Dictee – dictees [3450]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee mei 2020 (4), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1067)
1. Een
peacenik (pacifist) slaat vaak het
vredesteken (V-teken). ‘Peau de suède
handschoenen’ en
‘peau-de-suèdehandshoenen’ lijken allebei te kunnen [bnw.
alleen VD, ook suède, fijn leer: als van fluweel].
‘Pikkedillen’ [mv. – kleine zonden]
komt van ‘peccadille’ [enk.]
[pekelzonde!]. Pecco(thee)
is pekoe, vgl. pecannoten [bitternoot]
en de pekan, de vismarter. Een pechakucha [pèh-tsjaa-koe-tsjaa]
bestaat uit 20 dia’s die elk 20 seconden
(20 s) getoond worden. Een peda
[van: pedagogisch]
is in BE een tehuis voor meisjesstudenten. (Pecunia)
non olet: geld stinkt niet voor een vrek; die doet alles pecuniae
causa (omwille van het geld). Hij
bespeelt de pedalsteelguitar of -gitaar. Pedofilie [seksueel
aangetrokken tot of seks met kinderen] lijkt [een
letter] minder ernstig dan pediofilie [verlangen
naar sekspoppen en -robots]. Je weet wel: peelen is scrubben
[de huid ‘schuren’]. Een pegsonde
of -katheter verwijst naar percutane
endoscopische gastrotomie
(voedsel via buikwand). Pegasessen:
gymtoestellen, afgeleid van het (gymnastiek)paard
(Pegasus).
2. De
pijloze monnik viel in een peilloze geestelijke diepte. Er zijn goud-
en geelpelde kippen. Een pelike is een zekere Oud-Griekse
[GB!] vaas. Een pelser is een zeevis of
een heipalenuittrekker. Een pelouse is het middenterrein van een
wielerbaan. Beschrijf het peltiereffect
[pèhl-tsjee]
eens [elektrische stroom omzetten in
temperatuurverschil in twee verschillende metalen – en een
peltierelement is een elektrisch element dat die conversie regelt].
Met een pelvimeter [bekkenmeter] meet je
inwendig bij vrouwen het pelvis (bekken)
en pemba(doti) is pijpaarde (bij
wintirituelen). PEMBA:
in NL de Wet Premiedifferentiatie en
Marktwerking bij
Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Met
pensees [tuinviool] op tafel genoten we
van de pencees [rondo, gebak; een rondeau is
alleen een rondo m.b.t. muziek]. Een penjing is een Chinese
miniatuurtuin. In dat boek was sprake van een ruime
pengö-opbrengst
[munt Hongarije tot 1946 = 100 filler].
Een pegboard [pennenbord gebruikt als
hulpmiddel bij het recapituleren van getallen, bv. bij het berekenen
van de omzet van winkels] is nu eenmaal geen pechbord [als je
langs de autoweg staat]. Daar was Meester Pennewip [de
onderwijzer uit Multatuli’s Woutertje Pieterse, het prototype van
de schoolfrik] weer. Boompje groot, mannetje (ook:
plantertje) dood. Mijn pensie [uitkering,
pensioen] komt per maand. Een copula is een koppelwerkwoord.
Als achter een naam p.eo. staat,
betekent dat: professor extraordinarius,
buitengewoon hoogleraar. Een qwertzklavier [toetsenbord]
vind je in Duitstalige gebieden.
3. Mind
you [belangrijkheid benadrukken]: quiche
is taart en quisse is kip. Een peon is een vaquero, een Mexicaanse
cowboy te paard. Door pe(p)perspray van
de juten [agenten] werden ze geveld
(beter: gepepperd). De Peperkust ligt in
Liberia. Peperoni is peper,
pepperoni is salami. Oud-Griekse vrouwen
droegen een peplum [mv. peplums, pepla]
of peplos [mv. peploi – tot de voeten reikend
lang ruim kleed, op één schouder met een speld vastgehouden].
De peper vretende [niet
aaneen in wdb.] toekan (pepervreter)
keek omhoog naar de Toekan [sterrenbeeld
zuidelijk halfrond]. In de pépinière (boomkwekerij)
lag een pépite (goudklomp) [SR:
pipit]. Peprewatra [SR,
pie-prie-wah-traa]
is dunne pepersoep met vis of vlees. Dat werd vroeger per Van Gend en
Loos [correct, Wikipedia: &
– niet in wdb.] verstuurd. De afkorting p.a.
of p/a staat voor: per
adres [ook: c/o,
care of].
Pereat (stik) Karel! Perennerende
planten zijn overblijvend [= vast]. De
perfect storm [meestal noodlottige, maar ook
samenloop van ideale omstandigheden] redde hen. ‘Pericykel’
is een term uit de plantkunde [cellaag
buitenomtrek centrale cilinder]. Abis perkara: zaak afgedaan,
basta!
4. Perinde ac si cadaver is kadaverdiscipline vertonend. Een peripteros is de cella [centrale ruimte met godenbeeld] van een tempel. Perl is een programmeertaal: Practical Extraction and Report Language. Een permaban voor een sociaal netwerk is permanent [en sluit je daarvoor uit]. Dat permis [pèhr-mie] (ook: permit – puhr-miht] [officiële vergunning voor verblijf in buitenland] moet per mese (per maand) verlengd worden. Pernoze mannen (die zijn pernoos = van het vak, dieven) vindt men in de penoze [onderwereld]. De pers (diversen) lag op een van de perzen [tapijt]. Per resto (per saldo) resteerde een diepgevoeld lijden. Is dat boek al ter perse? Ik hoef niet per se zo nodig. Middellangeafstandsraketten zijn (o.a.) pershings. Kun je van persimmon(hout) tuintafels maken? Mogelijk. Een beetje bobo [bondsbonze] heeft een PA [2023], een personal assistant. Pas op voor dicteepersonality’s. Zij hebben een persoonsgebonden budget (pgb). Perspex is polymethylmethacrylaat. Dat perssinaasappelperssel is best lekker. Die auto is perte totale [total loss] en kreeg dus een totallossverklaring. Het perunage [percentage gedeeld door 100] van ‘de helft’ is dus 50/100 = 0,50. Pertussis is kinkhoest. Het ligt daar vol met Perzenpuin [door de Perzen verwoeste tempels]. Nieuwe woorden: pesco-pollotariër [geen vlees van zoogdieren, wel vis en gevogelte] en pescotariër [geen vlees en gevogelte, wel vis en zeevruchten – zoals schelp- en schaaldieren].
5. Het gemeenste slag vijanden, nl. zij die (u, ons) prijzen is het pessimum inimicorum genus, laudantes. Een petfles is van polyethyleentereftalaat. Met PET wordt positron emission tomography, positronemissietomografie (een scan maken) bedoeld. Petroleum: peterolie, petrolie [peut]. Pethidine is meperidine (een pijnstiller). Een petinggi is een dorpshoofd (in Indië). Houdt petrarkisme ook het maken van petrarcasonnetten in? Niet per se, lijkt me. Is petkuser haver [gekweekt door Von Lochow op zijn landgoed Petkus – internet: omgeving Leipzig – Dresden] echt zo bijzonder (zo bie)? Petroklastiet is een explosieve stof. Wat heeft een petroleuse [m. petroleur – brandstichten met petroleum] met de Commune (1871, ook: revolutionaire gemeenteraad Parijs 1789 – 1795) te maken? Daarbij! Dat is het summum: petro- [oliestaat] en narcostaat [narcocratie, drugsstaat] ineen! Peu à peu [beetje bij beetje] werd hij een peu nerveux [enigszins zenuwachtig]. Mijn (thera)peut is met vakantie. Pfas [pfas, GB echter: PFAS! – wel alleen in samenstellingen!] zijn poly- en perfluoralkylstoffen. Een PGP-telefoon [pretty good privacy] voorkomt afluisteren [door versleuteling, codering gesprek]. In NL is pgo probleemgestuurd onderwijs. De pgd is de pre-implantatie genetische diagnostiek, de pre-implantatiediagnostiek.
6. Doctor
in de wijsbegeerte: philosophiae doctor:
phil. dr.,
ph.d. of PhD
(achter de naam).
Phenibut: angstremmend en kalmerend
middel. Een phablet
(phone + tablet)
is een tabieltje
(tablet +
mobieltje). Phubben is een
persoon negeren door tijdens het gesprek een smartphone te gebruiken.
