0789 Dictee dinsdag 17 nov 2015 (2): dictee Ditjes en datjes (72) √

Dictee - dictees [0789]

Ditjes en datjes (72) 

A. Bij de voorronde van het Groot Dictee 2015 moest je kiezen tussen onlineveiling, online veiling en online-veiling. De laatste vorm viel af: in een dicteeomgeving mag je niet zomaar een facultatief koppelteken toevoegen. Papieren GB geeft 'online' als bnw. en vervolgens een hele rij: onlinecatalogus t/m onlineverkoop (dat lijkt wel veel op 'veiling') en onlinewinkel. Het online-GB voegt daar niet zoveel aan toe: naast online bidden een nog veel langere rij met 'online' aaneengeschreven dan in het papieren GB. Wel een verwijzing naar Taaladvies, dat vindt dat online winkel en onlinewinkel allebei mogen. Maar in geschreven teksten hoor je nu eenmaal geen klemtoon … Ook VD voegt vervolgens niet veel nieuws toe, zij het dat daar wel het woord 'onlineveiling' letterlijk genoemd wordt. De beslissing lijkt dus fiftyfifty, maar uiteindelijk wint VD 'op punten': in deze wedstrijd schrijven we het aaneen!

B. Een andere zaak (wat ik hier voor Twitter behandel, geldt ook voor Facebook en WhatsApp) is de volgende: de merknaam is Twitter, een werkwoord schrijven we altijd met kleine letters (twitteren), maar zowel twitteraccount (komt dan van het ww. twitteren) als Twitteraccount (komt dan van de merknaam Twitter) is correct. VD kiest vrijwel altijd voor de hoofdletter. Overigens kan 'twitter' ook nog een znw. zijn. In die betekenis is het een tweet of twitterbericht (o ja, of Twitterbericht).

C. Een laatste omstreden kwestie is 'het Groene Boekje'. Helemaal voorin GB staat dat 'Het Groene Boekje' als merknaam beschermd is. VD maakt er een rommeltje van: de groene bijbel wordt omschreven als de Woordenlijst Nederlandse Taal = het Groene Boekje (over 'het' valt dus te discussiëren), maar bij 'boekje' wordt vermeld: het Groene Boekje = de Woordenlijst Nederlandse taal. Op grond van het donorprincipe zou dat 'Het' moeten zijn, maar bij deze voorronde zullen we toch maar 'het' als 'goed' moeten laten staan, zo leerde enig spitsvondig researchwerk op!

2020: GB liet (indertijd) weten dat het verschil niet belangrijk geacht wordt ...

D. Nabrander: het Woord vooraf in GB begint met 'Dit Groene Boekje …', waaruit je zou kunnen concluderen dat het lidwoord 'het' niet echt bij de (merk)naam hoort. Dat zou het rechtvaardigen om (behalve aan het begin van een zin) toch maar 'het Groene Boekje' te schrijven, maar dat gaat wel diep …

E. Er komen steeds meer rare gebreken van het online-GB aan het licht: kies maar eens V* en je krijgt V&W, V-effect, V-formatie, V-hals, … , Val van Antwerpen, … , Van Ostaijengedicht, … Tot zover oké natuurlijk, maar probeer vervolgens eens v*, dan krijg je aanvangen, aanvallen, aanvaren, aanvatten, etc … Bent u er nog? Snapt u dat nog? Ik niet!
Reactie GB:  "Ik denk trouwens dat ik het systeem wel begrijp. Dat zoekt ook in de verbogen en vervoegde vormen en vindt dan bij 'aanvallen' de vormen 'val aan', 'valt aan' etc. Maar dat is natuurlijk niet wat je wilt, althans niet in eerste instantie."