Dictee – dictees [2085]
Oefendictee 750 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (107)
1. Voor de specialen [mv. – bordeelbezoekers met seksuele afwijkingen] heeft het bordeel een aparte hostess. Speciësisme [discriminatie naar soort] bevoordeelt mens boven dier. Een frisisme voor 'beheksen' is 'tsjoenen' [Fries]. Spectemur agendo: beoordeel ons naar onze daden. Spectra oculorum: gezichtsbedrog, en spectre rouge: het rode spook, het rode gevaar. Wie had al die spectacles coupés [+][voorstelling van verschillende stukken] gecomponeerd? Een echte celeb [sie-lèhp – celebrity], die Speedy Gonzales [niet in wdb. – de snelste muis van Mexico – tekenfilmpersonage]. Die pieterman is een speer [penis]. Een speer- of zambezihaai is zeer agressief. Hij zei: "Wil je die zij (dat zijtje) spek meenemen?" Een integraalteken wordt ook wel spekhaak (ʃ) genoemd. Spreek goed uit: spekkers (Spaanse kers(!)). Een speksnijder moet het spek snijden. Wanneer is het 'spelletje' en wanneer 'speeltje'? Ik had het weer mis: een spelbord is een a-b-bord [2 streepjes]. We hebben de konijnen laten spelen (= paren, bij de konijnen af). O, gaat ze weer speldenprikken [geen n uitspreken] uitdelen? Kom, we gaan spelevaren.
2.
Spem mentita seges: een gewas dat niet aan de verwachtingen heeft
beantwoord, en spemque metumque inter dubii: zwevend tussen hoop en
vrees. Van de oliën noem ik de spermacetiolie
[spermaceet,
walschot, witte amber – uit schedelholte potvissen]
en de kajapoet(ih)olie
[uit bladeren en
takken van de kajapoetboom].
Spero meliora: ik hoop op betere tijden. Spes alterius vitae: hoop op
een ander leven (opschrift
boven kerkhoven). Spes gregis:
hoop der kudde, spes incerta futuri: de onzekere hoop op de toekomst,
spes patriae: de hoop des vaderlands (de
jeugd) en spes ultima gentis: de
laatste hoop van zijn geslacht. Wat was de spetsnaz [sabotage-eenheid
in het Russische leger] ook
alweer? Het spiegelapparaat van Bauschinger [toestel
met spiegelaflezing] is zeer
nauwkeurig. Een spiegelei bakken is geen spielerei. Daar stond hij
dan in zijn spierenakie. In Rotterdam:
't Nakie op het Blakie [beeld
van bevallige naakte dame, van Piet
Starreveld VD].
Verwar myositis – spierontsteking –
niet met de myosotis, het
vergeet-mij-nietje [ook:
me].
Een beisa is een spiesbok.
3. Je weet het: spijers [spuwers] zijn (ge)dijers: kinderen die spuwen, groeien het best. Op z'n Bargoens kun je naar Spijkerborn gaan [de gevangenis]. Met spim wordt spam in instant messaging (IM – via chatrooms) bedoeld. Een spinoos (= spinoze –brandkast, makkelijk – zonder snijbrander – te openen) is zo gekraakt. Heb je nog een paar van die spiraalblocs (blocnotejes)? Krinkel- of spiraalpasta heet fusilli of spirelli. Een spiraaltje is een IUD (intra-uterine device). De spiritus asper en lenis zijn Griekse grammatische [grammaticale] tekens. De Spiritus Sanctus is de Heilige Geest. Splendida vitia zijn mooi schijnende zonden. Dat spinnenverdriet [de ragebol] is nog helemaal spiksplinternieuw: spic en span dus. Splitleer is croûte of spouwleer. Zo'n Indische lijfmeid [vr. bediende voor meesteres] weet vast niet wat een (kas)spintmijt is. Bij 'split level' moet je automatisch wel aan een splitlevelwoning denken. Op split screens kun je versies van een document tekstueel vergelijken, ook in de context van een ander document.
4. Vervelend, dat ik spockoren [aan bovenzijde puntig] heb. Een spoedgeding is een [NL] kort geding [BE: kortgeding]. Vraag: zou je van spoelingvlees dronken worden? Nee, spoeling is ook afval uit de bierbrouwerijen. De spoelvoetcollybia is een witsporige plaatjeszwam. Morgen vindt een dertigledendebat [spoeddebat, Kamer] plaats. Een spoelworm is een ascaride. Wanneer werd de eerste spoetnik gelanceerd [1957, Russische kunstmaan]? Die spondeus [dee-juhs – spondee, versvoet: lang lang] is toch wel curieus [merkwaardig]. Die spolia [mv., afbeelding van buitgemaakte wapens – enk. = Latijn: spolium] zijn nep. Spondylartritis zit in de wervelgewrichten. Het originele plan is (uit)geveegd met de spons van Blanus. De sponsdrager (bij de kruisiging op Golgotha) heette Stephaton (die naam staat niet in de Bijbel – wel in VD: spons met edik = eek, azijn). Hij heeft het sponte sua [spontaan, vrijwillig] terugbetaald. Sponsores fidei zijn doopgetuigen. Kreeg jij dat spoofie [e-mailvirus dat gebruikmaakt van een valse afzendernaam] gisteren ook? Kan dat, een spoof [persiflage] op een wildwestfilm? Was de Vliegende Hollander een spookschip? Ja. Ik vind zo'n koboldmaki [spookdier] spooky [eng]. Die locomotief loopt op spoorrijs(!) [takken voor aanmaken van vuur – vgl. een spoorreis]. Aan een sporkel [sporkeboom, zwarte els, vuilboom] zit sporkehout.
5.
Moet een spoorwegwerker de sporen van criminaliteit wegwerken? Hij
werd door de spopo's [lid
spoorwegpolitie]
in de kraag gevat. Dat geoha over die sportbeha (andere
schrijfwijze: sport-bh) moet nu
maar eens uit zijn. Het sportieve en wedstrijdroeien doet me denken
aan sport- en nutfokkers, zoals je ook sport- en broodjagers hebt.
Een sportstep is een kickbike. De drie bekendste spotheiligen zijn
Sint-Niemand [VD:
St.], Sint-Lorts en Sint-Reinuit
[alleen sub lemma
bij 'spotheilige'].
Hij spuwde spouw [spuug,
speeksel, spoog]. Hij was niet
echt rouwig om het verlies van de spouwwig
[ww. spouwen =
kloven]. Zij kan spraakafzien
[inf., liplezen –
idem].
Rondom Amsterdam heb je een sprawl [oh]
(geheel van
bebouwing (industrieterreinen,
voorsteden)
rond een grote stad). In een
filibuster [urenlange
redevoering] komt ongetwijfeld
ook spread-eagle oratory [bombastische
nationalistische retoriek in de VS]
voor. Op Nieuwjaar begint het nieuwjaar. Zijn eloquentie, elocutie,
flux de bouche, volubiliteit is wijd en zijd bekend.
6.
De paroemiologie
[ah/aa eu/ee]
(ook:
paremiologie) is de
spreekwoordenleer. Hij spreekt Hebreeuws voor mij, dat is
potjeslatijn, latijn [onbegrijpelijke
taal] zoals van de ambtenaren
[ambtenarees].
Hij lijkt sprekend(!)
op zijn logopedist. Dat boek is op snee [snede,
zeg maar: rug]
gesprenkeld [gespikkeld,
bespikkeld]. Ze was not amused
[niet blij]
door die spretae injuria formae, de beledigende miskenning van
haar schoonheid. Heeft dit adjectief [enig]
wel een comparatief [vergrotende
trap] en superlatief
[overtreffende
trap]? Ja:
enigst kind in de betekenis 'leuk'. Ik moet toegeven: dat
goudhaantje zal eruit springen. Pardon,
waaruit? Een riotgun is een soort van
sproei-installatie (niet
te gebruiken bij buiig weer).
Wanneer dateert men de Grote Sprong Voorwaarts van Mao Zedong?
1958-1960. Nederland, spruitjesland bij
uitstek [bevolking
heeft bekrompen mentaliteit]. De
machine spuwde achterelkaar Haagse hopjes
(koffie-ulevellen)
uit. Wat doet een klein steentje al niet in een Bolognezer fles
[uiteenspringen in
duizenden stukjes]? Wat is er
vereenvoudigd aan de spring- of Echternachprocessie [vroeger:
3 passen vooruit, 2 achteruit – thans
enigszins vereenvoudigd]?
