Dictee – dictees [3449]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee mei 2020 (3), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1066)
1. Dikkendensie is o.a. drukte, ophef, en komt vermoedelijk van decadentie. Allebei goed: peer-to-peernetwerk en peer-to-peer netwerk (ook: p2p netwerk en p2p-netwerk). De SI-eenheid van druk is de pascal (symbool: Pa; 1 pascal is 1 newton – N – per vierkante meter – N/m2). De Pas is in de natuurkunde een pascalseconde (SI-eenheid van dynamische viscositeit). Een poise (P) is trouwens 0,1 pascal x seconde = Pas. Zoek maar op: zij heeft ook geen put van één paal [gaat met veel mannen naar bed]. Een pantje is een paan (lendendoek, SR). Ze vroeg er 300 pa’anga voor [munt Tonga, TOP]. Het Grote Paard is Pegasus en het Kleine Paard is Veulen [sterrenbeelden]. Doldrum is het paardenbreedtebegrip [zone rond de evenaar, krachtige buien en windstilte: zeer instabiel]. Op paaltjesdag moest een soldaat nog 111 (= 3 paaltjes) dagen dienen. Ze droeg een queue de cheval, een paardenstaart. Paardje-hop is paardjerijden [GB/VD]: op de knie.
2. De computus paschalis is de paas(be)rekening. De paastijd loopt van Palmzondag tot beloken Pasen [eerste zondag erna]. De militair zocht zijn patjes [lapje als achtergrond baretgesp]. Ze droeg een padded [met opdikkende vulling] beha (bh, bra, bustehouder, brassière). We eten pad thai [pah-taaj] [zeker Thais gerecht]. De padisjah [sultan Ottomaanse Rijk] at padie [rijst op het veld of in de aren] en schold een Ier uit voor paddy [verkleinvorm Patrick]. Een paean [loflied, overwinningslied] is naar Paean [Griekse godheid] genoemd. Hij wilde handen schudden, de minister liep dan ook handen schuddend [van ww. handen schudden, GB wel: bnw. handenschuddend] rond. Zijn collega zag dat hoofdschuddend aan en was dus bezig met hoofdschudden. Een poutrel [poe-trèhl] is in BE een stalen balk. Een dik, zwaar log mens is een paf-, pap- of padzak (maar beslist geen pmd-zak – plastic (flessen), metaalverpakkingen, drankkartons – BE). PAF is platelet activating factor, een bloedplaatjesactiverende factor (een bepaald hormoon). Het woord ‘pagina’ wordt tot p., pag. of pg. afgekort (vero wordt ook wel ‘page’ – NL-uitspraak – voor ‘pagina’ gebruikt). Pagina’s: pp. of pagg. Zij is pages (pagud) [bang] van spinnen. Die oproerkraaier is een pain in the ass [onuitstaanbaar, bezorgt hinderlijke last]. Pahoehoe is touwlava en een palulu is een plant uit het geslacht Heliconia.
3.
Pahlavi is Pehlevi [taal Middelperzische
zoroastrische literatuur]. Het is pais [alleen
in deze uitdrukking] en vree, maar verder peis. Wat zit er
zoal in het pak van Sjaalman? Grote verzameling
uiteenlopende onderwerpen. Een pakean is in Indië een kostuum
(vgl. mijn pakkie-an = mijn zorg). Een
pakkeman is een boeman, maar een
pakkenman is een pakkendrager [in
pak gekleed – pakkie-deftig zijn]. Het PAL *
[zie ook alinea 4] is de Phased
Alternating Line
(standaard voor het aantal lijnen (nl.
625)
waaruit tv-beeld is opgebouwd). Bij pale ale [zeker
Engels bier] moet ik ook aan IPA
– India pale
ale [biersoort,
pale ale, met extra hop] – denken. Een neocon
[neoconservatief]
is het tegengestelde van een paleocon:
paleoconservatief. De palestrische
oefeningen doe je op een palaestra
[sportveld oude
Grieken]. Palletiseren doe je op pallets [laadbord/plaat],
pelletiseren tot pellets [bolletje ijzererts
voor hoogovens]. Palmaire fibromatose is de ziekte van
Dupuytren (dupuytren) [Keltische
klauw, koetsiershand, fibreuze knobbels, vingers krom]. De
palm(en)stad is Jericho. Is er nog
cruesli [alleen GB: krokante muesli met een
leuke naam] en/of muesli [oorspronkelijk
Zwitsers ontbijtgerecht]? Een gifmengster heet Ali Cyaankali
of Ali Chemicali. Een zytholoog is een bierkenner. Deze postzegel is
zzz (uiterst zeldzaam).
4. Door
de liefdevolle palpatie [betasting]
begon het palpiteren [pols of hart: jagen van
angst of ontroering]. Zie eerder hierboven [alinea 3] : PAL-plus *
is voor breedbeeld-tv. Een pammetje verwijst naar diazepam
[tranquillizer]. Het staat op pampier
[papier]. Een PAN
is een personal area
network. Een pandeiro is een
Zuid-Amerikaanse tamboerijn. Met Bordeauxse pap wordt bouillie
bordelaise [gewassen beschermen]
bedoeld. Een vaderskindje is een papa’s-kindje. Papalisme [paus
hoogste macht] en conciliarisme [concilie
staat boven de paus] bijten elkaar. Een papaya of papaye is
een biezen ligmat (SR) [en
een papaja een meloenboom of boommeloen]. Bij papier-macheeën
[ie] kan een papier-maché model
leiden tot een
papier-maché-eindproduct.
De maagden- of meidenprik beschermt tegen het HPV,
HP-virus,
humaan
papillomavirus.
Een papilloma of papilloom is medisch een wrat- of bloemkoolachtig
gezwel op de huid of het slijmvlies. Denk ook aan anogenitale
[betreft
anus en genitaliën]
wratten. Pappeldepap =
papperlapap = papperlepap [onzin,
gezeur].
Een papper is een papliefhebber, een pappert een zuiper. Wat is
papyrolien [twee
lagen papier met stof ertussen]?
De paraenese is de opwekking tot deugd. De Parakleet (Trooster
– Bijbel)
heeft geen versie met een
kleine p.
5.
Snelkookrijst is parboiled rijst. De Parcen zijn de drie
schikgodinnen Nona, Decima en Morta (Grieks:
Moiren, noords: Nornen).
Pareidolie is geen
olie, maar een optische illusie [bv.
een wolk als een herkenbaar beeld interpreteren].
Het woord ‘parentaal’
[de
ouders betreffend]
slaat niet op taal. In 5
(4 x + 8) [uitwerking: 20 x + 40) staat 4 x + 8 tussen parentheses [haakjes].
Koffie-ijs [parfait
au café],
is dat ijskoffie, frappuccino? Vast
niet helemaal ...
CP,
cerebrale
parese,
is hersenverlamming. De coronacrisis heeft voor een parfum de crise,
een crisissfeer gezorgd. Een paria is een dalit of kasteloze. De
aandelen werden a pari (tegen
pariwaarde)
uitgegeven. P+R
is
park-and-ride.
Het blauweschijfgebruik [blauwe schijf] is daar
verplicht. De parketlegger
gaat parket leggen. Mooi stotterwoord: parkingingang. De
par(o)emiologie
is de leer van de spreekwoorden. Paroxetine is seroxat (een
antidepressivum).
De Perzische Anacreon [lyrisch
dichter: leven, wijn en liefde]
was Hafis [dichter 14e eeuw]. Is er nog
parwa(hout)
[tropische
Amerikaanse loofboom]?
6.
De parsen [aanhanger
parsisme] en
het parsisme [Oud-Perzische
godsdienst van Zarathoestra, Zoroaster],
worden die in het Farsi [Perzisch]
beschreven? Mogelijk.
‘Partant pour la Syrie’
is de eerste regel van een militaire mars [toen
de Marseillaise verboden was 1806 – 1810].
Wat speelde de Parthen [met
een van Perzië onafhankelijk rijk]
in 226 n.C(hr).
parten? Ze
werden toen overwonnen door de Perzen.
Hadden ze een Parthisch
probleem [betreft
de Parthen]?
Toen
wel dus. Noem
eens enkele partie-carréedansen
[partie
carrée =
2 paren, 2 dames en twee heren].
Een partypooper [spelbreker]
en -crasher [onuitgenodigd
bezoeken en zich misdragen]
zijn spelbrekers. Het
parvovirus leidt tot de vijfde ziekte [infectieziekte
met rode uitslag en lichte koorts].
Een pasanggrahan was een zeker gebouw in Indië [tijdelijk
verblijf ambtenaren, ook: particulieren].
Op Pascha (Pesach)
eet je pascha [paaslam].
De Pasjtoen [grootste
bevolkingsgroep Afghanistan]
spreken Pasjtoe of
Pathaans [taal].
In BE noemen ze een pass [ww.
passen, passte, gepasst]
ook wel een pas. Raar, maar waar: een passagère
[zjèh-ruh]
gebeurtenis is passager
[zjee]
(medisch:
voorbijgaand].
Een passerelle
[geen
‘luh’
uitspreken] is een
smalle loopbrug. Verwar een passivist [neemt
passieve houding aan – vgl. activist]
niet met een pacifist
[peacenik,
vredesapostel].
Het pastafari(ani)sme
vereert het Vliegend Spaghettimonster een
[quasigodsdienst].
Op de verpakkingsbus
van Drostes pastilles zie je het droste-effect [plaatje
verkleind op zelfde plaatje en al(s)maar
zo doorgaand].
Pastophoria = diaconicum + prothesis [ruimten
aan weerszijden van de altaarnis in de vroegchristelijke Byzantijnse
kerk].
Dat is toch geen combinatie: pâté de foie gras [ganzenleverpastei]
met pâte brisée
[kruimeldeeg]
… Wat voor bedrijf is een patenttrol [octrooien
opkopen en procederen tegen ‘zondaars’]?
Pathergische reacties volgen op pathetiek [vol
pathos, hartstochtelijke bewogenheid].
Paternoster: Onzevader [naam gebed, niet: x bidden].
7.
Vrouwen zijn geboren om te lijden: pati natae. In een patmos
[onaangenaam
oord in afzondering – Patmos was het verbanningseiland van de
evangelist Johannes]
wil je niet verblijven.
Die gladjakkers onder de bad- of patjakkers wisten niet eens dat een
veldtjakker een kramsvogel is. Zelfs onder de Euro- heb je
patjepeeërs. Het Pato
is in NL het Postacademisch
Technisch
Onderwijs
(naam
van een opleidingsinstituut, anders nl. (een) pato!).
Het Patrimonium Petri is het erfgoed van Petrus, d.w.z. van de
pausen: het gebied van Vaticaanstad. Hij vertelde het paucis
[k]
verbis, in weinig woorden. De verwijzing paulijns of paulinisch
verwijst naar de apostel Paulus, paulinieus naar de Romeinse jurist
Julius Paulus. Een paxzalver is een vredesdemonstrant. Pax vobiscum:
vrede zij met u! Pay-tv of
pay-per-view is betaaltelevisie. Een PAZA
is in BE een postanesthesiezorgafdeling
(recovery).
Politiek
correct
= policor
= pc
[hierna
de zinseindepunt].
8. Een PBO is in NL een Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. PCP is phencyclidine (in het Nederlands geschreven: fencyclidine; narcosemiddel voor koeien en paarden, ook drug). Volgens internet staat PCP voor 1-(1-phenylcyclohexyl)piperidine, toch [PCP is in de chemie ook: pentachloorfenol]? Hij doet zijn werk gratis (pro Deo, P.D.). In BE is een pdg een president-directeur-generaal (die zal dus wel veel verdienen). Het PDS is het prikkelbaredarmsyndroom, het PDV in NL Productschap Diervoeder. Q&A-sessie: questions and answers. De QR-code is de quick response code (blokjescode). Een quango is een quasi-autonomous non-governmental organization (niet-ambtelijk adviesorgaan van de overheid). Quarto is ten vierde, kwarto (afko: qto. – lees voor: kwarto) is een boekformaat. Een kwartet zingt, een quartet zit in een natuurkundig spectrum. In BE is een kwartet ook wel een quatuor. Quel spectacle des dieux: een aanblik, de goden waardig; vergelijk: ein Schauspiel für Götter. Queuevorming [keu] is een kwestie van queueën [kjoe].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten