Dictee – dictees [2151]
Oefendictee 698 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (159)
1.
Spes incerta futuri: de onzekere hoop op de toekomst, spes patriae
(de hoop des
vaderlands): de jeugd en spes
ultima gentis: de laatste hoop van zijn geslacht. Spinae
bifidae [enk.
a a]
zijn open ruggetjes. De spillebeen
heelde de spillage [gestolen
uit vaten, balen]. Waar geneest
de Indische spijk (niet
meer in VD –geneeskrachtige planten, m.n. de grote lavendel)
je dan wel van? Een spijer kan een waterspuwer zijn. Spijts [ondanks,
niettegenstaande] mijn ontrouw en
vele misverstanden bleef ze bij mij. Tot spijt van wie het benijdt,
ben ik heel tevreden met mijn nieuwe baan. De Spiritus Sanctus is de
Heilige Geest. Een spiritijn is een pater van de congregatie
van de Heilige Geest. De voormalige Belgische politieke partij Spirit
stond voor: Sociaal, Progressief,
Internationaal,
Regionalistisch,
Integraal-democratisch
en Toekomstgericht [manier
van afkorten bij wet voorgeschreven].
Een spirant is een fricatief [labiodentale,
dentale, palatale, velare en uvulaire spiranten (resp.
f en v, s en z, sj en zj, ch en g)].
Die brandkast is een spinoos [spinoze,
makkelijk te openen]. Is een
spinozist een spinazieliefhebber? Nee, denk
eerder aan Spinoza!
2. Wist je dat je 'spinnaker' van GB ook met enkele n mag schrijven? Splendida vitia (mv.): mooi schijnende zonden en een splendide mendax: iemand die liegt om bestwil [ook: aartsleugenaar]. In paella zitten vaak spisula's [kleine tweekleppige, halfgeknotte strandschelp]. Spirocheten zijn spiraal- of schroefvormige bacteriën. De ballerina spitste de oren, toen ze boven haar spitse spitzen zweefde. Spleen is weltschmerz of taedium vitae. Deze woningen zijn split level [splitlevelwoning] . Ik had een spooky [griezelig, eng] droom. Sponsores fidei zijn doopgetuigen. Spongieus is met wijde poriën of sponsachtig. De spread-eagle oratory is de bombastische nationalistische retoriek in de VS. Spretae injuria formae: (belediging in de vorm van) de miskenning van haar schoonheid. De sproetenbus onderzoekt je 's zomers op huidkanker.
3.
De squaredance is de quadrille. Wat squama's [schub]
vertoont, is squameus. Een squadron is een eskader, maar geen
eskadron [vier
pelotons ruiterij of een afdeling tanks].
Spumante is Italiaanse schuimwijn. Wie kan er hier nog staartdelen?
Die dochter van haar is spurius [onecht,
buitenechtelijk]. De SS-20
is de Sovjetski Sojoez
20 (Sovjet-Unie
20, Russische middellangeafstandsraket).
Als het bevel 'staak het vuren' wordt afgegeven, is er sprake van een
staakt-het-vuren. Een stabij is een in Friesland gefokte staande
hond, gebruikt bij de jacht. Volgens mij is er maar één
stadhouder-koning (koning-stadhouder,
beide GB, VD hoofdletters: K.-S.)
geweest! Hij staat in de weg en is dus een sta-in-de-weg.
'Stagflatie' komt van 'stagneren'
en 'inflatie'. Wat deden stadsmeiers in
de stad Groningen [huurder
van venen]? Een stalagmiet
staat op de grond, een stalactiet
hangt (in de
lucht).
4. Deze som die ik je zojuist opgaf, heb je vervolgens zo juist opgeschreven; de vorige versie was nog fout. Als je morgen niet kunt, moet je zo maar eens komen kijken. Je kunt volgende week niet zomaar wegblijven. Een stampede is een massale vlucht of een stormloop. Ze werd stante pede [op staande voet] ontslagen. Stans pede in uno: zonder enige inspanning, met het grootste gemak en stare super vias antiquas: in de voetsporen van zijn voorvaderen treden, de oude wegen bewandelen. Hij is stateloos. Hij is een echte Star Warsfan (vergelijk SDI: Strategic Defense Initiative). Wat houdt het Start-verdrag (Strategic Arms Reduction Treaty) in? Hij is starnakel zat (ook aaneen, betekenis: stomdronken). Bekijk de film Kramer versus Kramer, starring: Dustin Hoffman. Wat is the state of the art (status quaestionis = stand van zaken = stavaza) van dit project? Hoeveel State of the Unions [jaarrede Amerikaanse president] hield hij al?
5. We kunnen veilig stellen dat die bloeiperiode voorbij is. Je belangen moet je natuurlijk wel veiligstellen. Voor wat de status betreft: status aparte (die had Aruba), status confessionis (onaantastbaar deel van de christelijke belijdenis), status epilepticus (bewustzijnsloze epileptische toestand), status praesens (toestand op tijdstip van medisch onderzoek), status quaestionis (stand van zaken), status quo (nu streeploos(!), de en het), status quo ante (oorspronkelijk toestand) en status quo ante bellum (de politieke toestand van een staat voor de oorlog). De stedehouder Gods op aarde is de paus. Frederik Hendrik en prins Maurits werden Stedendwinger genoemd. De stegomyia is de gelekoortsverwekker. Dan moet je toch wel stekeblind zijn. GB noemt een stèle ook zomaar een stele. Het stereotype (het stereotiepe beeld) van die drukker is een- en andermaal stereotypisch op de gevoelige plaat vastgelegd.
6.
Stereoagnosie is tastblindheid. Aardige dicteewoorden: fyi
(for
your
information),
myiasis (parasitisme
van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk organisme),
myiologie (leer,
studie van de muggen en vliegen),
pinyin (transcriptiesysteem
van Chinese karakters in het Latijnse schrift),
een Tanganyikaan(se),
kaffiya (geblokte
hoofddoek, arafatsjaal + alternatieven),
kiyu (een van de
leerlingengraden bij budo),
ouguiya (munteenheid
van Mauritanië), rufiyaa
(munteenheid van
de Malediven), riyal (munteenheid
Saudi-Arabië
(ook: oe)
– ook: Qatar!), sukiyaki
(Japans gerecht)
en teriyaki (zeker
gerecht met soja). Welk verhaal
hoort bij het rad van Ixion [beeld
van een altijddurende marteling]?
De STER is de Stichting
Etherreclame
(die van
de
STER-spots). Een stère
of wisse is een kubieke meter (symbool:
m3).
De steppingstonetheorie gaat niet zozeer over steppingstones
(stapstenen)
als wel over automatisch vervallen van soft- in harddrugs.
7.
Die sterkgespierde man heeft een sterkgebogen neus. Waar kunnen wij
steun vinden? Stheniciteit is kracht, uithoudingsvermogen. In een
stichomythie praten twee sprekers om beurten. Een stickie of blowtje
is een zelfgedraaide sigaret met marihuana of hasj. Wat doe je met
een stijfje [stukje
bordpapier]? Hij stond daar als
met een Britse stiff upper lip [onaandoenlijk]:
duidelijk een stijve klaas! Stilus curiae is stadhuis- of
kanselarijtaal. Stilton is zekere Engelse schimmelkaas. Een
stijselaar [penis]
is nog geen stijve [erectie].
Kijk die stobbezwammetjes (GB
nu ook; wel nog: stobbenfrees;
lijkt apert fout – 2018 OK! – stobbefrees)
nou toch eens … Stoa's (mv.
stoai – zuilengang) zijn naar
de Stoa poikilè [m.b.t.
Zeno] genoemd. Het vorige dictee
kun je nu stockeren [BE:
opbergen]. Van welk jaar is de
Stoomwet [15 april
1896, gewijzigd 2 juli 1927]?
Spijkerstof kan stonewashed zijn [steentjes,
slijtage, gebruikt lijken].
Het (De)
stoneleek doet aan bosuitjes denken [de
steel wordt gegeten]. De stone is
een Engels gewicht [steenkool,
iets meer dan 12 pond]. Str's
zijn speciale trekkingsrechten
(bij het IMF).
8.
De ethiek is de zedenleer. Een rout
[raut]
of raout [raa/rah-oet]
is een deftige avondpartij aan het hof. Heeft een storzkoppeling iets
met daten te maken? Nee: brandslangen,
bajonetsluiting. En is het dus zoiets als een cinch(plug)?
Nee, verbindingsplug aan signaalsnoeren bij
hifiapparatuur = tulpstekker. Ik houd het maar op een
mannetje-vrouwtjekoppeling. Een stowaway is een verstekeling en geen
veelvraat … Als Shakespeare-enthousiasteling ken je natuurlijk
Stratford-upon-Avon. Na een paar straddle-uitvoeringen [atletiek:
rolsprong]
smaakt de stracciatella [chocolade
in ijs of vla] prima! Die strad
(Stradivarius)
zal wel kostbaar zijn. Een strafrechterlijke
uitspraak moet strafrechtelijk
onderbouwd zijn. Met 'straighten' wordt niet rechttoe(,)
rechtaan vliegen bedoeld, maar ontkroezen. Een strangle is een zekere
optie. Een stratagème is een krijgslist. Wat is een 'stratier'
[straathond]
en hoe spreek je dat uit [straa-tjee]?
In deze roman krijg je vaak een stream of consciousness [lit(t)erair
procedé bestaande uit een directe gedachteweergave van een personage
die gekenmerkt wordt door fragmentarische zinsbouw en associatieve
verbindingen].
9. Strijk-en-zet zette ze koffie na het strijken. Lakeiengedrag leidt tot een kattenrug maken [zeer onderdanig buigend groeten], chapeau bas spelen [zich onderdanig betuigen] en veel strijkages [compliment, eig.: diepe buiging] maken. Hij promoveerde op de elementen koolstof 14 (C) en strontium 90 (Sr). Is een stinkende sloot stroomloos [zonder elektriciteit] of stromeloos [zonder doel of leiding]? Wat hebben ze bij Strontian in Schotland gevonden [strontianiet, een steensoort]? Ik adviseer biefstuk stroganoff. Is het resultaat van stuken (ook: stuccen) stucwerk? Structures vivantes [alleen mv.] zijn mobiles [moo-biels]. Hij heeft een studium immane loquendi, een geweldige drang om te praten. Wat Poetin en Medvedev doen, lijkt veel op stuivertje-wisselen. Dit is een studentikoze grap [zelfs een burschikose]. Een stuprum is een schending, een verkrachting. Bij de volwassenwording zie je vaak een sturm-und-drangperiode, genoemd naar de Sturm und Drangperiode [lit(t)eraire stijlperiode aan het eind van de achttiende eeuw in Duitsland]. Ze was de suaviteit (lieflijkheid, bevalligheid) zelve.
10. Een S-trein is een sneltrein. De SU is de Sovjet-Unie. Het Stygisch wed is de Styx [voornaamste van de 5 rivieren in de onderwereld, Griekse mythologie]. De bijnaam van keizer Frederik II was stupor mundi (die de wereld verstomd doet staan). Stupide is dom en stupéfait is stomverbaasd. Een aankondiging met D.V. [Deo volente – ook: volente Deo, V.D.] is sub reservatione Jacobaea [bee-jaa]: onder het voorbehoud van Jakobus: zo God wil en wij leven. De Jakobsdag is de dag van Sint-Jacobus, de Heilige Jacobus [25 juli]. Sub rosa is off the record (vertrouwelijk). Sub spe rati is in de hoop op, behoudens nadere goedkeuring. Is een hooiberg een soort substituut-slaapkamer? Is deze mis sub una specie [communicant alleen brood] of sub utraque specie [ook wijn]? Waarvoor worden suçons [insnijding, suzonnetje] aangebracht? Wellicht voor de snit of coupe [vorm]?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten