Dictee – dictees [2147]
Oefendictee 701 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (156)
1.
Bij het hekkelen [sloten
schoonmaken, heinen] heb je (dus)
een heinhaak nodig. Ik kan niet heksen en blauwverven
tegelijk [uitdr. –
repliek op een (onredelijke)
aanmaning tot spoed]. Bij een
heksenbezem (cladomanie
– door woekering van takken)
spelen zakjeszwammen een rol. Het groot heksenkruid behoort tot de
teunisbloemfamilie. Een hekwerkwijk is een gated community.
Wielrenners vrezen de hel van het Noorden [slechte,
met kasseien geplaveide wegen in Noord-Frankrijk, bekend van de
klassieker
Parijs-Roubaix].
Helaba [tw.,
aandacht trekken], zijn we nog
bij de les? Die episch
dichter, de epicus (producent
van epiek),
wist waar het epicentrum lag …
Heldenkampen zijn aristieën [gevecht
van uitgelezen strijders].
Een tenore drammatico is een
heldentenor. Hij had er een limpide [heldere]
kijk op. Is dat nou een heletoonstoonladder
[tussen
elke toon een hele toonafstand]?
Die ster vertoont momenteel een heliakische [de
zon betreffend] opkomst.
2. Fotozinkografie? Tja, dat is heliotypie. De helladische cultuurperiode [znw. (het) helladisch = een tijdperk!] op het Griekse vasteland en de Cycladen valt ongeveer samen met de minoïsche [koning Minos] cultuur op Kreta. Bestudeert een hellenisant naast de hellenistische beschaving ook de Helleense cultuur? Ja. Het helleniseren [Helleens, Grieks maken/worden] wordt ook wel graeciseren [vergrieksen] genoemd. De veerman van de onderwereld, dat was Charon. Een hellebrok [booswicht] kun je niet eten, een jokkebrok ook niet, maar een karamel- en polkabrok [soort van ulevel = stukje suikerwerk in kleurig papiertje met – binnenin – rijmpje erop (die vroeger op het ijs werd gegeten)] wel. Met de hellevorst wordt Satan aangeduid. Hoe strenger de winter, hoe hoger het (positieve) hellmanngetal. Een dra [bijw., bijv. gebruikt] moeder kan aan het Hellp-syndroom lijden. Een clinometer is een hellingmeter. Bij een hel(l)uo librorum, een boekenverslinder, beklijft het gelezene niet. Een helmbasilisk wordt ook jezushagedis [kan over water lopen] genoemd. Is dat knopig [groot speenkruid] of gevleugeld helmkruid [waterspeenkruid]?
3. De helmholtzenergie is gerelateerd aan de gibbsenergie. Helminthes of helminten (enkelvoud helmins) zijn ingewandswormen. Helminthiasis bestrijdt je zuster met een helminthagogum [wormafdrijvend middel]. De helminthologie [wormziekten] bestudeert ook de helminthocecidiën (aaltjesgallen). Een zekere witsporige, grijsbruine plaatjeszwam is de helmmycena. Zo waarlijk helpe mij God Almachtig [slot eedformule]. Met helosis heb je likdoorns. Een helmstijlige bloem is gynandrisch [stamper en meeldraden vergroeid]. Zo'n volk van heloten [in slavernij] kan gemakkelijk in een sloot met helofyten [moerasplant] verdrinken. De helse steen, de lapis infernalis, heeft een medische functie [ziek vlees wegbranden]. Hij is 'm gesmeerd. Klontering van rode bloedcellen is hemagglutinatie. Die he-man lijdt aan een hemangioom [goedaardig bloedvatgezwel dat voornamelijk in de huid voorkomt]. Een hemdbroek is een combinaison of chemise-enveloppe, een hemdbloes (-blouse) een chemisier [overhemdblouse]. De hematocrietwaarde [verhouding tussen het volume van de bloedlichaampjes en het totale bloedvolume] is te hoog.
4. Een steekmug is een hematofaag. Wat heeft een henne- of henekleed [lijkkleed] met kippen van doen? Niets dus. Een zijdenappel is een jeruzalemmer of pigeon. Hij zal het wel aan zijn hemdsslippen vegen [niets van aantrekken]. Met de Olympische hemel [berg Olympus] worden de Griekse goden geassocieerd. Wat wordt met de menistenhemel [heerlijk oord, m.n. de Vechtstreek in de achttiende eeuw] bedoeld? Het begin van het Onzevader luidt: 'Onze Vader die in de hemelen zijt.' Hij wist niet anders uit te brengen dan '(grote) God in den hemel'. In Indië is een Chinees een zoon van het Hemelse Rijk (China). De Hemelheer gebiedt ook het hemelheer (hemelheir = engelen(leger)). Die lagen hemelwijd (zeer wijd) uiteen. Een hemelzeiker [roze glacékoek] kun je eten. Wat zijn hemera- [nachtblindheid] en nyctalopie [dag-]? Ken je alle leden van de hemichordata [stam van het dierenrijk]? Een hemistiche is een halve alexandrijn [letterkunde: versregel van zes jamben met een rust in het midden, meestal met afwisselende mannelijke en vrouwelijke rijmen]. Een hemistichomythie is een zekere passage in een drama [waarin twee sprekers om beurten telkens een half vers (hemistiche) zeggen = antilabe]. Een hendel (VD, GB ook: handel) kun je overhalen. De herdersgod was Pan.
5. Rokkenjagers, ook geïnteresseerd in de Dow-Jonesindex, laten zich vaak leiden door de hemline-indicator [quasigrafisch verband tussen Dow-Jones en roklengte]. Met hemorroïden heb je aambeien. Een hendekasyllabe (-bus) is een elflettergrepig vers. 'Zandige heide' [i.p.v. zand en heide] is een hendiadys [stijlfiguur]. Door wie werden Henk en Ingrid wereldberoemd? Juist: Geert Wilders. Met de Hippocrene wordt de hengstenbron bedoeld (op de Helicon, veroorzaakt door Pegasus = paard). Een hennenei is een klein kippenei. Hij moest toen door het hennepen venster kijken [werd opgehangen]. Hij kon niet henneweg of denneweg meer [geen kant meer op]. 'Alle hens aan dek' komt van 'all hands' [alle manschappen]. Een allehensje is voor iedereen bestemd. De hepi- is de schoolvakantie tussen Hemelvaart en Pinksteren. Ankhs zijn hengselkruisen [VD; GB: ook z]. Een gekke henkie zal niet gauw zeggen: 'Ik ben gekke Henkie niet', want dan liegt hij. Een heresiarch is een aartsketter.
6. Hennepblouwel is hennepbraak [braken, breken, de stengels na het roten kneuzen]. De Pentateuch [5, Thora, vijf boeken van Mozes: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium] samen met de boeken Jozua en Richteren vormt de Heptateuch (7). Hij heeft een herretje [herexamen] Spaans. Zo'n hercules is een ware krachtpatser. Een herculesarbeid, een reuzenwerk, is een Herculeus labor. Zonder de Goede Herder dolen Zijn schapen. Zonder een goede herder dolen de schapen. Een ecloge [èhk-loo-chee] is een bucolisch of arcadisch gedicht. Onze Heidi [niet: een heidi] droeg een herderinnenkostuum. Hij is heriditair [erfelijk] belast. Een hereditas jacens is een nog niet aanvaarde erfenis. Een hereford [uitspraak!] is een vleesrund. Kravatten kunnen alle kleuren hebben [vgl. cravate noir en cravate blanche]. In het Israëlische leger wordt het krav maga [contactgevecht] beoefend. Die ketters met hun heresieën [ketterij, dwaalleer]. Een bekend eenpansgerecht is her(i)heri. Een herkansing in de sport is een repêchage [ruh].
7. Van welk programma is dit de jingle [herkenningsmelodie]? Herleving is regeneratie, renaissance, reveil of revival. Een hermelijntram is een lagevloer- of albatrostram van de Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn. Een royaltywatcher gaat licht aan hermelijnkoorts [overdreven verering koningshuis] lijden. Mijn vervoersbedrijf zou ik Hermes [bode van Zeus] noemen. Met de hernhutters worden meestal de Moravische broeders bedoeld. Waarom heet een knuppel- een herodespremie [slachten jonge kalveren van tussen de 10 en 20 dagen oud]? Er wordt wat afgechineesd en afgeshot met diacetylmorfine [= heroïne]. Hoe werkt een heronsfontein [waaruit water spuit door de druk van samengeperste lucht]? Een heroön (mv. heroa) is een zeker monument voor een heros [halfgod, held] zoals Achilles, Agamemnon, Heracles of Perseus. Dat riep om een reprise [herhaling, heropvoering]. Anisool is fenylmethylether [aangenaam riekende en kleurloze vloeistof, C6H5-O-CH3 = methoxybenzeen]. Je zult het maar hebben: herpes genitalis [herpes simplex van de uitwendige genitaliën], herpes simplex [koortsuitslag], herpes gestationis [zwangerschapsjeuk, lijkt op gordelroos, niet van herpesvirus], herpes labialis [koortslip], herpes tonsurans [ringworm – schimmelinfectie] of herpes zoster [gordelroos]. Hadden de NSB'ers ook al een herrenmoral [herenmoraal, meerderwaardigheidscomplex]? Een hijood is een boerkini.
8. Hou op met dat herrebekken [bekvechten]. Met een apoplexie of attaque heb je een hersenbloeding. Een beroerte is een CVA, een cerebrovasculair accident. Je (kanarie)hersentjes gebruiken, daar heb je ze voor. De hersenschedel, het neurocranium, is dus juist niet de aangezichtsschedel, het viscerocranium. Hersenverweking is dementia paralytica of encefalomalacie. Wat is nu het harde hersenvlies: de dura mater [dat!] of de pia mater [zachte, weke]? Wat zijn reconvalescenten [herstellende zieken]? Daim [dèh(n)] is hertenleer. Je zou er kippenvel en een kippenborst van krijgen. De gnoe heeft het hertenpad gekozen. Ze keek me als met reeënogen aan. Een babiroesa is een hertzwijn. Zouden wij Herulische [Herulen of Herulers: een Germaanse volksstam] roots hebben? 'Vanielje' is herverfranst tot 'vanille'. De Hervese kaas is een sterkruikende en -smakende kaas. Pommes duchesse [mv.] zijn hertoginnenaardappelen [torentje puree = ook pommes dauphine].
9. Met het Land van Kokanje wordt Luilekkerland aangeduid. Eerdergenoemde kaas komt uit het Land van Herve. In het noorden gaat dat over in de Voerstreek en in het oosten door het Hertogenwald en de Belgische Eifel. In de hervormingstijd kwam de Hervorming tot stand. Wat gebeurde er in de tuin der Hesperiden [met de gouden appelen van Hera]? Waar ligt het Hesperische bekken [deel van de Middellandse Zee tussen Spanje en Sardinië]? Langs de hessenweg [voor Duitse kooplieden] zat een hessenmug, een Hessische vlieg. Gisteren is hesterno die. Waar vindt men nog hesychasten [monnik, volledige contemplatie = vrome overdenking, religieuze bezinning]? Het heeft geëbd. In het es zetelen volgens Freud de instincten [= id, het onderbewuste]. Heterofilie [man-vrouw] vind je bij mensen, heterofyllie [plantensoort brengt tweeërlei stengelbladeren voort] bij planten. Heterostylie is ongelijkstijligheid [bij planten]. Hetmans zijn aanvoerders, hoofdlieden bij de kozakken [ruwe bereden militairen]. Bij dieren is HD heupdysplasie. Een heupbreuk is een collumfractuur. Heui [vero: begroeting], welkom hier! Een hevel aan een wc is een sifon.
10.
Hexamethyleendiamine is 1,6-hexaandiamine, H2N(CH2)6NH2,
een tussenproduct bij de fabricage van onder andere nylon-6,6 [evt.
nylon 6.6, nylon 6/6]. Is deze hhs
[hogere
hotelschool]
een onderdeel van de HHS
[Haagse
Hogeschool]?
Hij werd hic et nunc [op
staande voet] ontslagen, maar kan
zeker hic et ubique [hier
en overal] weer terecht. Hier te
lande, hier ter stede en zelfs hier in de buurt zie je dat al. Het
hiëratisch schrift [vereenvoudiging
van het Egyptische hiërogliefenschrift]
gebruikte men op papyrus. Het hiervoormaals [voor
de geboorte], vind je dat in de
uterus [baarmoeder]?
Een higgsboson is een god(s)deeltje.
De high church is de anglokatholieke (niet
de
rooms-katholieke!) kerk. Een
high-end product is kwalitatief zeer hoogwaardig. Wat is je
highscore? Ze hebben hinc inde
[wederzijds]
ingestemd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten