Dictee – dictees [2140]
Oefendictee 705 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (152)
1. Heeft deze uitleg over tex-mex [cultuuruiting van gemengd Texaans-Mexicaanse origine] je tevredengesteld? The great Unknown is de of het grote onbekende. De theobromine [geneesmiddel] wordt mede uit kolanoten bereid. Wat is een thaumatroop? In ieder geval wordt een rond schijfje daarbij om z'n as gewenteld. Een theologoumenon (uitspraak – oe) heeft een persoonlijk aspect, deelt een persoonlijke ervaring. Thars zijn kleine, gracieuze himalayageiten. Een theodicee is een rechtvaardiging van God. Thixotropie: te moeilijk om uit te leggen (thixotroop = dikvloeibaar). The victim of connubiality: het slachtoffer der trouwerij. The unspeakable Turk is een thans als beledigend ervaren stereotypering van Turken als bruten. The Star-Spangled Banner is het volkslied van de Verenigde Staten. Een TIA is een transient ischaemic attack [vaak een voorbode van een beroerte]. Een tige [tie-zjuh] verlengt een pijpenkop. De tiffany is een decoratieve jugendstilstijl. Met de Tiers-Etat worden boeren & burgers bedoeld.
2. Sommigen schrijven 'gazeuze dranken', anderen 'gazeusedranken'. De tand des tijds heeft toegehapt. Zekere onzuivere opium in Indië heet tike [ie èh]. Een tilbury [rijtuig] verhoudt zich tot Tilbury als een colbert [jas zonder panden] tot Colbert. Waar vind je nog een timocratie [bezit, vermogen, geeft recht in staatsbestuur]? Tinneroy [ribfluweel, manchester] hoort niet in een tinnekast , tin(ne)goed wel. De tiradespuier [vermaning, klacht, omhaal van woorden] viel boegeroep ten deel. Een tipsycake is met kirschcrème gevuld. Een titanisch gevecht verwijst naar de titanen (enkelvoud: titan – reusachtige figuur). Met een tissuetje [sjoe] [papieren zakdoekje] depte zij haar tissuutje [suu] [halsdoekje als damesdracht]. Tisja Beav (Tiesjebof) is de joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel. Wie nuttigt er nu nog een tisanedrank [n/s] (kruidenthee)? Met tire-fonds [kraagschroef] bevestig je railstoelen op dwarsliggers. Zijn huiswerk is tiré à quatre épingles: als om door een ringetje te halen, (tot) in de puntjes (verzorgd). Een tituskop is een hoofd met rossig kroeshaar. Een Tj-biljet is een teruggavenbiljet jongeren (inkomstenbelasting, ib).
3. Op een T-kaart (radkaart) hebben de Middellandse Zee en Nijl samen de vorm van een T. Die uitdrukking klopt niet: hij kende de les op zijn tjiftjaf [duimpje = vogel]. Hoe laat begint het tobbedansen? Titulo gratioso: bij wijze van schenking, om niet, titulo justo (justo titulo): onder een rechtmatige bevoegdheid, op rechtmatige wijze, titulo oneroso: onder bezwarende voorwaarden, tegen betaling, titulo pleno: met volledige titel, titulo praemisso: met vooropgeplaatste titel en titulo specioso: onder een schoon voorwendsel. Tijdenlang hadden we een tijdelijke hoofdonderwijzer. Het moet geen aanwensel worden om steeds met die voorwendsels te komen. Bij toe-eigenen wordt iets zich door iemand toegeëigend. Een glas tokayer(wijn) [Hongaarse likeurwijn], graag. Ik adoreer het mooie en het schone, to kalon k'agathon. Toises [twaa-zuhs] zijn vadems [vero: vadem, vaam, lengtemaat van 6 voet].
4. De dames droegen toilettes de soirée, avondkleding. In Belgisch-Nederlandse spreektaal heet een wasdoek een toile cirée [linnen, katoenen of jute weefsel]. To have a finger in the pie: een vinger in de pap hebben. Ze zullen wel toe zijn aan een korte break [pauze]. Hoeveel geld moeten we hiervoor opzijleggen? Het prototype van een Britse soldaat is Tommy Atkins, vandaar 'een tommy', maar niet 'een tommygun' [genoemd naar Thompson: licht Amerikaans machinegeweer]. Hij is tombé des nues: ten zeerste ontnuchterd, uit de koets gevallen. De tölt is een van de gangen van een paard [telgang – 2 rechtse en 2 linkse poten tegelijk]. To make the world safe for democracy: om de wereld veilig te maken voor de democratie (president Wilson). Welke van die top 10's (top tiens) bedoel je? Een voormalige toptienhit staat opnieuw in de hitparade. Too good to be true: te mooi om waar te zijn. Een verkiezingsprognose of -uitslag kan too close to call [onzeker: te dicht bij elkaar] zijn.
5. Leg eens uit wat een 'tontine' is. Antwoord: een soort van lijfrenteverzekering. Doe dat ook met 'ton sur ton' (in verschillende tinten van dezelfde kleur). Een tonneau is een prieel of een rijtuig. Tongtongs zijn een soort van houten seinblokken [voor uren en seinen]. Wie 'ernstig' iets beweert dat hij niet meent, doet dat tongue in cheek. Mondje dicht, het is nog top secret [zeer geheim]. Tori's zijn Surinaamse praatjes of verhalen. Een torsadenlas is een zekere draadwinding. Het gaat altijd tussen de whigs en tory's [UK]. Totus in illis is geheel in die gedachten of zaken (verdiept). Bij rugby [American football] zie je regelmatig een touchdown [met de hand plaatsen van de bal op of achter de doellijn = score]. De traditio brevi manu is de eigendomsverkrijging van goederen waarvan men reeds houder is. De soldaten moesten de trancheeën/s (loopgraaf) in. Hij is tranquil [kalm, bedaard] ingeslapen. De orthogonale trajectoriën [die snijden elk exemplaar loodrecht, orthogonaal] van dit figurenstelsel vormen een verzameling.
6. Wel of geen trait-d'unions, dat levert vaak hoofdbrekens op, net als de accents circonflexes [+] (VD ook: accent circonflexen). Traducere leniter aevum: rustig door het leven gaan en traduttore traditore: een vertaling geeft het oorspronkelijke werk nooit precies weer. Een trafficmanager is een verkeersleider. De train is de loop der dingen, de gang. Een trainee [ee] is een rij lampjes, een trainee [ie] een stagiair(e). De transformationeel-generatieve grammatica (tgg) is bedacht door Noam Chomsky. Ken je het vorstendom Transsylvanië? Een treillis is een rooster- of tralievormig latwerk. Een treuhänder is een bewindvoerder. De treuga Dei (ook: pax Dei) is de godsvrede. Verder, zomaar: ad majorem Dei gloriam (A.M.D.G., ook: in majorem Dei gloriam, I.M.D.G.), advocatus Dei (godsadvocaat en dito diaboli – van de duivel), Agnus Dei's [misgebed, muziek], D.G.: Deo gratias of Dei gratia [bij de gratie Gods] en judicium Dei [godsoordeel].
7. Verder: I.N.D.: in nomine Dei (ook: Domini – in naam van God), O.A.M.D.G.: omnia ad majorem Dei gloriam [alles ter meerdere ere Gods], Opus Dei, volledige naam: Praelatura Sanctae Crucis et Operis Dei, een conservatieve katholieke spirituele organisatie in Spanje; de stem des volks is de stem van God (of de stemme Gods): vox populi, vox Dei. Een trembleuse is een schoteltje met binnenrandje (voor bevers en beefsters). Bij een tremplin [trahm-plèh:] [springplank] moet je aan een trampoline denken. Vroeger was trempé in Indië door- en doornat van het zweet. Tria juncta in uno: drie in een. Het lijkt wel of de wildstand triënnaal [driejaarlijks] een opleving vertoont. Voor het dessert waren er trifles [traaj-fuhl] [dessertgerecht ...]. Triple P of PPP is people, planet, profit [maar ... triple A!], maar ppp is pianississimo. Ze dronken triple-sec, sinaasappellikeur. Troublemakers vereisen troubleshooters. Het water is verijsd – en mijn broer verreisd.
8.
Een trojan is een Trojan horse [Trojaans
paard – computer – onbevoegde toegang via achterdeur].
Een troubadour is een Provençaalse minnezanger in de middeleeuwen.
Trotz alledem [ondank
alles] houd ik van je. Succes is
mooi, maar te veel is trop. Zijn alle trompe-l'oeils verneukeratief
[bedrieglijk
– geen e na de g,
misleidend]? Een truïsme is een
gemeenplaats [waarheid
als een koe]. De tsarina is
(echtgenote tsaar) de moeder van de
tsarevna (cesarevna
– dochter tsaar).
Het trou-madame is een zeker spel met dertien ivoren balletjes.
Ik zeg het je geen tweemaal: twee maal twee is vier. Tussen welke
rivieren ligt het originele Tweestromenland
[tussen Eufraat en
Tigris in Mesopotamië – ook figuurlijk
(politiek
als in de VS en Engeland, etc. – met kleine letter t!)]?
Zijn [met cijfer]
2 step [muziek]
en [in letters]
twostep [stepdans]
echt hetzelfde? Nee, dus. Wat is
een typening [getypte
tekening, schrijfmachine]? De
typ(e)miep typte op het typ(e-)examen
een typ(e)fout. Een biezensnijder is een
inwoner van Tietjerk. Daar vlakbij ligt Tietjerksteradeel, in goed
Fries: Tytsjerksteradiel.
De TSE-300 [Toronto
Stock
Exchange-300]
wordt in Toronto genoteerd. De Tsjeka was een staatspolitioneel
orgaan van de vroegere Sovjet-Unie.
9. De tsuba [oe] is de stootplaat van een zwaard. Ze droeg een schattig T-truitje. Ik ben zelf afgestudeerd aan de vroegere THD (Technische Hogeschool Delft) die nu TUD (Technische Universiteit Delft) heet. Verder heb je nog de TU/e (Technische Universiteit Eindhoven) en de Universiteit Twente (UT) die vroeger TUT heette. Tuberculose wordt veroorzaakt door de tuberkelbacterie. De tugrik [oe] is de munteenheid van Mongolië [MNT]. Je ziet er niets van, want ze hebben een tuinfaçade [die verbergt iets]. De Turkenmoeder [autochtone vrouw, die Turkse immigranten helpt] reed in een turkenbak [grote oude auto met veel inhoud] rond. Een turco was historisch een Arabische inlandse tirailleur in Franse krijgsdienst. Een turbe is een grote menigte en een türbe een grote torenvormige graftombe uit de tijd van de Seltsjoeken. Een tumba [oe] is een carnavaleske dans uit het Caraïbische [Caribische] gebied. In Tunis was er een tussenbei [= beg, titel van Barbarijse vorsten].
10. De tuktuk [oe – voertuig] klinkt als een tsjoektsjoek [tapijtenzwendelaar], maar het is wel heel iets anders … Met tutti [oe] is er een samenspel van alle stemmen van een instrumentaal of vocaal ensemble. Waar liggen de Turks- en Caicoseilanden [boven Haïti en de Dominicaanse Republiek, landcode: TC, internet: tc]? Turnkey is sleutelklaar en een turnkeyproject is een kant-en-klare automatiseringsoplossing. Een tutuutje is een kort, uitstaand gazen balletrokje. Zo'n twee-eiige tweeling vormt meestal een onverbrekelijke twee-eenheid. Je zou hem vroeger tweedeklassenpatiënt genoemd hebben. Was de Tweede Wereldoorlog een tweefrontenoorlog? De bestuurder van de tweemansbob, Bob, was na het cafébezoek de bob [bewust onbeschonken bestuurder].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten