Dictee – dictees [3433]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee maart 2020 (4), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1054)
1. Dat
‘ie’ een vormvariant is van ‘hij’ alla, maar ‘i’
(VD – lemma
hij 1)? Raar! Waar wonen
respectievelijk Venusianen [denkbeeldig, van
artikel in Trouw – VD bij lemma
-iaan], grachtengordelianen [Amsterdam]
en Pompejanen (Pompeiaan
elders in VD – bij lemma -iaan – is beslist fout – 2023
verwijderd). Ik ben verzot op, verslingerd aan, epris
van bommeliana [heer
Bommel]. Het gebruik van ‘D(d)isease’
in VD is erg willekeurig [D in TBD
– Tick-Borne
Disease,
tekenbeet – en CJD
– Creutzfeldt-Jakob
Disease,
lijkt op BSE
– boviene
spongiforme
encefalopathie,
gekkekoeienziekte – bij alle in kleine letters uitgeschreven
ziekten een d]. Het Iberisch Schiereiland omvat Spanje en
Portugal. De Ibex-35 is de Iberian
Exchange-35 (beursindex
van Madrid). De IB-groep was de
Informatie
Beheer Groep
(verzelfstandigd
onderdeel van het ministerie van OCW, o.m. belast met de toekenning
van studiebeurzen, in 2010 opgegaan in de Dienst Uitvoering Onderwijs
(DUO)).
Een NL-(loco)burgemeester
kan tekenen voor een ibs,
de inbewaringstelling
van iemand (het in
bewaring
stellen
dus).
2.
Een ic is
een intensivecareafdeling
[intensive
care]. Een
hob is een
halfopen
bebouwing.
Volgens mij is die dan ook halfgesloten. Ich
war einmal ein Bressiaander. De BCG
is de bacillus
Calmette-Guérin
(van
runderen afkomstige bacil, gebruikt voor de productie van een
tbc-vaccin).
De IE
is de infantiele
encefalopathie
(vanaf
de geboorte).
Een IED
is een improvised
explosive
device
= bermbom. VD kent
nu ook het Eid-
of Ied-al-Adha,
het Offerfeest. Een ier is een Iers paard of een Ierse setter. In der
ijl is in allerijl, in aller haast. Een ijlbot is eigenlijk een
heilbot [grote
zeevis].
Een ijlharing is een ijle haring (zonder
hom of kuit).
Ze liepen ijlsarms, ongearmd. De Noordelijke en Zuidelijke IJszee
zijn ijszeeën. We gaan nu alle ijzer-II- en -III-verbindingen
behandelen. Voorbeelden zijn ijzer-II-chloride (FeCl2)
en
ijzer-III-oxide (Fe2O3).
IJzer-II-oxide is trouwens FeO. Als ik jou was, in jouw plaats dus,
zou ik het doen. Ik gebruik vaak instant
messaging,
I.M.
[voorwaarde:
de geadresseerde is online]
Wat is een imbroccata [verbinding
van parade en als glijstoot uitgevoerde
nastoot]
bij het schermen? IJzerkies is pyriet [een
mineraal, gekkengoud].
3. Bij het raadplegen van je e-mails op een internetserver wordt IMAP (Internet Message Access Protocol) geraadpleegd. De slaafse kudde na-apers, imitatorum servum pecus, nam het klakkeloos over. Met het stalen pact wordt de as Rome-Berlijn (1936-1945) bedoeld. De coronacrisis impactte (impacteerde) het gewone leven uitzonderlijk. Het SIPS is het side impact protection system: beschermingssysteem tegen aanrijdingen van opzij. Dat was een impasseuze [betreft, veroorzaakt een impasse] maatregel. Dit bedrijf heeft im- [buitenlandse werknemers hier] en expats [werknemers van hier in het buitenland]. Ook bij een (corona)crisis kan de imperatoria brevitas (korte stijl van de heerser) zijn nut hebben. Implicite is impliciet (uitspraak!). Bedoel je in dit geval met impotentie de impotentia coeundi [onvermogen tot erectie] of de impotentia generandi [onvermogen tot bevruchting]? Die practicus is imprakticabel [wonderlijk in de omgang, onverdraaglijk]. Een IMSI-catcher is een international mobile subscriber identity, een apparaat voor het lokaliseren en afluisteren van mobiele telefoons. Hij is wereldvreemd, doet aan in aere aedificare = luchtkastelen bouwen (onbepaalde wijs).
4.
Hij heeft een in-appaankoop
[=
binnen de appomgeving]
gedaan.
De prietprater produceerde een inanis verborum torrens, een stroom
nietszeggende woorden. Historisch was in BE de Inbel
(Institut
Belge
d’Information et de Documentation)
in NL de RVD
(1952,
Rijksvoorlichtingsdienst).
Een incel
is een involuntary
celibate
[onvrijwillige
vrijgezel
– what’s in a name ...].
Het incipit is de beginregel van een handschrift. Die patiënt is
inco
[incontinent].
Incroyabel [ongelooflijk,
ongelofelijk],
die kleding van de incroyables [opzichtig
geklede reactionairen na de val van Robespierre].
Waren alle kerkelijke independenten
[elke
kerkelijke gemeente is geheel vrij]
ook
staatkundige Independenten
[streven
naar republicanisme = republikeinse gezindheid]?
Je kunt in de mood zijn of in de (the)
winningmood. De beide indianen spraken onderling Indiaans en keken
omhoog naar de Indiaan [sterrenbeeld
zuidelijk halfrond].
Die aanpak kun je echt wel Indiaas [India]
noemen.
Die gebeurtenis leverde een indice, indicie, indicium, grond van
vermoeden op. Ook Indiërs gaan wel naar de indiër [restaurant].
Hij studeert indo-iranistiek [taal:
Indo-Iraans].
De end-to-endencryptie [cryptografie,
versleuteling – alleen
zender en ontvanger kunnen het bericht lezen]
lijkt
vrij veilig.
5. Die toespraak was indrukmakend, indrukwekkend. In een (a) nutshell is kort samengevat. Leuk, dat tanagrabeeldje [terracotta, vrouw in straattoilet of zich kledende vrouw]! Zulks was ineffabel [onzegbaar]: hij zweeg dan ook. Het INF-verdrag gaat over intermediate-range nuclear forces (ballistische raketten en kruisraketten voor de middellange afstand). Het was allemaal in favorem [ten gunste] (van) Guus. Het infimum [het grootste getal dat kleiner is dan, of gelijk is aan elk element van een verzameling] van alle getallen (ongelijk 0) die met ‘nul komma’ beginnen is 0 en het supremum [vergelijkbaar, niet in VD] daarvan is 1. Dat mag je in in foro conscientiae, voor de rechtbank van het geweten, uitmaken. Via ingestie [schadelijke stoffen via de mond] kun je het coronavirus oplopen. In globo [alles bij elkaar] waren het er zo’n [letters:] drieëndertigduizend. Een inhaler [ee] is een inhalator [uitspraak! – puffer]. Hij zal wel de p (pee) én de duivel inhebben. I.N.I. is in nomine Iesu, in de naam van Jezus. Is er hedendaags nog iemand die alles wat te weten is, ook echt weet: een allesweter, in omni scibili, in scibilibus? Waar vind je zo’n inselberg [geïsoleerde rots of berg die steil oprijst] nog?
6.
In sexualibus [wat
de seksualiteit betreft]
kan
hij nog wel wat
inside-information [van
ingewijden, naast betrokken personen]
gebruiken. Letterlijk hout naar het bos dragen is in silvam ligna
ferre: water (door
Rein)
naar de zee (de
Rijn)
dragen. I.N.S.T.
is in
nomine
Sanctae
Trinitatis,
in naam der Heilige Drie-eenheid. Een
rooms-katholiek geestelijke is
gespecialiseerd in spiritualibus, geestelijke zaken. Een
instellingspredikant is een predikant-geestelijk verzorger [bij
ziekenhuis, zorginstelling, etc.].
Je zou daar instinctmatig instinken. De Instituten [eerste
beginselen Romeinse recht]
zijn
een deel van het Corpus Juris Civilis. In het zweet uws aanschijns,
in sudore vultus tui (Gen.
3:19),
zult gij uw brood verdienen. Let op: in suc(c)um
[allebei
goed]
et sanguinem = tot een deel van iemand geworden, gemaakt (lett.:
in
sap en bloed (overgegaan)).
Het insz
is in BE het identificatienummer
sociale
zekerheid.
Welke vrouw heeft geen MeToo-ervaring? Het me-too-effect [willen
hebben wat anderen hebben]
speelt
daarbij geen rol. De afkortingen
ki
[en
dan niet die
AI
=
artificial
intelligence
=
kunstmatige
intelligentie,
maar: kunstmatige
inseminatie],
k.i.d.
[kunstmatige
inseminatie
door een donor]
en
kie
[kunstmatige
inseminatie
met sperma van de eigen
partner]
zijn
niet te volgen. Wat is de intangible [immateriële
waarde]
van
de
merknaam Droste? De F1’s reden op intermediates [tussen
regenband en slick in].
7. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig: intellegenti pauca. Het interimkantoor [BE: uitzendbureau] heeft een interim-advies [waarnemend, tussentijds] uitgebracht. Het IoT is het internet of things, het internet der dingen. Een isp is een (internetservice)provider. Die internationale recherchedienst heet officieel ICPO-Interpol [hele wereld, hoofdkantoor in Lyon]. In BE is de IPZ de interpolitiezone. Dat was op de nipper: inter pontem et fontem (tussen brug en stroom). In BE is een ipa een interprofessioneel akkoord. Interrogatoria captiosa (strikvragen) moet je niet stellen op een examen. Ik heb daar wel voorbeelden in terrorem (afschrikwekkend) van. Hij is helemaal into [idolaat, geheel vervuld van] de Jehova’s getuigen. Intussusceptie is wederzijdse doordringing. Hij was intus et in cute (door en door) verliefd. Je bent een inutile pondus, een nietsnut! De ivm is de in-vitromaturatie [opkweken van een onrijpe eicel buiten het moederlichaam]. Waartoe dient intrathecale medicatie [= binnen de ruggenmerg- of hersenvliezen]? Daar past wel een invraagstelling (BE – betwisten van een opvatting) bij. Inwijdingsfeest: Chanoeka (bij de joden).
8.
Die regels inzake het milieu zijn hier niet ter zake. Laten we eens
op het derde punt inzoomen
[oe].
Met iobk
worden in het onderwijs in NL in
hun ontwikkeling
bedreigde
kleuters
aangeduid. Met ionium wordt (vero)
de radioactieve isotoop thorium [Th]
230
aangeduid. We nemen er nog een op: een IPA,
een India
pale
ale.
Het IPCC
is het Intergovernmental
Panel
on Climate
Change.
Met i.p(l).v.
wordt in
plaats
van
bedoeld. Meneer Dinges, I presume? De iPodduim
mag van GB ook wel een ipodduim
zijn (in
toelichting!).
Een ir-lamp
werkt met infrarood.
Hij gaat binnenkort sterven: ire ad plures (naar
de meerderheid gaan).
Irisine is een exquisiete soort van poudre de riz (poudre
d’iris – talkpoeder,
blanketsel).
Hij is Iro (naar:
Irus)
pauperior, zo arm als de mieren. Italia irredenta [Alle
Italiaanssprekenden verenigen met Italië]!
Dat joch is behoorlijk irri
[irritant]met
zijn irritabiliteit [prikkelbaarheid].
Het isotype-idee wordt gebruikt voor
non-verbale communicatie (met
pictogrammen).
Een it-girl heeft ‘het’. It takes two to tango [alleen
met 2 partijen lukt het].
In BE is het IWT
historisch het Instituut
voor Wegtransport.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten