Dictee – dictees [2136]
Oefendictee 709 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (148)
1. Met afkortingen kan het raar gaan: dominee (ds.), televisie of teevee (tv) en aanstaande (a.s.). Hij woont in Alphen aan den Rijn. De generaal b.d. [buiten dienst] zweert bij biologisch-dynamisch (bd) voedsel, ook wel biodynamisch genoemd. Een dag- en weekbladenuitgever geeft dag- en weekbladen uit. Een design(er)baby is een redderbaby [kunstmatig verwekt ten behoeve van genetisch materiaal om daarmee een ziek broertje of zusje van de dood te kunnen redden]. Met h.o. volg je in Nederland hoger onderwijs (verzamelnaam voor wo en hbo). De maestro is verzot op paella [Spaans rijstgerecht]. Zij is een déléguée [afgevaardigde] pur sang [volbloed]. Het perpetuum mobile is al uitgevonden, nu het echte nog … Een wacho is een halfwas watje, halfwas macho. De Walenkerk is de Waalse kerk. Er zijn tegenwoordig veel wakke winters [zachte kwakkelwinter]. Die wagons-lits [+][slaapcoupé] zijn toch wel handig. Het wagyurundvlees [Japan] is een delicatesse. Het wallstreetkapitalisme (VD, niet-specifiek, ook: Wall Streetkapitalisme, echt daar ...) verwijst naar Wall Street. Washipapier: Japans, zuurvrij.
2. Wie luiwammest, krijgt op zijn wammes [slaag]. Kunnen zzp'ers als WAO'er in een WAO-gat vallen? Bij het wappen gebruik je het WAP: wireless application protocol. Een waringin is een wurgvijg en een warrigal een soort dingo. Was da kreucht und fleucht: wat er kruipt en vliegt (te weten: allerlei dieren). Was sich liebt, das neckt sich: wie van elkaar houden, plagen elkaar (en omgekeerd). Een WASP is een white Anglo-Saxon protestant. Zij is Waterman [sterrenbeeld]. Wat is dat een wauwelaar [kletsmeier], zeg. Er woei een wauwe [gunstig] wind. Een watoessi is een kruising van het stepperund met de zeboe. Ik zal je een watjekouw [opstopper] verkopen [gratis, kost niks]. In het waterrad zat een waterrat. Hé, heb jij wederiken [uit de sleutelbloemfamilie] in de tuin? Het wedgwood is zeker Engels porselein en heeft niets te maken met wedge [zekere club bij golf]. Hem werd een waza-ari [half punt, score bij judo] toegekend. Heb jij wel een WA-verzekering [wettelijke aansprakelijkheid]?
3. Ach en wee, botert het weer niet tussen die twee? Is zijn weedverbruik (wietverbruik) echt afgenomen? Wat was de relatie tussen de WA, de Weerafdeling van de NSB [Nationaalsocialistische Beweging (Nederlandse politieke partij (1931-1945))] in Nederland, en de SA, de Sturmabteilung van de NSDAP [Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (de politieke partij (1920-1945)) van de Duitse nazi's)] in Duitsland? Het Duitse leger tot 1945 heette de Wehrmacht. Sjavoeot of het Wekenfeest is het joodse pinksterfeest, met het Loofhuttenfeest en het paasfeest vormt dat de pelgrimsfeesten. Welcome to the club! We zullen het wel eens worden, dat weleens [GB ook: wel eens] een bijwoord van frequentie is. Wegwezen nu! De wind is behoorlijk gewestelijkt [ww. westelijken – naar het westen draaien]. Het is nu welletjes met dat welles-nietesspelletje van welles en nietes. Hij is welsprekend in het Welsh, maar ook in het Vroeglatijn? De term 'wertheriaans' slaat op de hoofdpersoon (Werther) uit een zeker boek van Goethe ... Wanneer valt dit jaar Wereldspaardag [29 oktober]?
4. Een westonnormaalelement levert een spanning van vrijwel 1 volt op. Humani generis decus: een sieraad van de mensheid, met name als opschrift op het grafmonument van Newton in de abdij van Westminster. De plaatsen Oost- en West-Souburg worden gescheiden door het Kanaal door Walcheren en liggen vanuit Breskens bezien 'aan de overkant'. De stad Charleston is de hoofdstad van West Virginia (in goed Nederlands: West-Virginië). De Wbp is de Wet bescherming persoonsgegevens (eigennaam). De WAO is de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (eigennaam). Toen de westminster [ouderwetse pendule] sloeg, was het kinderbedtijd. De Wob is de Wet openbaarheid van bestuur (eigennaam; Rijksoverheid – NL). Oostvoorne behoort tot de gemeente Westvoorne. Is een wetsuitje [surfpak] er alleen voor juristen?
5. Wham [boem, doef], die klap kwam hard aan. Als wheeler [rolstoel met armbeweging als sport] kun je geen wheelie [motor: voorwiel omhoog] maken. Een whisker ('snorhaar') is een zekere vezel. Heb je een prof ooit zien whiffen [een whiff slaan, bal compleet missen – bij golf]? Laten we naar Burundi gaan of whatever. Overdag was hij wever, 's avonds wavede en houset/de hij als de beste. Een whistleblower is een klokkenluider. Who's afraid of de who's who [lijst van bekende personen]? Een wicca is een witte heks [in de natuur]. Het wied [onkruid] moet je wieden. De wiedergutmachung [herstelbetalingen na WO II] is nu toch wel voltooid? Nogal wiedes dat ik als de wiedeweerga kom. Er is een wezenlijk verschil tussen een wiel- [op de lijnbaan, touw] en een wielendraaier [arbeider voor spoorwagenwielen]. Wat zijn wigw's? Antwoord: weduwen, invaliden, gepensioneerden en/of wezen. Versterken een wijepigram [op een ex voto, votiefbeeld, wijbeeld] en een wijinscriptie het wij-gevoel? Nee, dus. Krijgt hij nu alsnog die wildcard [deelname door een niet-geplaatste speler]?
6. Over een kar of wagen kan een wijte [huif] zitten: dan wordt het een wijtenwagen [huifkar, lijkwagen]. Dat krijg ik niet uit mijn strot: hij plaste wild … De hoofdstad van Namibië heet Windhoek [niet in wdb.]. Een winchester [magazijngeweer] heeft niets met Winchester [nou ja, hij was de fabrikant ervan] te maken. Die wilhelmina-vooruit is beslist geen voetbalclub [maar vrouw met grote boezem]. Bij een winstgevende zaak moet je winst nemen. Onze pr-afdeling doet veel aan wining-and-dining [sociale contacten op informele basis] … en dan maar hopen dat de gasten van wijntje en trijntje houden [Bacchus en Venus dienen – in Baccho et Venere (zijn)] … Hier was sprake van een wirtschaftswunder. Ik geef het ten slotte toe, tenslotte ben ik een wiseguy. In een witz is niet alles wit-zwart [zwart-wit]. Een woiwodenlijst [bestuurder, stadhouder] zul je het meest waarschijnlijk in Polen vinden. Met wkk wordt warmte-krachtkoppeling bedoeld. De man was wohltemperiert, goedgeluimd. De Wonne der Wehmut is het genot van de weemoed. Worship is gospelmuziek.
7. Probeer eens wat van die gieser wildemannen [stoofpeer] te pakken te krijgen. Een wrongful life [genetische afwijkingen, ware beter niet geboren] is maar een triest gebeuren. Een writer in residence geeft aldaar gastcolleges. Wat wyclifitisch is, slaat op [John] Wyclif [Engelse theoloog, ca. 1320]. Wushu is de verzamelnaam voor verschillende Chinese vechtsporten. Het xiang qi [sj tsj] is het Chinese schaakspel, verwant aan het Perzische. De DAX (beursindex van Frankfurt) is opgewaardeerd tot Xetra DAX: Exchange Electronic Trading – Deutscher Aktienindex. De verouderde X-eenheid was 100 femtometer [10^-15]. En een femtometer? O ja, dat is één duizend biljoenste [1/(1000x10^12) – ook: duizend triljoenste meter = 1000/10^18] meter. Ik telde drie X'en [onbekenden] in het gezelschap. Het xanthofyl, een gele bladkleurstof, gokje: met f of met ph? De YMCA is de Young Men's Christian Association [vgl. YWCA – Women’s]. Hij verloor op yuko [judo: laagste score, lager dan een waza-ari = half punt]. Dat 'yucca' de plant is, onthoud je makkelijk(?): het is immers ook 'yuccamot' … [en yuca = maniok, struik, broodwortel --- > cassavemeel]
8.
Het wort [aftreksel
van mout] wordt later bier. Enne,
'yuca' heeft maar één c, zoals maniok ook maar één k heeft,
simpel toch? Waar is de worcestershiresaus
[woester
= kruidige saus]? Er vielen
enkele yuans [China
– renminbi (yuan)]
uit zijn zak. Een zekere witte bordeauxwijn, yquem, heeft een lekkere
(na)dronk
(zeggen ze).
(Het)
Yorin (You're in)
was ooit een commerciële tv-zender [2001-2005]
gericht op Nederland. Het giftige alkaloïde uit de bast van een
West-Afrikaanse boom, yohimbine, wordt als afrodisiacum
[geslachtsdrift
prikkelen] gebruikt. Een oxymeter
meet zuurstof. Bij gymnastiek zie je soms een yamashita [sprong
over het paard, met overslag uit de handstand].
De tiktaalik is een uitgestorven dier [overgang
vissen --- > landdieren].
Zeekapel of krill is walvisaas [4
cm lange vinpotige zeeslak].
Bedoel je anderhalfduizend of anderhalf miljoen? Ik heb het al een
tigtal keren gezegd: dat zijn er echt
geen tig duizend. Reken maar na: elfhonderdduizend is een miljoen
honderdduizend. Leuk, die moedertjes-van-duizenden [moederplant].
9. Hoeveel is een ziljoen [onbekend, heel groot getal] eigenlijk? 1358 viel in het trecento [Italië, cultuur, 14e eeuw, 13xx]. Duurt een doornroosjesslaap 100 jaar? Het is anderhalfmaal zoveel. Ik heb de hele ceel [grote reeks] vanmorgen in beeld gehad. Hoe zou jij 'tweeënhalfmaal' en 'drieënhalfduizend' schrijven? Er is verschil tussen telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. De (het) ylangylang [etherische olie] komt uit de bloesems van de cananga [tropische boom]. De Yggdrasil is de wereldboom, symbool van de kosmos [noordse mythologie]. Yes, ik heb de yeti [de verschrikkelijke sneeuwman] gezien. Waarom schrijft de yellow press [sensatie] nooit over yellows [vroegrijpe zurige appel]? Zij yelden yells [kreet]. Met een yawl [scheepje met twee masten waarvan de kleinste achter het roer geplaatst is] kun je varen, met een jol [licht roei- en zeilvaartuig] ook. De yanks (yankees: zou dat van Jan Kees komen? - onzeker) zongen de Yankee Doodle [Amerikaans volkslied tijdens de Vrijheidsoorlog]. Is yakult een yoghurtdrank? Nee, melkachtig. De yakuza is de georganiseerde Japanse misdaad. Zag, kaerel, loop eens deur [bekakt]. Wat was de zaak-Profumo ook alweer? Het zakendoen is hij nog niet verleerd, dus zal hij wel goede zaken doen ....
10. Het ZAP is in België het zelfstandig academisch personeel. Een zarzuela kun je eten [stoofschotel] , maar het is ook een soort Spaanse operette. Zazous zijn moderne, excentrieke jonge mensen. Zecchino's (zecchinen) zijn oude gouden munten. Het zechsteen is het jongste tijdvak van het perm. Kijk, hij zijgt [zakken, neerzakken, neerzijgen] met een zeiger (platte viskorf – niet meer in VD – komt van 'zegen') op de grond. Kijk (ver) omhoog: het Zeil van het Schip [sterrenbeeld zuidelijk halfrond, Vela, niet meer in VD – het heet nu Zeilen]! Hek en hekken, hekken en hekkens, zeis en zeisen, zeisen en zeisens. Een bekend zeisel [zegswijze, spreuk] luidt: oog om oog, tand om tand. In het Zend [taal, ook: Avestisch, verwant met Sanskriet] is de (Zend-)Avesta [heilig boek van de oude Perzen dat de leer van Zarathoestra bevat] opgesteld. Een zemelap (ook: zeemlap) is een zemen lap. Het gebeurde tezelfdertijd (terzelfder tijd – t.z.t. = te zijner tijd), niet terzelfder plaatse (t.z.p.). De zeitgeist (tijdgeest) speelt hierbij een rol.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten