3254 Dictee zaterdag 29-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (923)

Dictee – dictees [3254]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (923)

Oefendictee april 2017 (7)

1. Stuka's [duikbommenwerpers] zijn Junkers JU-87. 81 is een bikwadraat. Het woord 'kwaadaardig' is toch zeker een contradictio in terminis (mv. contradictiones in terminis)? In Sranan(g)(tongo) stond er: daar werd op de bigiyari [lustrumfeest] biná (hert) geserveerd. Op het Franse feminiene dégénérée staan maar liefst vier Nederlandstalige accent aigu's [ook: accents aigus]. Bootees [laars] draag je veel lager dan je booty (achterwerk, niet in wdb.). Het woord 'tsaar' komt van 'caesar'. Public affairs: het lobbyen bij politici, gezien als vakgebied. Met '*depo*' (een selectie): abus (détournement) de pouvoir [machtsmisbruik], cet aveu dépouillé d'artifice = die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis, dépositaire = depositaris, depot, en dépôt, dessus-de-porte [deurstuk boven het kalf van de deur – het dessous des cartes = het geheim van de zaak], brooddepot [voor bakker of fabriek], façadepolitiek [etalagepolitiek], hoeperdepoep (zat op de stoep – schertsfiguur in kinderliedje), kijk-in-de-pot = kijkepot (pottenkijker), 't is labberdepoepie (niks), lait de poule (in water of melk geklopt ei), 't is opperdepop (alles is opgegeten), pede poena claudo = de straf die laat op de misdaad volgt, pied-de-poule (enk.: hanenvoet, weefsel), secret de Polichinelle = publiek geheim en suïcidepoger. Rixari de lana caprina is ruziemaken om niets.

2. Met '*immy*' alleen shimmy (dans en bij auto) en shimmyen (vliegtuig). Met '*immi*' (selectie): dhimmi (niet-moslim), dhimmitude, gimmick (foefje à la Tommy Cooper), immigrant, imminent (naderend, dreigend), skimmia (altijdgroene plant), ad-interimminister en
interim-minister(!), iezegrimmig [nurks, brompot], anti-immigratiebeleid, pro-immigratiestemmer en massa-immigratie. Wat is erger: de dieperik in gaan [ten onder gaan, ook fig.] of de bietenberg opgaan [ernstig in de problemen raken = de mist ingaan]? Hij was maar een beetje heetje [he, hetero]. Wat is het verschil tussen de i-generatie [GB, internet] en de Y-generatie [ei], de generatie Y [geboren 1980-1995, grote voorspoed, technische vernieuwingen]? Beschrijf de jüdische Selbsthass [Joden met zelf iets van antisemitisme]. Doe maar wat in het mansbakje [centenbakje = mans, ww. mansen] bij dat ka'i òrgel [SR: draaiorgel]. Hij woont in Transdjnestrië (gebied langs de Djnester in Moldavië, ook wel [Wikipedia] Transnistrië genoemd). Amantes amentes: geliefden (zijn hun verstand kwijt). Zij zijn niet van de Remonstrantse Broederschap [kerkgenootschap van remonstranten]: de remonstrants gereformeerden (afko: rem. geref.).

3. Het westnijlvirus is gerelateerd aan de West-Nijl. Zo gaat dat kennelijk ook met Nieuw-Zeeland en nieuwzeelander (konijnenras). Bij feestdagen gaat dat anders: Sint-Nicolaas en sint-nicolaasgebak, Onnozele-Kinderen en onnozele-kinderendag. Voor de volledigheid: de oude ahboris in VD is ingeruild voor abohzis (in NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)). Verder blijf ik eigenwijs: een kooltje vuur heeft echt met vuur te maken, een kooltje-vuur is een plant (adonis, ook: gloria). Als ik een paar van die planten heb, zijn dat voor mij echt kooltjes-vuur, al zegt VD doodleuk: geen meervoud ... Een peper- en zoutvat zijn twee aparte onderdelen, een peper-en-zoutvat is één geheel (1 flesje met twee 'helften' en twee uitstrooimonden?), een peper-en-zoutstel is weer één geheel.

4. Kolibrie(s) laat maar één schrijfwijze toe, kievi(e)ten twee. Een mecano (speelt misschien meccano) is een mecanicien, ook: mechanieker of mekanieker. De latino's spreken meestal Latinospaans en hebben latino-Spaanse gewoonten. Een buru [oe] is een blanke Surinamer, een stonfutu [oe] een steunpilaar, een palulu [oe] een plant en een bakru [oe] een kleine, boosaardige (overduidelijk ook een contradictio in terminis!) bosgeest. Leuk dat in straattaal loesoe weg betekent ... (maar welk(e) 'weg'?). Kwijt! De penalty [elfmeter(trap), penantie] was loepzuiver genomen. Met '*loup*' alleen Guadeloupe en Guadelouper. VD ook nog: entre chien et loup: inter canem et lupum [in de avondschemering]. In no time was het jobje (joppie) geklaard door ons clubje (cluppie). De oemma is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De jakob-evertsen is een gelexicaliseerde vis, in een samenstelling verandert daar niets aan: jakob-evertsenoog. Dat wist je: pcta is percutane transluminale coronaire angioplastiek [dotteren], net zoals dat PTSS het posttraumatische stresssyndroom is. Ik heb veel props [jongerentaal: respect] voor je. Ik quad, hij quadt, wij hebben al quaddend gequad (ook: quatten). Ik quiz, hij quizt, we hebben al quizzend gequizd (ook: kwissen). Ik heb gekubd: het kubbspel gespeeld. Wanneer start die safesexcampagne? Er werd flink geoefend op achteruit- en voorbijmarcheren (zeg maar: voorttrekken). 'Cedula' mag je [van GB] ook als 'sédula' [Antillen: identiteitsbewijs] schrijven: biets voor een dictee dus.