2137 Dictee dinsdag 16-03-2021 (1) dictee Dictee van de dag (149)

Dictee – dictees [2137]

Oefendictee 708 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (149)

1. Bij Blokken [quizprogramma Vlaamse tv] moet een van de twee deelnemers een tijdje naar een Studio Brusselstudio (StuBru-studio). Et voilá [kijk eens hoe makkelijk], daar is de winnaar. Op de unief [universiteit] is ad valvas, 'aan de valven' [publicatiebord], een bekend begrip. Een nieuwe loot aan deze begripswereld is e-valven [elektronisch bekendmaken]. Kijk daar, een V van wilde eenden. Doe jij dat vakkenvullen nog steeds? Kunnen vadertje tsaar en vadertje Cats elkaar ooit ontmoet hebben? En Vadertje Staat en Vadertje Tijd? Van beroep is hij volgens zeggen valuta-arbitrageant. De GDNT-jury [Groot Dictee der Nederlandse Taal – niet meer in VD] moet meer proactief zijn. Doe het om harentwil, zij is van goeden wille. De VARA is de Vereniging van Arbeiders-radioamateurs. Een vaquero is een cowboy. Met varices heb je spataderen. Een varicocele is een zakaderbreuk. Ik had mijn vedaatje [gedrukt exemplaar van Veda = heilig boek hindoeïsme] vergeten. Heeft Vaticanum II vernieuwing gebracht? Op V-dag [Europa: 5 mei 1945] had ze v-dienst [BE: verzorgingsdienst].

2. De VDAB is de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Hou die vedetteneigingen [n/s] maar voor je. In onze wijk is een veiligheidsraad actief. Het V-effect verwijst naar vervreemding. Dat is veie [vet, zeer vruchtbaar] grond. De vena poetica is de dichtader. Ken je sommige Vendéese gebruiken al? Hij werkte vroeger bij VenW [V&W, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, vgl. IenM]. Verba et voces, praetereaque nihil: woorden en uitspraken, en anders niet. Een stressverschijnsel bij opgesloten kippen is het verenpikken. Hij ging verder op de volgende pagina. Vergépapier heeft waterlijnen. Vergelet is kalksteen uit het Oisegebied [rivier
Noord-Frankrijk]. Vergures zijn stelsels van waterlijnen. Verheid impliceert geen onhaalbaarheid. Verheid nog a(a)n toe! Is Verkavelingsvlaams enkel maar een begrip of spreekt iemand dat ook echt? Verjus is sap van onrijpe druiven. De mist verijlt [wordt dunner, lost op].

3. Heb je het opgegeven? Ben je nu verlangeloos [VD, arch.] (vgl. levenloos en belangeloos)? Verlijden doet de notaris, verleiden trouwens soms ook. Het schip moest verlijerd [naar de lij = van de windzijde afgekeerd, afzakken – antoniem: loef] worden. Met vermeil [znw.] wordt in vuur verguld [= vuurverguld] zilver bedoeld. Ze keken vreselijk vermijd = beteuterd. Een vernier [ie] is een verbeterde nonius [hulpschaalverdeling]. Vermout [oe] drink je als aperitief. Ze gingen het lijk vermummiën. Hij verpleitte deze zaak. Vero distinguere falsum: de leugen van de waarheid onderscheiden. Verre-murailles zijn mozaïeken van stukjes gekleurd glas. Zou ik echt herpes zoster [gordelroos] hebben? Wat zijn verschansingsleiers [beweegbare rondhouten – vgl. armen-en-benenboot – daaraan – denk ook aan kapitein Rondhemd]? Hij verschlimmbesserte [verfouterde] 'cafeetje'. De gevangenen werden vershanghaaid [van ene kamp naar andere]. Wie heeft de boel nu weer versjteerd [verstierd]? Verso pollice is met uitgestoken duim (in de arena: dood de verslagen gladiator!). Versus leonini [kleine letter] zijn genoemd naar de monnik Leo [12e eeuw] en zijn leoninische verzen. Een vertebraat is een gewerveld dier.

4. Wat hebben jullie gedaan? Wel, verstoppertje spelen en bokjespringen. Vertus héroïques [+] zijn heldhaftige deugden. De keeper, veruit de beste, liep ver uit zijn doel. Verveine is een aftreksel van ijzerkruid of een daarmee bereide odeur. Zijn roman heette Ver weg en toch dichtbij. Om het geheel liep een vetfijne lijn [buitenste: vet en binnenste: dun]. Een veston is een colbertjasje of vervanger daarvan. Een vesicle [vèh-zih-kuhl] is hetzelfde als een vesikel
[vuh-sie-kuhl] [chemie, zeker deeltje]. Een vespasienne is een vespasiaans hokje [openbaar urinoir]. Vestigia amoris: de sporen der liefde, vestigia flammae: sporen van vuur en vestigia nulla retrorsum: geen stap terug. Via recta is rechtstreeks. Zonder vice anglais [homoseksualiteit] was er niet één gaykrant geweest. Vi aut voluntate: gedwongen of vrijwillig. We noemen: de Via Appia [Appia Via,
Rome-Capua, later Brindisi], de via crucis [kruisweg] en de via dolorosa [idem, ook: lijdensweg]. Ik ben allergisch voor ve-tsin [glutamaat, smaakversterker]. Vieux jeu is oude kost.

5. Een vexata quaestio is een veelbesproken, onopgeloste vraag. Een vicuña is een kleine soort van wilde lama. Victus et amictus: eten en kleren, victis honos: eer aan de overwonnenen, vi coactus: door geweld gedwongen (v.c.), vi cessionis: krachtens een overdracht en vice versa (v.v.): heen en terug, over en weer. Vi et armis: door wapengeweld. Vient de paraître, zojuist verschenen: De blauwe engel. Bij Vietcong [communisten] en Vietminh [verzet tegen Franse overheersing] denk ik automatisch aan die Vietnamveteraan. Hij betaalde met een vijftigje. Allemaal één pot nat: vin de pays, vin du pays of vin de table. De viri docti [geleerde heren] zouden het wel even regelen. Virtute, non astutia: door deugd, niet door sluwheid. Coûte que coûte, koste wat (het) kost, zullen we overleven.

6. Cursus Latijn: vis medicatrix naturae: het natuurlijk genezend vermogen van het lichaam, vis probandi: bewijskracht, vis vitalis: levenskracht, vis viva: kinetische kracht, vita ante acta: het voorheen geleide leven, iemands vroegere levenswandel, vita minima: uiterste graad van verval van krachten (van een zieke), vita sedentaria: een zittend leven, vita vitalis: een leven dat de naam van leven waard is, een waarachtig leven, viva voce: mondeling en viva vox: gesproken woord, vivendi perdere causas: de redenen om te leven verliezen (niet meer in VD), vivere parvo: van weinig leven en vivere pericolosamente: gevaarlijk leven. Wat had Livingstone zonder vivres [levensmiddelen] gemoeten? Zijn Vlaams-nationalistische inslag was bekend. Wat waren V-Mannen, V-Männer ook alweer [verklikker SD, WO II]? De Voetbaloorlog tussen Honduras en El Salvador vond plaats in 1969.

7. De Zoeloes zijn een Bantoevolk. De desslachtoffertjes
(di-ethylstilbestrol) waren soms voeteloos. Een voetjeskeier [maakt voetjes onder wijnglazen] kan ook best een voetjevrijer zijn. Een vole annoncée [aangekondigd halen van alle trekken bij het omberspel] lijkt nog mooier dan een kale vole [zonder aankondiging]. Een vol-au-vent is een koninginnenhapje. Het Duitse volk: Volk der Dichter und Denker [dichters en denkers], of Volk der Richter und Henker [rechters en beulen]? Ook de Volksduitsers hoorden er echt bij. De Volkerenslag vond bij Leipzig plaats. Volitare per ora virum: allerwegen bekend zijn (als de bonte hond). Vols planés zijn zweefvluchten. De Voor-Alpen (niet in wdb.) zijn niet zo hoog. Hij stond daar als een voltaire [fauteuil]. Hij is een voodooadept [rituele magie op Haïti, etc.]. Zij wilde von Kopf bis Fuss [helemaal] aan hem behoren. Vond je onder de Vondelparkjeugd veel vondelianen [Vondelliefhebbers]? Een volte-face [ommezwaai] is niet iets voor paarden, wel voor politici. Uit een volutenkrater [schaal of vaas] komt geen lava. Hij woont op
Voorne-Putten.

8. De auto stond niet in zijn vooruit, dus vloog hij door de voorruit. Als vijfde wiel aan de wagen mocht ik er voor tjoema (tjomme – niets) bij zitten. Volventibus annis: in de loop der jaren. De voraussetzungslose Wissenschaft is de waarachtige, onbevooroordeelde wetenschap. De VPRO is de Vrijzinnig-protestantse Radio-omroep. Een furlong is het achtste deel van een Engelse mijl. Drink je nog een vouvray [wijn] mee? In een voutenkamer [opkamer] verwacht je eigenlijk gewelven. Het vorticisme [kubisme, futurisme] is een kunststijl. Votum consultativum: een raadgevende stem. Dan nog wat voces: de vox angelica – engelenstem, de vox clamantis in deserto – de stem van een roepende in de woestijn, iemand van wie de woorden in de wind worden geslagen, de vox humana – het (mensachtige) stemregister, de vox populi – de stem des volks, wat het volk wil (de vox Dei is de stem Gods).

9. Het vraag-en-aanbodmechanisme is een soort van
vraag-en-antwoordspel. Mag ik je een goede vriendenraad (goedevriendenraad) geven: gij zult niet vreemdgaan. Hij is
vrijzinnig-democratisch. Is Piet nou oud- of vrij-katholiek? Nou, oudkatholiek natuurlijk. Komt die uitdrukking uit het Vroegmiddelnederlands of het Vroegnieuwnederlands? De vérités de Monsieur de la Palisse zijn waarheden als koeien. Het kenmerk VSOP duidt very superior old pale (tussen VS en VVSOP in) aan. Hij heeft vues [vuus, een oogje] op Marietje. Vues d'ensemble zijn een soort algemene beschouwingen. Vulkanen zijn naar Vulcanus genoemd. Een vulnus immedicabile is een ongeneeslijke wond. Vind jij smörrebröd (VD alleen en GB ook: smørrebrød – belegd roggebrood) en knäckebröd [harde en knappende dunne koek] echt lekker [vergelijk ook: smörgåsbord = uit verschillende koude gerechten bestaand buffet]? Zo komt Jan Splinter [gewone man] wel door de winter [moeilijke tijden]. Het was een overheerlijke fondueavond [znw., met ww. evt. fonduavond].

10. Bah, wat is dat verachtelijk. Het Elysée is het 18(d)e-eeuwse (achttiende-eeuwse) paleis in Parijs, sinds 1873 ambtswoning van de president van de Franse Republiek. Hoe uit te spreken: van aerobics krijg je een lenige tong [spraakwater]? Goh, dat is niet mis(selijk). Hoe spreek je 'maharadja' [titel inlandse vorsten India] uit? Van welke woordenboeken mag je het meervoud van 'tendens' op hoeveel manieren schrijven? Nu allemaal: tendens/zen. Duh: dat snap zelfs jij wel. Hij wilde pugnis et calcibus, met alle middelen, winnen. Maar, lekker puh, de taart ging aan zijn neus voorbij. De dugazon [karakter en stem van bepaalde soort; operette] mocht vanuit de dug-out [op voetbalveld] de Marseillaise [Franse volkslied] zingen. Zij hing de reinlevenbeweging [reinheid van zeden] aan. Het urbisme is nog steeds de steedsheid [lemma geschrapt, woord nog wel zichtbaar – ook in 2021 – VD: moet ik aan steeds, stad, denken?].