertz – GHz). Japanse basilicum of notenkruid wordt ook schiso genoemd. Een shour [sjoer] is een vorm van magie (Maghrebijns-Arabisch). Een showpik is een showlijder. Een shrink is een psychiater en een shubunkin is een Japanse goudvis. Een shuriken is een Japanse werpster [let wel: stèhr!]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten