2071 Dictee vrijdag 22-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (96)

Dictee – dictees [2071]

Oefendictee 761 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (96)

1. Hij verwart de beaufortschaal [schaal van Beaufort – eenheid: Bft, beaufort, windkracht] met de schaal van Richter (richterschaal – aardbevingen). Een beaux garçons [+] met een uzi [met machinepistool], is dat een ladykiller? Ja, ook zonder! De beaujolais is wijn uit het gebied tussen Mâcon en Villefranche. Beauty is but
skin-deep: schoonheid (m.n. van een vrouw) gaat niet dieper dan de huid. Beauty is in the eye of the beholder: schoonheid ligt besloten in het oog van de aanschouwer. Wil je bechamelsaus, een met roux bereide melksaus, of bearnaisesaus [met eierdooiers, wijn en kruiden bereide botersaus]? Ze is zich aan het bedakken (zich met bedak – geparfumeerd rijstpoeder, als blanketsel gebruikt – bepoederen). Een bbb-training heeft echt niets te maken met een
bed-bad-broodvoorziening [maar met buik, billen, benen]. Mag dat wettelijk nog: te beê zitten [bedelen op straat]? Een bedelbroeder is een mendicant. Een bedeler maakt de minder- en minstbedeelden gelukkig. Met de oude en nieuwe bedeling worden het Oude en Nieuwe Testament [in de Bijbel] bedoeld. Litouwen ging definitief over [1-1-2015] van litas [LTL] op euro.

2. Een bedienaar van Gods Woord, predikant, verbi divini minister [mv.: ministri], mag zich de afkorting V.D.M. laten welgevallen. Dat zal hem dan wel bevallen. Hij heeft een bediendecontract. Het gestolen goed gedijde niet. Een bedorvendans is een bedorven kindje. Het Bedrijfsfonds voor de Pers kan zo nodig bijspringen. Hoe groot is die bhv-toelage [bedrijfshulpverlening, bhv'er]? Het bedstededeurtje sluit niet goed meer. Ben ik het beeld van een Zeeuw? Kom nou! De beeldenstormers hebben bij de Beeldenstorm in 1566 veel kapotgemaakt. Deze Beeldhouwer zie je alleen op het noordelijke halfrond [sterrenbeeld]. Omgang met een beeldmooie meid is bloedlink. Jormungandr (wereldslang, Midgardslang) ligt volgens de noordse mythologie om de wereld. Wat was een in effigie, in beeltenis, verbrande voortvluchtige terdoodveroordeelde? Nogal blasé [verwend]: been there, done that.

3. Vandaag behandelen we de osteomyelitis [ontsteking beenmerg en botweefsel] en de osteïtis [ontsteking beenweefsel]. Die schaatser doet beentje-over. Zijn die beepers [instrument dat signalen uitzendt] gecontroleerd? Een bintoerong [beermarter] is nu eenmaal geen angwantibo [halfaap, beermaki]. Ik was vroeger een korfbalbeest. Bij het beestenverstand make men wel onderscheid tussen het muizen- en olifantenverstand. Alle beetjes helpen, zei de mug, en ze pieste in de zee. Het 'Befehl ist Befehl' heeft tot tenhemelschreiende toestanden geleid. Hij is weinig begaafd, zwakbegaafd. Begging the question is het petitio principii [cirkelredenering, schijngrond]. Die joden waren begeind [in vrolijke bui] en begeistert [enthousiast]. Is hij einddertiger of beginveertiger? De begraafwet (begrafeniswet) is vervangen door de Wet op de lijkbezorging. De wethouder van Financiën hield zijn begrotingsrede. Dat kun je afdwingen via de Algemene Wet Gelijke Behandeling [vanaf 2007: WGB = Wet Gelijke Behandeling (van Mannen en Vrouwen bij de Arbeid)]. Schrijf je 'raad van beheer' (afko: rvb en BE: beheerraad) zo? Ja.

