Dictee – dictees [2053]
Oefendictee 775 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (82)
1. Het mollissima fandi tempora: het gunstigste moment om iemand aan te spreken, namelijk wanneer hij in een toegeeflijke stemming is. Het moment [Fr.] de gloire is het finest hour, het moment [Fr.] de vérité is het moment [NL] van de waarheid, het moment of truth en een moment [Fr.] suprême (NL – het supreme, suprême moment) is een hoogtepunt. Een momus is een bespotter. Deze stereo-opname kan ook monauraal [au – niet-stereofonisch] afgedraaid worden. De Mona Lisa van het Noorden of van Nederland is het schilderij Meisje met de Parel van Johannes Vermeer. Mon cher [mijn waarde], mag ik nog wat van die mon chou [kaas]? De mondbeglänzte Zaubernacht: door de maan beschenen tovernacht, als slagzin van de (Duitse) romantiek gehanteerde regel. Zoek eens op wat een mondegreen [steevast verkeerd verstane passage = mama appelsap] is. Dat is, mon Dieu (mijn God, lieve hemel), een bittere pil. Een monierbalk [mohn-jee] is van gewapend beton.
2. Een mondjegauw zal snel mondjesmaat een mondjevol Spaans spreken. Ze is zo lelijk als een kruising tussen een monjet [Indië: aap] en een monkimonki [SR: doodskopaapje]. Het Nederlandse staatssysteem is niet monocameraal, maar bicameraal [Eerste en Tweede Kamer]. Die kristallen zijn monoclien [1 as loodrecht op vlak van de andere 2]. Deze novelle wordt gekarakteriseerd door de monologue intérieur [inwendige monoloog. directe rede]. Heeft de monsteragreatie [voorbehoud door een koper] al plaatsgevonden? Waarin verschillen montagne russe [vanillevla met puddingbiscuits] en charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]? Kun je wel: montes auri polliceri, gouden bergen beloven? Handig, zo'n montre à tact [horloge zonder dekglas, voor blinden]. Kun je montrer patte blanche: bewijzen dat je een vertrouwd persoon bent? De Rijksdienst voor de Monumentenzorg is sinds 2009 onderdeel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zo'n mooi meisje, een mooitje, eet graag mooitjes een mooimeisje [jonge kabeljauw of daarvan gemaakte stokvis] in mootjes. Hij is een typische kortetermijnplanner, maar absoluut wel een moordgozer.
3. Loop jij, uit Groot-Mokum [Amsterdam], nu maar mooi met jouw moker naar de Mookerhei, kun je daar alvast dopheide gaan doppen of met heien beginnen. Sapperdeflap, dat is geen appelepap, geen happelepap. Mopanehout is erg hard. Wat, maken jullie mopéjam [SR: eetbare, pruimvormige, gele vrucht van een tropisch Amerikaanse boom uit de sumakfamilie]? In Macao betaal je cacao en patat met pataca's (officiële aanduiding: MOP). Welke afmetingen hebben waal- en ijsselstenen? Het ene commentaar was nog moquanter [bespottend, honend] dan het andere. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Mwah, die trijp [triep, trip, feeks] heeft een moquette gangloper [ook: moquettegangloper] voor in de hal. Naast realpolitik moet je wel moralpolitik schrijven voor moraalpolitiek [VD beide]. Aan het gletsjereind vindt men vaak een morenebult (morainebult). Moravische, Zeister en Boheemse broeders zijn allemaal hernhutters, die graag een hernhuttertje [zeker zandgebakje] nuttigen. Moravië is genoemd naar een voor-Slavische riviernaam. Ondanks zijn morbeuze [ziekelijk] zwakte bedient hij zich nog van morbide [macaber] humor, zelfs toen het zo moorddadig heet was. Wacht u voor mordechais [benijder die iemand ten val brengt]. More canino is niet: Moorse konijntjes, maar doggystyle.
4. Morbleu, wat een ziektes – morbus anglicus: Engelse ziekte of rachitis [kromgroeien], morbus gallicus: Franse ziekte of syfilis, morbus Paget: diergeneeskundige botziekte, morbus regius: geelzucht, lepra en morbus sacer: epilepsie. Dat zijn van die morgense zorgen. Een mortgage-backed security is een gesecuritiseerde [effectiseren] hypotheek. Die morgenlandse [oosters] [Morgenland = Oosten, Levant] rituelen zeggen me niets. Het moreskenbegrip behelst een arabesk van Moorse vorm. Morgue [hoogmoed] komt voor de val. Beschrijf die morisco's (morisken – een al dan niet onder dwang tot het christendom overgegane Moor in Spanje) eens. Wil jij de Mormon [profeet van de mormonen] of de mammon [geldgod] dienen? Smaakt die mornaysaus [bechamelsaus met ei en kaas]? De ene smartlap was nog moroser [moroos/se: droefgeestig] dan de andere. Ene kapitein Mors [Hans Mors, de dood] staat voor de deur. Met een zeis? Gaat zij morsipiep, mortjes, mors, mortibus mortelefitikus [dood]? Snel een laatste afscheidskus. Zij was geen morsebel, morsepot, morskont. Deze mortadella [grote Italiaanse worst] is halfgaar. Vaak zie je Moren afgebeeld als morenkop [kop van Moor, afbeelding].
5. Zijn optreden was mortifiant [beschamend, vernederend]. Moscovade [ruwe, ongeraffineerde suiker] is zoet, maar niet-geraffineerd. Het meervoud van dat 'mos' is 'mores'. Ze waren aan het moshen [wilde armbewegingen] bij hardrock en heavy metal. Een mosjav [coöperatief, geen commune – mv. VD: mosjavim, GB: mosjaviem] is nu eenmaal geen kibboets [wel commune]. Zijn dat nou moslimse gewoonten? Zijn mospissebedden schadelijk of juist niet? Pissebed verjagen en kakkebed weerom krijgen [van de wal in de sloot, van de regen in de drup]. Past die mosselton [100 kg] wel in deze mosselton [ton voor ...]? Wanneer is dat mosselsouper? 'Slapperdemallemosterdpot!', hij is een uitgesproken curieuzeneuzemosterdpot. Het gesprek werd mot à mot [woord voor woord] opgetekend. Wat is de MO-theorie [kwantummechanica: delokalisatie van de elektronen over het gehele molecule]? Komen jullie op de moto [BE: motorfiets]? Wie kan dat: motos componere fluctus, de opgejaagde golven tot kalmte brengen? Hij heeft veel van mottige Janus [pokdalig]. Een mouchard [politieverklikker] herken je niet altijd. Ik zie mouches volantes [alleen mv.], muscae volitantes [zwarte vlekjes], en dan krijg ik een vertekend beeld van de motyo's [moht-sjoos] (prostituees).
6.
In mojito [ch]
[cocktail] zit ook verse munt. Hij is
een begaafd schaatsenrijder, maar soms ook wel een
scheveschaatsrijder. Ze was om op te eten, in haar ochtendjapon van
mousse [schuimachtig] nylon. Bij
mouton(s) retournés
(lammycoats
– bontjas) zit het bont aan de binnenkant. De moutons de
Panurge [schapen over de dam, na het eerste –
alleen mv.] zijn erg volgzaam. Schattig (en
lekker) toch, die moutse challetjes [Jiddisj/ch:
kleine gevlochten broodjes]? Deze branche moet het hebben van
movers en
shakers [invloedrijke personen].
De moxatherapie werkt met verbrand kruid. Bij moxibustie werken ze
met moksa [dons van de bladeren van de Chinese
alsem]. De Mozambiekse munteenheid (in
Mozambique)
is de metical [MZN].
Geldt die mozaïsche wet nog steeds? Dat is kras: mozes nog
a(a)n toe (wdb.
– wel separaat –
vgl. mozes kriebel). De mozesboom beschaduwde de
mozes-in-het-biezen-mandje [plant]. De
linksbinnen appelleerde. Duizend Romeinse passen (M.P.,
mille
passuum)
zijn samen ongeveer anderhalve kilometer. Een mp3-speler werkt
kennelijk met het MP3-formaat.
7.
Een mpeg-bestand heeft het MPEG-formaat
[moving
pictures
experts
group].
MPD staat voor multiple
personality disorder,
in het Nederlands: meervoudigepersoonlijkheidsstoornis,
MPS. De
MRAB-bacterie
is de multiresistente
Acinetobacter baumannii-bacterie.
Een MRBM is een medium
range ballistic
missile. MR
is Mauritanië, MS is Montserrat en MU
Mauritius. De MUB is de Wet
Modernisering Universitaire
Bestuursorganisatie. Muco
is mucoviscidose, CF,
cystic fibrosis,
taaislijmziekte. Bekijk die mucoze
(mucoos:
slijmachtig) massa eens onder de microscoop. Het is er zo vol
als mut, mudvol
dus. Een mutten is een kalf of domme jongen.
Nur Mut: moed houden, houd moed! Van
muggenpis [zeer
fijne motregen] word je niet echt nat. We zaten als muizen
(ratten) in de val. Ik zou met mijn
muizenissen [probleem]
wel in een muizennest willen kruipen.
Droeg Klukkluk mukluks, winterse indianenlaarzen, in de tv-serie Pipo
de Clown? Over deze aanplanting is een laagje mulch
(deklaag van vergaan of rottend, organisch of
ander materiaal over aanplantingen gestrooid; ook muls).
Hij is fervent antimulticultureel.
8. Een MS-patiënt is een multiple-scleroselijder [MS-lijder]. Een multipurpose vehicle is een MPV. Hoe bestrijd je een multiresistente klebsiellabacterie? Moeilijk! Mundus senescens: de wereld die oud wordt. In de Schotse Hooglanden kun je munrobaggen (bergen van meer dan circa 1000 meter hoogte bedwingen). Ik wijs op de Koninklijke Nederlandse Munt te Utrecht en de Munt in Amsterdam. De numismatiek is de munt- en penningkunde. Waar is dat munt- en penningkabinet? Het muntloon wordt aan de Munt betaald. Munus Apolline dignum: een uitstekend gedicht (letterlijk: geschenk, Apollo waardig). In de Indiase keuken is murgh kip of kippenvlees. Murfen is mobiel internetten (van 'mobile' en 'to surf'). Autochtone jongeren proberen soms Murks (van: Marokkaans en Turks) te spreken. In muschelkalk zitten versteende schelpen. Hij koestert zijn musée imaginaire [denkbeeldig museum]. Die muscadet [wijn] komt uit het mondingsgebied van de Loire.
9. Liever mosquitogeluid [elektronisch piepkastje] dan muskietengezoem! Die binnenstad is een must-see en dat souvenirtje een must-have. Het most niet maggen, zo'n mutah(huwelijk) [tijdelijk, voor de seks]. De takken waren tot mutsaards [takkenbos] bijeengebonden. Wat zit er zoal in muthee [gember, ginseng, kaneel]? Wat voor mannen geldt, geldt mutatis mutandis ook voor vrouwen. Iets dat slecht is, wordt niet minder slecht als men slechts de naam verandert: mutato nomine. Vlaamse wielrenners vrezen de Muur van Geraardsbergen. Oost-Berlijners, nu ex-Oost-Berlijners, vreesden vroeger de Muur. Helicon, Parnassus of Pindus duiden de muzenberg aan. Een muziekdictee? Nee, daar heb ik niks mee. In dat muziekuurtje volgt hij een muziekkuur. Een muziekzaal zat vol met muzikale musicologen. Welke rol speelde MvM (Moeders voor Moeders) in de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij)?
10. Wat is mycorrhiza [vorm van symbiose]? My dear, je hebt mydriasis, pupilverwijding [niet: verwijdering!]. Een myorrhexis is een spierscheuring. Niet verwarren: myositis (spierontsteking) en myosotis (vergeet-mij-niet – ook: me). Myringitis is trommelvliesontsteking. Mysofobie is infectievrees. De mystères [lang overgordijn] verhulden een mysterie. De Droevige Mysteries zijn die van Christus' lijden. Het triniteitsmysterie is het mysterie van de Heilige Drie-eenheid. Die rock-'n-rollmytheschrijver vind ik niet geweldig. Is die mysticus [beoefenaar van de mystiek] de mysteryguest [in tv-programma: tot laatste moment geheim]? Zij is geen mythomane [fantast], maar wel mutserig, dozig [dom en onbenullig]. Waaraan herkennen we een myxoedeem [slechte lichaamsconditie vanwege schildklier]? Myxomyceten zijn slijmzwammen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten