Tabak
1. Krijgt of hebt u er ook weleens tabak van? VD heeft uiteraard een lemma 'tabak': 1) de gedroogde en bewerkte, fijngesneden bladeren van enige soorten van het plantengeslacht Nicotiana, m.n. Nicotiana tabacum, die als genotmiddel gebruikt worden, vooral om te roken – tabak roken, pruimen, (verouderd) tabak drinken = roken – lichte tabak = met een laag teergehalte – zware tabak = met een hoog teergehalte – gesausde tabak = waaraan smaakstoffen zijn toegevoegd – Turkse tabak = zachte, zoete, geurige tabak – een pijp tabak – dat is andere tabak (dan knaster (= slechte tabak)) = dat is iets geheel anders of beters – dat is mij geen pijp tabak waard = het is mij niets waard, ik geef er niet om – (informeel) er tabak van hebben (krijgen) = er genoeg van hebben (krijgen) – er bálen tabak van hebben (krijgen) = er meer dan genoeg van hebben (krijgen) – (informeel, gewestelijk) dat is straffe, zware tabak– dat is een moeilijk karwei, dat is kras, sterk – (informeel, gewestelijk) tabak geven, krijgen = slaag geven, krijgen – ook als tweede lid in samenstellingen als de volgende, waarin het eerste lid de plaats van herkomst noemt: brazieltabak (Braziliaanse tabak), deli(tabak), havanna(tabak), javatabak, makubatabak, manillatabak, marylandtabak, sumatratabak, virginiatabak, 2) plant die tabak (onder 1) oplevert, m.n. Nicotiana tabacum, als gewas, 3) plantengeslacht waartoe behalve de tabaksplant die tabak levert, ook enige als sierplanten bekende soorten behoren (Nicotiana), 4) cultuur van de tabaksplanten en handel in het product – hij zit in de tabak.
2. Dat was al een hele mondvol. Het werkwoord 'tabakken' heeft
2 betekenissen: tabak verbouwen of slaag geven (zie eerder). Ik kwam ook nog
tegen Virginische tabak, maar dat is de eerdergenoemde virginiatabak. En wie
een zak tabak is, is een – excusez le mot – klootzak of zakkenwasser. Een
amerikaan = Amerikaanse tabak. Een kees of pruim(pje) tabak wordt als
pruimtabak gebruikt. Minderwaardige Russische (soldaten)tabak heet machorka.
Ook amersfoorder (amersfoort) is slechte tabak: grappig, machorka is een
verbastering van de Nederlandse plaatsnaam Amersfoort. Een pafpaal is een
rookzuil. Snuiftabak wordt niet gerookt en een stripmeid is niet wat u
waarschijnlijk denkt, maar een meisje dat of vrouw die tabak van de stelen aftrekt.
Op Sumatra geteelde tabak heet zoals eerder gemeld sumatra(tabak) en je hebt
ook nog sumatrabinnengoed. Tabacologie is de leer van … en een tabagie was
vroeger een soort café voor tabakrokers. In een tjilm kun je tabak roken. Een
toscaner is een sigaar van Toscaanse tabak. Varinas en venushaar zijn beide
soorten van een fijne tabak. Tabak kan ook geveild worden.
3.Nou luitjes, aju, ajuus, tabee, ik stop ermee, ik heb er
(de) bálen tabak van!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten