Dictee – dictees [2054]
Oefendictee 774 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (83)
1. Als het komkommertijd is in dicteeland, ga je van alles verzinnen. Zo pak ik het item 'voetbal' maar op, omdat we net het WK [wereldkampioenschap(pen)] gehad hebben. Als ik in de elektronische Van Dale binnen artikelen op '*voetbal*' zoek, vind ik voetbaltermen te kust en te keur: Europacup, Feyenoordsupporter (en de wijk heet Feijenoord!), Ajacied (Ajaxspeler) in de Amsterdam ArenA (Johan Cruijff ArenA), ausputzer (libero, sweeper), voetbalanalist (voetbalanalyticus), de A'tjes, dropkick (niet eerst de bal aannemen), assistent-scheidsrechter, betaald voetbal, Champions League, betaaldvoetbalorganisatie (bvo), BZVB (Belgische Zaalvoetbalbond), café-elftal, lobbal (boogbal) of lepelbal, elf meter (een afstand), een elfmeter (strafschop, penantie, pienantie, penalty), zestienmetergebied (strafschopgebied – 16 metergebied of 16m-gebied), FC (Football Club) en FC Knudde.
2. Verder: FBO (Federatie van Betaaldvoetbalorganisaties), futsal (zaalvoetbal), Oranjegekte, WK-gekte, WK voetbal (en EK – Europese kampioenschap(pen)), free kick (vrije trap, vrije schop), gogme of voetbalslimheid (chochme is verstand, begrip in het algemeen), gullitpruik, g-voetbal (gehandicapten), een zuivere [in één helft] of valse hattrick [zelfde speler: 3 doelpunten niet achterelkaar of in één helft], hogeschoolvoetbal, hooligan (voetbalvandaal), rode- en gelekaartenfestival, boerenkoolvoetbal of kick-and-rush (hotsknotsbegoniavoetbal), keeper, vliegende kiep(!), kluitjesvoetbal, KBVB (België) en KNVB (Nederland), korfbaluitslag (KNKV), KVV (Koninklijke Vlaamse Voetbalbond), mêlee (drukte, gewoel voor een doel), mickeymousecompetitie (van die naam zijn we sinds het WK 2014 – tijdelijk? – wel af!), matennaaier (wil tegenstander kaart bezorgen) en lucky X (team met veel mazzel, niet in wdb.).
3. Ook nog: mooiweervoetballer, voetbalmythe, offside (buitenspel), een onrechtstreekse (indirecte) vrije trap, oranjehemden of Oranjemannen (Oranje-internationals, spelers van het nationale elftal), panenka (strafschop door het midden), panna (door de benen van de tegenstander), pleintjesvoetbal, pocketvoetballer (klein van stuk), rechtspoot, (weg)roeien van de bal (hard wegtrappen), roodgeschorst, de roodhemden (spelers van de Belgische nationale voetbalploeg), sambavoetbal (zoals de Brazilianen dat spelen), schwalbe (gefingeerde overtreding in het strafschopgebied), scorebordjournalistiek (term van Co Adriaanse), scudetto (voetbalkampioenschap van Italië), silver en golden goal, sliding tackle of kortweg sliding (bij het tackelen), steekpass (steekbal), supercup, suriprof (uit Suriname) en shoot-out.
4. Ten slotte: targetman (centrumspits die anderen de kans geeft), tikitakavoetbal (tikkietakkie of tiktakvoetbal – Barcelona), de UEFA (Union Européenne de Football Association, Europese Voetbalbond), w.n.s. (wint na strafschoppen), un momento dado (cruijffiaanse uitspraak van Cruijff: (op) een gegeven moment), VFV (Voetbalfederatie Vlaanderen), VVCS (Vereniging van Contractspelers), vuvuzela (toeter bij WK voetbal in Zuid-Afrika) en FIFA (Fédération Internationale de Football Association, Wereldvoetbalfederatie) en vv (voetbalvereniging). Wat moet zo'n middentwintiger nu met een einddertiger? Wil je deze plank even doormidden zagen? Costa Rica behoort tot Centraal-Amerika. Ze heeft middenoorontsteking, otitis media. Het Midden-Westen ligt niet in het middenwesten van Amerika.
5. Hij behoort tot de middle class, de maatschappelijke middenklasse. De middle of the road [popmuziek] is middle-of-the-road [eenvoudig, gewoon]. Hoe pakt de midterm review [tussentijdse evaluatie] van deze regeerperiode uit? Waar precies vond die midoceanische ramp plaats? Ook deze midkapper [fonds daarin] zit in de midkapindex [beurs Amsterdam, 25 ondernemingen]. Zij bieden vakantiehuizen in de Midi [Zuiden (van Frankrijk)] aan. Hij moet vaak in een miek [microscoop] kijken. Een mien(iker) is een vuilak van een gluiper. Dat is mieredik [= mierik, mierikswortel]. Een myrmecofiel [in symbiose levend] is een mierengast [insect of plant]. Is mierenzoet [mierenhoning] mierzoet? Ja: bnw. – fondanten, zwijmelzoet! Mmm, ruik ik nu overheerlijke mignonettes [plak van rugspier varken]? Jij bent mijn mignonne [lieve] mignon(ne – v.) [lieveling]! Krijg ik later bij de koffie ook nog wat mignardises [alleen mv.: zoete lekkernijen]? De ankylostomiasis is de mijnwormziekte. De Mikojel was ooit een hbo-opleiding; de letters zijn afkomstig van Middeloo, Kopse Hof, Jelburg: namen van de scholen in Amersfoort, Nijmegen en Baarn.
6. Die milanen (wouwen – vogels) schijten op de milanaise [zeker kledingtricot]. Een miles gloriosus is een grootsprekende, pochende soldaat. Die milf (mother I'd like to fuck) kon zijn moeder zijn. Slechts weinigen dragen thans de Militaire Willemsorde [MWO]. Wie zijn dat? Voorbeelden van militanten: ETA-militant [Euskadi Ta Askatasuna, Baskenland], Hamasmilitant [Palestijnse verzetsbeweging], hindoemilitant, Hutumilitant [Hutu's en Tutsi's, Rwanda], moslimmilitant en vakbondsmilitant. De miljardennota is de staatsbegroting van de Staat der Nederlanden. Daar wonen miljo's (mio's – miljoenen) mensen. Van onze verschoten millefleursgordijnen heeft mijn vrouw duizenddingendoekjes gemaakt, ze stoft daarmee onze millefiorivazen [kunstglas met veelkleurig patroon] af. Ze vult die prachtig gekleurde vazen met millefoliumbloemen [duizendblad] of met duizendguldenkruid, zodat bij ons alles er spic en span uitziet. Dan gaan wij samen smullen van de overheerlijke eigengebakken millefeuilles [gerecht, bladerdeeg], waarna ik ten slotte weer verder kan schrijven aan mijn duizend-en-een [veel] dicteetjes. Wat waren de goede millésimes [wijnjaar – millésimé = champagne van druiven van één oostjaar]? Een min 18-jarige is een 18-minner [18 minleeftijd]. Minauderen [oo] is preuts koketteren. De mimicus (mimespeler) gaf tijdens iedere voorstelling en plein public een minikus aan de mimica, die daardoor een minco (minderwaardigheidscomplex) had gekregen. Hij werkt bij het MinDef (ministerie van Defensie = gebouw, M = instelling). Helpt mindfulness tegen mindfuck? Mind you, Pieterse zei dat! Wat was de mindset [denkbeelden persoon of groep] van de provo's? Wil je minestra [Italiaanse groentesoep] of minestrone [dikke groentesoep]?
7. Het mingporselein is naar Ming, een Chinese dynastie, genoemd. Is hij daadwerkelijk een minimalartkunstenaar? Een minnebriefje is een billet-doux. Hij liet het minnego(o)dje van zijn grootje in het gootje vallen. Hun minnen bezorgde anderen minnenijd. Ze kreeg haar welverdiende minnenloon. Het minoïsch schrift verwijst naar Minos. Hij was slechts een minor poet (poetica minor = minder belangrijke dichter). Het moment de vérité (moment of truth) volgde spoedig. Die minus habentes [enk.: minus habens, achterlijk persoon] zijn een beetje geschift. Wat is het verband tussen diaconessen, de diaconie en diakenen [voor armen en zieken ...]? Mirbaanolie is synthetische bittereamandelolie. Naar wie is de (het) mirepoix (mengsel van fijngesneden groenten en kruiden, evt. ook ham of spek, gebruikt bij de bereiding van sauzen en van gebraad) genoemd? Antwoord: de Duc de Mirepoix, maréchal de France (1699–1751). MIS'en zijn managementinformatiesystemen. Miscere [k] utile dulci: het nuttige met het aangename verenigen. De misericordia [geoorloofde afwijking voorschriften in klooster] gold niet voor ridders, zonder te missen hakten zij eropin met hun misericordewapens [dolk die een ridder gebruikte om ontwapende vijanden te doden als zij niet om genade vroegen]. Wat een vreselijke miserie (misère – ellende, nood). Hij blaakt van missie-ijver [zendingsdrang].
8. Van je misjpooche [familie] moet je het maar hebben. Miso is pasta van gefermenteerde sojabonen. Mispickel is arsenicumkies, mispikkelen is misdoen, misdrijven. In de evolutietheorie zitten nog missing links [ontbrekende schakels]. Een misstap is een faux pas en een mission impossible [tot mislukken gedoemd] loopt zelden goed af. Een zichzelf respecterend bedrijf heeft een missionstatement [taak en doel van de organisatie]. Met haar mitella [draagdoek, – verband] kon ze net het glas mistella [zoete wijn met alcohol] vasthouden. Met dat plannetje is hij lelijk de mist ingegaan. Mit wenig Witz und viel Behagen: met weinig geestigheid maar veel genot. Mizuna is een zekere Japanse bladgroente. De MIVB is de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel, een Brusselse openbaarvervoermaatschappij. Met het mizrach wordt de oostelijke gebedsrichting aangegeven. Wie weet er nu dat MM ook Mälzels metronoom betekent [maatmeter, muziek]? Die mocro's [Marokkanen] wilden per se geen moko's ['tatoeage'] zoals de Maori's [Polynesisch volk, Nieuw-Zeeland]. Eentje had een mock-up (model op ware grootte als presentatiemateriaal) bij zich van een zeer kleine mokkamok.
9. [Twee afko's:] Mnl. en Mnd. zijn Middelnederlands en -duits. Moambe is een Congolees gerecht, met onder andere pilipili. Onze mobi's [mobiele telefoon] zijn gestolen. Een copperhead is een mocassinslang. Mochaleer is een soort van glacéleer van hindevellen. Blockbusters [film met veel publiek] leiden tot mockbusters [film naar voorbeeld van andere populaire film]. Die De Modderen Man is een dichtbundel van K. van de Woestijne. De moderne devotie: beweging tot verdieping en verinniging van het geloofsleven uitgaande van Geert Groote en de Broeders des Gemenen Levens (14e-15e eeuw). Modo praescripto: op de voorgeschreven wijze. Modo sic, modo sic: nu eens zus, dan weer zo. Modo vir, modo femina: nu eens (als) man, dan weer (als) vrouw. Goed, dat er moeder-en-kindcentra zijn. Bijzonder grappig, die moedertjes-van-duizenden [plant]. Een moefti [islamitisch rechtsgeleerde] mag fatwa's [advies] uitvaardigen. Moelleux [mwèh-leu] kun je zowel eten als drinken [gebakje, wijn].
10.
Je moet hertshooi [plant]
niet verwarren met hertshoorn
[wolfsklauw, soort van weegbree, hoorn van een
hert – ook niet met: hertz].
Een moesang [s/z]
is een koffierat. De oost- en westmoesson zijn de droge en natte
moesson. Moet is een bitter kruid, maar geen bitterkruid. Moet je nog
peultjes [heb je daarvan terug, ook: uiting van
afkeuring]? Nee, mag ik een teiltje [om
over te geven]? Had de grootmogol [door
de Nederlandse compagniesdienaren gebruikte titel voor de
alleenheerser van het Mughalkeizerrijk
(1526-1858)
in
Zuid-Azië] dat verordonneerd? Watergolven in weefsels of
in het haar van Mies zijn mise-en-plis [ook
mv.]. Bouderen is pruilen of mokken. De intelligentsia heeft
zich over mokum en mediene [stad
en platteland, provincie] verdeeld. Hij woont in Klein-Mokum
[Rotterdam]. Een molenijzer is een rijn.
In de volkstuin van mijn buren staan kleurrijke moliks
[vogelverschrikker], trouwens altijd
zonder molières, mukluks of uggs. De mollenwet beschermt mollen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten