vrijdag 31 maart 2023

3217 Dictee maandag 03-04-2023 (2) – dictee 6e Groot Goois Dictee 2023 √

Dictee – dictees [3217]

6e Groot Goois Dictee 2023

Toelichting in blauw

Communicatie tussen ouderen en jongeren (titel moest niet opgeschreven worden, auteur: Raymond Serré)

1. Adolescenten en millennials kunnen babyboomers vaak niet meer verstaan.

2. Begrippen als alle gezindten, voor pampus liggen,
houtje-touwtjejassen en mytylschool, veroorzaken stressstoornissen bij jongeren, waardoor ze moeten recupereren in een lits-jumeaux [twee bedden tegen elkaar geschoven, bij meerdere stellen, mv.:
lits-jumeauxs – hier enkelvoud wegens ‘
een].

3. We leven in een tijd dat Zwarte Piet de zwartepiet krijgt toegespeeld, waarin we ons moeten verdiepen in de lhbtiq+-rechten [lesbienne, homo, biseksueel, transgender, interseks, queer en overige], waarin door zeventigplussers [ook: 70-plussers, ook: 70+’ers, – vgl. 65+’er in GB] niet meer wordt gebingood en jongeren via lastminuteaanbiedingen vertrekken van Schiphol, dat doet denken aan een orwelliaanse [van George Orwell, schrijver van: 1984] dystopie [tegengestelde van utopie, droombeeld, ideale toestand].

4. Ouderen die nog gewoon Nederlands spreken, worden geconfronteerd met het zerotolerancebeleid van de grootinquisiteurs van de wokecultuur (*).

(*) Dit is fout: woke is een bnw. – en geen znw., dan aaneen! – dus is het woke cultuur!, niet aaneen en niet met een streepje: woke-cultuur.

Uitspraak overigens 'wook'. Taaladvies: indien bnw. ook wel 'woo-kuh'.

Taaladvies, huidige stand van zaken:  wokecultuur of woke cultuur (onderstreping = klemtoon).

5. Je moet de n-woorden [zoals neger] negeren, maar negeren is link, want leg je de klemtoon verkeerd, dan lijdt het geen twijfel dat je via een zijingang van het toneel verdwijnt.

6. De middelbareschooltijd van jongeren staat deels in het teken van de taaldiscussie.

7. Jongeren ergeren zich aan de oubollige taalcapriolen van ouderen die zich bedienen van spreekwoorden en metaforen [overdrachtelijk taalgebruik, zoals de voet van een berg] , die niet weten dat ze cisgender [iemand met een genderidentiteit die overeenkomt met zijn of haar biologische geslacht – verkorting: cis] zijn en zaniken over
ge-sms’te boodschappen en tv-programma’s [
teeveeprogramma’s is ook goed!].

8. Ouderen gebruiken koloniale woorden als eerstewereldland, mesties [afstammeling Europese en inheemse ouder, ook: metis] of mulat [met zwarte – dat mag vast niet meer (:-)) – en blanke ouder, vr.: mulattin].

9. Ze zeggen ontdekkingsreizigers in plaats van ontdekkingsrovers en vinden de discussie over genderneutrale toiletten gezeik(!).

10. Je zal maar in de pata’s [jeugdtaal: schoenen] staan van docenten Nederlands.

11. Je krijgt het Spaans benauwd als je hoort dat kattig vrouwonvriendelijk en dierstigmatiserend is, dat g/Gouden e/Eeuw (**) echt niet meer kan, dat zwartrijden een racistisch woord is en dat skere gasten niet skeer [VD: blut, eigenaardig, armoedig] hoeven te zijn.

(**) VD: algemeen: een gouden eeuw, specifiek: Gouden Eeuw – geschiedenis: 17e eeuw, Nederland. Bij ontstentenis van een onderscheidend lidwoord kunnen alleen beide vormen worden goedgerekend! NB De auteur had hoofdletters in gedachte(n).

12. Met dieren moet je voorzichtig zijn, want kan zebrapad nog wel, apekool, broodjeaapverhaal [= broodje aap, (gruwelijke) stadslegende], kattenkwaad, krokodillentranen of ben je dan van de ratten besnuffeld [ook: gebeten, geneukt, betekenis: krankzinnig]?

13. Zien we straks genderfluïde [met wisselende genderidentiteit, soms man, soms vrouw] linguïsten [taalkundigen] een supervetcool [3-ledige samenstelling, vet cool is wel los] dansje maken op het graf van de Dikke Van Dale [lemma ‘Van Dale’ in VD]?

14. Is het Groene Boekje vervangen door het R/rode B/boekje (***)?

(***) De ‘preciezen’ zullen vinden dat alleen ‘rode boekje’ goed is: dát staat nl. in VD: boekje met aforismen [zinspreuken] van Mao Zedong. Echter: die verwijzing naar China lijkt als een tang op een varken te slaan. Daarom bij de ‘rekkelijken’: Rode Boekje – niet in wdb. – als fictief toekomstige vervanging – als woordenlijst – van het Groene Boekje. Alhoewel ik hoofdletters had (gegokt, ook kennelijk de gedachte van de auteur), kan ik niet beter doen dan adviseren, beide schrijfwijzen goed te rekenen.

15. Laten we hopen dat deze nachtmerrie ons bespaard blijft.

16. Pardon, boze droom: nachtmerrie is dier- en vrouwonvriendelijk.

Duidelijk een nulfouter, schreef ik vóór de ontdekking over woke.


woensdag 29 maart 2023

3216 Dictee maandag 03-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (897) √

Dictee – dictees [3216]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee xxx, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (897)

Oefendictee januari 2017 (1)

1. In een voxpop geeft de gewone man of vrouw in een radio- of
tv-programma zijn mening. Hij werd uitgejouwd vanwege zijn jijen en jouen. De afkorting UMTS staat voor universal mobile telecommunications system (bepaalde standaard voor mobiele telefonie). Ik ben tegen de lamp gelopen, ik ben letterlijk ertegen aangelopen [GB, VD ook: ertegenaan gelopen, bv. als koopje aangetroffen]. In SR betekent unleaded gewoon ongelood (van benzine, neem ik aan). De upper class [bnw.] hotemetoten behoren tot de upper class [znw.], de uppertenkakkers tot de upper ten [znw.]. Ja, un momento dado kwam ook voor de Verlosser, El Salvador [?, niet in wdb.], zoals Cruijff in Barcelona – misschien ook wel niet – genoemd werd, het cruijffiaanse einde. De echte Zaligmaker, Verlosser der wereld (Soter, Redder), de Heiland, is natuurlijk Jezus Christus. Voor de joden is de heilbrenger, de verlosser, de masjiach, nog steeds niet verschenen. Wat vermelden trouwens de didascalia [geschrift eerste helft derde eeuw] over de Verlosser? De aan zijn geboorte gerelateerde tijdsrekening wordt aangeduid met A.S.N. (anno Salvatoris nostri). Met UV wordt bij de posterijen in BE de uitgestelde vergoeding (in plaats van postzegels) aangeduid. Ze komen altijd op (de) vrijdagnamiddag bijeen.

2. Zijn jullie bekend met de vzw-wetgeving [BE vereniging zonder winstoogmerk, NL: stichting]? Ik was er gloeiend bij, ik ben ertegenaan gelopen [betrapt en gestraft]. Binnenkort vaceert [s] de functie van secretaris-generaal. Op Valentijnsdag stuur ik haar altijd een valentijn [= kaart]. Aan de valven [mededelingen uni of plaats daarvoor] is ad valvas [oorspr.: aan de deur], tegenwoordig is dat e-valven, elektronisch valven, via internet. Een vanafprijs kan hoger uitvallen. Af fabriek is m.b.t. de prijs van een te leveren product exclusief leverings- en installatiekosten: je zou dat (theoretisch) af kunnen halen bij de fabriekspoort. In BE is 'vannamiddag komt ze' gewoon vanmiddag. Een VB'er was een Vlaams Blokker (denk ik – en nu een Vlaams Belanger). Met vertigo wordt draaiduizeligheid bedoeld. Zo'n blasé individu kan verwaten [met onterechte hoogmoed] op iemand neerzien. Hij stond verwezen, onthutst, te kijken. Een vroon is een viswater dat aan de landsheer behoorde of een vroonland. Vulva's zijn schaamspleten. Een vond is een vinding (wat gevonden is), een sluwe vond is een listige streek. Een vondel (vonder) vind je bij of over een sloot [losse brug (plank) of vlonder]. Een vook [oe:] is een e-book met videomateriaal.

3. Het voorbestaan (het vooraf bestaan) is de pre-existentie. Een voord(e) is een doorwaadbare plaats in een beek of rivier. Moet je vopoversteekplaats [vohp] zeggen of vop-oversteekplaats
[vee-joo-pee]? Een vortex (mv.: vortices) is o.a. een draaikolk. Is het vosschool of vos-school [GB: beide – uitspraak als letter- c.q. initiaalwoord!]? Een vesikel (VD ook: vesicle) is een zeker chemisch deeltje [ook: biologie]. Vetus(ti)teit (BE) is bouwvalligheid of verouderde staat. In een groep kun je de vibe [vaajp] (groepsgevoel) hebben. Met viennoiserie wordt (worden) luxebrood, luxebroodjes of koffiekoeken aangeduid. Ze draaien daar een vierentwintiguursdienst (24 uursdienst, 24 urendienst). Een vilbeluik (destructiebedrijf, vgl. villen) is in BE een onderneming die kadavers, slachtafval, afgekeurd vlees, etc. verwerkt tot diermeel, vet voor zeep etc. Op internet kan een aansprekend item gemakkelijk viraal (viral) gaan [zich als een virus verspreiden]. GB schrijft vitamine B12 [2019: VD nu ook zo!]. Ik vermoed dat een VKC'er van de Vaste Keurings Commissie [eigennaam – NL, keuring en registratie van siergewassen] is (anders wel lid van een sportclub VKC).

4. Een vliem is een vlijm: een lancet, laatijzer (vergelijk: vlijmscherp). Speel jij in de voetbalpool. In welke voetbalpoule speelt de Twentejeugd? In SR is het voj het voortgezet onderwijs op juniorenniveau. Een wabi is op de Antillen een peuldragende boom uit de mimosafamilie, een wadi een droge rivierbedding. Een wakaman is een stoere straatslijper [SR: die hosselt – ww. hosselen – geld verdienen met een bijbaan, los werk of een incidenteel handeltje]. Wakame [aa, ee, geen mv.] is een soort gekweekt zeewier. Een walaba is een zekere boom [ook: hout ervan], een walapa [aa, ah] een forelzalm. Een WAM-sticker (NL) geeft aan dat het voertuig verzekerd is [Wet aansprakelijkheidsverzekering motorvoertuigen]. De Wanen [een godenfamilie] staan in de noordse mythologie tegenover de Asen [volgelingen Odin]. Van de [zeer lange] stelen van de warimbo's [plant] maak je vlechtwerk. Wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Een wasi (wassing) is (SR) een bad. We hadden een weddenschap over wat de hoogste weddeschaal was. De wede(plant) is een kruisbloemig plantengeslacht [en geeft het wedeblauw]. Dit is een weekse dag (vergelijk: doordeweeks). Pas op voor weepse [woest] paarden. Een wegel is een weggetje of pad (BE). Weightlifting is een zware krachtsport. Valse weit [vgl. boekweit] is zandhaver (en wilde weit een soort van zwartkoren). Curaçaoënaar zijn is een gevoel: yu di Kòrsou [letterlijk: een kind van Curaçao]. Een yorka (SR) is een geest, in het algemeen van een overledene.

 


3215 Dictee zondag 02-04-2023 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 252 RL√

Dictee – dictees [3215]

Wekelijkse dicteetest 252 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 752


1. Een …………. limo is een verlengde …………..

a. stretched                                limousine

b. stretch                                    limousine

c. stretched                                 limosine

2. Een ………. schrijft …………...

a. stukjesschrijver                             columpjes

b. stukjeschrijver                              columnpjes

c. stukjesschrijver                             columnpjes

3. Bij de ………….. werd de ………….. leeggeroofd.

a. ketjoespartij                            ketjoeboengaarde

b. ketjoepartij                             ketjoeboenggaarde

c. ketjoepartij                             ketjoeboengaarde

4. Een ………… is een ……………..

a. stukadoor                               stuukwerker

b. stukadoor                               stucwerker

c. stucadoor                                stucwerker

5. De patiënt was eerst ………., maar nu ………...

a. sub-                          a-febriel

b. sub-                          afebriel

c. sub                            afebriel

6. Sub ………….. is onder een …………...

a. pretextu                           voorwensel

b. pretextu                           voorwendsel

c. praetextu                         voorwendsel

7. In die ………… zie je nog regelmatig ………....

a. kathedraal                            suisses

b. kathedraal                            suises

c. cathedraal                             suises

8. Maakt die ………….. gewag van ……………. (zeker weefsel)?

a. soera                       surah

b. soerah                     surah

c. soera                        sura

9. ……………. is ……………..

a. Suttiisme                          weduwenverbranding

b. Suttisme                           weduweverbranding

c. Suttiisme                          weduweverbranding

10. De toevoeging swt staat voor: …………. wa …………..

a. subana                                 ta'ala

b. subhana                               ta'ala

c. subhana                                taala


Oplossingen [252]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [252]

1a 2c 3b 4b 5b 6c 7a 8a 9c 10b


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


3214 Dictee zondag 02-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (896) √

Dictee – dictees [3214]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee oktober 2016, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (896)

Oefendictee oktober 2016

1. Zijn ouweheer – alive-and-kicking en still going strong – arriveerde in een à la Daumont bespannen kales [ook: calèche] bij het gedegausste schip, zoals de eclatante roman à clef [sleutelroman] ad (ook: in) usum Delphini [gekuist, gecastigeerd – VD, GB: d] breedvoerig en -sprakig in non-descripte [onopvallend] vorm in een eclatant excerpt – ook: syllabus of resumé – re-interpreteerde. Hij haalde zijn chabber [kameraad, maat, vent, gabber] op, met wie hij gein [plezier] gedeeld had in de preoorlogsjaren de die in diem [van dag tot dag, ook: de die in diem] op de Oostinjevaarder.

2. Uit archivalia bleek super- en bereduidelijk dat de majoor-Chinees [hoofd Chinezen ter plaatse] alstoen [toen, destijds] kassie-zes [dood] gegaan is aan een A-ziekte als basedow en niet aan dengue [knokkelkoorts], CFcystic fibrosis, taaislijmziekte –, het disfunctioneleperceptiesyndroom [DPS], de ziekte van Duchenne [duchenne], fyofyo [magische ziekte in wintigeloof], ehrlichose [via teken overgebracht], gardnerella [een soaseksueel overdraagbare aandoening] bij zijn vrouw, een hart- en vaatziekte, lassakoorts [infectieziekte uit Nigeria], kala-azar (leishmaniasis, bosyaws, aleppobuil), ludduvuddu [liefdesverdriet], kazerneziekteverschijnselen [venerische ziekte] of la maladie du siècle [de ziekte van deze eeuw].

3. Bij de Olympische Zomerspelen scoorde de hooggekwalificeerde campionissimo keirin in spe een shot erytropoëtine – epo in de volksmond – en eerdergenoemde werd daaraanvolgend (afkorting: dav.) dan ook gediskwalificeerd, wat volgens de cleanesportpropagandisten aanduidde, dat die geen gouden greep in de olympische prijzenpot mocht doen. Helaas zijn jeu de boules en muay-thaiboksen niet olympisch.

4. De stand-upper bestelde nogal wat bric-à-brac in een
doe-het-zelfwinkel – dus niet in die collega-winkel – om er de horrorcliniclown mee te gaan uithangen. Men bevoorraadde hem valsgaweg met nepantiquiteiten, of nepantiek zo u wilt, zodat zijn dilettantische plan de prullenmand in kon. In een retrospectieve terugblik erkende hij dat de zaak 'clowns' jammer genoeg te veel was opgeblazen. Waarvan akte!

5. In streng gereformeerde kringen gedijt het
normen-en-waardendebat: het zondebesef is daar tot Kunst met een grote K verheven. De Boze, de Satan, heerst als een angry young man en een cacodemon over ons. Als een armezondaar met een armezondaarsgezicht belijden wij onze schuld: mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa. Deze laatste passus [zinsnede] is rooms-katholiek en van de Kerk van Rome.

6. Het Start-verdrag wil kernwapens reduceren, net als de hollanditis (Hollandse ziekte). Alle raketten: de antiraketraket, de zijderups- of exocet- en de katjoesjaraket, de langeafstandsraket en de MX-raket, moeten worden uitgebannen. De Sovjet-Unie moest minder MiG's hebben. Het koudeoorlogsdenken moet verlaten worden en vrede zij met ons allen, zoals ook olewesjolem Shimon Peres propagandeerde.

7. Met een welgemeend "salam aleikum" begroette Habib zijn vriend die replyde met "wa-aleikum as-salam". Op dat moment klonk van de minaret van de mesdjid het azan (ook: adhan – oproep tot rituele gebed) van de muezzin onder toeziend oog van de panghoeloe [directeur van een moskee]. Habib verbeidde het vrijdagmiddaggebed, terwijl zijn seculiere chef naar de vrimibo (vrijmibo) ging. Habib had de koran bij zich – de polder-Koran was uit, de Alkoran in.

8. Ik houd van armeeën. Mijn oudooms, beiden oud-militairen, waren sergeant der 1e (eerste) klasse en luitenant-ter-zee buiten dienst (afkorting: b.d.). Ze hebben in phoney wars (ook: een drôle de guerre, geen mv.) gediend en in WO II [wee-joo-twee]: dat was op zich geen ABC-oorlog [ABC-wapens: atomaire, biologische, chemische, vgl. NBC]. Ik vind 'the war to end all wars' een rare uitdrukking. Geef mij maar pacifisme dat streeft naar de pax of treuga Dei. De paxzalvers mag ik niet.

9. Onderwijs lijdt tot vooruitgang: van iederwijs en jenaplanscholen tot Bijbelonderwijs en bama- of bachelor-masterstructuur. Is ckv [NL: culturele en kunstzinnige vorming] een onderdeel van het cpe [centraal praktisch examen]? Moet een docent de didaxologie beheersen? Wat is de effectus civilis [uit een diploma voortvloeiende maatschappelijke bevoegdheid] van een diploma? En wat bedoelen de Vlamingen met ex-cathedraonderwijs [massale hoorcolleges]? In Suriname heb je gloscholen [gloo, NL: glo-scholen – gee-jèh-loo]. De [NL] IB-groep [Informatie Beheer Groep] is opgegaan in de DUO [Dienst Uitvoering Onderwijs]. Wij hebben op de basisschool een ib'er [intern begeleider]. Ik heb het jus docendi [recht om onderwijs te geven] in k en o [kinderverzorging en -opvoeding]. Een witgehandschoende asymptoot [moet jaar overdoen] hoort thuis op de (vroegere) Koninklijke Militaire Academie [KMA] in het Kasteel van Breda. Ook daar hebben ze uhd's [universitair hoofddocent], ud's [universitair docent] en td's [toegevoegd docent].

 


dinsdag 28 maart 2023

3213 Dictee zaterdag 01-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (895) √

Dictee – dictees [3213]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendicteetje juni 2016, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (895)

Oefendicteetje juni 2016

De zomer van 2016

1. Vijf maanden na de louwmaand (= januari – van looi(en)), in de wiedemaand dus [van 'weide', juni, vormvariant: wedemaand, weidemaand, weimaand], vond het Roland Garrostennistoernooi (het Wimbledontornooi moet nog komen) plaats.

2. De Serf Novak Djokovic (een serviele Servische
service
(kanon)-Serviër) versloeg in de grand-prixfinale op die grootslemmanifestatie (grandslammanifestatie) betrekkelijk demotisch [eenvoudig] en dus doodeenvoudig – simple comme bonjour = doodsimpel – Groot-Britanniës (Britannia's) Andy Murray.

3. We zagen subtiele acejes, geraffineerd serve-volleyspel (ook: service-volleyspel), eblouissante [schitterende] niet-diepdoordachte lobballetjes, game-, set- en matchpunten (ook: -points) en ATP- [Association of Tennis Professionals] of WTA-afgevaardigden [Women’s Tennis Association], crossballen, deuces, breakpoints (ook: breekpunten), passing shots, double bagels (doublebagelpartijen met 2 x 6-0), een dubbelgeslagen backhand (ook: dubbel- of tweehandige backhand – naast de eenhandig geslagen dito), mixeddoublepartijen (gemengddubbelpartijen) en slices die in de tiebreak in de tramrails [extra velddeel voor dubbelspel] eindigden.

4. Degene die de bal uit serveert, kan de partij daarmee niet uitserveren, er wel door gebreakt of gebroken worden. Kent u overigens de volgende tennistermen: kickservice(s), lawntennis, minibreak, qualifier, racket, racketlon [racketvierkamp: met vier racketsporten, nl. badminton, squash, tafeltennis en tennis], het single [enkelspel], smash, in straight sets winnen, umpire(s), volleyen, een tennisdivo [gevierd man] en een tennisprof?

 


3212 Dictee vrijdag 31-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (894) √

Dictee – dictees [3212]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee (restanten), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (894)

Oefendictee (restanten)

1. Ik vermeide me in gedachtekronkels: de bouquiniste [ook m.!] ontwaardde mijn cadeaucheque en er trok een queueënde
unus-multorumcrowd [unus multorum = massamens] voorbij van Transjordaniërs, Verweggistaners en vroegere Han-Chinezen, voortgedreven door een toestormende cycloon-tyfoon.

2. Onderwijl had ik onder de hand [hier niet: onderdehand!] nog een verrassing voorhanden met het ophanden zijnde bezoek aan de Storting [parlement Noorwegen] aanstaande dinsdag: die
Staten-Generaal [lijkt niet juist – is specifiek Nederlands begrip] zou de kers-op-de-taartbelevenis worden voor Jaan, Peer en Pauw, zo'n typische Jan-en-allemanuitdrukking, die aanduidt dat eenieder in de picture komt, al dan niet pide [luchtige Turkse broodsoort] of coprofage [voedt zich met uitwerpselen] insecten etend.

3. Midden in de brief met aanhef 'Weledelgeboren heer' schreef de Brunssumer mij dat de meeting V.D. (volente Deo – ook: D.V.Deo volente) vrijdag 28 oktober om 7 uur stipt (geen academisch kwartiertje dus!) zou worden gehouden. Jammer genoeg begon de brief niet met L.S. (lectori salutem, de(n) lezer heil!). In het epistel stond, dat een kopie was bijgevoegd van het resumé met de tot nu toe behaalde resultaten. Onderaan de brief stond een PS [postscriptum] en helemaal onderaan ook nog een PPS [postpostscriptum]. Het NB [nota bene] erna maakte de brief nog onontwarbaarder. De gebruikelijke ondertekening met 'geheel de jouwe' (t.à.t., tout à toi) kwam wel sympathiek over.

4. De ijzerhard is het ijzerkruid [een plant op de grond], bij ijzerhart [boom in de lucht] moet je aan kernhout van een boom denken. Die bodemlaag is van na de kleine ijstijd. Een ijzing beving hem. De lamp is uitgegaan. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Ik moest tegen de storm opboksen, tegen de wind optornen, er dwars tegen ingaan [GB]. De ikz is de integrale kwaliteitszorg (Nederlandse benaming voor TQM = total quality management, managementfilosofie die kwaliteit en klantvriendelijkheid centraal stelt). Heerlijk, zo'n île flottante [dessert met drijvend eiwit]. Mosterd na de maaltijd is als een Ilias post Homerum (nee, niet na een homerun!). Het i.m. [in memoriam] werd direct via IM [instant messaging: directe communicatie als de computer aanstaat] verspreid. In een bijkerij wordt soms veel gestoken(!). Ik blijf u immermeer getrouw, ik zal u nimmermeer verlaten, zo beloof ik.

5. De immortels zijn lid van de Académie française, en soms drager van een immortellenboeket [plant]. Dat zij geheel ingepakt werd, heeft hem behoorlijk geïmpact [ww. impacten]! Deze nv wordt geleid door een impat [buitenlandse werknemer met topfunctie, antoniem: expat]. Imperiaal papier is hetzelfde als imperiaalpapier [55 cm x 74 cm]. Inplanten is onder andere implanteren. 'Impliciet' heeft dezelfde betekenis als 'implicite' [èhm-plie-siet]. Zulke misdaden zijn imprescriptibel [onverjaarbaar]. Im Binnenhof nichts neues! We eten bij 'In de Vergulde Kip'. 'In aere aedificare' is luchtkastelen bouwen. Klinkt raar: ingebetonneerde leidingen. Jullie moeten meer de toekomst inblikken. Napoleon Bonaparte handelde in bonam [gunstige] (of was het malam – ongunstige) partem [zin]. Incontinentie treedt vaak in continenti [onmiddellijk] op. Incroyabel (ongelooflijk, ongelofelijk), dat roerende verhaal van die incroyables (de opzichtig geklede reactionairen na de val van Robespierre)!

6. Hoe krijg ik dat indebitum [betaling uit vergissing of zonder verplichting] terug? In dat land kun je indicta causa [zonder verhoor en verweer, zonder vorm van proces] veroordeeld worden. Hoeveel eilanden omvat de Indische archipel? Wat bedoel je met 'Indischgast' [ook: Indischman: lang in Nederlands-Indië geweest]? Ja, vertel mij wat over dat indoctum vulgus [het ongeleerde volk, de onbeschaafde menigte]. Het overleg was improductief.

 


maandag 27 maart 2023

3211 Dictee donderdag 30-03-2023 (4) – dictee Oefendictee maart 2023 (1) √

Dictee – dictees [3211]

Oefendictee maart 2023 (1)

1. Allereerst de oplossing van de puzzel uit het vorige Oefendictee. Als de secondes (en ook de minuten) veranderen van (beide) *00* tot *59*, blijven de uren hetzelfde. De enige kans is dus het verspringen van *59* *59* naar *00* *00*. Hoeven we dus alleen de uren nog na te lopen. Dan zie je dat alleen beide cijfers veranderen van *09* naar *10*, van *19* naar *20* en van *23* naar *00*. Het antwoord is dus drie! Het is mindfulness’ (achtzaamheid) en full speed (in volle vaart, met de hoogste snelheid). Hoe zit dat? Zoeken op *full*: [VD] full back, full colour, fulldress, full employment, fullereen (buckyball, voetbalmolecule), full house, full monty (de hele bups), fullprof, full screen en fullservicebureau.

2. Verder: full swing (znw.: slag bij golfspel), fulltime(r), wrongful life(!) en samenstellingen met fulltime- en fullcolour-. GB nog: mindful en mindfulle (GB, bnw.!), fullcontainerschip en fulltime-equivalent (fte, vte = voltijdequivalent). Bij VD en GB op *full verder niets, bij VD op *ful: penny dreadful (stuiversroman) en wensdenken, wishful thinking en een wrongful life. Hij was een bijna-menselijke (bijna menselijke) automatismenautomaat. Volgens VD zijn in/im Frage allebei goed! Wist je dat: wiezen = whisten? Shouldersurfing = schoudersurfen (meekijken op apparaat). Kudo en kudo’s [kjoe – oo] zijn complimenten, kudos [kjoe – oh] is (ook) een vorm van waardering (geen mv.). Een
cache-neztje is een das.

3. De camachedienst is zekere militaire dienst in vredestijd. Dat hechtdraad, catgut, verdwijnt vanzelf. Je kunt het binnenste buiten keren, maar ook iets binnstebuitenkeren. Het zij zo = à la bonne heure, bij lemma ‘zo’ 2 ook: amen. Een vaper [ook de e-sigaret zelf!] rookt
e-sigaretten en vaporware [vapor = damp, Engels] is – alleen nog aangekondigde – nieuwe hard- of software. De EBG, dat is de Evangelische Broedergemeente, dat zijn de hernhutters. De uitdrukking ‘quidlibet audendi potestas’ betekent: vrijheid om waarmee dan ook te experimenteren. Een ouroboros is een staartbijtende slang. De Noordzee en de Middellandse Zee kun je niet samentrekken, de Middellandse Zee en de Noordzee ook niet. Triktrakken is triktrak spelen.

4. Andere namen: backgammon (afgeleid van, met stenen en dobbelstenen), bakspel (vero), ‘in het bord spelen’, pietjesbak, tiktak (vero), toccadielje (vorm van triktrak) en verkeersspel. Zelfs in Nederland was de aurora borealis, het noorderlicht, te zien. Met de aurora australis, het zuiderlicht, zal dat zeker niet lukken … Deze kwestie is beslecht: mank gaan [VD] en mankgaand. Proxetisme is koppelarij. Herhaling: MDMA is methyleendioxymethylamfetamine
(de drug ecstasy). Een vrouwelijke roué is een rouee. Schrijf je deze gerechten wel goed: sukiyaki [alleen in VD], teriyaki [beide kort] en teppanyaki [lang]? Alom, alomtegenwoordig, alomvattend, maar alom b/gekend. In GB ook nog: alomaanwezig.

5. Dat is albekend. Hebben medusa’s (medusen) een slangen- of medusahoofd? Nee. Denk ook aan de Gorgonen: hun aanblik deed de mensen verstenen. De hamburgerziekte, het hemolytisch uremisch syndroom, kent geen af- of verkorting. Jarenlang leefden ze toe naar een brexit en uiteindelijk werd die Brexit een (historisch)  feit. Die amfora [vaas of kruik] moet je bij de beide handvatsels aanvatten. Met hoedjesdag wordt Prinsjesdag bedoeld. De hominy is een zekere dikke pap (Amerika). Homines duplices zijn allemaal homo duplex (dubbelhartig, onbetrouwbaar), homines economici zijn allemaal homo economicus (maximaal nut tegen minimale kosten). De ib is de inkomstenbelasting, ib. staat voor ibidem: aldaar, op dezelfde plaats, op dezelfde bladzijde. Hij is staatloos of stateloos, hij is een stateloze.

6. Het Farsi is Perzisch (vb. van Farsi: biryani = stoofschotel). Met farshoren wordt offshoren naar een ver land bedoeld (vgl. nearshoren). Met sheshbesh bedoelen we gewoon backgammon. De patjepeeër was van het padje geraakt [geestelijk in de war]. Het magisch realisme, is dat magisch-realistisch? Ja. In NL is de Wet bbbg die van buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag. Met PPP, Triple P, wordt people, planet, profit bedoeld, triple A is een bankrating: AAA. Dat was van die keeper toch geen keeperen; die kun je wel bij het afval kieperen! Een hotel kan een gerant [zjih-rah:n(t)], een uitbater, hebben. De samoerai is de Japanse krijgsadel. Ze hebben altijd veel ditjes en datjes te vertellen. IADM is insulineafhankelijke diabetes mellitus, jeugddiabetes. Het iaën, dat doen ezels.

7. Een échange [mv. s] de vues, dat is iets voor diplomaten. Je toges mag je ook je tokes noemen (achterwerk). Het bnw. bij Venezuela is Venezolaans. Mixoscopie is voyeurisme, myxopoëse is slijmvorming. De targoem is de Aramese vertaling van de Hebreeuwse Bijbelteksten. De sjammes is de koster van een synagoge. Wie kent er nog Misjnaïsch Hebreeuws? Mysofobie is infectievrees: enige met myso-, rest met miso. Voor het gerecht dagen, dat is sueën. Een middagslaapje, een dutje, is een powernap. Een esonarthex is een binnenportaal en een exonarthex een voorportaal. De nagana of ngana is een tropische paardenziekte, de tseetseeziekte. Nubuck(leer) [uh] is fluweelachtig.

8. We kennen o.a. Westinje en de Oostinjevaarders. Ook in Oost-Indië [denk aan de Oost-Indiëvaarders] kunnen ze Oost-Indisch doof zijn. De WIC was de West-Indische Compagnie en de OIC de Oost-Indische dito. De VOC was de Vereenigde Oost-Indische Compagnie. Op 27-03-2023 een nieuwe update van de oVD geconstateerd: 394.515 treffers (was: 394.186). RAL staat voor ReichsAusschuss für Lieferbedingungen [een kleurcodering]. Weet je wat een surplace in de baanwielrennerij is? Op *cot o.a. [VD]: ascot (zijden sjaaltje, choker), boycot (doodverklaring), calicot (katoen: chintz, indienne, sits), cot (cotangens, wiskunde), fricot (regionaal: eten), mass/ticot
(
loodoxide, gele verfstof) en picot (band, omoog).

 

 


3210 Dictee donderdag 30-03-2023 (3) – dictee HAN Juridisch Dictee 2023 √

Dictee – dictees [3210]

HAN Juridisch Dictee 2023

Weg met de ivoren toren (auteur: Gerard van Keeken)

1. Namens het organisatiecomité van dit evenement heet ik u, de alumni en medewerkers van de Academie Rechten, de externe connecties, de beroepsbeoefenaars en alle andere niet-voornoemde personen van harte welkom in de ’s avonds feeëriek geïllumineerde Vereeniging. U geeft vandaag acte de présence en laat tijdens dit tweede lustrum op een ongetwijfeld excellente manier zien dat u de Nederlandse taal voldoende beheerst om vandaag als magnifieke winnaar uit de bus te komen.

2. Frequent voorkomende vragen waarover u vandaag zonder enige gêne en ruggespraak uw hersenen zult pijnigen, zijn onder andere of iets al dan niet met een hoofdletter, een trema, een verbindingsstreepje, een apostrof, een accent aigu, een accent grave of aaneen wordt geschreven. Denk hierbij onder andere aan woorden als appelrechter, à-la-carterestaurant, misère, essays, 65+’er, monniken, jouw exquise maaltijd, baby’s, Het Juridisch Loket en A4’tje.

3. De verleiding voor de scribent van dit dictee is erg groot om het artificiële intelligentieprogramma ChatGPT voor deze tekst te gebruiken. Dit is echter helaas ondoenlijk daar er onvoldoende voorgeprogrammeerde teksten in dit technisch hoogstaande en door een aantal studenten veelgebruikt hulpmiddel, geüpload zijn. De auteur dezes heeft de vrijheid genomen enkele reeds eerder gebruikte woorden in deze lustrumeditie te recyclen.

4. Na dit ietwat lange proëmium [voorrede, voorwoord] is het nu tijd dat ik me aan u introduceer. Vrij naar een dikwijls in veelbekeken filmklassiekers gebruikte wijze van voorstellen: mijn naam is Visser, Frank Visser. Vele illustere voorgangers hebben reeds de kansel van de Stevenskerk beklommen. Een burgemeester, de huidige vicepresident van de Raad van State, enkele gerenommeerde strafpleiters en collega-rechters zijn mij voorgegaan. Dit bedenkend kom ik tot de enigszins pathetische woorden die een oud-vorstin bij haar inhuldiging proclameerde: “Wie ben ik, dat ik dit mag doen?”

5. Tijdens mijn carrière ben ik onder andere reclasseringsambtenaar bij het Leger des Heils en kantonrechter in het arrondissement Haarlem geweest. Daarvan zult u mij echter niet kennen. Mijn bekendheid begon toen ik bij het tv-programma De Rijdende Rechter terechtkwam. Alhoewel ik op enig moment de overstap naar de commerciële omroep SBS6 heb gemaakt, is dit, ondanks de continuering van dat programma met een hooggewaardeerde collega, voor de meeste mensen nog steeds mijn agnomen [bijnaam].

6. Dat wat achtentwintig jaar geleden begon als een noviteit is heden ten dage een vast onderdeel van het uitzendschema van ieder zichzelf respecterende omroep geworden. Vrouwe Justitia komt hiermee de veelal door een bekend Zweeds warenhuis van meubilair voorziene woonkamer in en hierdoor wordt de ivoren toren wat minder hoog. Welke visionair had dit toen kunnen bevroeden?

 

 


3209 Dictee donderdag 30-03-2023 (2) – dictee Groot Dictee van de Lopikerwaard 2019 √

Dictee – dictees [3209]

Groot Dictee van de Lopikerwaard 2019

Rembrandt en het caravaggisme (auteur: xxx)

1. Dit jaar 350 jaar geleden overleed onze bekendste kunstschilder, Rembrandt van Rijn, zoon van een Leidse moutmolenaar. Hij leefde van 1606 tot 1669. Zijn ouders schreven hem op bijna 14-jarige leeftijd in aan de universiteit van Leiden voor de theologiestudie. Rembrandt gaf daar al snel de brui aan en ging bij kunstschilder Jacob van Swanenburgh in de leer. Zijn eerste werken zijn vooral Bijbelse taferelen, gekenmerkt door een sterk classicistische invloed: een precieze stijl met bonte kleuren. Later kreeg hij les van onder anderen Pieter Lastman, een destijds bekende schilder van Bijbelse en mythische landschappen.

2. Tijdens zijn studie in Italië had Lastman kennisgemaakt met het werk van de Italiaanse schilder Michelangelo Merisi da Caravaggio, die leefde van 1573 tot 1610. Deze had een nieuwe realistische stijl ontwikkeld, tegengesteld aan het verfijnde maniërisme. Zijn schilderijen stralen kracht en emotie uit. Zijn modellen waren niet gepolijst maar mensen van de straat met rimpels en vuile nagels, in die tijd volkomen ongebruikelijk. Caravaggio had veel volgelingen die zijn stijl verder verbreidden. Dit leidde tot grandioze illusionistische taferelen die vooral in plafondschilderingen nog te zien zijn. Het overheersende pathos in de afbeeldingen moest de toeschouwer ontroeren en meeslepen. Caravaggio schilderde ook grote licht-donkereffecten om een dramatisch resultaat te bereiken.

3. In 1631 vestigde Rembrandt zich in Amsterdam waar hij veel portretopdrachten kreeg. Hij gebruikte steeds vaker clair-obscur, een kenmerk van Caravaggio's werk. Rembrandt gebruikte niet meer dan twaalf verschillende pigmenten en aan het einde van zijn leven nog maar zes. Toch kon hij meer dan honderd verschillende kleuren maken. Hij mengde de kleuren niet alleen, maar bracht ze in laagjes aan, wat weer een heel ander effect geeft.

4. Verf bestaat altijd uit pigment en een bindmiddel, bijvoorbeeld was, ei, olie of gom. Rembrandt gebruikte bij elk pigment verschillende bindmiddelen, zoals kersenboomgom, waardoor de kleur net weer anders was. Zo maakte hij met een mix van auberginekleurig glazuur en kleipoeder met kobalt een diepzwart pigment. Om het mooie karmijnrood te krijgen zoals bij ‘Het Joodse Bruidje’, gebruikte Rembrandt fijngemalen cochenilleluis. Tegenwoordig staat de cochenilleluis bekend als kleurstof E120, bijna alle roodkleurige voedingstoffen zijn bijgekleurd met deze luizenstof. Denk maar aan aardbeienyoghurt, M&M’s [snoepjes] en roze muisjes.

5. Behalve het clair-obscur zijn er weinig overeenkomsten tussen Rembrandt en Caravaggio. Beiden waren erg royaal met geld dat ze niet hadden en ze kwamen regelmatig met justitie in aanvaring. Beiden wisten en weten ze toeschouwers te beroeren, maar daarmee houdt het op. Terwijl Caravaggio zeer naturalistisch schilderde, haast provocerend met sensuele Bacchusfiguren, schilderde Rembrandt juist confronterend. Bij de Italiaan werkt het clair-obscur als een spotlight, bij Rembrandt vormt het onderdeel van de afbeelding.

6.Het Rijksmuseum onderzoekt en restaureert dit jaar Rembrandts beroemdste werk, de Nachtwacht. De onderzoekers en restaurateurs werken met een macroröntgenfluorescentiescanner, een in 2008 ontworpen apparaat waarmee de onderzoekers kunnen vaststellen welk pigment en dus welke verf is gebruikt, heel belangrijk voor het restauratiewerk. Het apparaat kostte 265 duizend euro en scant 80 bij 60 centimeter per dag. Zowel onderzoek als restauratie gebeurt op zaal zodat wij kunnen meekijken.