7. Wat doet een spudpaal [werk- of binnenschip verankeren]? Een gargouille is een spuier of spijer [waterspuwer]. Het SQL is de Structured Query Language [voor databases]. Hij squatte [squat = hurkbeweging, al dan niet met gewichten, om bovenbeen- en bilspieren te versterken], vooral voor zijn bilspieren. Een SRBM is een short range ballistic missile [korteafstandsraket]. De S.R.E. is de Sacra Romana Ecclesia, de Heilige Roomse Kerk. De serotonine speelt een belangrijke rol in de communicatie tussen hersen- en zenuwcellen. S.R.I. betekent: Sacri Romani Imperii, van het Heilige Roomse Rijk [H.R.R.]. Hoeveel is de Sri Lankaanse (voorheen: Ceylonese) roepie [vero: ropij] waard [LKR]? Sa Sainteté wordt afgekort tot S.S. [Zijne Heiligheid, Z.H.] SSI staat voor small scale integration [computerchips] en waar SSSR voor staat, dat wil je niet weten: Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik. Dat was just in time, sine tempore (s.t.). Waar kennen we de staafjes en kegeltjes van [zitten op het netvlies]? Staagjes aan [gestaag] kwam hij tot rust. Zijn broer speelt al lang lyra (draagbaar staafspel in een muziekkorps).
8. Voor een staakt-het-vuren is een bevel 'staak het vuren' nodig. Van een staalbad word je vast ijzerenheinig. Een beroemd schilderij van Rembrandt is 'De Staalmeesters'. Staalhoudend is staal bevattend. Wat op zichzelf staat, is opzichzelfstaand. We zullen je zo goed als mogelijk terzijde staan. Het Openbaar Ministerie levert de staande magistratuur. Je wordt wegens wanprestatie staandevoets ontslagen. Een staartagoeti heet ook wel acouchy. Hoezo, staartgeld voor Chinezen [personele belasting Nederlands-Indië – ook: fooi]? Een manxkat is staartloos. De koeien staan aan de staart-op [in veestal]. De cubebe heet ook staartpeper. In alle staten: de Kerkelijke Staat, de Staat der Nederlanden, de staten van Europa, Kerk en Staat en een Kind van Staat (zoals prins Willem III sinds 1666, toen de Staten van Holland zijn opvoeding ter hand namen). De staats(secretaris) moet me(d)eondertekenen.
9.
De SGP, de Staatkundig
Gereformeerde Partij,
wint aan macht en invloed. De voorloper van de KVP
[Katholieke
Volkspartij]
was de RKSP, de Rooms-katholieke
Staatspartij.
Het idee van de staatsraison (raison
d'état – voor de staat zou het recht niet gelden)
wordt niet breed gedeeld. Het Stabat Mater is een gezang: de moeder
(van Jezus)
stond (aan het
kruis). De stabijs
zijn in Friesland gefokte staande honden die dus voor het wild
roerloos blijven staan. Een stabjack is
een trimvest [onderdeel
duikuitrusting]. Hoe werkt het
stableford [aparte
puntentelling bij golf]? Wat
beloont het stachanovisme precies [prestaties
die de opdracht overtreffen]? Zes
stadiën [15
schreden of 182 m] is al meer dan
een kilometer
(km).
Een Rotterdamse stadjer wordt natuurlijk
nooit een echte Stadjer [Groningen].
Een
off-the-roadmotor rijdt off the road. Een stadslegende, een
broodje aap, resulteert meestal in een broodjeaapverhaal. Bij
'stadsport' [brieven]
moest ik even nadenken. Een SUV
(sport
(GB: +
s) utility
vehicle)
is een stadstank. Stampaarde is pisé.
10. Met de Stagiriet wordt Aristoteles bedoeld. Een sta-in-de-weg staat in de weg. Mooi, die staffordshireterriërs. Een estacade is een staketsel. Hij? Dat is een stalen jezus [hij lacht nooit]. Wie werden er in een stalag [Stammlager = gemeenschappelijk kamp (krijgsgevangenenkamp voor soldaten en korporaals)] gestopt? Een fylum (stam) is een van de hoofdgroepen waarin het dierenrijk verdeeld wordt. Een stambha [geen h uitspreken] is in India een losstaande zuil of pilaar, vaak in gebruik als gedenkteken. Hebben Indo-Europese talen ook een stamboom? Ja. Zij is stamgaste, habituee [m.: habitué], in haar stamcafé, haar stamstaminee. Dit woord stamt uit het Latijn. Stampij (ook: stampei) maken? De stam eet wat de pot schaft: stamppot van andijvie. De stamwort is de oorspronkelijke voorraad wort [ongegist bier]. Een paar dansen zijn de trance [type housemuziek] en de trepak [Russische volksdans].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten