3541 Dictee maandag 20-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1128) √

Dictee – dictees [3541]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee maart 2023 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1128)

Oefendictee maart 2023 (1)

1. Allereerst de oplossing van de puzzel uit het vorige Oefendictee. Als de secondes (en ook de minuten) veranderen van (beide) *00* tot *59*, blijven de uren hetzelfde. De enige kans is dus het verspringen van *59* *59* naar *00* *00*. Hoeven we dus alleen de uren nog na te lopen. Dan zie je dat alleen beide cijfers veranderen van *09* naar *10*, van *19* naar *20* en van *23* naar *00*. Het antwoord is dus drie! Het is mindfulness’ (achtzaamheid) en full speed (in volle vaart, met de hoogste snelheid). Hoe zit dat? Zoeken op *full*: [VD] full back, full colour, fulldress, full employment, fullereen (buckyball, voetbalmolecule), full house, full monty (de hele bups), fullprof, full screen en fullservicebureau.

2. Verder: full swing (znw.: slag bij golfspel), fulltime(r), wrongful life(!) en samenstellingen met fulltime- en fullcolour-. GB nog: mindful en mindfulle (GB, bnw.!), fullcontainerschip en fulltime-equivalent (fte, vte = voltijdequivalent). Bij VD en GB op *full verder niets, bij VD op *ful: penny dreadful (stuiversroman) en wensdenken, wishful thinking en een wrongful life. Hij was een bijna-menselijke (bijna menselijke) automatismenautomaat. Volgens VD zijn in/im Frage allebei goed! Wist je dat: wiezen = whisten? Shouldersurfing = schoudersurfen (meekijken op apparaat). Kudo en kudo’s [kjoe – oo] zijn complimenten, kudos [kjoe – oh] is (ook) een vorm van waardering (geen mv.). Een
cache-neztje is een das (sjaal).

3. De camachedienst is zekere militaire dienst in vredestijd. Dat hechtdraad, catgut, verdwijnt vanzelf. Je kunt het binnenste buiten keren, maar ook iets binnstebuitenkeren. Het zij zo = à la bonne heure, bij lemma ‘zo’ 2 ook: amen. Een vaper [ook de e-sigaret zelf!] rookt e-sigaretten en vaporware [vapor = damp, Engels] is – alleen nog aangekondigde – nieuwe hard- of software. De EBG, dat is de Evangelische Broedergemeente, dat zijn de hernhutters. De uitdrukking ‘quidlibet audendi potestas’ betekent: vrijheid om waarmee dan ook te experimenteren. Een ouroboros is een staartbijtende slang. De Noordzee en de Middellandse Zee kun je niet samentrekken, de Middellandse Zee en de Noordzee ook niet. Triktrakken is triktrak spelen.

4. Andere namen: backgammon (afgeleid van, met stenen en dobbelstenen – nieuw: sheshbesh!), bakspel (vero – triktrak), ‘in het bord spelen’ [ook: triktrak], pietjesbak [idem – (op de) pietjesbak spelen], tiktak (vero – idem), toccadielje (vorm van triktrak) en verkeersspel (triktrak). Zelfs in Nederland was de aurora borealis, het noorderlicht, te zien. Met de aurora australis, het zuiderlicht, zal dat zeker niet lukken … Deze kwestie is beslecht: mank gaan [VD] en mankgaand. Proxetisme is koppelarij. Herhaling: MDMA is methyleendioxymethylamfetamine (de drug ecstasy). Een vrouwelijke roué is een rouee. Schrijf je deze gerechten wel goed: sukiyaki [alleen in VD], teriyaki [beide kort] en teppanyaki [lang]? Alom, alomtegenwoordig, alomvattend, maar alom b/gekend. In GB ook nog: alomaanwezig.

5. Dat is albekend. Hebben medusa’s (medusen – schermkwallen) een slangen- of medusahoofd? Nee. Denk ook aan de Gorgonen [gevleugelde monsters, waaronder Medusa, wier aanblik mensen deed verstenen]. De hamburgerziekte, het hemolytisch uremisch syndroom [geen afko!], kent geen af- of verkorting. Jarenlang leefden ze toe naar een brexit en uiteindelijk werd die Brexit een feit [nexit, grexit]. Die amfora [amfoor] moet je bij de beide handvatsels aanvatten. Met hoedjesdag wordt Prinsjesdag bedoeld. De hominy is een zekere dikke pap (Amerika). Homines duplices zijn allemaal homo duplex (dubbelhartig, onbetrouwbaar), homines economici zijn allemaal homo economicus (maximaal nut tegen minimale kosten). De ib. is de inkomstenbelasting, ib. staat voor ibidem: aldaar, op dezelfde plaats, op dezelfde bladzijde. Hij is staatloos of stateloos, hij is een stateloze.

6. Het Farsi is Perzisch (vb. van Farsi: biryani = stoofschotel). Met farshoren wordt offshoren naar een ver land bedoeld (vgl. nearshoren). Met sheshbesh bedoelen we gewoon backgammon. De patjepeeër was van het padje geraakt. Het magisch realisme, is dat
magisch-realistisch? Ja. In NL is de Wet bbbg die van buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag. Met PPP, Triple P, wordt people, planet, profit bedoeld, triple A is een bankrating: AAA. Dat was van die keeper toch geen keeperen; die kun je wel bij het afval kieperen! Een hotel kan een gerant [zjih-rah:n(t)], een uitbater, hebben. De samoerai is de Japanse krijgsadel. Ze hebben altijd veel ditjes en datjes te vertellen. IADM is insulineafhankelijke diabetes mellitus, jeugddiabetes. Het iaën, dat doen ezels.

7. Een échange [mv. s] de vues, dat is iets voor diplomaten. Je toges mag je ook je tokes noemen (achterwerk). Het bnw. bij Venezuela is Venezolaans. Mixoscopie is voyeurisme, myxopoëse is slijmvorming. De targoem is de Aramese vertaling van de Hebreeuwse Bijbelteksten. De sjammes is de koster van een synagoge. Wie kent er nog Misjnaïsch Hebreeuws? Mysofobie is infectievrees: enige met myso-, rest met miso. Voor het gerecht dagen, dat is sueën. Een middagslaapje, een dutje, is een powernap. Een esonarthex is een binnenportaal en een exonarthex een voorportaal. De nagana of ngana is een tropische paardenziekte, de tseetseeziekte. Nubuck(leer) [uh] is fluweelachtig.

8. We kennen o.a. Westinje en de Oostinjevaarders. Ook in Oost-Indië [denk aan de Oost-Indiëvaarders] kunnen ze Oost-Indisch doof zijn. De WIC was de West-Indische Compagnie en de OIC de Oost-Indische dito. De VOC was de Vereenigde Oost-Indische Compagnie. Op 27-03-2023 een nieuwe update van de oVD geconstateerd: 394.515 treffers (was: 394.186). RAL staat voor ReichsAusschuss für Lieferbedingungen [een kleurcodering]. Weet je wat een surplace in de baanwielrennerij is [‘stilstaan’ bij baanrennen]? Op *cot o.a. [VD]: ascot (zijden sjaaltje, choker), boycot (doodverklaring), calicot (katoen: chintz, indienne, sits), cot (cotangens, wiskunde), fricot (regionaal: eten), mass/ticot (loodoxide, gele verfstof) en picot (band, omoog).