Dictee – dictees [3255]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee april 2017 (8), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (924)
Oefendictee april 2017 (8)
1.
Met '*ousj*' alleen allerlei kousjes, flousjes [smoesjes]
en smousjas(sen) (kaartspel).
Met '*oush*': smoushond (griffon), baba
ganoush (tapenade N.-Afr.) en
rendez-voushuis. Met ‘*oesj*’: hoes(je)
etc., kidoesj (sabbatswijding),
baboesjka (oud vrouwtje),
poesjenel(lentheater), tarboesj (hoge
Egyptische fez), matroesjka (poppetje
binnen poppetje, etc.), moesjawara (eindeloze
beraadslagingen), snoezepoes, katjoesja(raket),
poesjenellenkelder, Manoesj(en) (BE:
lid van de Sinti), bloesjesdag [eerste
warme dag], Chroesjtsjov en poesje (pousse-café
– glaasje cognac of likeur na een kop koffie = 'wat de koffie
wegdrukt'). Met '*oesh*': kroeshaar (vgl.
cornrows), warmoeshof [groentetuin],
snoeshaan (vgl. rastaquouère) en
kardoes(hond) [soort
poedel, does]. De slaoliestijl verwijst naar een reclameplaat
voor Delftsche slaolie, als voorbeeld
van de Nederlandse jugendstil. Vraagje: wat is de DNA-voorzitter (GB
– zie alinea 5!)? De cysteïne (Cys,
C) komt uit de chemie, de cytosine uit de genetica
(biochemie). In BE kun je je C4
[ontslag] krijgen. De cabernet
[kaa-bèhr-nèh] franc dient voor
de loire- en de cabernet sauvignon voor de bordeauxwijnen. Een
bypass- is een CABG-operatie, coronary
artery bypass
grafting.
2.
Een cabinet [t niet uitspreken] is een
kabinet [wel t uitspreken]. Denk aan:
cabinet d‘affaires [zakenkabinet],
cabinet de curiosités [curiositeitenkabinet]
en cabinet particulier [voor samenkomst man en
minnares] Een voorbeeld van een karmijn is de Karmijn de
Sonnaville [appel, kruising
cox en jonathan]. Met CAM wordt
computer-aided
manufacturing bedoeld. De caduceus is de
staf van Mercurius. Een cairn is een pre-Keltisch gedenkteken. Een
cajon [kaa-chohn] is een handtrommel.
Een calamaris is een kalmaar [pijlinktvis].
Bij rampen wordt de cado
[calamiteitendoorgang]
opengesteld. Taaladvies is het met me eens: je kunt uen en hebt dan
geuud [vgl. gefonduud, geuurd; uren = uieren =
van koeien: een opgezwollen (dikke) uier, krijgen]. Wist je
dat een bobo ook een salonsocialist is
[Frans: bourgeois
bohémien]?
Die éminence grise is een grijzende grijsaard. Wist je dat hij
ex-politiekegevangene is (behept met
middenjarenzestigslang)? De green is het kortgrasveld rond de
hole (putt) bij golf.
3.
De mensheid zoekt nog steeds naar een affirmatie [bevestiging]
van de gurwitsch- of mitogenetische stralen [van
levende cellen]. Hij zegt geen hach noch wach [niets
dus] meer, want dat staat niet meer in VD. Uitspraak met
'aai', maar wel Italiaans en geen Latijn: maestro [meester,
leermeester, dirigent] en maestoso [muziek:
met waardigheid, plechtig, majestueus]. Bij een camaraderie
gaat het om echte kameraden. Cambozola is een kruising van camembert
en gorgonzola = een Duitse blauw-witte schimmelkaas van
gepasteuriseerde koemelk. Hij klom in de canada(boom)
[Chinese populier]. Met CBD
wordt cannabidiol
bedoeld [uit vezelhennep: ontstekingsremmer bij
reuma]. Cannelloni [mv., pasta]
zijn gevuld met een
groente-en-gehaktmengsel. CANS,
complaints of arm,
neck and/or shoulder
= KANS, klachten
aan arm, nek
en/of schouder = RSI
= repetitive strain
injury. Het canonicaat is de waardigheid
van een kanunnik. Ook bij vice anglais [homoseksualiteit]
is er soms een capote anglaise [kapotje,
preservatief, condoom] nodig. Een captcha
is een completely automated
public Turingtest
to tell computers and humans
apart. De chronische
aspecifieke respiratorische
aandoeningen waren cara:
nu opgesplitst in COPD (chronic
obstructive
pulmonary
disease)
en astma.
4.
Rome is de caput mundi [hoofdstad der wereld].
Een capuce
[kaa-puu-s(uh)]
is een monnikskap (pij). Hij noemde haar
een caractérielle [rechtlijnig, koppig,
hardleers]. In Noord-Suriname spreken ze Kalina. De
carboxymethylcellulose
wordt aangeduid met CMC. Hij weet alles
van cardio-thoraxchirurgie. Met ctg
bedoelen we cardiotocografie
[hartslag foetus baarmoeder]. Een karet
is een rubberboom, in 'neêr' vind je ook een caret [dakje].
Na een paar carmenères [wijnstok, wijn]
volgden de banale carnale [vleselijke]
lusten. Spreek carrément [ronduit]!
Werd de carringtondoctrine maar meer toegepast [aftreden
voor wat onder jou of je voorganger(s)
gebeurd is] ! Ik ben je cassante
[scherp, kritisch] kritiek beu. De
casselerrib is naar Kassel
genoemd. Je kunt Cassiopeia [sterrenbeeld]
alleen op het noordelijk halfrond zien. Kattenbak
is gewoon cat
[catechisatie
– uitspraak k], zo lees
ik. Een catchphrase [typerende uitspraak]
moet catchy [pakkend, goed in het gehoor
liggend] zijn. Hij kent de Heidelbergse catechismus vanbuiten.
In de islam zou hij dan een hafiz [Korankenner]
zijn. Het stond er echt: cave canem [pas op
voor de hond]! In de muziek is c.b.
contrabbasso.
Hij volgt het dbso, het deeltijds
beroepssecundair
onderwijs. Op een cd-single
[compact disc]
past niet veel. Een cd-rom is een
compact disc
read-only
memory. Sukade heet ook cedraat
[see-draat]. Cellysis
[stukgaan van een cel]
levert cellysaten [biochemie:
preparaat] op. Die kwestie is een echt centre d'intérêt
[zaak die de belangstelling trekt]. Het
Tochaars is een centumtaal [westelijke groep
van de Indo-Europese talen en het Tochaars], geen satemtaal
[oostelijke groep ...]. Ken je het
sterrenbeeld Cepheus
[see-fuis]?
CFA-frank-Centraal
is de CFA-frank BEAC
en de CFA-frank-West is de CFA-frank
BCEAO. Op motorrijtuigen staat CH
voor Confoederatio
Helvetica (Zwitserland).
CFA = Communauté
Financière Africaine
= Afrikaanse Financiële Gemeenschap, BEAC
= Banque des États
de l'Afrique
Centrale (Centraal-Afrikaanse
Republiek, Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Kameroen en
Tsjaad) en BCEAO = Banque
Centrale des États
de l'Afrique Occidentale
(Benin, Burkina Faso, Guinee-Bissau, Ivoorkust,
Mali, Niger, Senegal en Togo).
5. Antwoord op de vraag: DNA = De Nationale Assemblee (Suriname).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten