2563 Dictee donderdag 20-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (459)

Dictee – dictees [2563]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 398, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (459)

1. De bigbangtheorie zet de big bang uiteen. Een bigarreau is een Franse kers. Paarden kunnen bijdehands en vandehands zijn, maar welk is het bijdehandste paard? Na 1984 leven we in de bigbrothermaatschappij [Big Brother is watching you, een big brother, bigbrotheriaans]. Bij het Bijbellezen door de Bijbelvaste Bijbelkenner uit zijn bijbel komen alle Bijbelboeken aan de orde. Wat zegt de bijdrageregeling in dezen? Ze willen er allemaal bij horen en die bijbehorende overtuiging hebben ze allemaal. Je mag best van je af bijten, maar me afbijten hoef je echt niet! Daar zullen we garen bij spinnen. De rente wordt bijgeschreven; die zin kan je er wel bij schrijven. Na de bijna-doodervaring, de bde, belandde ze in het
bijna-thuishuis (hospice). Ben je klaar? Bij lange na niet! Bijlo, die bijlagelijst is wel lang, zeg. Toen ik bijkwam uit de verdoving, vertelde mijn secretaris dat er alweer dertien nieuwe leden bij gekomen waren. Alzo sprak de Heer tot Mozes: …

2. Een zelfdoener is een doe-het-zelver, iemand die het zelf doet. Zijn zelfgemaakte producten zoals huisgemaakte kersenjam mogen er zijn. Raketten doe je met een racket. Het ramin is een houtsoort, de ramboetan een vrucht met harige schil, rallentando is langzamer, raku is Japans aardewerk voor de theeceremonie en raki is Turkse brandewijn [rakhi: armband]. Bij de Rapaljepartij zitten rapaljanen, die behoren meest tot het rapaille. Koot en Bie vormden een echt paar. Rapé is een soort van geraspte snuiftabak. Een rapcrew is een groep rappers. Mag ik appelleren aan je gezonde verstand? De rapsodengroep vertolkte een rapsodie van melodieën. Het raspsel verwaaide (ook: verwoei). Je moet me niet boven op de kast jagen! Dat horloge loopt op de binkert [loopt altijd verkeerd]. Bindi's zijn rode stippen op het voorhoofd voor getrouwde hindoevrouwen. Het bilzekruid tiert welig. De bildtstar is een bloemige aardappel, genoemd naar Het Bildt. Wat is het verschil tussen een bilbord [ankervoering] en een billboard [groot reclamebord]? Hij pakte een vijfeurobiljet (5 eurobiljet) uit zijn billfold [dubbel te vouwen portemonnee].

3. Billets-doux zijn korte liefdesbriefjes. Jehova's getuigen, jehova's, brengen het evangelie, de blijde boodschap. Wie lust er nog een bismarckharing na die verrukkelijke bisque d'homard (bisque de homard, kreeftensoep)? Biryani is een stoofschotel met basmatirijst. Al in meerdere bibs (biebs) is hij languit op zijn bips [achterste] gegaan. Een bintoerong is een beermarter. De biocoenose [ee] is een levensgemeenschap. De afkorting voor het synoniem van biodynamisch, biologisch-dynamisch, is bd. De bizon is de Europese wisent. Die blablafiguur is een blagueur [opschepper]. Een blanc-seing is een blanco cheque. Een blanc-manger is een zeker nagerecht. Hij had de blank-om-een, de dubbelvijf en de zes-om-drie [bij het dominoën]. Blanc de blancs [wijn] komt van chardonnaydruiven. Blakaipesi zijn zwartoogboontjes. De bleue man sprong danig uit zijn vel toen hij noch bleu d'Auvergne noch bleu de Bresse [blauwschimmelkaas] kreeg. Het was blatant [opvallend, overduidelijk] dat ze de boel blauwblauw (op zijn beloop) lieten.

4. Zet de bledsproeier [met bledkraan = tapse – kegelvormig, conisch – kraan in een gasbuis] even aan, wil je? Ik ben blasé [zo verwend, dat je niet meer kunt genieten] van mijn succes. Blindazen (steekvliegen) zijn blinde dazen. De blitskikker bleek later een blitzcarrière te hebben doorlopen. Hij zou blijk geven van veel talent. Hij had dikke- en dunnedarmproblemen. Ze gedroeg zich bloemzoet. Aan het bloed prikken hield ze de juiste bloedgroep (AB) en een bloedblein over. Zij bloemleesde uit '500 jaar Breskens'. Ze droeg liefst bloteriken [jurk met blote rug]. Hendrik VIII kon wel vijf bloody mary's (en ook: Mary's?) aan. Ik prefereer vlees van blondes d'Aquitaine [vleesrund]. De bloodaard [lafaard] heeft de hele jaargang gebloemleesd (en zijn vrouw las Bloem en Perk). Het ratjetoe werd naar rato [naar evenredigheid] van ieders inbreng (pro rato, pro rata) verdeeld. Neem de hele rataplan [rommel] maar mee. De ratanhiawortel is een adstringerend geneesmiddel. Hij heeft mijn portemonnee meegeratst (lemma: mee).

5. De paardenstaart is een kruidplant. Rauwig [ruw] praat je, rouwig [in rouw] ben je. Waarom gebruik je geen rawlplug [zekere plug]? De re's klonken helder, terwijl de reeën toeluisterden. Ratafia is een fijne likeur. In België kennen ze reaffectatie [overplaatsing]. Er vond realtimeonderzoek plaats. De realitysoap (reallifesoap) leverde mooie reality-tv op. De pc werd gereboot [opnieuw volledig opgestart]. De (het) rechaud moest worden opgehaald door de receptioniste-telefoniste. Naar de betekenis van 'recappen' [o.a. recapituleren] kun je lang zoeken. Ik werd bij rechterlijk besluit rechtens, rechtelijk en in rechte aangesproken. De rechter-plaatsvervanger was ('s) zaterdags rechterspits. Hij zat (pot)sierlijk ter rechterhand.

6. De sociaal rechercheur werd ontslagen. Daardoor werd het socialerechercheteam kleiner. Hij was rechtschapen, rechtgeaard Nederlander en rechtgelovig kerkganger. Zijn rechtopstaande haar stond rechtovereind, rechtop. Recht hebben is een statische bezigheid, rechtmaken en rechthouden een meer dynamische. Kan een
rechts-radicaal alleen maar rechtshistoricus zijn als hij een rechts historicus en rechts-populistisch is? Rechtsom of linksom, je zult betalen! Hij maakte rechtsomkeer(t). Twee bekende militaire commando's zijn 'linksom … keert' en 'rechtsom … keert!' Recitando is in de muziek half zingend, half sprekend. Reciproque kan op reciprociteit slaan (getallen: vier en een – uitspraak: één – vierde). Bij herhaling is de rechute [terugval] het recidief. De bouwvergunning wordt geacht van rechtswege te zijn verleend. Het jantje- en
pietje-rechtuit gingen rechttoe rechtaan op hun doel af. Kan het rechtssysteem falen? Ja.

7. Een voetbalclub heeft reclame-inkomsten en (-)uitgaven. Een recollect en een recollectine zijn strenge franciscanen en die houden soms een recollectie [korte retraite]. Is dat nou recombinant-DNA? De beurs vertoonde een recorddieptepunt. Is dit plastic recycleerbaar (recyclebaar)? De rector magnificus kwam in hoogsteigen persoon. Een redingote is een geklede jas met twee rijen knopen. Voedsel lang kauwen is fletcheren. Een running gag is een grap die steeds herhaald wordt. 'Jong geleerd, oud gedaan' is een voorbeeld van brachylogie [zinsdelen weggelaten]. Waaraan herken je een brachycatalectisch vers [de laatste voet ontbreekt geheel]? In die stad vonden we twee brocantewinkels (enk.). Zijn dat (met letters:) tweedehandswinkels [tweedehands winkels, 2e-handswinkels, 2de-handswinkels]? Broccatello is een marmersoort. Verdraagt 'bühnenfieber' [en bühnensprache] zich wel met de Nederlandse regels? Antwoord: nee [NL: n/s en dus:] heb jij bühnekoorts of -angst? Vind je in een [gangbare] logaritmetafel briggse of neperiaanse logaritmen? Antwoord: briggse, met grondtal 10 – en dus niet (neperiaanse) met grondtal e = 2,71828... De bobbed [van vrouwen: kortgeknipt] reactionaire was een bobbekop [dwarskop, dikkop, stug mens].

8. De breugelkermis is zo genoemd naar de beroemde
zestiende-eeuwse schilder Pieter Bruegel (de Oude) [zo schreef hij het zelf]. Alle ministers hebben bureaux-ministres [+ groot, zonder opbouw]. Waar vind je ze nog, de boanerges [blaakt van vurige geloofsijver]? Een BMX is een bicycle motocross (crossfiets met kleine wielen en zonder versnellingen). Het BM'etje [zeilboot] voer op het Bergumermeer en door het Prinses Margrietkanaal [van Lemmer naar Groningen]. Is een BMI-berekening, die van de body mass index, ook wel: QI (queteletindex), lastig? De Blyths rietzanger [vogel] zien we hier niet vaak. De Blut-und-Bodentheorie is verwerpelijk. De bluefort is een variëteit van de roquefort [kaas]. In zijn bluejeans [spijkerbroek] zat een blu-rayspeler [voor o.a. optische schijfjes] met daarop bluegrass [countrymuziek uit Kentucky]. Ze bekeken een blow-up [vergroting] van de blow-out [ongecontroleerde activiteit van een olie- of gasbron]. 'Boek des levens' en 'boek met zeven zegelen' zijn Bijbelse termen. In de Boekenweek [Kinderboekenweek] is er een boekenbal en krijg je een (kinder)boekenweekgeschenk. Het Boek der boeken is het Boek Gods.

9. Een van de Boeing 747-passagiers had een boeddha, een Boeddhabeeld, bij zich. Een bodhisattva streeft een uitgesteld boeddhaschap na [om anderen te helpen]. Boeën (boegeroep) is boe roepen. Een boeiing is een boeiplankje; ook bij arresteren van boeven is er sprake van boeiing. Mijn vader had een bodedienst. Het bockbier stamt van origine uit Einbeck. Bogey als golfterm [1 slag boven par] en bogie [locomotief of spoorwagon] als onderstel hebben dezelfde uitspraak. Zij voerde een bo-gesprek [bee-oo – betaling opgeroepene, collect call]. Er zat een boetebeding op het huurcontract van de boiler. Zij maakte het op boers-eenvoudige wijze duidelijk. Het boerhaavesyndroom is de breuk van de slokdarm. Hij zei boe noch bah toen de boeran [met driftsneeuw, Siberië, Rusland] opstak. Boernoesen zijn lange mantels. Bohème [ongeregeld, onder kunstenaars] is de levenswijze van een bohemienne. Onder Bohemers vind je ook rondtrekkende bohemers [zigeuners]. De chauffeur gebruikte veel boldoot (eau de cologne) op zijn boldootwagen (strontkar).

10. Een schatje was het, die bollewangenhapsnoet. Hij kende alle boîtes de nuit [nachtclubs]. De bollandist [volgeling Jean Bolland, 1643] hielp bij het bollenpellen (znw.) in een Noord-Hollandse bollenstreek (daar doen ze in de Bollenstreek aan bollen pellen). Bij de Bokseropstand werden indertijd boxers als 'postduiven' gebruikt. Bonheur-du-jours zijn salonkastjes. Bone deus [goeie god], wat dronk die bonenstaak een bonekamp! Tot de bommeliana behoort een pijp. De buddyholly- en harrypotterbril zijn in trek. Bolvormigedriehoeksmeting is een lastig vak. In de Hollywoodfilm kon je de hollywoodromantiek opsnuiven. De Bolognezer hond likte aan de bolognesesaus. Bombes glacées [+] zijn ijsgerechten in twee kleuren. Bonae memoriae (goeder gedachtenis) Ida, wat was die bommoeder [bewust ongehuwde moeder] toegewijd! Hij begon op de bonnefooi [op goed geluk], maar de bonnes fortunes [meevallers] lachten hem toe. Is deze bonhomme [goedzak] in bonis [gegoed, welgesteld, in goeden doen]? De boreale [noordelijk, Arctisch] zeestroming was heel sterk. Je kunt de bietenberg of bietenbrug opgaan, maar ook de mist ingaan. Opdat bierdrinkers bier drinken, moet er eerst bier gebrouwen worden door bierbrouwers. Een bietebauw is een bullebak, een bullenbijter. Waar kennen we Bhopal [niet in wdb. – ooit giframp] met bidonvilles [voorstad met krottenwijk, uit blik] van?