4. Wat is een behojebikker [souteneur]? Geef mij maar een lekker glas beiers [= Beiers bier]. Een zure kers is een amarel(le), morel, griotte, noordkriek, wijnkers of noordkers. Hij heeft haar overruled. Gisteren overrulede hij haar al en nu overrulet hij haar weer. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym [algemeen weefseltype] die de vaten van het kernhout verstoppen. Wist je dat wieuwen het miauwen van jonge katjes is? Neem nog een ibuprofennetje, pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend geneesmiddel (de stof is een acrylpropionzuurderivaat). Dat betreft trouwens geen merknaam, Datzelfde geldt voor paracetamolletjes. Wat is een mandala precies? Antwoord: een cirkelvormige of veelhoekige figuur met mystieke betekenis, oorspronkelijk als hulpmiddel bij boeddhistische meditatie. Het zwarte schaap wordt vaak aangeduid met verdomde Louistje of verdomde Lowietje [naast een(!) verdomde louis]. Ook: staan kijken, erbij staan als verdomde Louis of lamme Louis. Hij weigerde unverfroren [brutaalweg] om 'dank je wel' te zeggen: er kon geen behoorlijk dankjewel af. Een fylum (mv. fyla) is een stam (biologie).

5. Een job is een soort van steenhouwersbeitel. Gezocht op '*plie*': na re- en dupliek werd het proces verdaagd, een panoplie: rek met wapens als wandversiering, bij het ballet: de plié, de grand plié en de demi-plié(!), een hopliet: bij de oude Grieken een lid van het zwaargewapende voetvolk, multiplier (economie: vermenigvuldigingsfactor), multipliëren of multipliceren, repliëren (militair: zich terugtrekken), met straatjongensrepliek wordt een jij-bak bedoeld, superplie (koorhemd, ook: superpellicum), suppliek (smeekschrift, verzoekschrift), suppliëren (smeken, verzoeken) en tripliek: juridisch, beantwoording van het verweerschrift, antwoord op de dupliek. Bij de Iupac (let op, hoofdletter I – International Union of Pure and Applied Chemistry (internationale organisatie van chemici)) zeggen ze: join the club. Wanneer vond de Opiumoorlog plaats? Van 1840-1842 en van 1856-1860!

6. Bier van Parbo [SR] vind je niet in het woordenboek. De cachaça is een Braziliaanse sterkedrank (GB ook: sterke drank) op basis van suikerriet. De cacciucco is een traditionele Italiaanse vissoep en een caccia een muziekstuk waarin een jachtscène wordt uitgebeeld. Een SUV wordt recentelijk aangeduid als sport [GB: +s] utility vehicle (ook wel: P.C. Hoofttractor of asobak). De maté wordt ook wel groene thee of paraguaythee genoemd [en 'mate' hoort bij judo]. Een galiameloen heeft lichtgeel vruchtvlees. Bij theeën of teaën moet je denken ('*thee*') aan: alt-A-hypotheek, astheen (asthenisch = zwak qua constitutie), cartotheek [kaartsysteem], ceylonthee, dactyliotheek [verzameling cameeën, gemmen, etc.], earlgreythee, erytheem (rode plek op de huid), jezuïetenthee (Mexicaanse thee), muthee (mengsel van o.a. gember, ginseng en kaneel), de Nutsbibliotheek, een nomotheet [wetgever] en peccothee (met pecannoten; let wel: een pekan is een vismarter!).

7. De eerste van de Drie-eenheid is God de Vader. Verder met 'thee': wat Roetheens is komt van de Roethenen (Oekraïners die in de vroegere Oostenrijks-Hongaarse monarchie woonden), sennathee (laxeermiddel), sleeënthee (van de sleedoorn), staurotheek: reliekhouder voor een stuk van het kruishout, een thee-etablissement, het theeaaltje, timotheegras, een theeonderneming in een theeproducerend land, the proof of the pudding is in the eating [alleen in de praktijk blijkt de kwaliteit], een tokkiehypotheek [slecht voor de bank – afschrijven], de Wereldbibliotheek [Nederlandse vereniging, vertaalde werken] en een xylotheek (verzameling houtmonsters). Het bejijen en bejouen neemt hand over hand toe. Gekke bekken trekken is trekkebekken. De bekane (dat is niet: bijdehante, wel: bij de hand = aanwezig = bekaan) brandweer rukte niet uit. Hij was bekant [bijkans, bijna] verongelukt. Aan bekendstaan gaat bekendmaken vooraf. De Bekendmakingswet [officiële publicatie van wetten, Algemene Maatregelen van Bestuur – AMvB's] zorgt voor heel veel werk.

8. De bekendwording is het bekend worden. Met de bekkeneelberg wordt Golgotha bedoeld. Bekkenpijn is symfysiolyse. Waar dient een bekrachtigingswet [alsnog goedkeuring noodmaatregelen] toe? Met je beklag dien je een klacht in. Die messalina [onverzadigbare geslachtsdrift] kleedt zich altijd met messeline [zijden stof]. Wie mesquin [bekrompen, kleingeestig] is, blinkt uit in mesquinerie [let op uitspraak – kie]. Die hofstede [hoeve, boerderij] gaat in de bel(le) – de bel van de stadsomroeper – komen [zal publiek verkocht worden; vergelijk: belleman (ww.) – stadsomroeper; een bellenman en een bellenmeisje zijn iets anders]. Zijn jullie nou helemaal bekotebikkerd [niet wijs, mal, dwaas]? Een ski of snowboard kan een belag [buh-laak = glijvlak] hebben. Belam [ik ben lam], zo waar (zowaar) ik leef. Omschrijf de bpm-belasting eens [NL: belasting van personenauto's en motorrijwielen]. Ik luister graag naar beaux-esprits [enk.: bel esprit = thuis in lit(t)eratuur en kunst]. Het woord 'bel-etage' is quasi-Frans. Hallentorens worden wel aangeduid als belfo(o)rts. Wat voor soort rekenmunt was de belga [5 frank, vero: BEF]? In die betekenis staat belgicisme [behoud eenheidsstaat] tegenover rattachisme [Wallonië naar Frankrijk]. Die Belgen waren nogal gebelgd over de bejegening van hun belgen [Belgisch trekpaard, bels, brabander]. Verdoemd zijn jullie, kinderen Belials!

9. Bella matribus detestata: de door de moeders verafschuwde oorlogen. Belle conclusion et digne de l'exorde: een fraaie gevolgtrekking, de vooropstelling waardig. Hij draagt graag bellbottoms [lange broek met wijd uitvallende pijpen]. Heeft Anderlecht een veelbelovende belofteploeg? U ontvangt een rekening ten belope van 30 euro. Op de bema [verhoogd vloergedeelte] bevond zich de cathedra [bisschopszetel, katheder]. Die kerel is ook altijd bemazzeld. De bemers (pestvogels) komen uit Bohemen. Hij zou liefst zijn eigen nest bemosen [bevuilen]. Een bench is een kamerkennel. De voetbalster was helemaal leeggespeeld (VD – ze had zich leeg gespeeld). Die maffiabendeleider is opgepakt. Op weg naar het bandyen [bandy: soort ijshockey] zat ze daar in de bendie (licht tweewielig rijtuigje, getrokken door een paard) met de bendir (lijsttrommel) van haar zuster. Iemand naar beneden halen, iemand omlaaghalen, is beneden alle peil. Hij zit vast in de benedenste mijngang. De ABC-eilanden worden ook wel Benedenwindse Eilanden genoemd.

 10. Laten wij de Heer prijzen (danken): benedicamus Domino. Die benedictines drinkt graag benedictine [fijne Franse kruidenlikeur]. De Gezegende zegene het: Benedictus benedicat. Hij kreeg de benefit of the doubt [voordeel ban de twijfel]. Welke bepalingen kent het
Benelux-verdrag? Bene merentium praemium: loon van hen die het echt verdiend hebben. Ze draagt een jurk van bengaline [lijkt op popeline]. Dat u, goedgunstige lezer (benevole lector, B.L.), deze dictees nog steeds leest … Dat is heel spannend: een benigne (benignus – goedaardig) of maligne (kwaadaardig – malignus niet in wdb.) gezwel? Onder, met de gunst der Voorzienigheid: benigno numine. Alle benjamins hebben bij mij een streepje voor. Die oplossing is ben trovato: goed bedacht (gevonden)!