Het piao [pie-jouw] is een Chinees
gokspel. We eten tong picasso [met kleurrijk
garnituur van groenten en vruchten]. Het PICS
is het postintensivecaresyndroom
(2019 – post-ic-syndroom). Het lijkt
een piece of cake [makkie], maar het is
het pièce de résistance [hoofdschotel,
belangrijkste onderdeel]. Een piel de sapo
[pie-jèhl-duh-saa-poo] is een zekere
meloen. Mijn piepa is (schertsend) mijn
papa. Hij was wel niet piep(jong), maar
ook niet stok(oud). Een piemontese
[pjee] is een van oorsprong Italiaans
vleesrund [Piemonte, nooit
ë]. Een spudgun is een pieperschieter [aardappelen
wegschieten met perslucht]. Een mosquito is een piepkastje.
Grote of Lange Pier heet in het Fries Grutte Pier [de
Friese vrijheidsstrijder Pier Gerlofs Donia (ca.
1480-1520)]. De muzen worden ook
Piëriden genoemd. Levert het verkopen van pieska/opees
[smoesjes] veel op? Pierogi zijn een
Pools gerecht van deegballetjes. Piet Krediet woont hier niet [er
wordt niet op de pof verkocht], Jan Krediet [geniet
op alle markten vertrouwen
en heeft dus krediet] wel.
7. Hij is naar de piesemopsantee (de wc, puis-je m’absenter?). De PIJ is in NL de plaatsing in een inrichting voor jeugdigen. Een pijllamp [vero: in een richtingaanwijzer] zit in een auto. Een pijlwagen [met pijlen op de autoweg] is niet om te peilen. In BE kunnen ze pik à pik zijn [op gespannen voet staan met elkaar]. Met hoeveel l’en (l’s) schrijf je ‘pikkelateur’ [papier prikken in park, etc.]? Één. Het is piksta(a)nderig weer (broeiend … seksueel opwindend). Hoe kom ik aan een pil van Drion (drionpil - laatstewilpil, euthanasie)? Pilatesen is de oefenmethode pilates [lichaam en geest, ademhaling, vloeiende bewegingen] toepassen. Een pilchard [pihl-tsjuhrt] is een zeevis (pelser). De pillamp [BE: zaklamp] verlichtte de pillbox [dameshoedje in de vorm van een plat, rond doosje]. Een pilstrip is geen (bier)reisje (pilstrip). Dit is nog maar een pilo(o)tstudie. Pimaricine is natamycine, een schimmeldodend middel, o.a. gebruikt in kaascoatings. Een pimeson is een pion [elementair deeltje, symbool: π]. Pin staat voor persoonlijk identificatienummer. Pinceren doe je pizzicato [‘tokkelen’]. Pinbetalen is met de pinpas betalen. In een pindarische ode [die heeft een zekere vorm] komen geen pindanoten(!) voor.
8. Met
pingpong [tafeltennis] verdiende hij
veel pingping [geld]. Hij heeft zijn
pinkteen [kleine teen] gebroken. Een
(a)pinti is een trommel bij
wintirituelen. Zijn ze weer aan het pintelieren [veel
bier drinken]? Op schilderstukken betekent ‘pinxit’ [afko:
pinx.]: (hij, zij) heeft (het)
geschilderd. De piñata [opgehangen snoep]
vind je op een Spaans kinderfeestje. Hij is duidelijk de pip:
primus inter
pares, eerste onder zijns gelijken. Een
pip is ook een persoonlijke
internetpagina.
Pipe
[pie-puh] is pasta en een pipe
[paajp] is een paaltje (het
teken | op het toetsenbord]). Hij
stond te piqueren [piqué maken, verticale keu,
biljarten] met zijn gepikeerde vest [doornaaien
met kleine steekjes, ww. pikeren]. (Pur)schuim
is polyurethaanschuim
en pir is polyisocyanuraat.
Een piren(g) is een soort van piranha
[smalle vraatzuchtige vis met scherpe tanden].
Een pirlamp heeft een ingebouwde passief
infrarode
sensor. Een pis(se)(bloem)
is een paardenbloem. Een pisco sour is
een zekere cocktail. Een pishtak is de centrale toegangspoort van een
karavanserai e.d. De man was behoorlijk pissed [boos,
erg kwaad]. Hij maakte van de pitbullmuis een bulterriër
(vgl. van een mug een olifant). Bij de
pit(s)stop keek de pitspoes (gridgirl)
toe. Pitruïtine komt uit de pijnappelklier. De pittura metafisica
[raadselachtig schilderij, Italië, 1915 –
1919] is niet om aan te zien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten