Dictee – dictees [2051]
Oefendictee 777 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (80)
1.
Een tawaaf is de (zevenvoudige) rondgang
om de Kaäba tijdens de hadj. Wie zijn de nieuwe bhv'ers
[bedrijfshulpverlener]?
Deze
tbc-patiënt [tuberculose]
heeft open tbc. TBD is Tick-Born
Disease, tekenencefalitis en TBT
is tributyltin
(giftig, zit in scheepsverven). Wat mag
een t.c. (télégramme
collationné)
wel zijn, VD [historisch: telegram
gecollationeerd = vergeleken met de oorspronkelijke tekst]?
Wat zijn de regels van tchoukbal [soort
handbal]? Tezen [o.a. treuzelen]
doe je niet met een taser [ee]
[politiewapen, elektrische schok]. Hier
te lande wordt ten plattelande nog volop geboerd [boerenbedrijf
uitoefenen]. Een teak [boom, het teak =
ook hout – teak(hout), djati(hout)] behoort tot de
ijzerhardfamilie
(lipbloemen-?)
[ijzerhard
= plant, d
van grond,
ijzerhart =
boom, t van
lucht].
Is die teboekstelling [het te-boek-stellen,
VD – 2 streepjes lijken fout!]
al voltooid? Een taks kan (ook) een
teckel zijn. Tecum habita: trek u in
uzelf terug. Bij golf gebruiken ze een teepeg, een
T-vormig pennetje [bal erop voor afslag].
Een teenager is een tiener [Eng. teener,
vgl.
teenager, tweenager en tweenie]. Wielrenners hebben een
toeclip, teen- en zoolgangers niet. Zij gedraagt zich nog als een
teenybopper [dweperig jong tienermeisje].
Ik koester mijn teerbeminde kinderen. Stervenden krijgen het
viaticum, de Heilige Teerspijze
[teerspijs/ze
i.h.a. = mondkost voor op
reis].
2. Een nee-stem is nu eenmaal geen voorstem. Een tekke is een klooster voor soefi's. We hebben de brokstukken veiliggesteld, maar we willen wel voor de reparatiekosten worden schadeloosgesteld. De Teleac-cursussen (Televisie Academie) worden momenteel verzorgd door Teleac/NOT. Teledoes [ee] zijn Indische stinkdassen (niet om te dragen). Ze zitten in de teleferiek [stoeltjeslift, kabelbaan]. Het cubitaletunnelsyndroom is de telefoonelleboog. In de theologie kennen ze het teleologische [schepping is op één doel gericht] bewijs van het bestaan van God. Met die Verrekijker (Telescoop, Telescopium) kun je helemaal niet kijken [wel: ernaar]. Mooi hoor, zo'n videoconferencing, maar geef mij maar het(!) gewone face-to-facevergaderen. Ik zie hen vaak face to face vergaderen. Een telluris inutile pondus: een nietsnut. Tel père tel fils: zo vader zo zoon. Ik ben op en tenden.
3. Tussen Olympus en Ossa ligt de Tempe. Je kunt de zooi kopen, maar wel tel quel [zoals die is]. Waardoor is de Orde van de Goede Tempelieren bekend [geheelonthouders, 1852, New York]? Met een thermometer meet men temperaturen. Een tempeest [stormweer] is tempestatief [bulderend, onstuimig]. Hij heeft nostalgie naar de temps perdu (tempo doeloe, tempus actum = de (goede) oude tijd). Een tenore drammatico is een heldentenor. Zoek op: TENS, transcutane elektrische neurostimulatie [zekere pijnbestrijding]. Noord ten oosten en noord ten westen zijn tenstreken (net als: noordoost ten noorden). In de Tent in Den Haag [een dependance van de Nieuwe of Litteraire – eigennaam – Sociëteit ('de Witte')] werden vroeger concerten gegeven. De inktvis is een tentaculair [met tentakels] dier. Op te zoeken: thelitis [tepelontsteking] en thelalgie [tepelpijn]. In de Tachtigjarige Oorlog had je nog tercio's [infanterieregiment van de Spanjaarden]. Krijg nou de ftisis [eufemistisch voor 'tering']! Kan een terme de droit [opschortende tijdsbepaling bij de uitvoering van een verbintenis] ook een terme de grâce [periode gedurende welke iemand – soms op verzoek, soms van rechtswege – uitstel krijgt van de tenuitvoerlegging van een sanctie] zijn? Nee, dus. En dan maar hopen dat je de terminator [Engelse uitspraak, harde en meedogenloze robot uit sf-film] niet ontmoet. Wat is het verschil tussen een terra-aquarium [groot droog gedeelte, vgl. paludarium] en een aquaterrarium [meer land dan water]? Subtiel, hoor!
4.
Met terra mater wordt Moeder Aarde aangeduid. Let op de uitspraak
bij: terrasiena [sjèh],
siena [idem]
en terra di Siena [idem].
Waarvoor wordt terra sigillata [rood glanzend
aardewerk] gebruikt?
Laag-bij-de-grondse, platvloerse humor
noch terre-à-terregein [terre à terre]
wordt op prijs gesteld. De oefening vond op het terreplein
[binnen vesting, fort, bastion] plaats.
Voor de Rode [1793-1794] en Witte
Terreur (terreur blanche = vervolging
aanhangers Napoleon na Waterloo) moet je in het vroegere
Frankrijk zijn. Ik vind die terribles
simplificateurs [mv.,
verschrikkelijke vereenvoudigers van moeilijke problemen]
terribel [vreselijk]. Voilà [ziedaar],
jullie terrientje [-netje]
soep. Wij leveren alleen terroirwijnen [streekwijnen].
Die terroristen strijden onder de Al Qaidavlag. Zij zijn de tertii
gaudentes, de lachende derden. Is dit (muziek)stuk
in A-groot of a-klein geschreven? We moeten dat boek terugvragen. We
moeten onze chef na dat bezoek wel terugvragen. De Germaanse p
gaat terug op een Indo-Europese b,
vergelijk lip en Latijn: labium.
Tesjoeva (bij joden) is berouw.
5. 'Tête-bêche' is een soort kop-aan-staartbegrip [filatelie – kop aan staart]. Wat verstaat men onder tethering [tèh-duh-ring] (het met internet verbinden van apparatuur zonder eigen internetverbinding, via een apparaat met mobiele internettoegang)? THF is tetrahydrofuran [oplosmiddel]. Past die Wacht am Rhein bij de Rijn ook op Rein? Nee, dus. De afkorting van grosso modo is gr.m. [ongeveer, ruw geschat]. De Italiaanse term 'mosso' betekent in de muziek overigens 'beweeglijk'. Hoe sterk zijn die eustatische schommelingen [rijzing, daling zeespiegel]? Een thangka is een banier bij een boeddhistisch huisaltaar. Als de thars [himalayageit] daar maar niet aan vreten … Is er een thaumaturg [wonderdoener] nodig om een thaumatroop [draaibaar schijfje, etc.] te bedienen? Nee, dus. Het prototype van een volmaakte butler is The [ie] Admirable Crichton. De theatijnen (theatijner monniken) komen oorspronkelijk uit Chieti. Waren er Thebaanse [uit Thebe] thebaïden (ook: thebaïdes – kluizenaarsdorp)? Uit een theepad [pèht] komt één kopje thee. Thenardsblauw is kobaltblauw.
6.
We leerden het theeplukken en zagen hoe de inboorlingen thee plukten.
Beauty is in the eye of the beholder. John Steinbeck heeft ons The
grapes of wrath, De druiven der gramschap, nagelaten. Voor
ons was hij the great Unknown, mister X. Cricket is the king of
sports. The Mohicans [Mohawks] waren de
Mohikanen. Een themafeest kan de middeleeuwen of het Wilde Westen
betreffen. Een themakanaal is een zekere radio- of tv-zender.
Ken je de theocons (conservatief
christelijk politicus in de VS)? Waar wordt theofylline voor
gebruikt? Antwoord: in de geneeskunde.
Een theologoumenon [oe]
is erg persoonlijk [persoonlijke ervaring of
visie]. Een theremin is een wel
heel bijzonder elektronisch instrument [handen
in elektromagnetisch veld]. Er worden nu geen thespiswagens
[toneelwagen] meer gebruikt. Met the two
nations worden armen en rijken bedoeld. Ze zongen The
Star-Spangled
Banner mee [volkslied VS]. Hij is een
man van thomasstaal [met de methode-Thomas –
thomasmethode bereid]. De thomaschristenen
zijn geen ongelovige thomassen.
7. Het thortveitiet is een scandium [Sc, 21] bevattend mineraal. Zo'n T-huis is geen gewoon theehuis. Een thuja is een levensboom, de ricinus is de giftige wonderboom. In de Oekraïne is een crashsite een rampplek. Van thujon [zit in alsem] wordt absint gemaakt. Voor japonnen wordt wel tibet [wollen stof] gebruikt. Je kunt een tic douloureux [zenuwpijn gezicht] hebben, maar ook een tic convulsif (zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette, het gillesdelatourette- of tourettesyndroom, tourette of gillesdelatourette). Het haareten komt meestal als tic voor. Zeelieden zie je nog weleens tidoren [een tukkie doen, slapen]. Die bikkels lieten de tichels [dakpan, baksteen, vloersteen] aan diggelen vallen. Je zult maar kiebitzer [toeschouwer ...] bij een tiejij(t)skraak zijn. Die vent is echt zo gek (zot) als Tielebuis [door en door gek, door- en doorgek]. De winnaar was drie tienden sneller dan nummer twee. Mijn tweevingersysteem bij het typen voldoet. Vertel eens, wat tier 1-, 2- en 3-kapitaal [soorten kapitaal, vermogen] zijn. Waarom wordt tieretein niet meer gebruikt [geweven stof met een linnen ketting en een wollen inslag]? Tiens [BE: uitroep van verbazing of verwondering], wat een verrassing!
8. Een coup d'état is een staatsgreep, een raison d'état een staatsraison (de wet geldt niet voor de staat) en de Tiers-Etat is de derde stand: burgers en boeren. Ook die tiesjebofs [lang en lelijk persoon] vieren Tiesjebof (Tisja Beav, joodse vastendag, ter herinnering aan de verwoesting van de tempel). Een tiffbestand (tagged image file format) is een beeldbestand in TIFF-formaat. Berberschrift is Tifinagh. Een lemen Berberkasteel is een tighremt. Wat bij de tijd (bijdetijds) is, is up-to-date, du jour. Bijtijds is ten behoorlijken tijde. Het is al tijdenlang tijdeloos stil. Na een tijdlang ontstond er enig leven. Een tijdgenoeg [persoon] komt meestal te laat. Spelletjes zijn tijdkorters (net als boeken). Die tijdrijder is kampioen tijdrijden. Wie gaat er als tijdsnelste naar de finale? Dat krijg je mooi in geen tijdstijden [in geen tijden, lang niet] van me. De tijgermug verspreidt dengue [knokkelkoorts] en het westnijlvirus. Je krijgt tikka [een kipgerecht] uit de tandoorioven. Hij is erin getippeld.
9. De tijgerreigers vind je in Afrika en Midden-Amerika. Bij de tickertapeparade [papiersnippers] moet ik altijd aan de tikker [het hart] denken. Een tik-op-de-schaal is een oneerlijke kruidenier. De tiktaaliks zijn al 380 miljoen jaar uitgestorven. Hoeveel bedraagt hiervoor de time-to-market [tussen ontwikkeling en marktintroductie]? Tiltslaan is op tilt slaan. Tiples [soort kleine gitaar Zuid-Amerika] hebben meestal 12 snaren. Een tipsycake is met kirschcrème gevuld en een tipsyschotel is een ovenschotel van kolombijntjes (zeer zachte cakejes) met rumvla en schuim. Deze tiran [zekere zangvogel] met een snavel zingt mooi. Heerlijk, zo'n tisanedrankje [n/s, kruidenthee]. Geef mij maar saté tjampoer [= gemengd]. Jij tjauwmin [dunne bami, op Chinese wijze bereid]? Tjeempie, tjeminee, jeminee [bastaardvloek], is dat balen! Ze hadden me niet moeten vragen: ik zit er voor tjomme [niets] bij. Met TJS wordt de Tadzjikistaanse (Tadzjiekse) munt somoni aangeduid. Op een radkaart (T-kaart) hebben Middellandse Zee en Nijl samen de vorm van een T. Een tjeef (BE: christendemocraat) vertoont tjeverij (kenmerkend gedrag). Nou, tjuus [adieu] dan.
10. Met die tips en tricks kun je ver komen. De tm is de transcendente meditatie (meditatietechniek die rond 1960 door de Indiaër Maharishi Mahesh Yogi buiten Azië werd geïntroduceerd). De afkorting TM staat voor 'trademark'. De TMM is de Turkmeense munt manat. Het TNI is het Tentara Nasional Indonesia, het Nationaal Indonesisch Leger. De Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen wordt afgekort tot TNv'tA. Een toast kannibaal is toast met filet americain [BE: preparé]. Hij is een echte tobber(d). De tobintaks [Tobin] is belasting op financiële transacties. Een arme tobias is al blij met een tobiasvisje [smelt]. Een tobogan is een Canadees-indiaanse slee.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten