3451 Dictee donderdag 21-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1068) √ x

Dictee – dictees [3451]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2020 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1068)

1. Voilà, uw bonussen. Più mosso is in de muziek vlugger, opgewekter en p.p. is più piano, zachter. Het secondlifen is in een SL (Second Life, met avatar op internet) opereren. Vergeet je de pizzaiolo(saus) niet? Zou de bank je dat pl’etje [persoonlijke lening] geven, denk je? De pd is de plaats delict. Ook een plaatstrip is geen reisje … Place aux dames [maak plaats voor de dames]! Groningen is blijkens een zekere reclame een place to be [erg in trek, daar wil iedereen zijn]. Een placodont [k] (leefde tijdens het trias, tijdperk) lijkt op een schildpad. Die plage-uren [onbezoldigde lesuren, BE] leveren niks op. Plain chant is eenstemmige koorzang. Plaît-il: wat belieft u? S’il vous plaît (s.v.p.), ga daar weg [a.u.b.]! Een planchet is een wastafel, met een planchette [spiritisme, klein tafeltje, drie poten, met een ervan kun je schrijven] kun je schrijven. Planepoolen is samen vliegen. Een snelle planga is een opvallende zonnebril. Planking: opdrukken op onderarmen en tenen.

2. In Indië doen ze het planplan [zachtjesaan]. De plantenslaap is nyctinastie. Hij is gepromoveerd op arteriosclerotische plaques [opeenhopingen van een vetachtige substantie op de wanden van de slagaders]. Er is daar een plastic plassticker (plasticplassticker) [urinoirsticker tegen plassen naast de pot] opgeplakt. De plastische chirurgie voert plastischchirurgische ingrepen uit. Een plattebuiskachel is een ouderwetse kookkachel, een Leuvense stoof. Een platte band [lek] hoort bij een fiets, een platteband [bandlijst] bij de bouwkunde. Speler [toneel] af, plaudite: applaus! Elsje is playing hard to get [moeilijk te veroveren, zich ongenaakbaar opstellend]. Een flog is een fotolog of plog [van Engels: photo log]: een internetdagboek met foto’s. Ploggen is tijdens het joggen afval oprapen [uit Zweden overgewaaid]. Een plongeur is een bordenwasser in een restaurant. Plopperdeplop [uitroep van verbazing], je meent het! P.L.P. staat voor: primum lapidem posuit, (hij of zij) heeft de eerste steen gelegd. Dat is nuttige
plug-inhardware. Plugged ben je in staat om mee te komen in de (informatie)maatschappij. Een pluimes is een manna-es. Een pluot [plum + apricot] is de kruising van een pruim en een abrikoos. Je krijgt een zes plus: dat is beter dan een zesminresultaat. Pluto is historisch: Pipelines under the Ocean (naam van het olieleidingenstelsel, WO II). De pmc is de product-marktcombinatie.

3. PMA is paramethoxyamfetamine. Een PMS is in BE (historisch) een
Psycho-medisch-sociaal Centrum. Een png (internet) komt van portable network graphics (en is ook een beeldbestand in PNG-formaat – PNG is de standaard). P&O staat voor personeel en organisatie (bv. als naam van een bedrijfsafdeling). Primo is ten eerste (afko: p^o – lees: primo). De PO Box is de post office box, de postbus. Poco forte is in de muziek: enigszins sterk, luid (afkorting p.f.). Poculeren [lustig de beker laten rondgaan] doe je in poculis [bij een drinkgelag] inter pocula [onder het drinken van een glaasje]. Bij drukkers is tegenwoordig het POD – printing on demand – mogelijk [geen onnodige voorraden meer]. Zonder açaibessen geen podosiri [drank ervan]. Het wordt steeds gemakkelijker: des Pudels Kern is tegenwoordig ook: des poedels kern (het gaat inderdaad om een hond). Met poedja’s (drum = trommel in drumstel) maak je vrij hoge tonen. Tegen de eend zeg je: poelepoele! Poelet: soepvlees, poulet: kip.

4. Secundo is trouwens ten tweede en loco secundo (secundo loco) is in de tweede plaats. Je kunt veel poerem of poerim maken (drukte). Een poeta minor is een minor poet (minder belangrijke dichter, niet per se een poète maudit = asodichter). In Engeland is een poet laureate officieel een nationaal dichter. Een poilu [pwah-luu] is een frontsoldaat (Frankrijk, WO I). Let op de uitspraak van ‘poinsettia’ [pojn] (kerstster). Een pokébowl is een Hawaïaanse maaltijdsalade. Wist je dat de merknaam pokon (plantenvoedsel) komt van P₂O₅ (fosfor, zuurstof), K₂O (kalium) en N (stikstof)? Zing die poku’s [liedje] nog een keer, wil je? De polder-Koran komt van Kader Abdolah [inhoudelijk - boekje: polderkoran]. Een poco, een policor, is politiek correct, bezit politesse de coeur [fijngevoeligheid in het omgaan met anderen] en straalt political correctness uit. De politique politicienne [politiek om de politiek] is afkeurenswaardig. Een polk of polak is een Poolse Jood. De pollotariërs [geen vlees en vis eten, wel gevogelte – Italiaans – pollo = kip + vegetariër] kent VD nog niet zo( )lang. Polyisocyanuraat is pir. Polyidie is het samenwerken van verschillende pangenen [een pangen = een gen]. Een pompier [NL-uitspraak] is een spuitgast. “Wist jij daarvan?”. “Pompompom …” [gespeeld dat je er niets van afweet]. Pomtayer [tayer = tropisch gewas met eetbare knol] geeft de smaak aan pom [SR: ovenschotel van kip in geraspte pomtayer].

5. P/Tomtidom: ik ben oké. In een ponypack of snowseal bewaar je poedervormige drugs. POP is persistant organic pollutant [zeer giftig], post office protocol [e-mail – vgl. POP-server] of persoonlijk ontwikkelingsplan (met POP-gesprek, etc.). Popjawa is (SR) Javaanse popmuziek. De poppesnor [overijverige speurder] vond alleen nog een poppenwagen: het kind was weg [met het badwater weggegooid?]. Een popsicle [pohp-sih-kuhl] is (in SR) een waterijsje, ijslolly. Bij de poppoll naar poppy muziek werden veel popi nummers [populair] aangedragen. Een pop-uptent kun je ‘opengooien’ [is tijdelijk]. Porfyrie [stofwisselingsaandoening] krijg je niet van porfine [een chemische verbinding]. Een porch is op de Antillen een veranda en porchetta [k] is een Italiaans gerecht [met varkensvlees]. Zij geilt op porna [vrouwenporno]. Porno chic [= salonfähig] lijkt geaccepteerd. Een
POS-apparaat [point of sale] is een betaalautomaat. Positis ponendis: verondersteld wat verondersteld moet worden.

6. Postbodevoetbal wordt niet gewaardeerd. Posteriores curae: van later zorg. Het PICS is het post-ic-syndroom, het postintensivecaresyndroom. Een opisthodomos is de achterhal van een Griekse tempel, ook: het posticum. Dat is wel erg zeldzaam; post saeculum evenire: maar eens in de honderd jaar voorkomen. Ik moet bij ‘aan elkaar baantjes toespelen’ denken aan de term
‘ouwe-jongens-krentenbrood’. Een ouwejongen kan trouwens een heel gewoon iemand zijn, maar ook een misdadiger. Een midmid (middenmidden) vind je bij voetbal, hockey (centralemiddenveldersrol). Een pot à feu is een decoratieve vaas en een pot-au-feu een stoofpot. Potamologie is rivierkunde en limnologie meerkunde. In de wielersport kennen ze de pot [poo] belge [cocktail van dopingproducten]? Een shingle [sjihn-guhl, g van goal] is een strook bitumineus dakbedekkingsmateriaal. Een raar poteten [gekookte maaltijd, ook: snuiter] heeft geen mv. Een potlam is een leplam [krijgt in huis de fles; bij moeder vandaan]. Een pot(entio)meter, is die voor in bed? Nee, spanningsdeler. Een potluck is bij de indianen een soort potlatch [feest waar iedereen geschenken uitdeelt]. Potschrapper, potschraper, potschrabber [potten uitschrappen, ook: vrek]. Poulain: beschermeling, poulaine: tootschoen, poularde: hoen.

7. POV: Provinciaal Onderwijs Vlaanderen. Een pousada is een Portugees staatshotel. Op 1 april ben je bezig pour la frime [voor de schijn, de grap] en (et) pour la galerie [voor bijval uit het publiek]. Ze had geen rooie pozer (= pose) [geen cent, geen duit] en stond al een poze [poos, tijd] in die uitdagende pose [lichaamshouding]. PPP is Triple P: people, planet, profit (en triple A is AAA – bankenrating). PP is polypropeen en P.P. Pater Patriae [meervoud: patres patriae], vader des vaderlands (specifiek, bijv. bij Prins Willem I, dan ook wel met
2 hoofdletters V). Wie was de pr. (praecedens, voorganger – ook: praec.) van de huidige paus? Een praesta-quaesumus [priester – vero] leest alleen de mis. Met hoeveel klinkers schrijf je ‘praeputium’ [medisch: voorhuid]? Vijf. Praemonitus praemunitus: een gewaarschuwd man telt voor twee, Engels: forewarned, forearmed. Er waren praeter propter [om en nabij] 30 gasten. Het Prakrit is een groep Middelindische dialecten (verwant aan het Sanskriet).

8. Die practicus praktiseert [ook: uitdenken]. Heerlijk, zo’n praline [bonbon] met praliné [vulling]. Een pral(l)triller [zelfde uitspraak] is een muzikale versiering [hoofdnoot bovenseconde, hoofdnoot]. Pranile of praline? Beide! Pratikeren (BE) is praktiseren. De praxeologie onderzoekt het menselijk handelen. Een praxinoscoop is een fenakistiscoop [draaischijf met figuren] met veelkantige spiegels. De precieuses [damesgezelschap, 17e eeuw Parijs, verfijnde smaak] vond je ooit in Parijs. Om precies te zijn: dit is een precieus [vero, lit(t)erair - doe in dictee 1 t!, kostbaar] bezit. Prêcher pour sa paroisse: voor eigen parochie preken (om eigen voordeel te behalen), een oratio pro domo houden. In de PKN [Protestantse Kerk in Nederland] is een predikant-geestelijk verzorger een instellingspredikant [zorginstelling, psychiatrisch ziekenhuis, etc.]. In BE kon je je pree [soldij, weekloon] trekken. Een pressuregroup is een pressiegroep. Presto prestissimo [muziek: nog sneller dan prestissimo] is wel erg presto [snel]. De pretorianen vormden de lijfwacht van de Romeinse keizers. Op het preuvenement [Zuid-Limburg, eetfestijn] hoorde je veel preuvelementen [gesprek, praatje, toespraak, ook: prevelement]. Quadriljard (een een met 27 nullen = 4 x 6 + 3) is duizend quadriljoen [4 x 6 = 24 nullen]. Quadrupedalisme is viervoetigheid. Een quadruple bogey is bij golf een score op een hole met vier slagen boven par. Een quaestio vexata (vexata quaestio) is een veelbesproken, onopgeloste vraag. Een katern is een deel van de krant, een quatern, dat zijn bij een loterij vier nummers (die winnen).