2058 Dictee dinsdag 12-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (86) √

Dictee – dictees [2058]

Oefendictee 771 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (86)

1. Vroeger heeft hij toch ook wel geloenst [loensen: scheel zijn of kijken]? Als halfaap heeft 'lori' geen nevenvorm, als papegaaiachtige wel (loeri). Een schip: te loever(t) [aan de loefzijde]! Hij is gered, godlof (ook: God lof, goddank)! Lofiweergave [low fidelity] geeft nu eenmaal geen hifikwaliteit [high fidelity]. De lofzang van Maria is het Magnificat. De decadische of briggse logaritme (log) van 100 is 2, de natuurlijke of neperiaanse logaritme (ln) van e² is 2 [e = 2,71828...]. Met een logatoom [woord zonder betekenis] bepaal je de verstaanbaarheid in zalen of verbindingen. Ze zochten voor de groep meerdere logiezen [enk.: logies]. Een (conversationele) computertaal voor het basisonderwijs is Logo. Leerovereenkomsten zijn l.o.k.'s. Klasse, ze hebben er nog een couleur locale [plaatselijke sfeer] aan gegeven ook! Voor die film is nu de juiste locatie gelokaliseerd. De lokalo's [lid lokale politieke partij] maken nu de dienst uit. De Dravidiërs, Nuba's en Middellandse Zeevolken zijn lokharig. We vliegen met een lowcoster [vliegtuig].

2. Wie Lokono spreekt, spreekt Arowaks. Waarom gaf Jan Wolkers zijn boek niet de titel Lokum [= Turks fruit!]? Lolly's [zuigstokje] zijn geen echt alternatief voor een lollipopparty [erotisch feest]. Laughing out loud, dat is pas echte sms-lol. De lombarde is een eenvoudige,
niet-gebroken sierletter in middeleeuwse handschriften, uit de tijd voor het gotisch schrift. Veel Lombokkers genieten regelmatig van lombokkers [soort aardnootje]. In 1998 zijn de lomscholen [leer- en opvoedingsmoeilijkheden] met de mlk-scholen [moeilijk lerende kinderen] samengevoegd tot het speciaal basisonderwijs (sbao). Edward VII van Engeland was l'oncle de l'Europe [wegens de vele familiebetrekkingen]. Longo sed proximus intervallo: de volgende, maar op grote afstand. Is de long-tbc [tuberculose] nu definitief uitgeroeid? Geellood is loodcyaanamide. Loodhoudende benzine bevat
tetra-ethyllood als antiklopmiddel, geen lood-IV-acetaat of
loodtetra-acetaat.

3. Het voormalig koninklijk paleis bij Apeldoorn is Het Loo. Een palmyra is een lontarpalm. Hij staat bij ons op de payroll. Er zijn zorgen over de loon-en-prijsspiraal (loon-prijsspiraal). Een loopveer is een slinky [speelgoed], kinhin is loopmeditatie en een looppapegaai is een kakapo [ook: uilpapegaai]. Dat gebruik is teloorgegaan, te loor [verloren, weg]. Een touwloos want is onbestaanbaar, een touw loos geven [= vieren] niet. Hij was brode- en traneloos. Een klessebes lijdt aan loquomanie [praatzucht]. Loran is long range navigation (langeafstandsnavigatie). Laat je niet beetnemen door die lorejas(ser) [bedrieger]. Londen heeft zijn eigen lord mayor. Is dat nu een lorgnon [monocle: handvat, één oog] of een lorgnet [knijpbril]? Larikszwammen zitten op lorkenbomen. De lorrenboer was een lorrenbaal, maar hij voelde zich verre van een lorrenbos. Zijn broer heeft geen cent te makken. Wie hanteerden het bekende adagium 'los van Rome' (los [oo] von Rom)? De Oostenrijkse nationalisten begin 20e eeuw wegens de anti-Duitse houding van de katholieke geestelijkheid! Welke marktbezoeker maakt me los [koopt laatste waar]?

4. De cao-onderhandelingen [collectieve arbeidsovereenkomst] voor de laad-en-losbedrijven (vgl. laad-en-loszone, VD) eindigden in een
lose-losesituatie. Die gozer is een geboren loser. De lost generation is een van vele lost cases [hopeloos geval]. Een lotdag is een merkeldag [bepaalt in volksgeloof het lot van de mens: Kerstmis, Nieuwjaar, Driekoningen, Lichtmis]. De Loterijwet van 1905 heet thans Wet op de Kansspelen. In de Lesothaanse mijnbouw worden loties [zuiveren, wassen van erts, etc.] met (ma)loti's [LSL] betaald. Zo'n lottemaaltje [zeeduivel, mv.: s] lijkt me wel (iets). Met Lotus wordt de Landelijke Organisatie Tot Uitbeelding van Slachtoffers (ten behoeve van
EHBO-oefeningen) aangeduid. Bij het afscheidnemen kreeg de politieman een lourdespremie [BE, aan einde loopbaan bij weinig ziekteverzuim; niet meer in VD]. In welke eeuw moet ik de Loutere Broeders plaatsen? VD: 10e eeuw. Gezeten in de loveseat [houdt het midden tussen fauteuil en tweezitsbank] pakte de lovelace [donjuan] haar bij heur lovehandles [vetrollen voor 'vasthouden' bij het vrijen]. L.P.D.: laus plurima Deo, Gode zij de hoogste lof. Op te zoeken: LSVb [Landelijke Studentenvakbond] en LRT [Landelijk Rechercheteam]. Kun je wel, die lubbert [sul, sufferd] op zijn tabberd [eigenlijk: toga, ook: tabbaard] geven [slaag, berisping]? Luiberts zijn ooievaars.

5. Met LS wordt (ook) aangeduid lipoatrophia semicircularis (aandoening van nog onbekende oorzaak waarbij de bovenbenen gaan rimpelen, in de volksmond ook deuk- of ribbeldijen genoemd). Wat regelt de Luchtvaartrampenwet (van 1936)? Bij COPD-patiënten [chronic obstructive pulmonary disease] kan een luchtwegverwijder [niet: verwijderaar!] helpen. Wij moeten nog afscheid nemen [het kwam nog niet eerder van afscheidnemen]. Van luciehout [harde hout van sint-luciakers of weichselboom] maakt men geen lucifer(s)houtjes. Lucite is polymethylmethacrylaat [perspex, plexiglas]. Het luddisme is anti-industrialisering. Die lucretia [kuise vrouw] kookte heerlijk voor de lucullus [fijnproever, smulpaap]. Het ludolfiaans getal [pi, π] is ongeveer tweeëntwintig zevende [22/7 is ca. 3,14] . Een luger [uu] is een parabellum [geweer]. Dat was een vreselijke slip of the tongue [verspreking] van de minister. Combustibel is brandbaar. Naar die Luchtpomp kun je alleen maar (omhoog)kijken.

6. Een sloka is een vierregelige strofe in de Oudindische epische poëzie. Een chambrette is een afgeschermd deel van een slaapzaal met een gordijn ervoor. De luidklok beiert. Een luidspreker is een luidsprekend apparaat. De beurshandel is luiduur [hoge prijs bij slappe handel]. Tegen die half dove (evt. halfdove) moet je luid spreken. Dat is Luiker- of koeterwaals voor mij. Met maaskalk wordt Luikse kalk bedoeld. In een luilekkerland kun je een luilekker, een lekker lui leventje leiden. Die luimspieseneigenaar [luimspiese = slaapplaats, logement] verdient er goed aan. Zo'n huib [ruwe volksman] is behoorlijk luip (slim, sluw, uitgekookt). Een luipaardman was lid van het geheime West-Afrikaanse Luipaardgenootschap. Deze boeken zijn gelumbeckt [lijm]. Hij wil me erin luizen. Bij 'luitenant': luitenant-adjudanten [GB, VD + s], luitenants-ingenieurs [VD], luitenant-generaals en
luitenant-kolonels. Die meisjesogen (luizenbloem) kun je plukken. Een écoute is een luistergalerij (luistergang, een gang onder de grond: werkzaamheden van de vijand horen).

7. Luie wijven gebruiken luiwijvenwater [loog voor koperwerk] en maken luiewijvensoep [uit blikjes of pakjes]. Een lulletje rozenwater is een lulletje lampenkatoen [sullig, onmannelijk – vgl. tepeltje taptemelk]. Jan met de korte achternaam zal vaak voor Jan Lul staan en als een janlul overkomen. De lullepijpspeler [doedelzak, microfoon] ging naar de lullensmid. Zo'n lulleman wil de brandweer niet als lullenman hebben. Ja, wat wil je, het is nu nog hun lune de miel [alleen enk. = wittebroodsweken]. Als men over de duivel spreekt, verschijnt de lupus in fabula [de wolf in de fabel: volkomen onverwacht]. In Portugal heb je de Lusitaanse kerk [de episcopale kerk van Portugal, sinds 1980 volledig lid van de anglicaanse kerkgemeenschap]. Het is daar een waar lustoord, een ware lusthof, een waar Eden, een hof van Eden, een tuin van Eden. Een lustre jasje is van lustregaren gemaakt. De uitdrukking 'pietlut' schrijf je zo. Door een lusus naturae [speling der natuur] heeft ze maar vier vingers. Een lutser is een loser-prutser. Hij hield zich (dood)luthers [(dood)onschuldig]. Een luva was lid van de Luchtmacht Vrouwenafdeling (de Luva). De lutte pour la vie [strijd om het bestaan] verlies je.

8. Een luxeauto is lux [bnw.] en luxe [znw.]. Een davylamp of daviaan [mijnlamp] is een lux in tenebris [licht in de duisternis]. Zowel NB (nota bene) als l.w. staan voor 'let wel'. LW is laagwater en LR is lage rivierstand. Een lynxsteen is een belemniet. Lsd is lysergamide dan wel lyserginezuurdi-ethylamide. Je hebt de aardse lynx [los: roofdier] en lyra [draagbaar staafspel muziekkorps] en de bovenaardse Lynx en Lyra [sterrenbeelden]. Doe jij ook aan m-bankieren [mobiel]? Met man en macht ging man en maag [iedereen] aan de slag. In het SI-stelsel (Système International d'Unités) staat m voor meter, A voor ampère, K voor kelvin, cd voor candela, mol = hoeveelheid stof, kg voor kilogram en s voor seconde. Jeanne d'Arc was de Maagd van Orléans, de maagd Maria is de Heilige Maagd, de Moeder Gods. Hij is Maagd [sterrenbeeld]. De Maagdenburgse halve bollen zijn door Von Guericke te Maagdenburg geïntroduceerd. In het Maagdenhuis in Amsterdam wonen nu al lang geen maagden [meisjes] meer.

9. De schrijfwijze 'lyddiet' kun je onthouden met DDT [kromme ezelsbrug: DDT is niet-plofbaar]. De rij maagden zong de maagdenrei. De pylorus is de maagportier. Wat is het verschil tussen een siderische [vgl. sterrenjaar] en een synodische [vgl. zonnejaar] maand? Zij kreeg een zeven(de)maands kindje. Menulis en Thot zijn maangoden, Artemis, Diana, Luna en Selene maangodinnen. Een maankind is een mola [maankalf – vrucht verdwijnt geheel; zou van de maan(stand) komen]. Het maanfeest is een Chinees oogstfeest bij de laatste vollemaan (GB ook: volle maan) voor het begin van de winter. Zoek op: evectie (kosmografie: maansvereffening). Epacta of epacten [het aantal dagen dat op de eerste januari verlopen is sinds de vorige nieuwemaan – GB ook: nieuwe maan] fungeren als maanwijzer. Elke soldaat draagt de maarschalksstaf in zijn ransel [kan het door zijn energie ver brengen]. De boerin had drie maarten [maarte: dienstmeisje – + n]: ze moesten helpen bij de maartegerstoogst [zomergerst]. Als je doet als de Maas in Bokhoven [niet groeten bij passeren], ben je niet welkom in de koningin van de Maas (Rotterdam). In de Maasgotiek werden wel maaseenden en -hagedissen (mosasaurussen) uitgebeeld. Een maatlast gaat naar volume (2,83 m³), een wichtlast gaat naar gewicht (2.000 kg).

10. Voorbeelden van maatschappijen zijn de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en de Maatschappij van Diergeneeskunde. Hij is goed in maatslaan, hij kan goed de maat slaan. De maca (plant – uit het Quechua) zou gunstige gezondheidseffecten hebben. Een machicoulis is een mezekooi [mezekouw, werpgang – voor het pek]. Espresso met een scheut opgeschuimde melk erdoor is caffè [ee] macchiato [k]. Lionel [Leo] Messi is een voetbalmachine. Hij werkt in de auto-industrie. Die pieremachochel eet graag machoechels (peren). De bijtster (vriendin van Luis Alberto Suárez) en tevens bikester was niet bijster slim. 'Het drentenieren hoeft niet per se in Drenthe plaats te vinden, maar het drenthelevengevoel krijgen wel', zei de Drentenaar (wiens schaapjes nog maar net op het droge stonden) tegen een Drentse die al jarenlang van het zwitserlevengevoel genoot tussen de ericaceeën [heidefamilie; erica = dopheide] in Erica (plaatsje in Drenthe). Een moheel is een mool [besnijder bij de joden].