2128 Dictee dinsdag 09-03-2021 (1) dictee Dictee van de dag (142)

Dictee – dictees [2128]

Oefendictee 715 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (142)

1. RSI (ook: CANS = complaints of arm, neck and/or shoulder, KANS = klachten aan arm, nek en/of schouder) is repetitive strain injury. Jan die [= overbodig] sloeg Lijsje en Lijsje die sloeg Jan. Zij heeft een
Wajong-uitkering (en is Wajonger – schrijfwijze overheid, donorprincipe). Een lijsje-albedil (lijsje-albedril) is een vrouw die alles regelen en besturen wil, een lijsje-weetal [ook: jan-weetal] is een vrouw die alles beter weet en een vrouw die zich met alles bemoeit, is een lijsje-albedrijf. De beste soort van poudre de riz (poudre d'iris – talkpoeder als blanketsel – voor maquillage, schminken – gebruikt, komt van de wortelstok van de Florentijnse lis (Iris florentina)) is irisine. Hebben jullie de schoentjes-en-laarsjes [rolklaver] al buitengezet [altijd aaneen, GB]? Je weet dat VD die uit het woordenboek verbannen heeft? Die andere schoentjes en laarsjes kun je nog wel gewoon buitenzetten. 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostrof [dus niet: Sara's]. 'Gescheiden' is (ook) het voltooid deelwoord van 'scheên' [daarbij ook bijv. jij scheêt. etc. – tegenwoordige tijd, jij scheidde etc. – verleden tijd, wij zijn gescheiden]. Er waren sansculottes [revolutionairen uit de Franse Revolutie, arm, zonder kniebroek] die culot [lef] hadden … Ook in Nederland kun je schadenfreude [leedvermaak] hebben. De schallanalyse [ontleden van klanken] pretendeert soms meer dan verantwoord is. Een golfclub heeft meestal leden, maar die andere golfclub heeft een shaft (uitspraak: sjáhft – schacht).

2. Letterlijk is shanghaaien iemand dronken voeren en dan als bemanningslid aan boord brengen, algemener: overhalen tot onaangenaam werk. Ze waren shabby [sjofel, armoedig, haveloos] gekleed. Kom nou, smoddekoppen [schaap] doe je toch zeker geen smoddenschortjes [morsschortje] om? De Siënees [ie-jee] uit Siena [sjèh] was louter sickjokedebiteur. Waar koop ik siegwartbalken [holle balk uit cementijzer]? De silvicultuur is de bosbouw. Hij had het simiëske [aapachtig] uiterlijk als van een sim [aap]. Och, Simpelmans [verzonnen figuur die simpel denkt] lost dat wel even op. De vrouw had siliconenborsten, haar man silicoselongen – voor hem kwam de Silicosewet te laat. Sisyphi saxum versare is sisyfusarbeid verrichten. Geef haar een slivovitsje [pruimenbrandewijn Balkan]. Dat is een sleutelklare, een sleutel-op-de-deur [bnw.] woning. Een voorbeeld van een sond [zeestraat] is de Sont tussen Denemarken en Zweden. Een beetje zzp'er [zelfstandige zonder personeel] heeft een mooi thuiskantoor (soho: small office home office).

3. Die Soerabajase immigranten hebben het hier niet gemakkelijk. Leven zij in de traditie van de soenna [levensregels buiten de Koran] of de sjia [alleen bloedverwanten van de profeet Mohammed kunnen leider zijn]? De Hadith [inhoudelijk, boekje = hadith] is de overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen. In het souterrain bewaren we ons sous-vide voedsel [in vacuümverpakking]. Moet die spillebeen [met lange, dunne benen] deze spillenwervel [deel van een weefspil] repareren? Gisteren hebben we gesudokud [oe] (VD, GB). Gaan we vandaag weer sudokuen, sudoku'tjes oplossen? De hare krisjna is de door swami Prabhupada gestichte sekte. GB had alleen Sri Krisjna (eigennaam; thans verdwenen!). Het gaat staagjes aan beter met haar. Chefs van staven, dat zijn chef-stafs [GB ook: chefs-staf – afko: cs – ook stafchef(s)]. Voor de eilanden met die status aparte geldt de status quo. De ster van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] is de Kerstster, de ster-van-bethlehem [GB] is de kerstster, de poinsettia. Hoe luidt de stèredefinitie? Een vitale vent is sthenisch. Een blowtje is een reefer, stickie of joint.

4. Je gaat toch niet met een sterrenkijker naar sterrenetten (GB ook reinettes, VD: n/s) kijken? Hij werd sur-le-champ, illico, ontslagen. Zij is zijn sultane (favorite) [bevoorrechte gemalin van een sultan], met instemming van zijn sultane walidé [= moeder regerende sultan]. Als je blijft zeuren mag je geen tv (teevee) kijken, niet tv-kijken (teeveekijken). Met terra mater wordt Moeder Aarde bedoeld. De tiffany is een decoratieve jugendstilstijl in de glassierkunst. Een timon is een mensenhater. Het THC-gehalte betreft tetrahydrocannabinol [de psychoactieve stof in marihuana]. Een tour à bec is een snavelbektoren. Een hovenier doet aan tussenzetten (wijze van enten), een naaister aan tussen zetten (verder alles los!). Met uveïtis wordt ontsteking van de uvea, het druifvlies, het derde oogvlies, bedoeld. De verzouten soep [te zout gemaakt] was niet te [vr]eten [en de verzoute rivier is (te) zout geworden en dat kan fnuikend zijn voor de landbouw]. Visceraal is de ingewanden betreffend. Wat weet je nog meer over die violon d'Ingres [hobby of begaafdheid naast het werkelijke talent]?

5. De brandstapel heeft al vlam gevat. Dat kind kan al mooi praten. Een vigogne is een vicuña. Die vleister is een kei in mooipraten. Ik hoorde 'heybaberiebah' en dacht onmiddellijk: dat is een scat. In de derde wereld is latifundium [grootgrondbezit] not done. Het voipen gebruikt VoIP, het Voice over Internet Protocol. Een vlöggelprocessie in Ootmarsum gaat dwars door de huizen. Heeft zoete koek (zoete jan) iets gemeen met jan-in-de-zak [meelgerecht, au bain-marie bereide koek]? Hoe zou je zoögloea's [slijmachtige substantie van bacteriën] omschrijven? En hoe spreek je dat woord uit [zoo-woo-gloh-jaa]? Hoe ziet een woulfefles [woel-flèhs] eruit [met 2 of 3 halzen]? Die wordt ook wel fles van Woulfe genoemd. Xanthopsie is alles geel zien. Een
WW-draad is een whitworthschroefdraad (VD). Hij ziet de misstanden en daarom ziedt hij van woede.

6. 'Yuca' [maniok] is korter dan 'yucca' [plant] en komt er alfabetisch voor. Korte naam, begin alfabet, agavefamilie. Is dat een ezelsbruggetje of maakt het de zaak alleen maar erger? De koralen ketting lag op de ovale tafel. Daar vind je nog oertijdoverblijfselen. Mijn buurman heeft een exquise [uitgelezen, voortreffelijk] smaak. Rijden we nu in het Randstedelijke gebied met daarin het Groene Hart, het groene hart van Holland? Radau is drukte, lawaai. Wat is het verschil tussen een quodlibet [mengelmoes, potpourri] en quod licet [wat geoorloofd is]? Qui-va-là, wie daar, werda [weer-daa]? Kromgroeien wijst vaak op rachitis, de Engelse ziekte. De ratafia [fijne likeur] zat in een met raffia [vezels voor vlechtwerk] omhulde drankfles. Een sequoia is een reuzenpijnboom. Een raout [raut] is een deftige avondpartij. Zo, doet zij nog steeds onderzoek naar de Gooise r, de huig-r en de
tong-r? Reïsen [ree-jies] zijn gezagvoerder of kapitein op een Ottomaans koopvaardijschip.

7. Een récamier is een rustbank. Hij kan het razendsnel, maar doet het razend slordig. Wil je voor mij hand-en-spandiensten verrichten bij het verwachte kunst- en vliegwerk? De pasja [hoge ambtenaar Ottomaanse Rijk] droeg een pashmina, een sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit. Die rode bal ligt masqué [is door een ervoor liggende bal niet bereikbaar]. Iemand achternalopen is achter iemand aan lopen. Wie dat merkt, zal rood aanlopen. In Rome ben ik toen – puur toeval – tegen mijn huidige vrouw aangelopen. Moslima's dragen vaak abaja's [lang en wijd gewaad]. Als ze geen kachel aanhebben (aan hebben), kun je beter een dikke jas aanhebben. Die drinkebroer zal wel een goede snee aan hebben. Zou hij die taak wel aankunnen? Ik moet erop aan kunnen (GB; VD: eropaan), dat jullie meteen eropaan vliegen, als de zending aangekomen is. Een kojan(g) is in Indië een inhoudsmaat. Bij abaja denk je vanzelf ook aan kabaja (kabaai – lang baadje, m/v) en Soerabaja (bnw.: Soerabajaas, Soerabajase, bezitsvorm Soerabaja's).

8. Ga jij naar dat acidhousegebeuren? Een acatène is een kettingloos rijwiel. Op het advocatenkantoor drinken ze te vaak een advocateborrel. De aeneasrat is een soort van buidelrat. De aepyornis [uitgestorven reuzenvogel] vond je ooit op Madagaskar. De aeolis is een naaktkieuwige zeeslak. Hij schepte behagen in het werk dat hij schiep. Ze schrikte de eieren onder koud water: ik schrok daarvan. Het schrikte me af. Hij (ver)schrok van dat bericht. Die verschijning verschrikte hem. Wat wordt bedoeld met de seven-year itch [hobbels na 7 jaar huwelijk]? Is de 'roepieroepie' van Toon Hermans ook een onomatopee? Heeft hij weer gepluimstrijkt? Heeft hij Hermans' werken volledig gebloemleesd? Die viertaktmotor is nog geheel intact. Een tapis-plain is een vast kamerbreed vloerkleed. Dat zal hopelijk nooit en te [ofte] nimmer gebeuren. Zit die slappeling echt in het Europees Parlement (EP)? Schande, eigenlijk.

9. Wat uit Madagaskar komt, kun je aanduiden als Malagassisch of Madagassisch. Verder noteren we uit het Malagasi en uit Madagaskar (met al die Malagassiërs): de ariary (munteenheid), een fossa (fretkat), de kiur (uitgestorven reuzenvogel), de koraaltop (vetplant met bloem op hoge steel, Kalanchoe blossfeldiana), de bonte, zwarte en 'gewone' maki (halfaap met vossensnuit en lange staart, inheems op het eiland, behorend tot de familie der lemuren, vosapen), de taal Malagasi, de mangabey [mèhn-guh-bee] (hondaap met een lange snuit die in bomen leeft), mg (in internetadressen), MG (tweeletterige ISO-landcode), MGA (Malagassische ariary), MGF (voormalige frank), reuzenvogel (naast die andere twee – kiur en aepyornis – nog de moa), RM (op motorrijtuigen: Republiek Madagaskar), stefanotis (kamerplant) en steltral [uitspraak? – ral, vliegt overigens nooit].

10. Verder nog: te/anrek (tot de familie van de borstelegels – hoezo, geen streepje? – behorende grote insecteneter), de trommelboom, de valiha (muziekinstrument bestaande uit met stalen snaren bespannen bamboe buizen; ook: bamboebuizen) en het vingerdier (halfaap die op een eekhoorntje lijkt, ook: ayeaye of knaagmaki). Naar een
adam-en-eva [monnikskap, witte dovenetel, gevlekte orchis] hoef je in VD niet meer te zoeken. Houdt GB het bij 'addenoi', VD roept ons verder ook nog vrolijk toe: attenoje, ottenoje, ottelenojeheine en addenom. Een marshal bij golfen en een airmarshal zijn niet naar een ontdekker of een minister [die van het Marshallplan!] genoemd. Dit stuk is in es kleine terts. Kant van Alençon [ah-lahn-sohn] is alençonkant.