Dictee – dictees [3554]
BeNeDictee Bussum 2023 Herman
De 80 genummerde woorden en woordgroepen moesten worden ingevuld.
Toelichting in blauw.
Canon
1.
XA4, Xavier voor de vrienden, kijkt opgewekt naar de veelkleurige
1
cosmos in
de cockpit [plant
dus!]. Hij gooit zijn laatste
restje
2 taybessenthee [rode
vruchten] over de plant en rekt zich vol behagen uit. Het 3
lijdt geen twijfel: dit wordt eens te meer een
routineklus. Ach, waar je ook komt, het is alles 4
toetmem
[helemaal
hetzelfde].
2. Met de
handen losjes op het stuur manoeuvreert hij zijn 5
uap [unidentified
aerial
phenomenon]
(voor de oudjes onder ons: dat is een 6 ufo)
[unidentified
flying
object]
7 oerend hard langs talloze galaxieën
en 8 supernovae
[enkelvoud
nova],
voorbij de Belgische dwergster TRAPPIST-1, de 9
geplutode Pluto en de 10
planetoïdengordel. Noodgedwongen moet hij nog even 11
halt houden aan een
12 Martiaanse
[van: Mars - martiaal = marziale = krijgshaftig]
laadpaal, maar dan duikt hij onvervaard langs 13
Janneke Maan [kindertaal]
naar het aardoppervlak, daarbij 14 ternauwernood
een Chinese spionageballon ontwijkend.
3.
Onze held stalt zijn ruimtetuig, een 15
bubbelgumroze
[NL] soepterrine van 16
goliathformaat
[heel groot],
naast een vijver vol
17 canada- en
nijlganzen. Hij plaatst zijn parkeerschijf en haalt
vervolgens een verfrommeld papiertje uit zijn achterzak. Instructies
van de big boss. Maar dan slaat hij krijtwit uit. Totaal 18
stupéfait [stomverbaasd]
leest hij wat erop staat: ‘6 scharreleieren, een
19
broodje BLT
[bacon,
lettuce,
tomato
= spek, sla, tomaat],
mayonaise, een 20 saucisse de Boulogne [worst],
twee pakjes
21 capellini
[uitspraak èh,
niet: ee - pasta] en een pot
22
vossenbessenconfituur’ [rode
bosbessen].
4. Oeps, wat een 23 coup de théâtre. Dat is potdorie het boodschappenlijstje van zijn 24 chouke [verkleinwoord van chouchou]. De 25 to do’s van de 26 chief executive liggen dus nog thuis op de keukenkast. Een slordige honderdduizend lichtjaren van hier!
5.
Wat nu? Gelukkig herinnert hij zich nog wel flarden van de
27
gaapverwekkende 28 [VD]
powerpointpresentatie
[toelichting GB: ook P...P…
algemeen, c.q. specifiek van het programma PowerPoint] door enkele 29
duurbetaalde consultants net voor zijn vertrek een paar
weken geleden. Kort samengevat komt het 30
erop neer dat zijn planeet Goebezig door de 31
zwaar geavanceerde technologische knowhow een
kwantumsprong heeft gemaakt in de prestigieuze jaarlijkse
ruimteranking. In de top drie moeten ze nu nog enkel de exoplaneten
J-00-ST en @Ward voor zich dulden. Tot daar het goede nieuws.
6. Een 32 SWOT-analyse [strengths, weaknesses, opportunities, threats – sterkte-zwakteanalyse] wees namelijk uit dat een laag gerangschikt, nietig planeetje vol 33 plebejische [onbeschaafd] creaturen vreemd genoeg iets bezit wat op zijn planeet 34 the great Unknown [de/het grote onbekende] is: kunst. Zelfs rotstekeningen of pakweg de 35 trechterbekercultuur zijn aan de Goebezigers helemaal voorbijgegaan. Daarom wordt XA4 36 eropuit gestuurd om 7 kunstobjecten uit evenveel categorieën mee te smokkelen van de aarde als studiemateriaal.
7.
Kom op, niet treuzelen, denkt Xavier bij zichzelf. Dat zal hier eens
rap in de 37 sacoche [handtas,
in de sacoche zijn = gelukt] zijn. Ook zonder dat stomme
lijstje van de 38 capo di capi
[hoogste
baas].
Als hij zich haast kan hij straks tijdens de terugtocht op de planeet
Uranus nog even zalig neerstrijken op het terras van Au bout de
l’univers voor een 39 quisse
[kwies,
kippenboutje] van 40 lombards
[ook: lombaards, van Lombardisch –
Lombardijs, Lombardije] hoen en penne [mv.,
buisjespasta] 41 all'arrabbiata [met arrabbiatasaus],
twee van hun
42 huisspécialités.
Welja, het moet niet altijd spacecake zijn.
8.
Hij gooit 43 de kont tegen de krib
[weerspannige houding] en begint met
veel 44 assiduïteit [volharding
– aciditeit = zuurheidsgraad] aan een ultrasnelle analyse op
45 YouTube. Misschien niet honderd
procent volgens de regels van de kunst, zoals hij bij zijn zoektocht
naar componist Wagner tot zijn verrassing moet vaststellen. Hij wordt
in het 46 Oostblok namelijk
onverhoeds met 47 kalasjnikovs en
48
bazooka’s aangevallen door … de Wagnergroep. Hij
heeft er even de tentakels mee vol maar uiteindelijk schiet hij
Jevgeni Prigozjin uit de lucht en verbant hij diens trawanten naar
het 49 Belarussische grondgebied.
Ach, een klein kunstje voor een Goebeziger …
9. Hij besluit muziek even te parkeren en de focus in eerste instantie te richten op architectuur. De 50 Taj Mahal past net niet in zijn ruimtecabine, maar op het 51 Apennijns Schiereiland vindt hij een toren die bij nader inzien toch niet volledig waterpas lijkt te staan. Maar ja, had je wat anders verwacht van deze simpele aardlingen? Hij duwt op een knop in zijn binnenzak en transmoleculeert de toren naar zijn ruimteschip.
10. In Firenze ondergaat een standbeeld van een adonis in adamskostuum hetzelfde lot. Niet meteen een topwerk, vindt hij, maar alla niet moeilijk doen. 52 N'importe quoi, deze jongen is gehaast.
11.
Vervolgens hoort hij opzwepende klanken uit het Romeinse
53
Coliseum
[ook:
Colosseum].
Helaba, zou dát nu muziek zijn? Nieuwsgierig neemt hij een kijkje in
het amfitheater waar net een grootschalig concert plaatsvindt. Een
duw op de knop en wat later
54 rock-'n-rolt
[znw. rock-’n-roll, ww. – ver-NL’d –
rock-’n-rollen]
hij geestdriftig mee op de klanken van Paint it black, Start
me up en Ruby Tuesday. De bandleden van The Rolling Stones hebben
niet eens gemerkt dat ze 55 halje travalje
[halsoverkop] hierheen werden
getransmoleculeerd.
12.
Dan is de volgende rubriek - theater - toch wel een heel stuk saaier.
Neen, hij weet het zeker, 56 tonelisten
[toneelspeler] wil hij absoluut niet in
zijn ruimtecapsule. Dan kan hij beter zelf wat klassieke
57
Shakespearecitaten uit het hoofd leren. Oefening baart
kunst. Hij declameert ze hardop in de nauwe steegjes van de
Arteveldestad waar hij nu is aangekomen.
13. To be or not to be. 58 Something is rotten in the State of Denmark. A horse! A horse! My kingdom for a horse! 59 Iene miene mutte …
14. Die 60 inside joke [alleen begrijpelijk voor ingewijden] zullen ze op zijn planeet niet 61 doorhebben, dat weet ie zeker.
15.
In de rubriek mode gaat hij bij wegwerkzaamheden in de buurt voor nog
meer laaghangend fruit, in de vorm van een poster van een
62
it-girl [die heeft ‘het’]
in een 63 ieniemieniemini-jurkje.
Welja, die
64 Bob de Bouwer [figuur
uit tekenfilm] met zijn
65
bouwvakkersdecolleté zal de foto wel niet missen in
zijn kleedhokje dat toch al 66 volhangt
met, nu ja, kunstportretten.
16.
En dan valt een van zijn scherpe 67
jakob-evertsenogen [groot,
uitpuilend] op een valse wand langs een zijmuur van de
Sint-Baafskathedraal. Daarin vindt hij een groot eikenhouten paneel,
gewikkeld in een grijs doek. Hé, is dat niet dat retabel van de
gebroeders 68 Van Eyck, van de school
van de (what’s in a name, denkt hij) 69
Vlaamse primitieven, waar de halve natie al bijna een
eeuw naar op zoek is? Hoera, ikke gevonden …
17. Hij wandelt 70 à son aise [op zijn gemak] terug naar zijn ruimtetuig met het paneel en de afbeelding onder zijn tentakels. Daar stelt hij vast dat de muziek abrupt is gestopt. Hij zet de kunstwerken tegen het trapje en gaat binnen snel op onderzoek uit. En zo ziet hij hoe Mick Jagger, Keith Richards en Ron Wood verwoed naar adem happen. ‘Wel, heb je ooit’, moppert Xavier. ‘Door te veel 71 drank en tranq [tranquillizer als drug] zitten we nu zonder klank!’
18.
Vanaf dan loopt alles grondig mis. Net als hij de
beademingstoestellen uit het ruim wil halen struikelt hij over een
rondslingerende 72 wahwahgitaar en
botst daardoor tegen de
73 scheve toren van
Pisa. Die wankelt en slaat vervolgens te pletter op de 74
David van Michelangelo. De vloer is nu bezaaid met
eeuwenoude stukjes kunst en cultuur.
19.
En de ellende is nog niet voorbij. Door de enorme luchtverplaatsing
waait de poster spoorloos weg. En dan stelt hij vast dat een
75
pickpocket [zakkenroller]
met weinig goedertieren er met het schilderij vandoor is. ‘Help,
houd de dief, de Rechtvaardige Rechters zijn gestolen!’ XA4 is
helemaal van ‘t 76 Lam Gods
[verbijsterd] geslagen. Zo erg dat hij
zich niks meer herinnert van de toneelteksten. Op die ‘tien pond
grutten’ na natuurlijk …
20.
Maar als gepatenteerde plan- en 77 karottentrekker
[lijntrekker] heeft hij meteen een, naar
zijn eigen bescheiden mening, geniale inval. Eerst transmoleculeert
hij de Stones en de stenen terug naar hun oorspronkelijke plek en
maakt dan een spectaculaire duikvlucht boven de Gooise Meren. Waarna
hij meteen de terugtocht naar zijn verre heimat kan starten. Zijn
missie is namelijk op-en-top geslaagd. Een
78
eclatant [schitterend,
opzienbarend] succes zonder weerga. Wat een royale buit! Hij
zwaait triomfantelijk met enkele 79 volgetypte
A4’tjes.
21. ‘Jammer voor die zes andere kunstwerken, maar met deze absolute topliteratuur zal ik gegarandeerd 80 douze points scoren op het thuisfront!’, jubelt hij.
22. Epiloog. In Bussum zoekt Bert zich intussen suf naar zijn dicteetekst voor die dag …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten