0614 Dictee donderdag 30 apr 2015 (3): dictee 829 (deel 3) √

Dictee - dictees [0614]

Oefendictee 829 (deel 3)

Dictee 829, alinea 7 t/m 10.

7. Een vol plané is een duikvlucht en een vole annoncée is al de trekken halen in het omberspel wanneer dit tevoren aangekondigd is. Het pashmina is een stof, afkomstig van de kasjmiergeit. De ménagère [huishoudster] liet de ménagère [olie-en-azijnstel] vallen. Lyddiet is, net als DDT [lydiet = zekere kiezellei], ontplofbaar. Wat, heeft hij echt een blancet [blanco accept] afgegeven? Een vijfenzestigplusser
(65-plusser, 65+'er) heeft vaak een vijfenzestigpluskaart (65+-kaart, 65 pluskaart). Er moet een marshallplan voor de airmarshals komen. Zij zweert bij een fabiolakapsel. Ik begreep dat zijn benen niet meer meewillen. De bijnaam voor de designerdrug mephedrone is meowmeow [miauw]. Wie die geslikt heeft, kun je toch niet meteen mente captus [krankzinnig] verklaren? Dat moet je misschien wel doen als iemand methamfetamine slikt. Het metoestrum [laatste fase bronstperiode] is overduidelijk het antoniem van het pro-oestrum [periode voor de oestrus].

8. Bij noteren van dansen wordt vaak de labannotatie gebruikt. Een omschrijving voor het dichten luidt: laborum dulce lenimen (letterlijk: zoete troost voor zorgen). Hij hield steeds bij Hoog- en Laag-België vol, dat het niet zo bedoeld was. Die Labradoriaanse labrador zag er niet uit; hij was trouwens verwant aan de newfoundlander. Bestaat er verband tussen lacetwerk als kantwerk (point lacet) en het lemma 'point-lacé' [zeker borduursel]? Nee, dus. Wordt lacrosse echt nog gespeeld? Vast wel, dat is een spel à la hockey. Ik mag die wel: la clarté française. Je kent toch wel het beroemde boek Lady Chatterley's lover van D.H. Lawrence? Het bordje met 'laden en lossen', het 'laden en lossen'-bordje is omgevallen. De laideron [lelijk meisje] was heel laidback [ontspannen, relaxed]. Met lakhs betaalde je in Brits-Indië. De Vlamingen noemen een lammycoat een mouton retourné.

9. Een lancaster gordijn (lancastergordijn) kwam oorspronkelijk uit Lancaster, een manchester broek (manchesterbroek) uit Manchester. Is la mort sans phrase een mooie dood (voor wetsvoorstellen)? De enige keer dat Veenendaal in VD voorkomt is bij 'lampengietersavond' (folkloristisch feest in Veenendaal en omstreken op 17 september
(St.-Lambertus - zoeken VD: *lambertus!) of op de dichtst daarbij liggende maandag). Niet verwarren: Ladino of Judezmo (op het Castiliaans gebaseerde taal van nakomelingen van Sefardische Joden die in 1492 uit Spanje werden verdreven) en Ladinisch (Reto-Romaans zoals gesproken in het Italiaanse Zuid-Tirol). Kleine hapjes uit de Midden-Oosterse keuken zijn mezze. Die keuken wordt ook genoemd bij baharat (kruidenmengsel van o.a. peper, koriander, komijn en kardemom) en taboulé (tabouleh, GB - VD alleen de laatste schrijfwijze).

10. De mie [verwijfde homoman] at mie [deegwaar]. Miepen zijn er te kust en te keur: zweefmiep (zweefmuts), tik- of typ(e)miep (typ(e)geit), belmiep, bliepmiep, klimiep (!), een miep kniep [erg zuinig], miepen is zeuren, het chrysalidebegrip is een mummiepop (miep!), een economieprofessor (miep!), een kantoormiep, een marktmiep, een
tv-miepje en een winkelmiep. Een shangri-la is een denkbeeldig afgelegen oord van uitzonderlijke schoonheid en lieflijkheid, vergelijk: paradijs. Met hoofdletter [Shangri-la]  refereert dat (letterlijk: heilig en vreedzaam land) aan het imaginaire oord in de Himalaya uit de utopische roman 'The Lost Horizon' (1933) van James Hilton.

0613 Dictee donderdag 30 apr 2015 (2): dictee 829 (deel 2) √

Dictee - dictees [0613]

Oefendictee 829 (deel 2)

Dictee 829, alinea 4 t/m 6.

4. De titel Koning-Stadhouder werd eertijds aan Prins Willem III van Oranje toegekend. Een kooi-eend is een lokeend. Een kookaburra is een lachvogel. Mijn kopekenvoorraad was niet onuitputtelijk. Dat is geen koosjere kaas. Bij kopjeduikelen in het water ga je kopje-onder. Jongeren kennen het kopkluiven [tongzoenen]. De chemie kent het koperoxychloride: door blootstaan aan lucht uit koperchloride gevormd basisch koperchloride, gebruikt als pigment en als fungicide [schimmelbestrijdingsmiddel]. Er is geen koutje aan de lucht en geen kauwtje in de lucht. Kyaniseren van hout is het voor bederf bewaren door het met een oplossing van sublimaat (kwik-II-chloride) te doortrekken. Het politiekordon hield stand. Wat Korfiotisch is, komt van Korfoe. Eerst het kouwtje [een goed bestaan], dan het vrouwtje [trouwen]. Het militaire kozakkenkorps was schier onverslaanbaar. Is krijn gewoon crin? Ja: plantaardig haar voor vulling meubelen.

5. Het woord 'kravat' komt uiteindelijk van 'Kroaat'. Als je krawkraw [kraa] eet, nuttig je chips. Een mens als kribbebijter is gemelijk of slechtgehumeurd, een gierigaard of een vrek dan wel een hongerlijder. Wat is een krimi [detective] zonder criminelen? Antwoord: een ei zonder zout. Onze dochter zit op de KU Leuven, onze zoon op de Kulak [Afdeling Kortrijk]. Het wapen van de Gurkha's (dus niet de
Ku-Klux-Klan!) is de kukri. De KUN was de Katholieke Universiteit Nijmegen. In een kurhaus kun je geen kür rijden. De BSE is de gekkekoeienziekte, de bovine spongiforme encefalopathie, de bse is de bezinkingssnelheid van erytrocyten. Is hij de kwade pier? Nee, hoor, hij kent geen kwaaiigheid en is nog zo'n kwaaie niet! De kwikwi is een zekere vis.

6. Blijft een lastige uitdrukking: ktèma eis aei (een bezit, een verworvenheid voor altijd). Wat heeft een Maserati met macereren [o.a. kwellen] te maken? Niets. De ridders van de Maltezerorde dragen het Maltezer kruis, het johannieterkruis. Hij was niet magnaniem [moedig], maar pusillaniem [laf]. De Goereese tweeling bezocht het Pyrenese bergland. Dat mal-à-propos [misverstand] bracht me helemaal van mijn à propos (apperpo). De manenwolf glom in het maanlicht. De begintwintiger vond die begintwintigste-eeuwse ideeën maar niks. Hij vermarktte zijn product goed: hij markette het. Zij was zo steenhard als een marquise [diamant]. Wat is het verschil tussen markeren en demarqueren? Een matamata is een franjeschildpad. De marsmannetjes komen van het Marsoppervlak. En een Martinikaan komt van Martinique. Het maximumaantal [maximale aantal] te lenen boeken bedraagt vijf.
 

0612 Dictee donderdag 30 apr 2015 (1): dictee 829 (deel 1) √

Dictee - dictees [0612]

Oefendictee 829 (deel 1

Dictee 829, alinea 1 t/m 3.

1. Zand erover, zeg maar kaddisj. Met kalomel wordt kwik-I-chloride bedoeld. Een toptienspeler (top 10-speler) zit in de top tien (top 10). Hoe spreek je eigenlijk 'kaenozoïcum' uit? Wat is een kapo [WOII van Kamppolizei]  (niet die van 'capo di tutti capi')? Kijk, een eindeloze karavaan van caravans op weg naar de karavanserai. Een karesansui [uitspraak?] is een zentuin. Niet alle Karpatischsprekenden hebben een karpatenkop. Het was een heel karwei om die karwij te oogsten. Hij heeft moeite met zijn kauw- en slikbewegingen. Hij gaf me een waardevolle keepsake [aandenken]. De trein deed van tjoeketjoeke en kedengkedeng. Hij was boetseerklei aan het keimen [afwerken met minerale verf]. Hoe vond je die keiist-op-zeeshow? Deze kemenche heeft 2 snaren, maar geen Kema-keur [In­sti­tuut voor Keu­ring van
Elek­trotechni­sche Ma­te­ri­a­len]. Een kelei is een oosters tapijt: kun je daarmee daadwerkelijk lekker vliegen?

2. Staan de republikeinen in Amerika met hun amerikanisme ook voor een soort van republicanisme? Met een ketch [kaag, platboomd] kun je varen. De verlossingsverkondiging wordt ook wel kerygma genoemd. Als een Vlaming kine [ee] ondergaat, krijgt hij kinesitherapie. Hij bezit circa, kirakira, 60 hectare. Deze klassieker werd klassikaal voorgelezen. Die kleine Aziaat is feitelijk een Klein-Aziaat. Wie kan kleurenzien, is niet rood-groenkleurenblind. Knuffelziekte, kissingdisease, ziekte van Pfeiffer. De klas 3C-klassenoudste was een klasseknul. Is deze kid nu een ki-resultaat of eerder een k.i.d.-product [of zelfs van de kie]? Als meeuwen schreeuwen, kliauwen ze. Die klijnzone [klien, hoogveen] is beslist niet klein. Ik heb er geen
klok-en-hamerspel verstand van, de ballen dus. Zij speelt daar de komische Alte.

3. Het is windkracht 7 op de schaal van Beaufort, de beaufortschaal, 7 beaufort dus (afgekort: 7 Bft). Na de knockdown volgde de knock-out. De KNRM is de Koninklijke Nederlandse Reddingmaatschappij. Was dat even koeliën [ploeteren]! Ik zoek een koekenbakker die koekebrood bakt. Een koetei is een zee-egel, een kutai [oe] een hoogkijker. Is een koffie-uur niet wat lang? Wat Koïsch is, komt van Kos. Een kolanoot bevat cafeïne. Een koksiaan volgde De Cock, een coccejaan Coccejus. Krijg de koleire [èh], de kolere [ee], krijg de klere! Met Koloniën wordt het toenmalige departement bedoeld! Hij doet komenschap [koophandel]. Ik wil kond doen van een geboorte. Deze (drie)koningendag [dertiendag, Driekoningen] valt in januari, de Koningsdag in april. M.n. de 'Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij NV' wordt veelal met 'Koninklijke' aangeduid. 
 

0611 Dictee zondag 26 apr 2015 (4): dictee 828 ( deel 3) √

Dictee - dictees [0611]

Oefendictee 828 (deel 3)

Dictee 828, alinea 7 t/m 10.

7. Die skister heeft meer in zijn mars dan zijn nicht, die maar een gewoon skiestertje is. Het besluit werd januis clausis [met gesloten deuren, in geheime zitting] genomen. Om niet kopje-onder te gaan, moet je de kop boven water houden. Zo'n mijn-naam-is-haasfiguur zal veelal van kromme haas gebaren [doen alsof je neus bloedt]. Ik ben jaloers op zijn kroeze haar. Kromtaalgebruik is een vorm van krom taalgebruik. Sommigen halen hun schouders op, jack-ups hun poten. Komt in de brief aan Jakobus ook een visdiefje, een jacobus, voor? Een jalon is een rood-witte baak. Hoeveel Jamaicadollars kosten die jamaicapepers? Jawel, dat reinig je met javel. Is Rein weer aan het jeinen [met pakking, jein, dichtmaken]? De zinspreuk van de
Oranje-Nassaus is Je maintiendrai [ik zal handhaven]. Wil jarig jetje even naar voren komen? Besefte je wel wat je deed, al was het joci causa [voor/uit de grap]? Joechei, was me dat een joekel! Zenmeesters zijn roshi's.

8. Ze blijven lastig, die joodse feestdagen: Jom Kipoer (Grote Verzoendag), Jom Hazikaron (ook: Rosj Hasjana, Joods Nieuwjaar), Jom Hasjoa (dodenherdenking Tweede Wereldoorlog) en Jom Haätsmaoet (herdenking uitroepen staat Israël). Kunnen jullie wat minder joods [op Joodse wijze] praten? Kun je wel, jouer des coudes [de ellebogen gebruiken]? Bij 'jouïssance' [genot] moet ik altijd aan 'action de jouissance' [vruchtgebruik] denken. Dat riekt naar jungiaanse [Jung] ideeën. Is de Jura een juraformatie [vast niet]? Mijn neefje speelt in de F-ploeg, in de F'jes dus. We konden Jupijn [= Jupiter] goed zien. Ik vind dat terre à terre, platvloers, laag-bij-de-gronds. Is de breugelkermis genoemd naar Pieter Bruegel? Ja. De erf- en landgooiers zijn ook Gooiers. De linksbuiten moet de bal wel kwijt kunnen. De kliko zou leeg blijven en hoefde niet leeggemaakt te worden. Dat hij au bout de son latin - aan het eind van zijn Latijn - was, was Latijn voor mij.

9. Je kunt een kwijnend bestaan leiden of aan een kwijnend bestaan lijden. Zo, heb je wat Lesbische producten voor me meegebracht? In dat buurtschap voert de Ossstraat je naar die bekende stad. Hoeveel bedraagt de vierkantemeterprijs (m²-prijs)? Zou Edith Piaf (Non, je ne regrette rien) geweten hebben wat een piaffe [dressuur, geen 'fuh' uitspreken] is? Aan een lombrosotype herken je de geboren misdadiger. De enige echte lutheraan was volgens mij Luther zelf. In Amsterdam vindt een vorm van venetianisering plaats. In Venray kun je voor Lull [buurtschap] komen te staan. Moet je 'losschroeven' los schrijven? Leentje leerde Lotje lopen: die moet wel van lotje getikt geweest zijn! Als een maagd dom is, raakt ze haar maagdom kwijt. Met een maatje 34-ideaal moet je maathouden met eten; zij wist dat maar al te goed, want zij wilde absoluut haar maat houden.

10. Zij krijgt low care en volgt een lowcarbdieet. De chikungunya is een door muggen verspreide subtropische virusziekte die voorkomt in en rond de Indische Oceaan, gekenmerkt door hoge koorts en hevige spier- en gewrichtspijnen, waardoor de patiënten soms gebogen gaan lopen. Op mijn toetsenbord, een qwertyklavier, zit een page-up- en -downtoets, maar ook een enter-, delete-, escape-, pijltjes- of cursortoets, tab- en spatietoets. Mijn monitor heeft een lcd-scherm met aan de zijkant grappige ledlampjes. Wat is het verschil tussen Luiker- en koeterwaals? Het ideële gedachtegoed van Loesje stelt louche praktijken aan de orde.

 
 

0610 Dictee zondag 26 apr 2015 (3): dictee 828 (deel 2) √

Dictee - dictees [0610]

Oefendictee 828 (deel 2)

Dictee 828, alinea 4 t/m 6.

4. Een kantele is een zekere halsloze citer. Bij kat' exochen [per definitie, bij uitstek] moet ik denken aan: egregiously an ass [bij uitstek een ezel] . En nog zo'n beroemde Griekse uitdrukking is kalos k'agathos (letterlijk: schoon en goed). Canderen. doe je dat met kandij? Ja, glaceren. Dat boek heeft maar een slap kaftje [geen t uitspreken]. Dat kamelotje [kostbaar weefsel] wil ik wel kopen. De campagnefoto was op het kampanjedek gemaakt. Ik wil een isomo [piepschuimen] isolatie [ook: isomo-isolatie]. Irritare crabrones [zich in een wespennest wagen]: dat zou ik maar niet doen. Plautus' Italische speelsheid is van vóór de Romeinen. Het bericht komt van Itar-Tass [Russisch persbureau]. Een ijf is een taxus. Hij is in IJsselstein geboren. Mosterd na de maaltijd komt als Ilias post Homerum. Illotis pedibus et manibus ingredi [zonder de vereiste eerbied binnenkomen] is natuurlijk erg ongepast. Koning Victor Emanuel was il re galantuomo, Italiaans voor koning-gentleman. Een imitatorum servum pecus is een slaafse kudde na-apers.

5. Dat komt helemaal niet in (im) Frage. Zijn houding was
niet-coöperatief en implacabel [k] (onverzoenlijk). De verklaring ervan was impliciet (ook: implicite) aanwezig. Je kent zijn inane [dwaas. leeg, zinloos] ideeën toch? Wat is erger, impotentia coeundi [geen erectie] of impotentia generandi [geen bevruchting]? De Independenten [staatkundige partij] in Engeland waren van het republicanisme. Ze liepen in en uit. Inquilienen zijn commensalen. De ene grap was nog insipider [flauw] dan de andere. A pas de géant [met reuzenschreden] beende hij weg. Wie aan verzamelwoede lijdt, is een hoarder en doet aan hoarding. De kaugek [zeezwaluw] maakte kauw- en slikbewegingen. De aankoop van het kat-in-de-zak was een kat in de zak. De twee Qatarezen wonnen het pokerspel. De carottespeler (hij speelt catenaccio - sterk defensief) stond al wijd en zijd bekend als erkend karottentrekker [lijntrekker].

6. De rooms-katholieke kerk (de r.-k. kerk) beschouwt zichzelf als de Alleenzaligmakende Kerk, de enig ware Kerk van Christus. Een sinterklaas speelt voor Sinterklaas. Karel de Stoute (le Téméraire) was hertog van Bourgondië. De cariologie bestudeert cariës. En een carillonist bespeelt een carillon. Ken je het lettertype mediëval? Mijn dochter leest alleen maar chicklit (en haar neef lad- of dicklit). Ze leed aan turista, de reizigersdiarree. Ik zou wel een relatie met zo'n kungfufiguur willen, het liefst met een shaolin-kungfuvechtmonnik. Het gaf me wel een kick dat hij helemaal niet gekikt heeft. Na zijn academische graad, verkregen bij een promotie over de kiur
[uitge­storven reu­zen­vo­gel van Ma­da­gas­kar], heeft hij ook nog de graad kiyu [een van de leerlingengraden bij judo] gehaald. Die harpij van een klappei maakte een hoop stampij (GB, VD ook: stampei - maar alleen in deze uitdrukking). Ik vind haar een zeikwijf, een klerewijf dus. Kan ik in die steeg klem raken?
 

0609 Dictee zondag 26 apr 2015 (2): dictee 828 (deel 1) √

Dictee - dictees [0609]

Oefendictee 828 (deel 1)

Dictee 828, alinea 1 t/m 3.

1. Gedraag je niet zo histrionisch [aanstellerig, als een toneelspeler]! Kun je op 2 step [muziek] de twostep dansen? Moet Feyenoord morgen uit spelen? Wat moet ik met zo'n hoax over de hoatzin [vogel met prehistorisch aanzien]? Nou heb je me tuk: hoc habet [die zit]! Een hoekreier is een zeker touw. Hij holede met een hole-in-one. Hij heeft een holostericbarometer (aneroïdebarometer) om te kijken of de holothuriën [zeekomkommer] niet te veel onder druk komen. Wie was de homo primigenius [de eerste, oudste mens]? Dat zijn uitersten: een homo unius libri [heeft maar één boek gelezen] en een homo multarum litterarum [een zeer geleerd, belezen man]. Die man spreekt nog Hoogjavaans. Het is hoogwater. Die oplossing vind ik houtje-touwtje. Hij hoverde, zweefde. We zaten daar reddeloos huis clos [als hels voorgestelde toestand]. Dat is in de sfeer van huis, tuin en keuken. Het hulpverlenen is een kwestie van alle mogelijke hulp verlenen. De Zoavo was de Zuidoost-Aziatische Verdragsorganisatie. Zie je die mooie biscuit [van halfgare stukken kalk] buste daarginds?

2. Als Feyenoord moet uit spelen, kunnen ze de tegenstander vaak uitspelen. Hij zweert bij biscotti di Prato, cantuccini, een soort van biscuitjes. Ik meen dat er verschil is tussen een ixia en een fajalobi. Ik vlieg morgen naar Istanboel. Leg het verschil uit tussen isoniazide en isocyanide, of is dat er wellicht niet? Pak de griottes maar van het griotteschaaltje. Steunend op zijn jakobsstaf keek de jakobsganger naar de Jakobsstaf. 'Rorate coeli desuper (Dauwt, hemelen, uit den hoge)' zijn de beginwoorden van een adventsgezang. En dat gaat niet over de scala caeli [jakobsladder, naar de hemel]. Wie van het jaknikken is, zal niet gauw ja knikken (of nee schudden). Het is begonnen in het jaar onzes Heren, anno Domini, 2008, die
jaar-in-jaar-uitsleur van de jaarlijkse rondreis over 's heren wegen in Djibouti. Mijn vrouw verkoopt al lang Japanse japannerie of japonaiserie.

3. Tijdens de jamboree aten we eenmaal een maal van jambalaya: een eenpansgerecht uit de cajunkeuken. De bokser kreeg een lelijke punch van een jab te verduren. Die Japannees is heel trots op zijn rijdende japanner en heel handig met zijn zakjapanner. Ik schrok me het
je-ne-sais-quoi. Zijn jeremiadehouding [mv. n/s] was cynisch en ergerniswekkend. Een jawoord is wezenlijk iets anders dan een
ja-stem. Dat je jout, soit, maar dat je me uitjouwt … Hij liep in z'n blote je-weet-wel. Veel islamieten trekken jaarlijks naar de heilige stad Mekka, veel joden naar de Heilige Stad, Jeruzalem. Wanneer is de kick-off? Ondanks de pijn heeft hij geen kik gegeven. Krijg je van lsd echt zo'n kick? Zo, dat zit in de pocket. Het kabinetstuk lag vol met kabinetsstukken van het toenmalige cabinet d'affaires [zakenkabinet]. Zo schrijf je dat: kalief, kalifaat, markies en markizaat.
 

0608 Dictee zondag 26 apr 2014 (1): dictee Ditjes en datjes (35) √

Dictee - dictees [0608]

Ditjes en datjes (35)

A. Weer wat geleerd: het is writer's block, maar writer's-blocksyndroom. Zo'n Engels-Nederlandse samenstelling groeit aaneen en de (Nederlandse) apostrof-s-regel blijft van toepassing (een mama's-kindje). Een ander voorbeeld is bird's eye view en bird's-eyeviewjournalist. Nog meer extra streepjes mogen van GB, maar bij dictees schrijven we die niet. Dit alles meldt Taaladvies, waarvan akte. 

2020: helemaal fout! Correct: writer's block, writer's blocksyndroom, bird's eye view en bird's eye viewjournalist (uitzondering voor Engelse termen).

B. In Terneuzen kwam voor 'sajoer lodeh', betekenis: Indonesisch gerecht, bestaande uit gemengde groenten in kokosbouillon. De uitspraak van het tweede deel was niet helemaal correct. Deze had moeten zijn: loo-dèh. Misschien had ik het dan goed gehad …
 

C. Wist je trouwens dat de afkorting van tributyltin TBT is?
 

D. Het woord 'chayote' (een soort pompoen) komt uit het Nahuatl (Azteeks).
 

E. En 'napi' (eetbare knol van een gekweekte plant uit de yamswortelfamilie) komt uit het Caraïbisch ('zoete aardappel').
 

F. Volgens mij werd ook 'cirlgors' niet helemaal correct uitgesproken: het woord komt wel van het Italiaanse 'cirlo', maar de Nederlandse uitspraak is toch echt 'sihrl-gohrs'.
 

G. VD doet mij weten, dat Volkswagenbus toch eigenlijk wel met een hoofdletter moet. Dus neem ik aan dat dit aangepast wordt … 2020: OK!
 

H. VD is het met mij eens, dat de (aangepaste) eigennaam van de ACM is: Autoriteit Consument & Markt. De kleine letters gaan ze dus aanpassen. 2020 OK, wel ten onrechte nog: en.
 

I. Vanmorgen (26-04) gezongen uit het Liedboek (voor de kerken) lied 68:9. Daarin komt voor 'van allerwege'. Dat klopt niet, het moet zijn 'van allerwegen'. Zowel GB als VD kennen alleen 'allerwegen' en VD bevat sub lemma nadrukkelijk een voorbeeld met 'van allerwegen'.
 

J. Raar: studentikoziteit (VD - 2020: blijft z). Het is de enige combinatie met -ziteit, verder is alles met -siteit (animositeit etc.). We horen wel van de mannen en vrouwen van GB en VD of dit wellicht een fout is. Je vindt het woord overigens bij lemma '-iteit'.
 

K. Opvallend: burschikos en burschikoser (s), betekenis studentikoos en studentikozer (z, kennelijk vernederlandst. Je kunt ook nog denken aan rücksichtslos en rücksichtsloser.
 

L. 'Monstrueus' heeft als znw. monstruositeit, viskeus (k!) viscositeit etc. Een vreemde eend in de bijt is rigoureus en rigorositeit. Waar daarbij de 'u' gebleven is, is mij een raadsel. De vraag ligt voor bij GB en VD. Antwoord: die weten het ook niet ... 

 
 
 

0607 Dictee vrijdag 24 april 2015 (2): dictee Wassenaar 2015 √

Dictee - dictees [0607]

Dictee Wassenaar 2015

Een culturele oase van uitzonderlijk niveau (auteurs: Carl Doeke Eisma en Dick den Ouden)

1. Ons rustieke dorp is niet alleen letterlijk een groene oase in de Randstad, ook op cultureel gebied kunnen de bewoners zich in groten getale laven aan talloze bronnen van creativiteit die opwellen uit de stabiele bodem.

2. Op auditief gebied worden we in [huize] De Paauw [raadhuis] telkenmale vergast op musici van ongeëvenaard niveau: hoboïsten, saxofoon- en xylofoonspelers brengen hun repertoire daar ten gehore om maar te zwijgen van de bespelers van een balalaika of een bouzouki.

3. Menig Wassenaarder, al of niet vergezeld van zijn eega, bezoekt exposities of vernissages in de dichtstbijzijnde galerieën om tussen producten van naoorlogse kunst, kitsch te leren onderscheiden.

4.Over de feeëriek verlichte molen zullen we niet te veel uitweiden, maar deze oer-Hollandse visuele sensatie, waarvan we tezamen genieten, is van een exceptionele klasse, ook zonder die illuminatie.

5. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zouden het ongetwijfeld hartstikke leuk vinden om ons dorpscentrum frequenter te kunnen bezoeken, maar staatsiebezoeken hebben helaas vaak prioriteit.

6. De villa Eikenhorst, gesitueerd in De Horsten, is een vrijesectorwoning die onlangs rigoureus werd uitgebreid met een container, vanwaaruit onze soevereine vorst zijn oekazes verzendt.

7. Historici suggereren dat in het verleden dit soort berichten niet digitaal werd verzonden, maar door een koerier te paard te bestemder plaatse werd gebracht.

8. Etymologisch is in het woord krant die koerier nog terug te vinden, maar zijn paard is met de noorderzon weggegaloppeerd.

9. Gedurende een decennium doet de redactie van De Wassenaarse Krant [eigennaam] op adequate wijze verslag van het lokale reilen en zeilen, een wekelijkse nek-aan-nekrace met de tijd.

10. Het zou overigens wel gênant zijn wanneer een reclamecommissie ons voor deze laatste zin een financiële sanctie zou opleggen, al was het alleen maar omdat we dit dictee uit liefde voor onze taal hebben geschreven en niet om de pecunia. 

 

 

0606 Dictee vrijdag 24 apr 2015 (1): dictee Nijkerk 2015

Dictee - dictees [0606]

Dictee Nijkerk 2015 (auteur Bert Jurling)

1. Ieder van u zal ongetwijfeld bekend zijn met het verhaal van het Nijkerkse slot (ook: kasteel) Hulkestein. Het biedt een authentiek beeld maar toch ook een beangstigend toekomstperspectief. Immers, verliest niet elk luxueus appartement onmiddellijk zijn charme als het onder water komt te staan? En zou het niet onverdraaglijk zijn om nauwelijks voltooide, prestigieuze bouwprojecten als het Oosterpoortcomplex, de architectonisch verantwoord gerestaureerde Eierhal incluis, in recordtijd in de golven te zien verdwijnen? Of scandeert u nu meteen: 'Ach, meneer de dicteeauteur, bespaar ons uw gechargeerde sensatiezucht!'?

2. Natuurlijk, voor angstvisioenen en apocalyptische zinnebeelden kopen we niets en  we mogen hopen dat het welbekende devies 'Luctor et emergo' nog steeds van kracht is. Tegelijkertijd moeten we de zaak niet bagatelliseren. Door menselijke bemoeienis veroorzaakte klimatologische veranderingen kunnen accumuleren en van lieverlede leiden tot een wijd en zijd verspreide problematiek.

3. Na de industriële revolutie is de wereldbevolking exponentieel toegenomen. Echter, een adequaat zoetwaterbeheer bleef daarbij achter en dat terwijl goede sanitaire voorzieningen ook om redenen van hygiëne belangrijk zijn. Onder andere cholera, diarree, dysenterie, meningitis, tyfus, de ziekte van Weil, hebben alle een causale connectie met verontreinigd drinkwater.

4. Wat nu? Laten we niet alles overlaten aan intergouvernementele diplomaten en commissarissen van multinationals. Die zijn overijverig bij het opstrijken van bonussen, maar als het gaat om een wereldomvattend vraagstuk als zopas aangestipt, zijn het hielenlikkers vanjewelste [GB ook: van jewelste van je welste], lapzwansen [GB, VD ook: z] , die het buskruit niet hebben uitgevonden en op  z’n janboerenfluitjes hun pensioen willen halen om op hun lauweren te gaan rusten.

5. Wij kunnen beter ter zake kundige hydrologen benoemen en charitatieve initiatieven als die van de Nijkerkse Rotarians toejuichen. Bovenal zouden we onze eigen exorbitante waterverspilling door bijvoorbeeld onze toiletgang, eens onder de loep kunnen nemen. Met excuses voor de clichématige platitude, de westerse mens heeft schijt aan het afscheid van wat hij afscheidt.

6. Het is geen broodjeaapverhaal: in  de ene hemisfeer laat men zijn behoefte met een delicate plons in exquise en soms buitenissig ingerichte waterclosets in kristalhelder drinkwater vallen. In de andere ontlast men zich in open riolen, en vunzige rivieren waarin de buurman even verderop een enigszins dubieus bad neemt.

7. Nog vele A4’tjes kunnen we hierover vullen. We moeten evenwel geen hydrofobie ontwikkelen, doch het aloude adagium actualiseren: 'Verbeter de wereld, begin bij jezelf'.
 

0605 Dictee donderdag 23 apr 2015 (1): dictee 2015 2College Tilburg √

Dictee - dictees [605]

18e Cobbenhagendictee Tilburg (auteur: Corné van Doorn)

Naturel

1. Nu u hier al of niet gespannen zit, trachte u zich eens een landschap voor te stellen: bucolisch met zorgeloze herders, weidse bosschages, niet-geleewiekte zwanen, wellicht enkele schalkse faunen in een pas de deux met lieflijke nimfen oftewel een meer exotisch tafereel met eindeloze sawa’s met her en der een verspreide ketapang [Indonesische boom].

2. Tegenwoordig is in veel contreien deze authentieke natuurlijkheid vervangen door het quasinaturel van de grootstad: chique Parisiennes bijvoorbeeld, opzichtig flanerend met haute-couturetasjes over avenues en boulevards, zich neervlijend op een gestyled terrasje, waar zij, nippend aan hun talrijke bordeauxs, in een opwelling van narcisme, hun foto’s bewonderen, zojuist geüpload en meteen geliket.

3. Wat vind je nog aan natuur terug in onze verstedelijkte agglomeraties: de menselijke maat wordt verbrijzeld door versteende mastodonten die met hun abjecte puistenkoppen een de ogen schrijnend reliëf vormen, naar verluidt ontsproten aan het brein van megalomane architecten gemanaged door de hybris van ABN'ers en ING'ers, toch verantwoordelijk voor talloze crises.

4. Als reactie hierop zie je nochtans een serie groene initiatieven zoals moestuintjes waarin gestreste stedelingen hun rust vinden door de teelt van pastinaak, savooiekool, courgettes, rode bieten, asimina's [Amerikaanse fruitboom of vrucht ervan: pawpaw], paprika’s en rodekool; zo zet Amsterdam zich in de spotlights middels een onlineplatform [online platform] met geenszins ideeëloze plannen voor een tulpenrijkdom en verticale schooltuinen, didactisch een vorm van natuureducatie. Houd je echter gedeisd voor een ontheemde uit het Nedersaksische in het nabije Oost-Groningse verzeild geraakte wolf en, oei, een agressieve oehoe.

5. Bedreigt de virtuele wereld ook niet ons onszelf zijn: is een intiem rendez-voustje van in elkaar verzonken amoureuzen nog mogelijk in deze tijd van niet-versmade cyberseks en van sociale media die mensen verleiden hun wel en wee schaamteloos en voor een op sensatie geilend publiek tentoon te spreiden? En bezit een robot voor een dementerende oudere in zijn of haar morbide en caleidoscopisch bestaan het levinasiaanse [volgens de filosoof Levinas] gelaat van de humane hulpverlener?

6. En wat te denken van onze taal: hoe natuurlijk zijn in de schrijftaal overgestileerde zinsconstructies en in de spreektaal dat geaffecteerde toontje waarmee parvenu’s in hun ogen minder belangrijke mensen als waren het ordinaire bombazijnen negligés bejegenen, de vleiende woorden van loverboys of dictees voor ingewijden of masochisten die in feite onze spelling ridiculiseren? En, ten slotte, is het fonologische “hij wort” niet natuurlijker dan het morfologische “hij wordt”……? Geen retorische vraag, maar geheel te uwer beoordeling!

0604 Dictee maandag 20 apr 2015 (3): dictee 827 (deel 3) √

Dictee - dictees [0604]

Oefendictee 827 (deel 3)

Dictee 827, alinea 7 t/m 10. 

 

7. Ook nog: R&D (Research and Development), rhythm-and-blues, sadder-and-wiser, sadder-but-wiser, rock-'n-roll, shock-and-awe,
stars-and-stripes, tips en tricks, tracking en tracing, trial-and-error,
ups-and-downs (ups en downs), wheelen en dealen en (deze opsomming is niet-limitatief!) wining-and-dining. De beresterke berenhoeder had een reuze-interessant reuze-idee. Dicteetijgers zijn geen heretici [ketter] in grammatica. Het is nu klaar: haec hactenus [genoeg hierover]! Een hacendero beheert een haciënda, een habanera is een zekere Cubaanse dans. Hai, ben jij high? Is een hairstylist exact hetzelfde als een haarstilist? Ja: chique kapper. Die haio [huisarts in opleiding] hielp me voorkomender dan mijn huisarts zelf. Ik vind die uitleg halachisch [zie: halacha]. Een hamada is een rotswoestijn.

8. De majorettes verzorgden een halftime optreden tijdens de halftimeonderbreking. Die halfgare (halvegare) eet halfgaar, halfbakken vlees. Met twee linkerhanden ben je handeloos; ook een desbaby kon dat zijn. Hij verleende hand-en-spandiensten bij de reparatie van het hang-en-sluitwerk Wat is het verschil tussen 'hands-on' en 'hands up'? En hoe zit dat met 'hang-out' en 'hang-up'? Go Ahead Eagles viel slow handclap ten deel. De beurs was even handelloos. De hangglider hangglidede geruisloos naar beneden. Het ongelikteberenstel ging flink tekeer. In hansoms [rijtuig] zit de koetsier achterop. Van Dales Hanukka (ook: Chanoeka, Gannek, synoniem Lichtfeest) is het chanoekafeest. Lelijk soloecisme [taalfout], maar no hard feelings! Leg het verschil uit tussen een hapax legomenon en een hapax eirèmenon. Een Harley Davidsonrijder is niet overal erg geliefd.

9. Het symbool van de hartree is E_h [atomaire eenheid van energie]. De haskala was zekere Joodse verlichting (nee, geen lamp dus). Een hausmacher doe je op je brood. Een haute-financeopleiding is moeilijk. Een haute-voléepositie krijg je niet zomaar. Piet Heins daden waren haud sine gloria [niet zonder roem]. Zijn moeder verkeerde in res angusta domi [arme huiselijke omstandigheden]. De doctor h.c. [honoris causa] wist dat een hazewind geen hazenvlees geeft. Bij hazard [met geluk] won ik de pot. Hij heeft op de beurs gehedged [vgl. hedgefonds]. Een hebi [als last ervaren onhebbelijkheid] heeft vaak een magische achtergrond. De Heilige Salarius [sint-salarius]  moeten we in ere houden. Heia, heia, Ard en Keessie. Ik mag het wel, dat heitres Franzosenvolk [vgl. fransozen]. Heisteren is een onrust aanduidend (mogelijk aaneen als doel- en gevolgaanduidend?) werkwoord. Hemelschreiend langzaam gaf ze toe. Ook zonder helicoptère kun je wel een helicopterview of helikoptervisie ontwikkelen. Is dat nou een goatee [kinbaardje] of een henri-quatre [korte puntbaard], weet iemand dat?

10. Bij Heracles Almelo weten ze wat heracleïsche teleurstellingen zijn. We zoeken een man met herculische kracht. Bespreek de hereditas jacens [nog niet aanvaarde erfenis], de hereditas sine sacris [buitenkansje] en de hereditatis petitio [opeisen van een erfenis]. De vluchtelingen zijn al vele keren her- en derwaarts gereisd. Zijn hermetische [van: Hermes] verzen zijn onnavolgbaar. Een hermafrodiet is [cijfers] 2-slachtig. De hernhutters worden ook wel Moravische broeders genoemd (vgl. EGB = Evangelische Broedergemeente). De herrenmoral of herenmoraal is de moraal van heersers, antoniem: slavenmoraal. De herpes labialis is de koortslip. We hebben het aartshertogelijk paleis bezocht. Zij woont aan het IJ, hij in het Land van Maas en Waal. Die dicteetijger is een hic et ubique [hij is altijd onderweg]. Hiephoi, Ajax staat voor!. Een hihat [uitspraak!] zit aan een drumstel. De high five is niet een highscore [op speelautomaat]. Partijen hebben hinc inde [wederzijds] ingestemd. De historikerstreit, waar ging die over? Duitsland: in­ter­pre­ta­tie van het naziverleden en over ver­ge­lij­kin­gen tus­sen na­zi­kam­pen en com­mu­nis­ti­sche kam­pen. 

 

 

 
 

0603 Dictee maandag 20 apr 2015 (2): dictee 827 (deel 2) √

Dictee - dictees [0603]

Oefendictee 827 (deel 2)

Dictee 827, alinea 4 t/m 6.

4. Amerika is een great meltingpot of nations. Die grefo's zijn niet te vertrouwen. Dat is kras: een griot (jali, troubadour) die van griottes houdt. Ze droeg een gris-perle japon. Hij heeft grondkwekwe [hypotheek] in zijn land. Laten we er nog een kwee(kwee) [gebakje] op nemen. Het vliegtuig landt in Guatemala-Stad. Waar ligt de grens tussen Boven- en Neder-Rijn? De wind was 7 beaufort (7 Bft). Hij is wel iemand om u tegen te zeggen. Verwar vooral de hippocampus [uitsteeksel hersenen] en de hypothalamus [deel tussenhersenen onder de thalamus] niet! Verbuiging wordt zowel flexie als inflectie genoemd. Die jongeren daldeeden vaak. Ik haat die wittespellingbazen! Waar is de capoeiraworkshop [uitspraak!]. De halveloopinguitvoering was een succes. De immortels zijn lid van de Académie française (devies: à l'immortalité). Samen vormen zij de Veertigen. De partijen zijn implacabel [k] (onverzoenlijk).

5. Hij is in goeden doen, een man in bonis. De boekhouder werd de hemel in geprezen omdat hij de inflatie correct ingeprijsd had. Die inséparables [parkieten] zijn inseparabel [onafscheidelijk]. Zijn dat alle ins en outs? Who's afraid of Yggdrasil [wereldboom, noordse mythologie]? De kogelslingeraar was aan het inslingeren. Een ongelovige thomas dankt die naam aan de Heilige Tomas,
Sint-Thomas. Haaren ligt in Noord-Brabant, Haren in Groningen. Bij de halacha [gedragsregels uit Thora en Talmoed] hanteren ze ook de hagada [boek met liederen uittocht Egypte]. Zij is een haaiige haaibaai. Met enakskinderen kun je een reuzeleuk reuzenfeestje bouwen, een reuzereuzenfeest zelfs.

6. Een zoektocht naar 'and': arts-and-craftsbeweging, AND (Andorra), ALU (arithmetic and logical unit), a sadder and wiser man, asdic
(anti-submarine detection and investigation committee), a.s.o. (and so on), B&B (bed and breakfast), blaming-and-shaming, blood, sweat and tears, CANS (complaints of arm, neck and/or shoulder - zie ook: KANS), captcha (completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart), cash-and-carry, c.f. (cost and freight), checks-and-balances, diak (double income and kids), do's-and-don'ts, all chiefs and no Indians, few and far between, fish-and-chips, for better and for worse, hire-and-fire, hit-and-run, kick-and-rush, kiss-and-ride (K+R), look-and-feel, meet-and-greet, park-and-ride [P+R],
pitch-and-putt, plug-and-play, quick-and-dirty en radar (radio detecting and ranging).
 

0602 Dictee maandag 20 apr 2015 (1): dictee 827 (deel 1) √

Dictee - dictees [0602]

Oefendictee 827 (deel 1)

Dictee 827, alinea 1 t/m 3.

1. Een genet is een rijpaard, een genetta een kat. Wat wordt er in een geniza [onbruikbare joodse boeken die de naam God bevatten] opgeslagen? De Genuees verkocht genuaolie. Zijn genuïniteit was genuïen. Een gerant is toch ook een soort gerent [zaakwaarnemer]? Met gerij kun je gerei verplaatsen, omgekeerd niet. Mij werd gestalttherapie aanbevolen. Hé flierefluiter, get a life! Levensgevaarlijk, als een rechter zich door het gesundes Volksempfinden laat leiden … Er zijn drie getuigen-deskundigen opgeroepen. Hij kikt op gestanddoenerij [gestand doen]. En jawel, het geijkte geürm begon weer. Gevelouteerd papier is velouté papier (veloutépapier). Ik moet gewag maken, kond doen, van een overlijden. Volgens de dokter kan één gewürztraminertje per dag geen kwaad. De Gezinsraad komt morgen bijeen. Wij weigeren principieel ggm-voedsel [ge­ne­tisch gemodifi­ceerd mi­cro-or­ga­nis­me]. Ghee (GB, VD) is geklaarde boter. GB: gm-voedsel komt van genetische manipulatie.

2. Giclee is beter bekend als piëzografie. Deze memorystick kan 80 gieg (gig) herbergen. Een gilet is een herenvest. Wij zijn de gigue [dans] aan het instuderen. Kent hij echt het Gilgamesjepos uit zijn hoofd? Zowel de wegenwacht als de rijinstructeur volgden een
kant-en-klaar montignacdieet (geen moermandieet!), en dat was geen 1 aprilgrap (eenaprilgrap). Er waren honderd(en)zes gegadigden. Zij drijven het raadgevend bureau 'De Honingraat'. De foodie [gourmet, culi] droeg een hoody [sweater met capuchon]. Hoe moet je een hoquetus [compositietechniek: om en om] spelen? Vergeet die pallet met pellets [bolletjes] niet. Het was hoogst( )merkwaardig, hoe zij hoogst( )onbenullig te werk gingen. Ons Koninklijk Huis is het huis van Oranje. In die humus zat ook hummus [uitspraak!]. Ik vind haar foxy [aantrekkelijk]. De ezel iaat, iade, heeft geïaad. De afstand van die kolommen is hart-op-hart ruim 5 centimeter (cm).

3. De ijzerhard is een plant [grond], de ijzerhart een boom [lucht]. Het glaasjedraaien is een kwestie van glaasje draaien [ww.]. Je woord moet je altijd gestand doen. De piramidebouw bij Gizeh is heel kunstig. Zo'n flare [uit vliegtuig gegooid tegen hittezoekende raket] moet de glare [kunststof vliegtuigromp] niet raken! Dat 'glückauf' bleek later hun laatste groet te zijn. Een goenoeng api is een vulkaan. Wordt dat Goethebrevier nog gebruikt? De gojse kinderen mochten niet komen spelen. Het bekendst zijn de Golf van Napels en die van Mexico. Hoeveel GOS-staten [Ge­me­ne­best van On­af­han­ke­lij­ke Sta­ten] waren er? Die schoenen zijn van gore-tex. Met goudron wordt Trinidadasfalt aangeduid. Een goûter [vieruurtje] moet je gouteren. In Haïti betaal je met gourdes [HTG]. We hebben 37 gray (Gy) gemeten [stralingsenergie]. Het gynaeceum [harem, vrouwenverblijf], daar mag jij niet komen. Heerlijk, zo'n gratin dauphinois [ge­gra­ti­neer­de scho­tel van aard­ap­pe­len, melk en kaas]. Bij de krant hebben ze een medewerker voor de graphics. Beschermt een grigri [amulet]? 
 

0601 Dictee donderdag 16 apr 2015 (1): dictee Terneuzen 2015 √

Dictee - dictees [0601]

Dictee Terneuzen 2015

Cursief: invulplaatsen liefhebbers (40)
Onderstreept: invulplaatsen specialisten (40)

Waan-zin (auteur: Marc de Smit)

1. 2026. De beroemde oud-lexicograaf, die na het innemen van een portie tributyltin onder continue camerabewaking staat in een van de toppaazen van de Lage landen, kijkt als een gekke henkie verdwaasd om zich heen. Hij bevindt zich in een gecapitonneerde cel waar aan de muur een paar calques hangen. Op een ervan staan op een plateaugletsjer zes toggenburgers afgebeeld, door de anonieme kunstenaar knap weergegeven als politika zoa. Vanuit zijn raam kijkt hij uit over een tuin, waar door de conciërge vigna wordt geteeld, enkele chayotes, wat broccoli en zelfs een napi, de laatste welke afgelopen paasmaandag in zijn sajoer lodeh zat. Een buitenvolièretje met daarin enkele cirlgorzen completeren het rustgevende uitzicht.

2. De voormalige woordenboekmaker draagt een pashmina (hij heeft wel iets met sjaaltjes [shawltjes]), een galabia met ruches [ruchejes] en hij heeft flats aan. Al zijn kledingstukken zijn gede-etiketteerd. Waarom? Wel, omdat hij – laci! – op geen enkele manier nog met woorden geconfronteerd mag worden: woorden hebben hem zinneloos gemaakt. Volgens zijn behandelend arts (die van opleiding myoloog is en in zijn geboorteregio, Erets Jisraël, een beroemd wetenschapper was wiens magnum opus over het spierweefsel van canthariden al decennialang toonaangevend is) was de kuur met kleine hoeveelheden raneynikkel die door zijn eten werden gemengd nochtans hoopgevend. Tot enkele jaren geleden, irrevocabel de vierde spellinghervorming c.q. –aanpassing in zijn leven zich aandiende…

3. Hij had in de jaren vóór 1995 probleemloos de question brûlante van de tussen-n helpen oplossen, was in 2005, weliswaar met enige résistance, overgegaan op de schrijfwijze paddenstoel en had zich in de aanloop naar 2015 gebogen over woorden als 'hardlood' en 'schutsluis'. De tics douloureux die zich na afloop van deze opdracht bij hem manifesteerden, verontrustten hem in eerste instantie niet al te erg. Maar eind 2022, toen na de dodelijke ghazidsja, die
Noord-Brabant bijna volledig in de as gelegd had, de hoedna werd ondertekend in het stadhuis van de overwonnen Bosschenaren, kreeg hij de opdracht die zijn leven zou maken tot wat het nu is: dat van een psychastheen wrak.

4. Internationaliseer de spelling, was zijn taak.

5. Antoine Beaune, de kwestieuze persoon, vatte zijn werk energiek aan. 'En van je hela, hola, houd er de moed maar in,' zong hij de eerste dagen zelfs, zijn minigilles-de-la-tourettesyndroom als een akkefietje [akkevietje] dapper negerend. 'Oe's worden u's, j's Griekse y's, appeltje-eitje is dit,' knikte (of eigenlijk: schudde) hij tevreden. Tot hij aan woorden kwam die hun oorsprong hadden in het Akkadisch, het Nieuwgrieks en de kliktaal Xhosa. Tja, en toen ging het snel, dames en heren… De hoogleraar in woorden verviel in no time tot hoe we hem in de eerste alinea van deze sobstory hebben leren kennen – zijn cortex een puinhoop, van appestaat tot hypofyse. Een plant is hij nu nog slechts, laten we zeggen een lycopodium, wolfsklauw, om nog iets van zijn vroegere grandeur in zijn huidige toestand te laten doorklinken.

6. Kan het u ook gebeuren, geachte aanwezigen? Het kan. Zit daarom niet steeds met uw neus in de boeken! Sport wat: trek er bijvoorbeeld eens op uit met een sharpie of doe iets anders nautisch, tai-chi of kickboks desnoods een paar uur in de week, zodat wij volgend jaar coram Deo een ex aequo in het danmalige dictee niet hoeven te doorbreken door u polyhydroxyaldehyde te laten opschrijven, maar door degenen die gelijk eindigen honderd meter te laten skiën op een buckelpiste.

7. Zullen we dat bij dezen maar afspreken?

 

 
 

0600 Dictee dinsdag 14 apr 2015 (1): dictee 2e Groot Zeister Dictee √

Dictee - dictees [0600]

2e Groot Zeister Dictee

1. Heeft de adrenaline voor vanavond u zo-even doen kokhalzen alsof u sinaasappellikeur had gedronken vermengd met aquavit en een dosis diffuse, onappetijtelijke chemicaliën?

2. Of beschouwt u dit tweede (2e) Groot Zeister Dictee van de Rotaryclub (GB, ook Rotary Club – op omslag schrift) als een delicieuze amuse-gueule par excellence voor de renovatie, oftewel facelift, van het nieuwe perceel van De Voedselbank (op een gevel)?

3. Sodeju, zeg ik als burgemeester, dit dictee is een verbale delicatesse die op één lijn staat met een copieus, exquis dejeuner, geserveerd met een cholesterolverlagende satijnzachte smoothie.

4. Daarom wilt u zich er vanavond niet met een jantje-van-leiden van afmaken.

5. U gaat uw eigen verbale suprematie sufficiënt tentoonspreiden. Dat lijdt geen twijfel.

6. Veel succes toegewenst bij deze geënsceneerde hordeloop!

7. Ongetwijfeld werkt u zich nu al het apezuur om oenologisch te onderscheiden van oecumenisch, oedipuscomplex van eufemisme, eucharistisch van EU-commissaris en Oekraïens van oedeem.

8. U peinst zonder aan hovaardij te lijden of een intellectueel demasqué te vrezen over hachee, haricots verts en huzarensalade.

9. U voelt zich intussen wel mentaal gekastijd en zou willen spieken, maar toch ignoreert u – zij het weifelend – uw concurrenten. Want voor hetzelfde geld zitten zij er faliekant naast.

10. Is deze verraderlijke woordenbrij au fond spielerei, voedseldistributie is reële ernst.

11. Daarbij verdeelt men geen luxueuze ragout van hertenzwijn noch haaienvinnenconsommé, bouillabaisse, sliptong of ansjovispaté.

12. De ambiance van gênant prijzige grand(s) cafés zult u er geenszins aantreffen.

13. Er is geen maître d'hôtel die een proeverij van lamskoteletten of weikazen serveert.

14. En ook de destilleerderij met hardcore alcoholica [hardcorealcoholica] heeft een andere clientèle.

15. Ordinaire koek-en-zopiespullen, oma's-biscuitjes en
niet-biologisch-dynamische kippenbouillon worden frequenter vergeven dan een fricassee van fricandeau of ezelinnenmelk.

16. In het distributiecentrum geldt gewoon ouwe-jongens-krentenbrood.

17. U begrijpt dat elke financiële bijdrage, hoe minuscuul ook, wordt geapprecieerd.

18. Uw participatie aan het dictee (à la Den Haag ook 'Dictee' – verkorting – goed gerekend) is dus beregoed en geen broodjeaapverhaal.

 
 

0599 Dictee zondag 12 apr 2015 (3): dictee 826 (deel 3) √

Dictee - dictees [0599]

Oefendictee 826 (deel 3)

Dictee 826, alinea 7 t/m 10.

7. Zij zijn voordeur- en bedstededelers. Is hij nou dilettant in bhakti- of in hathayoga? Ik wil geen gewone kotelet, maar een côtelette suisse, en anders coquilles Saint-Jacques. Is het nu deventerkoek of Deventer koek [GB]? Beide (allen VD: d). Kijk ook eens naar de Deventer latten (de latkoek). Leidt wishful thinking als vanzelf tot een selffulfilling prophecy? Waase Wolf [eigennaam, spellingtechnisch correct: Wase] is een Belgisch biermerk. De Waasse [idem] kriel is een zekere kip. De Gabonees belandde in een van de gaazen; daar worden veel gazen verbruikt. Bedoel je nu een gabardine regenjas of gewoon een gabardinejas? Liefst niet door elkaar halen: galangan = galengan = (in Indië) smal dijkje om een sawa-afdeling (vast bij een desa), galanga = laos, gemalen galangawortel, een galago is een halfaapje, een bushbaby en een galega (galigaan) een vlinderbloemig voedergewas.

8. Een big smile is een brede glimlach, een smiley kan zowel vreugde als verdriet uitdrukken. Een emoji is een emoticon, een frownie een emoticon met een somber gezichtje. Een gamel is een etensblik of soepketel; daaruit kun je eten in de gamelle [n/s - gemeenschappelijke tafel scheepsofficieren]. De gamin [kwajongen] en de gamine konden het goed vinden (met goedvinden van de ouders?). Ganesha is de hindoegod van de wijsheid, voorgesteld als een mensengestalte met een olifantskop. Ganja is marihuana. De ganzeriken [mannetjesgans] vertrapten de ganzeriken [plant, rozenfamilie]. Door gospel en
rhythm-and-blues beïnvloede housemuziek heet ook wel garagehouse. De garam masala is (in de Indiase keuken) een kruidenmengsel op basis van kerriepoeder. Een garoeda is (hindoeïsme) een mythisch wezen (half mens, half adelaar) dat dient als rijdier voor de god Visjnoe. De garçon en de garçonne hebben beiden een garçonnière.

9. De passiebloem is de Passiflora caerulea. Is de gas- en lichtrekening al betaald? Een gascogner kikt op gasconnades. We moeten opa en oma nog gedag zeggen [GB, VD] (goedendag zeggen, goedendagzeggen). Sommige Vlaamse bedrijven hebben buitenproportioneel veel geco's [ook gesco - ge­sub­si­di­eer­de
contrac­tu­eel] in dienst. De gavotte is een muziekstuk en dans. Niemand wilde het gazonmaaien op zich nemen. Gastrectomie [verwijdering] gaat verder dan een maagverkleining. De GATT was de General Agreement on Tariffs and Trade. Die gaucho [nomadische veehoeder] was behoorlijk gauche [links]. De gauge [gautsj, geetsj, g van goal] is een zekere standaardmaat [fijnheid weefsel]. Een gaur is een rund, niet te verwarren met een giaur [gah-voer], Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims. De geilaard kwam met de geijkte smoezen en maakte er een geintje van. Ge werdt het gewaar: een geitouw loopt door een geiblok.

10. De grandguignoleske opsnijder, die bramarbas, sodemieterde de twee quasigrande(s)-dames met hun gigolo's in het zonneovergoten nymfaeum en ging ervandoor met de doorgewinterde nymphe du pavé. Geirnde (= gernde) is louter, zuiver. Hij kon voor de(n) dag komen met zijn geklofte. Gekscherenderwijs kwalificeerde hij de gelaedeerde als 'dader'. De boeven gingen over tot geldsnoeien. Hij ging heen, maar heeft daarvoor veel geleên. Geleiergoed [ook: gleiergoed] is gleiswerk. Dat je dat sans gêne (zonder gêne) deed is gênant: je moet je generen. Misschien nog wel het beste: dat het gelidae mortis imago [beeld van de kil­le dood, d.w.z. de slaap] hem ten deel valt … Geen gelul, gebak van Krul [vroegere reclameslogan]! Een gelule is een capsule. Een mêlee is gemêleerd. Deze(n) en gene(n) excelleerden. Deze of gene was dronken.

 
 


 

0598 Dictee zondag 12 apr 2015 (2): dictee 826 (deel 2) √

Dictee - dictees [0598]

 Oefendictee 826 (deel 2)

Dictee 826, alinea 4 t/m 6.

4. Je kunt archaïsch over een heirbaan rijden. De namen van de vier Heemskinderen zijn niet zo moeilijk: Ritsaart, Writsaart, Adelaart en Reinout. Zij heeft zowel Heiloose als Goereese voorouders. Lijdt ze nog steeds aan hippopotomonstrosesquippedaliofobie? Moest ik op die zandige heide ook nog uitleggen wat een hendiadys is. Vorige week was er weer een alltime high. Een stinkerdje [ook met t] is een afrikaantje, een stinkertje een aangestoken, smeulende veter. Op de hoeveboterverpakking stond een hoezenpoes, een echte snoezepoes. Na het afsluiten van de hoedna [wapenstilstand met niet-islamitische vijand] gooide men hem zijn hoed na. Het ging er hoeks en kabeljauws aan toe, als in de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Die Holland acht scoorde ooit een alltime high en wel op het holifeest. In dat gesticht zitten wel honderd-en-een gekken. Tenhemelschreiend.

5. In de hoax werd onterecht gewaarschuwd voor een virus met in de tekst 'hoatzin' en 'muezzin'. De Hominidae zijn hominide (hominoïde). Kijk, een plaatje van homines erecti: rechtopstaande en rechtop gaande mensen. Ze mag mee naar het Zuidpoolgebied [Antarctica, antarctis, Zuidpool, z is m.b.t. magnetische pool], Antarctica. Bij VD speel je rummikub (merk), bij GB Rummikub speel je dat helemaal niet!. Dat après-nous-le-déluge-idee is nu toch wel achterhaald. Bij Halt-bureau is er sprake van een verkorting van 'Het Alternatief'. De kornet [vaandrig] speelde op zijn kornet (cornet-à-pistons, piston). Daarna was het graaien in de cornet naar de bonbons. In de jesjiva [jesjieve - Talmoedhogeschool] leer je niks over Shiva. Doe je dat nu alleen maar te(n) eigen bate (GB)? De kippenpootjes werden in het depotje (en dépôt) geplaatst. Ik fondude vaak op het talud.
 
6. Ik douch: ik ga onder de douche. Kinderliedje: salam aleikum, wij zijn de rasechte Turken. Ik wil beslist niet vipachtig, Big Brotherachtig of WAO-achtig overkomen. Van ons uit gezien zijn dat Overrijnse dorpen. Het philosophicum (r.-k.) zit tussen kleinseminarie en de theologiestudie in. Wegkwijnen is een kwijnend bestaan leiden en aan spleen of weltschmerz lijden. Onder de maté [heester] riep de judoscheidsrechter 'mate' [onderbreken partij]. De gewichtenijker reisde per eiker. De arafatsjaal is naar Yasser Arafat genoemd. Een pielenman moet oppassen dat hij zijn pieleman niet brandt. Met één houw hieuw hij de hauw middendoor. Dicht bij het grand café [mv. (s) s] stonden enkele grand(s) hôtels. Het stikte er van de exocet- en katjoesjaraketten. Deze les gaat over het philibert- en het polonceauspant. De sapucaianoot staat niet in de woordenboeken.