3532 Dictee zondag 12-11-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1120)

 Dictee – dictees [3532]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2022 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1120)

Oefendictee november 2022 (1)

1. Stikstofdioxide is NO₂. Hij wilde hach noch wach [niet meer in VD – niets] zeggen, terwijl hij heg [ook: weg] noch steg [de weg niet] wist. Opvallend: een Nederduitser [Nederlander van Duitse afkomst] die ooit Neder-Duitser [uit lage, noordelijke streken van Duitsland] was! De powwow (vergadering indianen) vond onder de pawpaw (boom) plaats en men at er sawpaw (snack,bapao). Het me-too-effect is zoiets als to keep up/keeping up with the Joneses [vgl. MeToobeweging]. Preparé is in BE filet americain. Ik vind hem maar een rare kwant. Met joie de vivre wordt levensvreugde bedoeld: in Franse uitdrukkingen met ‘de’ staan (bijna) nooit koppeltekens. In pahoehoe [touwlava] gedijen palulu’s [plant] niet. Is het Euro- of euro-? Een selectie: (VD) eurocentrisch, eurocentrisme, m.b.t. EU: euroambtenaar, eurocheque, Eurocommissaris, Eurocommissie, eurodollar, euro-enthousiasme.

2. Ook: eurofobie, euromarkt, Europarlement, Europarlementslid, europoliticus, euroscepsis, euroscepticus. M.b.t. de euro: eurokapitaalmarkt, eurorekening, eurorente en m.b.t. EU-regels: eurofles, euroverpakking, eurovignet. Eurogroep: Ministeries [instelling – niet: gebouw, m] van Defensie, Eurokorps: gezamenlijke defensiemacht EU, Eurotransplant, Eurovisie, Europalover, Europagetrouwen, eurozeepbel, eurozwakte, etc. Dat is (me) ook (zo)wat [aaneen!]! Scheep gaan en geen scheeps [taal zeelieden, ook: scheepvaart] verstaan? Gaan ze echt uit elkaar, scheên, scheiden? De intelligentsia was goed vertegenwoordigd met een highsociety- oftewel beau-mondegezelschap. Hij had me toch een verzameling snorre- oftewel lorrenpijperij … [prullen]. Een snuffmovie is een soort tranentrekker, tearjerker.

3. Ook sobstory trouwens. De sjiieten van de sjia erkennen alleen bloedverwanten van de profeet Mohammed als hun leider, de soennieten van de soenna hebben een ruimere opvatting. De soroptimiste [sor, alleen als organisatie S] en de Rotarian [GB: Rotaryclub, Lionsclub] ‘kwamen tot elkaar’. De soussies [Soussgebied, Marokko] en de riffies [Riffijn, Rifgebergte] speelden onder één hoedje. In een spartaanse [strenge] opvoeding worden je Spartaanse [Sparta] zeden bijgebracht. Na de recrudescentie (exacerbatie – verergering) trad later toch de remissie [verminderen ziekte] in. Man: refugié [uh], refugiés, refugieetje, vrouw: refugiee, refugiees, refugieetje. Er solliciteerden havoërs en vwo’ers. En kleine suçon is een suzonnetje (coupenaad). Sydneyse inwoners, Sydneyers dus, rijden graag op sydniërs [paarden]. Een tyfoon is een taifoen [hevige wervelstorm], een tycoon een magnaat. Een taikoen is een Japanse shogun.

4. Is dat nou ‘halloumi (kaas) of sashimi (een Japans gerecht)? Hij is een krullenbol steilhaar: zijn haar is gesteild (met de steiltang). Na de takfir (ontmaskeren van gelovige als ongelovige) volgde een welgemeend takbir (uitspreken ‘allahoe akbar’). Wie heeft mijn smartphone gezien? Andere woorden met *phone: dumbphone en ladyphone, met *foon: (228 in VD, kleine selectie:) aerofoon [sluit, orgel, lucht], afoon [geen klank of stem hebben], aquafoon (lekzoeker), balafo(o)n (soort xylofoon), bamafoon (bandmagnetofoon), brailletelefoon, cryptofoon [versleutelde spraak], DECT-telefoon(!) [digital enhanced cordless telecommunications], difoon (klankpaar), dramafoon (draadmagnetofoon), anglofoon [Engelssprekend, bnw.], francofoon [Franssprekend, bnw.], homofoon [hart en hard, wei en wij] en octofoon [8 delen, elementen]. Met *phon* in VD o.a. bellerophonsbrief (uriasbrief), hulphond, phone-in (radioprogramma) en taphoning.

5. Verder nog: smartphoneaccu, etc. Een discals (mv. -en) is een ongeschoeide karmeliet. Een myrialiter is 10.000 l of 100 hl. Het was de tig duizendste leugen van Trump. Aciclovir is tegen herpes. Zo’n paradise-by-the-dashboardlight [seksueel verkeer in auto] is wel iets anders dan een paradise lost [verloren paradijs]! In Monaco hebben de Monegasken Monegaskische gewoonten. Op Madagaskar hebben de Malagassiërs Malagassische trekjes. Bob heeft een verzameling groningana [collectie over Groningen]. Hij vertrok per arabier [bij toeval, geluk] per arabier [paard]. Hij had beter ge-a.u.b.’d dan ge-ajb.’d. Als snack was er beef jerky (geen mv. – reepjes gedroogd rundvlees, als snack gegeten). In het Boek der boeken wordt de Koning der koningen beschreven, niet de Kunst met een grote K of de kunst met een kleine k. Is die babyccino [kinderkoffie] al klaar? Met Gods gunst: summo nomine.

6. Een epifyt vraagt weinig van een gastplant, een endofyt daarentegen veel. Nou nee, een feniksdichter [zeldzaam begaafd] is geen rijmelaar. Een FDC is een munt, een fdc een eerstedagenveloppe. Hij heeft geautopet met zijn autoped. Ook Gerrit heeft een gerrit [penis]. Een stroppendrager: dat moet een Gentenaar zijn. Die winkel had een heel stille zaterdag. Z.Em., Zijne Eminentie, maakt deel uit van een groep die we met Hunne Eminenties aanduiden [geen afko]. Is het ‘solider’ of ‘solieder’? Dat mag allebei: eerste van ‘solide’, tweede van ‘solied’! Die sergeant is een intrigant. Irrefutabel is onweerlegbaar en irrecusabel is onwraakbaar. Irresistibel is onweerstaanbaar en irrevocabel onherroepelijk. Ken je de kleinedoodervaring [kleine dood: orgasme]? Denk eraan: kiesjeliesj [hamansoren, Poerim] en gremzelisj (Pesach – pesachgebak).

7. De ko(e)mpel [mijnwerker] kreeg een compel (aanmaning). Je krom lachen, ga je daarvan krompraten? Een crime passionnel is een passionele moord. GB schrijft ‘PFAS-stoffen’, VD ‘pfasstoffen’. Let nou op: het is niet ‘groepie’ maar ‘groupie’ [overal met (pop)groep meetrekken]! De obese vrouw was obees en leed aan obesitas [vetzucht, overgewicht]. Ja, dat klopt: alle moffrikanen spreken Moffrikaans [Duits]. Zoeken op *monsieur* – mijnheer: [VD]
croque-monsieurs (verkort: croque – croque-madames, croques hawaï), monsieur de Paris (beul), monsieur Jourdain (rijke burger maakt zich belachelijk bij de adel), monsieur/Joseph Prudhomme (kleinzielige burgerman, schermt met grote woorden, vgl. een prud’homme = een vertrouwensman), (vérités de) Monsieur de la Palisse (lapalissades, waarheden als koeien).

8. Monsieur mag je trouwens met M. Of Mr afkorten. Gezocht op *madam*: [VD] madam (vooral BE), de madam spelen/uithangen, een kale madam, straffe madam, een chichi madam (bekakt – ‘madam’ ook aanspreektitel voor een vrouw – ook: bordeelhoudster), Madame Blanche (waarzegster, helderziende) of Madame Soleil [idem], een madame-jeanette is een Spaanse peper en madammen is de mevrouw spelen, veel praats hebben. Het trou-madame is een volksspel (met 13 ivoren balletjes). Madame de Pompadour: après nous le déluge (wie dan leeft, die dan zorgt = na mij de zondvloed), Madame Bovary (vgl. bovarysme – onvrede over het leven), ook Mad. en Mme betekenen mevrouw, Madame Melba (van Melbourne, Dame Nellie Melba), was naamgeefster van de melbatoast, idem: pêche melba (ijs met perziken) en een tripmadam is een plant.