3112 Dictee zaterdag 21-01-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (825)

Dictee – dictees [3112]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 032, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (825)

De ziekte van Duchenne, de laag van Heaviside, een geel-rode appel en epoxyhars

1. De IJslandse is een eilandse en de IJslander een eilander. Onder de Eilanden verstaat men in Holland de Zuid-Hollandse eilanden. Er was daar een ponyfokker die IJslandse pony's, ook wel ijslanders genaamd, fokte. Zijn daarmee zuurverdiende spaarcenten liet hij langs de IJslandroute lopen om daarmee de btw [belasting over de toegevoegde waarde] te omzeilen. De Grote Van Dale sprak overigens vroeger van btw-belasting. Dubbelspaat is gekristalliseerde koolzure kalk met dubbele straalbreking oftewel IJslands kristal.

2. De uitvinder van dubbing [ww. dubben], nasynchroniseren, geniet een twijfelachtige reputatie (dubia laus).

3. De ziekte van Duchenne, kortweg duchenne genoemd, is een alleen bij jongetjes voorkomende erfelijke spierziekte, die gewoonlijk rond het vijftiende levensjaar eindigt met de dood.

4. Het duchennegen(! – niet: negen) veroorzaakt die ziekte. Iets anders is duchessekant [mv.: s], een soort van Brugse kant.

5. Een einstein kan een genie zijn of [de einstein] een niet-officiële eenheid van fotochemische energie.

6. De laag van Heaviside buiten de stratosfeer wordt ook wel e-laag of ionosfeer genoemd. Beide niet meer in VD, 2023!

7. Electroclash is een stijl in de housemuziek met daarin elementen van de elektropop.

8. Het Elfstedencomité organiseert de Elfstedentocht inclusief het klunen voor Elfstedenrijders, maar niet de Elfmerentocht.

9. Een elliottgolf is de aankondiging van een omvangrijke koersval, maar niet direct een beurskrach.

10. Met eloquentie (welsprekendheid) hield de retor (redenaar, leraar in welsprekendheid), pratend als Brugman (franciscaanse redenaar), een éloge [VD, GB: eloge, niet geschikt voor dictee] (lofrede) op de elorating (berekening van het schaakniveau naar prestatie – naar de Amerikaan A.E. Elo) bij het schaken.

11. De elstar is een zoetzure geel-rode (geel en rood dus) appel, een kruising van de golden delicious en de ingrid marie.

12. De in eigen land éminence grise [eerbiedwaardige grijsaard, leider op een bepaald gebied – graue Eminenz] was nu in Burkina Faso emigré en zijn vrouw dus emigree.

13. Uit het dal van de Emme, het Emmental, komt de emmentaler, een soort van gruyèrekaas [Zwitserse plaats: Gruyère].

14. Zouden na een emp (elektromagnetische puls) onze pc's en emo-tv
(met dus tv-programma's die sterk appelleren aan de emoties van de kijker) het nog wel doen?

15. Vol empathie [inleven in de belevingswereld van een ander] volgde hij de gedachtegang van een kokhalzende vrouw op het empiretoilet [Empire: het Franse keizerrijk van Napoleon I (1804-1815)].

16. De propria manu [eigenhandig – ook manu propria] gemaakte encas (lichte maaltijd) was geen remplaçant [vervanger] voor de verwachte enchilada [opgerolde en vervolgens gebakken tortilla].

17. Het kostte veel moeite de geëncodeerde [coderen] boodschap te decoderen tot een tekst en clair [in gewone taal, niet in code].

18. Het schandaal en détail (tot in detail): de kleren van de streaker (naaktloper) waren en dépôt (in bewaring). Hij was gekleed in deshabillé (nachtgewaad). Je kunt ook 'en déshabillé' (ongekleed) zijn!

19. Je zal ze maar en famille [in de familie] hebben: het enfant chéri (lieveling), het enfant gâté (verwend), het enfant perdu (verloren), het enfant prodige (wonderkind), het enfant prodigue (Bijbeltaal: verloren zoon) en last but not least het enfant terrible (mv. enfant(s) terribles, brengt door vrijmoedige uitspraken zijn groep in verlegenheid). Een horrorstory [griezelverhaal] was het zeker!

20. De engelen worden als zangers in negen engelenkoren verdeeld, waaronder Serafijnen, Cherubijnen, Aartsengelen en Engelen.

21. Het engels is ook een oud goud- en zilvergewicht, een twintigste van een oud-Hollands ons.

22. Zij was enig kind. Klaas was de enigste(! – leukste) van de drie boys en daarom altijd in voor een grap en een grol.

23. Wat is het verschil in schrijfwijze tussen een malade imaginaire (ingebeelde zieke), een pensionaire [vrouw die in pension is] en een questionnaire [vragenlijst bij enquête]? Het aantal n’en, n’s! Denk ook aan: n’etje!

24. Negenennegentig is 99 in Arabische cijfers en [lees: 99] XCIX in Romeinse cijfers.

25. In de Enkhuizer almanak staat hoe je een enkhuizer [zekere slag] op het touw moet leggen.

26. En masse (in groten getale, massaal) ging men en marche (op weg) om en nage (geheel bezweet) enne en négligé (= in negligé!) het miraculeuze mirakel te aanschouwen.

27. En passant (ondertussen) voerde de schaker en pantoufles (in huiselijke omstandigheden, niet-officieel) een en-passantslag [en passant – e.p. – zekere slagzet met een pion in het schaakspel] uit en petit comité (vertrouwelijk, in besloten kring).

28. De ziekte van Crohn (kortweg: crohn) heet ook enteritis regionalis. Een entente cordiale is een vriendschapsverdrag.

29. Een entre-deux is een tussenzetsel, het entre deux guerres is een interbellum en entre deux vins is volgens Van Dale halfdronken.

30. Na het entremetstje [tussengerecht] werd entre la poire et le fromage, heel terloops dus, de vrede gesloten.

31. De eolusharp [windharp] werd eolisch (door de wind) bespeeld. De drie eonen [enkelvoud eon = tijdperk] zijn azoïcum, proterozoïcum en fanerozoïcum. Eonisme is travestie en een épagneul is een soort van hond, te weten een spaniël.

32. Een epistolarium is een boek met daarin alle niet-evangelische perikopen van de mis (in kalendervolgorde).

33. Epoxeren [met epoxyhars behandelen] doe je met epoxy (epoxyhars). Epoxide [meervoud: n, s] echter is een chemische verbinding.

34. Mijn vriendje Eppie was een eppo oftewel een malle eppie. Hij rommelde met epsomzout [magnesiumsulfaat], hij was een goede equilibrist (evenwichtskunstenaar, jongleur) en hij genoot van de equinox, de dag-en-nachtevening.