Dictee – dictees [3464]
Groot Lisses Dictee 2023
Lisse 825 jaar? (auteur: Lou Buijze)
1. Fouten in wat je ge-e-maild krijgt, kunnen bijwijlen choquerend [ook: shockerend – zelfde uitspraak] zijn. Maar een perfect taalproduct maken is sowieso geen sinecure. Het valt niet te loochenen dat het zeer difficiel [moeilijk] is om nooit taal-, spellings- of typ(e)fouten [beide goed!] te maken. Niet iets om te panikeren [BE: in paniek raken, NL: panieken]. Het bestaan van hoogbegaafden met dyslexie [woordblindheid] bewijst dat uit iemands spellingsfouten weinig tot niets is te deduceren [logisch afleiden] over diens intelligentiequotiënt (IQ).
2. Mensen met een tekort aan historische kennis zijn ook al niet per se tekortschietende dommeriken. Zelfs een polyhistor [veelweter, vooral geschiedenis en letterkunde] is niet alwetend. En geschiedenis kan uit bijvoorbeeld een ideologisch motief zijn vervalst. Met de slogan [slagzin, leus] ‘Lisse 825 jaar’ is ontegenzeggelijk succesvol geappelleerd aan de gemeenschapszin van de bevolking van Lisse. Die is niet ideeëloos en dus is de slogan in 2023 verbonden aan een scala van activiteiten.
3. Velen weten nu te vertellen dat Lisse in 2023 825 jaar bestaat. Dat is nochtans geen historisch feit. Lis bestaat mogelijk langer, volgens een hypothese zelfs eeuwen langer, ook onder namen als Liusna en Lux. Van de genese [ontstaan, wording] van Lisse is minuscuul [bnw., geen bijwoord] weinig bekend.
4. Dankzij de Annalen van Egmond * [internet: geschiedwerk] weten we wel veel van de twaalfde- en dertiende-eeuwse graven van het Huis van Holland [internet] tot wier [slaat op graven] oudste territorium – tussen de monding van de Rijn en de grensafbakening Suithardeshage [internet] bij Bennebroek – ook het grondgebied van Lisse behoorde.
5. De annalen [als verkorting van * ook wel: A] bieden een chronologische en contemporaine geschiedschrijving en de chroniqueurs zullen monniken zijn geweest die in de abdij van Egmond, waar ook de grafelijke kanselarij [kantoor van een kanselier, griffie, producent van staatsstukken] langere tijd ondergebracht was, vaak heet van de naald over gebeurtenissen rapporteerden.
6. Graaf Dirk VII was in 1195 gebrouilleerd [in onmin leven] geraakt met zijn broer Willem die hun vader op kruistocht had begeleid. Willem was terug in Holland op zoek naar geld en bezigheden en verbond zich met malcontente [ontevreden] Drechter Friezen [internet: ambacht Drechterland in West-Friesland in Noord-Holland]. Het conflict liep hoog op. De eega [vrouw] van de graaf, de machiavellistische [meedogenloos, duivels sluw] en martiale [ook: marziale - krijgshaftig] gravin Aleid, stelde zich aan het hoofd van een troepenmacht en versloeg haar zwager.
7. In 1198 kwam na bemiddeling een verzoening tot stand. Willem kreeg inkomsten plus de titel graaf van Midden-Friesland [met o.a. Oostergo en Westergo] dat een condominium [met gemeenschappelijke soevereiniteit] van de graaf van Holland en de bisschop van Utrecht was. Zijn standplaats: Stavoren. Een functie elders dus. Daarmee zal gravin Aleid – altijd op haar qui-vive [hoede] voor haar zwager – content [tevreden] zijn geweest.
8. Vrijwel onmiddellijk na de verzoening kwam de gehele grafelijke familie ‘op Lis’ samen en tekende Dirk VII de oorkonde waarmee hij voor het zielenheil van zijn vader een kapel aan het bisdom Utrecht doteerde [= van inkomsten voorzien].
9. In deze oorkonde van 825 jaar geleden vind je de oudste vermelding van de naam Lis. Dat is wat in 2023 in Lisse wordt gecelebreerd [plechtig gedenken, vieren]!
10. De adellijke lieden verbleven ‘op Lis’ vast niet in een achenebbisj [armetierig] onderkomen. Maar de precieze coördinaten van de locatie zijn niet bekend en er zijn geen restanten van de bebouwing van Lis overgebleven noch beschrijvingen. Ook daardoor kan de locatie Lis van 1198 niet als het historische begin van het dorp Lisse worden gekwalificeerd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten