Dictee – dictees [2133]
Oefendictee 710 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (147)
1.
In Nederland staat UA voor uitgesloten
aansprakelijkheid. Voorbeeld van een
zeugma: hier zet men koffie en over. Bij het afhandelen van zerobonds
[obligatie zonder
coupon] wordt een
zerotolerancebeleid [nultolerantie]
gehanteerd. De Ziekenfondsraad
(ZFR) was vroeger onmisbaar. De
afkortingen zg. en zgn.
voor zogenaamd
zien er vrij normaal uit, maar hoe zit dat met z.g.a.n.:
zo goed als
nieuw, t.h.t.: ten
minste houdbaar
tot en z.o.z.:
zie ommezijde?
Overigens staat z.g. voor zaliger
gedachtenis en ZFW
voor Ziekenfondswet.
Een ziggoerat is een terrassentempel. Je kunt ze beter niet krijgen:
de ziektes van Alzheimer [degeneratieve
hersenaandoening – dementie],
Basedow [overmatige
schildklierwerking], Crohn
[chronische
darmziekte met zweren], Duchenne
[jongens,
erfelijke spierziekte, na 15 jaar de dood],
Dupuytren [handpalm,
erfelijke aandoening: Keltische klauw],
Graves [=
Basedow], Hodgkin
[lymf(e)stelselkanker],
Huntington [erfelijke
soort van chorea = sint-vitusdans, hersenaandoening met krampachtige
bewegingen], Ménière [ziekte
van het evenwichtsorgaan, gekenmerkt door draaiduizelingen,
verminderd gehoor en oorsuizen],
Parkinson [vermindering
mimiek en spontane bewegingen],
Pfeiffer [virusinfectie
met als kenmerk o.a. koorts, gezwollen lymfeklieren en grote
vermoeidheid] en Weil
[overgebracht door
ratten in besmet water – ook: alzheimer,
basedow,
etc.].
Zinkschuim staat bekend als
zink-zilver-loodlegering. Hij was
zijpende [zijpen =
druppelen, druipen – sijpelen]
nat, druipnat. Een zijl is een uitwateringssluis.
2.
Het zechsteen is het jongste tijdvak van het perm. Sine
anno (s.a.)
is zonder
jaartal (z.j.).
Dat is allang wijd en zijd bekend. De burgermoed wordt ook wel
zivilcourage genoemd. Ik zit in het bestuur van een zmlk-, maar ook
van een zmok-school. Zonam solvere (de
gordel ontbinden) is
geslachtsgemeenschap hebben. De camping heeft afzonderlijke zomer- en
wintergasten maar ook doorlopende
zomer-en-wintergasten. De
gaudetezondag (zondag
gaudete) is de derde zondag in de
advent. Gebruik je dat zoomobjectief
[oe]
vaak? De benaming voor een zeker aantal bacteriën is zoögloea
[zoo-woo-gloh-jaa].
De zoutte valt me niet tegen. Een creoolse mix van dansmuziek heet
zouk [oe].
Wil je daarvoor zorg dragen? Een zorilla is een bunzing, een zorillo
een stinkdier. Een zoön politikon (politikon
zoön) is een politiek dier.
3.
South Carolina zou in goed Nederlands Zuid-Carolina heten. Overigens:
in de gemeente Mill en Sint Hubert (eigennaam!)
ligt een buurtschap Zuid Carolina (eigennaam!).
Een zucchino is een courgette, een
zucchetti een soort van eetbare pompoen
en zuccotto
is een Italiaans nagerecht. Er ging niets boven een lekker
zuiderzeekrabbetje (of
een kamtsjatkakrab
– niet
in VD). De Zuid-Zuidhandel is die
tussen ontwikkelingslanden onderling. Het zusterhuwelijk is het
sororaat. Vergelijk ook: de sororale polygynie [huwelijk
van een man met twee of meer zusters – polyandrie = veelmannerij]
en een soroptimiste [lid
van werkendevrouwenorganisatie].
Het zundgat [in
vuurmonden] gebruikte je voor het
ontbranden. De uitdrukking 'zum Kotzen' betekent: walgelijk, om van
te braken, en 'zum Tode betrübt': diepbedroefd, antoniem van
himmelhoch jauchzend
[ts].
Waar kan ik een nieuwe zwadmaaier [grasmaaier
die het gras tevens in zwaden legt, zwad(e)
= regel] kopen? Een zwei(tje)
is een soort van winkelhaak. De zydeco is volksmuziek van langs de
Mississippi. Wat een zwijnerij.
4.
De ex-100 meterloper (ex-100m-loper,
ex-honderdmeterloper) die pas
zijn drieëndertigjarige (33-jarige)
huwelijksfeest had gevierd, zo rond de 24 juliviering, verhuist als
65+'er (65-plusser,
vijfenzestigplusser) naar een
woon-zorgcentrum (NL,
anders: woonzorgcentrum – BE)
en ruimt alles op; voor een 50 eurobiljet (vijftigeurobiljet)
of een andere habbekrats biedt hij aan: zijn
06-apparaat
(nulzesapparaat),
enkele tiencentstuks (10
centstuks), zijn
voorraad 1,3-dimethylbenzeen, een 10e-eeuws (10de-eeuws,
tiende-eeuws) Delftsblauwbord,
zijn 27MC-bakkie, een micrometer, 33 toerenplaten
(drieëndertigtoerenplaten),
een 8mm-camera (achtmillimetercamera),
een 100oC-thermometer (100oCelsiusthermometer,
honderdgraden-Celsiusthermometer),
een paar goede 1 aprilgrappen (eenaprilgrappen)
en ten slotte een 3 cilindermotor (driecilindermotor).
5. Hij komt uit een middleclassgezinnetje. Je bent er mooi in getrapt [alleen instinken aaneen]. Een četnik is een Servische nationalist. Hij rookt cannabis [hennep] en eet macaroni. Djinns zijn goede of boze geesten, gesitueerd tussen engelen en mensen. Aan de muur hingen draperieën [stoffen versiering]. We werden gekoeioneerd. Op de hovercraft [amfibievaartuig: onder en boven water] zaten nogal wat hooligans. Zekere kunstvezels heten rayonne [rayonstof]. Aan de muur hing een plaket [muurplaat, medaille]. Moussaka is een Grieks gerecht. We zagen drie dromedarissen. Hij plantte een kokardebloem [tuinsierplant]. We schrijven het liefst met bics (biccen niet in wdb.). Is er verschil tussen stuccen en stuken? Nee, beide: pleisteren. Attraperen is op heterdaad betrappen. Een markiezin beheert een markizaat. Aioli is koude knoflooksaus. Een bistouri is een operatiemes en een bouzouki is een zeker snaarinstrument.
6. Jokari is een balspel. Gnocchi [uitspraak!] is een tussengerecht. Een watoessi is een Afrikaans rund. Peperoni is onrijpe Spaanse peper (en pepperoni pikante salami). Kip tandoori [kipgerecht], dat weet je nu wel. Tandoori = Indiase oven. Van je misjpooche [familie] moet je het maar hebben. Waar liggen de rekwisieten [attribuut]? We aten niet zomaar paté, maar pâté de foie gras. Een laudatie/o is een lofprijzing. Welke epauletten [schouderrangonderscheidingsteken] draagt een kolonel? Ik vind dat een nogal boude (boute) bewering. Inflatie moet je inprijzen. Een raté (vrouw: ratee) is een mislukkeling, de bitrate is de bitsnelheid, de Euribor de euro interbank offered rate, de Libor de London interbank offered rate, de primerate de laagste rentevoet waartegen bij een bank geld geleend kan worden en de flatrate een account, bv. een telecomaccount, waarbij men een vast bedrag betaalt, ongeacht het verbruik. Schrijf je 'cedi's' [munteenheid Ghana, GHS] ook met een cedille [teken onder de c: ç]?
7. Een toast kannibaal is met filet americain, een broodje ermee is een martino. Wat is de American's Creed [credo: een regering van het volk, door het volk, voor het volk]? Hij rookt amerikaans (de duurste merken sumatratabak). Een amerikaan is een schip, sigaret, eik, groot wittebrood of grote auto, een amerikaantje een zeker effect, een dubbele hijs of limonade met pils. De bohemien(ne) leidde een leven als een bohème, als was hij (zij) een rondtrekkende bohemer – gekleed in boho(look): zigeuner – zonder Boheemse roots. Hoe zou een sappige mandarijn in het Mandarijnenchinees heten? Met degout [afkeer, walging] keek hij naar de degoes, de huisstruikratten. Attacher le grelot is de kat de bel aanbinden. Moeilijk: een ecart is een zeker koersverschil, het ecarté is een zeker kaartspel (werkwoord: ecarteren), écartelé en sautoir is in de heraldiek schuin gevierendeeld en een ecarteur is een medische sperhaak.
8.
De zojuist gedechargeerde [financieel
verslag etc, was OK,
oké – hij kreeg decharge]
quaestor [penningmeester]
trad op als getuige à décharge [ten
voordele van verdachte]. Een
depêche is een telegram of een postzak. Derailleren is ontsporen,
railleren met iemand is de spot met diegene drijven. Een zinsnijding
of verssnede is een cesuur [rustpunt,
diëresis]. De deconfiture
[bankroet,
mislukking, ondergang] van dit kabinet lijkt nabij. Confituur
is jam. Bijzondere vormen van dejeuners zijn het déjeuner à la
fourchette (met
vlees of vis), het déjeuner
dînatoire (uitgebreid,
vervangt middagmaal) en het
déjeuner sur l'herbe (de
picknick). Een dependance is een
annexe [bijgebouw].
Voor 'met annexen' wordt meestal 'cum
annexis' (c.a.)
geschreven. De sjidoech is het arrangeren van een (joods)
huwelijk. Een echappement [onderdeel]
zit in een horloge, een échappade [graveerfout]
wordt bij het etsen gemaakt. Ze zijn en marche [op
weg, onderweg]. Het innen van die
cheque was een echec [mislukking].
Ecrins zijn juwelenkistjes. Een sauvegarde is een vrijgeleide [safe
conduct, sauf-conduit, sauvegarde of sûreté de corps].
9. Een eclair is een soes, eclaireren is ophelderen, en clair is in gewone taal, niet in code, clairet is lichtrode, droge wijn (paillet, blekerd), de clairette is een witte wijndruif (ook: wittewijndruif) [rode letters: alfabetisch!] of de wijn ervan, een clairon-maître is de leider van een jachthoorn- of klaroenblazerskorps, clair-obscur [chiaroscuro] is een techniek in de schilderkunst en clairvoyance is helderziendheid. De gouverneur werd met alle mogelijke egards ontvangen. Een elegiacus produceert klaagzangen (elegieën). Een pelita is een Maleis nachtlampje. Daaronder lag zijn delitabak (tabak uit Deli). Hij bekleedde een preëminentie [bevoorrechte positie]. In de belle époque [1890-1919 West-Europa = Oud Europa] was epoque maken [opzien baren] geen kunst. Is epo (erytropoëtine) een vorm van bloeddoping, via een epo-injectie? Ja. Het epos werd me per e-post [e-mail] toegestuurd. Ook het epyllion [klein epos] rekent men reeds lang tot de epiek.
10.
Een coup d'état is een staatsgreep, maar wat zijn een état-major
[al de officieren
van een oorlogsbodem] en de
Tiers-Etat [derde
stand: burgers, boeren]? Ook deze
wielerequipe heeft een chef d'équipe.
Die etagère [dienblad,
bonbons, schalen boven elkaar]
staat in de
derde-etagebergruimte. De ménage à trois [samenleving
3 personen] had voor de menage
[huishouding]
een ménagère [huishoudster].
Een telefoon is een verreluller. Une chaumière et son coeur (een
hutje (op
de hei) en
een goed hart): ongecompliceerd
geluk. Die
châteauneuf-du-pape [wijn]
kan toch geen chateau migraine [hoofdpijnwijn]
zijn? Van welk chateau komt de yquem [witte
bordeauxwijn]? Het diner dansant
was fantastisch! Een comeshot: iets uit de oorlog? Nee:
zaadlozing, pornofilm. (A,
À) contrecoeur is met tegenzin.
Ik hou van kalfsentrecotes [koots].
De pâte de verre is een soort glaspoeder [om
te bakken].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten