Dictee – dictees [3342]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee juni 2018 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (988)
Oefendictee juni 2018 (1)
1. Gezocht op 'den': dennenboom (pijnboom), met den aankleve van dien (met alles wat erbij hoort), bijhorigheden, in den aanvang (archaïsch, ook: de), in den beginne (ook: Genesis 1:1), uit den aard (der zaak) [archaïsch, ook: de], het is naar den aard (er valt niets op af te dingen), naar den aard [zoals 't behoort; arch., ook: de], Den Haag, zich den Here afzonderen [aan de Heer wijden], al den dag [arch., ook: de], op den dril zetten [voor gek laten lopen op 1 april], in den Here arbeiden, in de wijngaard des Heren werken, aan den arme zijn, van den arme trekken, van den beginne (af), het heeft den Here behaagd (overlijdensadvertenties), in den bloede bestaan (verwant zijn), prins van den bloede (troonopvolger – infant), naar den bloede (vleselijk, lijfelijk), buiten bezwaar van den Lande (zonder dat het land moet betalen – Indië!), in den donder blauwen (iets heel stiekem doen – vgl. kom hier voor den donder), in den blinde (op goed geluk), uit den boze (volstrekt verwerpelijk), iets in den brede verhalen (breed uitmeten), predikant tot gelovigen: broeders en zusters (in den Here), om den brode (voor de kost, niet uit lust of liefde), voor den dag (komen) (arch., ook: de), het daghet in den (inden) oosten (middeleeuwse ballade), houdt den dief (archaïsch, nu: houd de dief), vele diensten, den lande bewezen, op de(n) dompel zijn (aan de sukkel), vooruit, voor de donderdag [bastaardvloek], uit den dode opstaan, in de(n) droge (op de droge plaats), in den drum (moeilijkheden), kom hier, voor den duivel, op den duur (op de lange duur), ere zij God in den hoge [Luc. 2:14], naar den eis [archaïsch, ook: de – zoals het behoort], van den frisse (prosit!), Den Bosch (zoete lieve Gerritje), "Den Vaderlant ghetrouwe / Blijf ik tot in den doot." (Wilhelmus), God in den hemel!, God in Den Haag!, een groet uit den vreemde, uit den helen (uit één stuk), slaat uw ogen naar den hoge (ten hemel), welke interpretatie van 'Van den vos Reynaerde' is dat?, spreekwoord: wat baten kaars en bril, als den uil niet zien en wil?, op de(n) kerf halen (op de lat, op krediet), Den Briel, met den klaren [bij daglicht], voor den klaren [voor de dageraad], met den koorde straffen (ophangen), een stille in den lande, aan den lijve gestraft worden, aan den lijve voelen, ondervinden, iemand aan den lijve onderzoeken (fouilleren), morgen aan de dag [arch., ook: de – morgen zodra de dag aanbreekt], de muis in den donker knijpen (schijnheilig, achterbaks zijn), in den natte (in, onder water), onthouden van den twaalven tot den noen [een slecht geheugen hebben], in den Here ontslapen (als een gelovige), Den Uyl zag een opening naar de VVD, opzien tot den Here, op den overschot zitten (niets meekrijgen, niet meetellen), een prinses van den bloede (van de regerende koninklijke familie), den Raad van State gehoord, hij slaat er in den blinde naar (gist zonder grond), Den Helder, om den wille van de smeer likt de kat de kandeleer (vriendschap tot eigen voordeel), (tot) uit den treure(n) (uitentreuren, tot vervelens toe – ook: tot in den treure), het gaat hem naar het vlees (naar den vleze) [zijn zaken gaan goed], Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Joost van den Vondel, voorbeeld van een enjambement [doorlopen naar volgende versregel; overloop]: de avond houdt de lauwe vlag / der zomer op den berg omhoog, voorbeeld van een epanodos [herhaling zin in omgekeerde volgorde]: "Ik prijs den Heer, den Heer prijs ik!", een green [ee] is een grove den (Pinus silvestrys kijk – 2018 – eens bij 'green' en bij 'grenenboom' in VD – correct nu!), looft den Heer (halleluja, alleluja, arch., thans: loof de Heer – Laudate Dominum), Hams wil zeggen: als of uit Den Ham, L.B.S.: lectori benevolo salutem, den goedgunstigen lezer heil!, L.S.: lectori salutem, den lezer heil!, mannenbroeders: broeders in den Here, nademaal [= omdat, doordat, van: na den maal], RO = Residentieorkest, Den Haag, rorate = de 4e zondag in de advent ["Rorate coeli desuper (Dauwt – archaïsch, hemelen, uit den hoge.)"], A. den Doolaard: Het land achter Gods rug en treeknorm [gezondheidszorg, landgoed Den Treek – norm voor wachttijd].
2. Hessoniet (essoniet) is een oranjerode variëteit van grossulaar [kaneelsteen]. Gezocht op '*esso*': [GB,] gesso [ondergrond schilderen: lijm en hout], cresson [waterkers], dessous [damesondergoed], moesson, ressort, agressor, assessor [toegevoegd bestuurslid], dressoir, stressor [stressveroorzakende factor], accessoir [bnw., toegevoegd], espresso, processor, professor, accessoire(s), accessoria [mv.], compressor, vleessoort, appcessoire [accessoire die gebruikt wordt bij een bepaalde app op een smartphone], coprocessor, espressobar, espressokop, oostmoesson [droog], ressorteren, ressortraad, westmoesson [nat], cressonnette [culinair: tuinkers], moessonregen, professoraal, professoraat, foodprocessor, gastprofessor, persprofessor, ressortleider, ressortparket, vredessoldaat, wordprocessor, autoaccessoire, espressokoffie, flitsprofessor, haaraccessoire, microprocessor, modeaccessoire, bestuursressort, espressomachine, professorentoga, ressortraadslid, turbocompressor, woonaccessoires, bureauaccessoire en espressoapparaat.
3.
Uit VD (selectie):
agnèssorelsoep, après-soleil (aftersun),
balletjessoep, bonae
fidei
possessor: bezitter te goeder trouw, bras dessus, bras dessous (arm
in arm, zeer vertrouwelijk),
businessopportunity, constitutum possessorium (stilzwijgende
bezitsovergang – antoniem: traditio brevi manu,
eigendomsverkrijging van goederen waarvan men reeds houder is),
dualcoreprocessor [twee
kernen, onafhankelijk],
ex
professo
(e.p.,
beroepshalve),
fitnessoefening, foodprocessor, in confesso (erkend,
tussen twee partijen vaststaand),
istesso tempo [muziek],
montessorimethode, pakjessoep, possessoir [het
bezit betreffend],
pressostaat (drukregelaar),
[afgekort:]
BBQ-accessoires
[barbecue],
yoga-accessoires, damessolo, professorandus (niet-gepromoveerde
hoogleraar),
quadcoreprocessor (4
kernen),
regius professor (die
bekleedt een door Hendrik VIII ingestelde leerstoel),
repressor (zeker
eiwit),
res accessoria [juridisch:
bijzaak],
ressource [hulpbron],
ressources [mogelijkheden,
capaciteiten],
sliertjessoep, stressorexia [vermagering
door stress],
suppresso nomine (met
weglating van de naam),
weessok(!),
e-commerceprofessor, ICT-professor [ook
wel: ict – GB in toelichting],
IT-professor [niet:
it],
Beatlessound en
VR-accessoire
(virtual
reality).
Een p.eo.
is een professor
extraordinarius
(buitengewoon
hoogleraar).
Een citroentetra [aquariumvisje]
kan trouwens zwemmen en vergeet vooral niet bij het Essostation
[Technische
Handleiding]
te tanken, want dat was uiteindelijk de aanleiding tot deze
uitweiding!
4. Hij heeft een studium immane loquendi: een geweldige drang om te praten. De katvrouw verschalkte de vleermuisman. Er was één plaats te kort: Karel kon niet zitten. Schrijf je 'prosopopoeia' [ee] [persoonsverbeelding] wel goed? Dju (nondeju, nondedju), die djoeroetoelis [klerk] en djongos (huisbediende) mochten dan beiden wel een djimat (talisman, amulet) hebben, maar die verhinderden niet dat moslims hen als dhimmi's [niet-moslims] djizja [protectiegeld] lieten betalen. Loopt een marchingband harder met marcheerpoeder [cocaïne]? Een op-en-neer komt uit de bouwkunde, recht op en neer is op de 'gewone' wijze – iets kan dus een recht-op-en-neerkarakter hebben – en een recht op-en-neer is een gewone klare [jenever]; een op-en-neertje [of recht-op-en-neertje] is seks in de missionarishouding. Overigens kan een baby in een bouncer op en neer bewegen, kan een liftcabine op en neer gehesen worden en zijn forens/zen op en neer reizende werknemers. Gezocht op 'ki?': ki (kunstmatige inseminatie), kie [echtgenoot], k.i.d. [donor], KiB (kibibyte), KIB (BE: kamer van inbeschuldigingstelling, ook: KI!), KIM (NL: Koninklijk Instituut voor de Marine) en KIT (Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam). Met 'ki' nog: ki = internetextensie van Kiribati, ki = kunstmatige intelligentie (AI – artificial intelligence, AI = aviaire influenza, de klassieke vogelgriep, ook: Amnesty International en de ISO-landcode van Anguilla – internet: ai, een ai is ook nog een aai = drietenige luiaard) en ki = kadastraal inkomen (BE). Hebben jullie ook mattentaarten [van 'mat'; tarte au maton, niet in wdb.]? Ik zoek ook nog enkele tarte tatins (tartes tatin).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten