Dictee – dictees [2560]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 400, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (457)
1. Requiem is een verkorting van requiemmis, mis van requiem [maar ook: een geschrift ter ere van een gestorvene]. Om de vorige [in cijfers] driehonderdnegenennegentig dicteetjes ten grave te dragen, ben ik als een bereisde roel afgereisd naar de Burkinese hoofdstad Ouagadougou, alwaar je met CFA-franken [code: XAF] betaalt. Tot 1984 heette die republiek in West-Afrika overigens Opper-Volta. Het afscheid kwam niet onverwacht(s). Mocht ik nog blij zijn, [komma = leespauze] dat mijn producten niet in een literaire (GB ook: tt) coïtus zijn gebleven … Het atrium mortis, de voorbode van de dood, had zich tijdig aangediend. Aanzeggers waren onder anderen de zeisenman, Jan Langbeen, Knekelpiet, Magere Hein, Vriend Hein, Heintje Pik en de beenderman (de dood). Outre-tombe, postuum, zullen mijn liefdesbaby's wel de hemel in geprezen worden, zodat ik ze later toch weer tegenkom … De afscheidsdienst was indrukwekkend met veel deathmetal. De doodse stilte was voorgoed verdwenen. In dit dictee staat alles wat ik ooit nog had willen opschrijven.
2.
Hitler droeg een hitlersnor (geen dalísnor!)!
Na een bal masqué volgt altijd een demasqué. Ze zochten de spelt
in de hooiberg om deze te dorsen. We zullen nooit overstag gaan. Je
mag aanzitten aan het diner, maar je mag dan nergens aanzitten. Een
dicteetijger is een GB-vreter, een Groene Boekje(s)vreter.
Waar is mijn eau-de-toilettetas? Ik douch me in de douchecabine
[uitgaand van het
ww. zou je op douchcabine
komen ...]. Ik typ en maak een
typefout (ook:
typfout). We gingen bramen
plukken en hebben gevreeën. Mijn betovergrootvader is ooit tot de
galeien [te roeien
schip] veroordeeld. Ze lieten
zich de feta en de gruyère [beide:
kaas] (niet)
van het brood eten. De piloot zou met flair [bijzondere
handigheid van optreden] een
flare [fakkel om
hittezoekende raket te misleiden]
het vliegtuig uit werpen. Hij was een crue [rauw,
ruw] vent: hij had iets cru's. De
helft van de groente was fijngesneden, de andere helft zeer fijn
gesneden. Fijiërs wonen op de Fiji-eilanden en betalen met
Fijidollars
[code: FJD].
Het fietsgekke bobotype werkte op fiftyfiftybasis bij de FIFA en
toonde daar regelmatig zijn fightingspirit aan de first lady
[belangrijkste
vrouw aldaar]. Nieuw in 2020
(VS):
second first gentleman
...
3.
Bij de flappentap (gua
– dat niet in wdb., gelduitgifteautomaat)
kun je flappen tappen. Ik wil er mijn handen noch woorden aan
vuilmaken. Moet ik meekijken naar de tv
[teevee]?
Ze kan nogal snel gallisch [korzelig,
ook: geil, heet] worden.
Trouwens, uit een vorige zin: dat was met coitus interruptus. De
algemene noodoproep is SOS (met
een latere herinterpretatie: Save
Our Souls).
Mijn beddenspreitje is gespreid. Achter iemand aan lopen is iemand
achternalopen. De
aa-lava [ah-aa]
is bloklava. Mijn spullen zullen eraan gaan. De radio zal wel
aanstaan. Hij zal die wel aanhebben. Daar zul je nog een hele kluif
aan hebben. Hij is een typische
comebackkid [de-woord
– maar wel: het
digikid!; iemand die ondanks tegenslag telkens weer terug weet te
komen]. Als je achter iemand aan
loopt, zul je zelf toch ook wel rood aanlopen? Ik moet
eropaan kunnen [VD,
GB: erop aan kunnen],
dat jij die taak aankunt. Ik kan er voordelig aankomen, maar als we
er te veel van eten, zullen we aankomen, en moeten we daarna weer
gaan lijnen. Bij teerlingspelen kun je met teerlingen [dobbelstenen]
spelen. Kaartspelen speel je met kaarten, niet met dobbelstenen;
kaartspellen bevatten 4 azen. De Dode Zeewerken zijn bijna voltooid.
4.
U begreep al dat ik een bijna-doodervaring
(bde)
gehad heb? Ze – de een heette Anne
– runden een B&B-gelegenheid (bed
and breakfast) in
een twee-onder-een-kapper, samen met een Zierikzeeënaar. Die
laatste maakte een knoert (knoeperd,
knoeper) van een fout door Annes
amulet kwijt te raken. Uiteindelijk vonden ze die terug achter de
rododendrons. 'Colloqueren' betekent in het
Belgisch-Nederlands
vrijwel hetzelfde als 'alloceren' [s].
Teugels laten vieren is iets anders dan teugelloos te werk gaan.
Polen kun je tewerkstellen. Een prolaps is een verzakking. Pas op
voor een stootse [geneigd
tot stoten = dekken] ram! Dat is
je derde dt-fout nu alweer. De Comédie-Française is een door de
staat gesubsidieerde schouwburg in Parijs (officieel:
Théâtre-Français – niet te
verwarren met de Académie française!).
Schoon schip maken noemt men ook 'tabula rasa maken' (met
een leeg, onbeschreven blad beginnen).
Unbeschriejen en unberufen zijn synonieme termen uit de toneelwereld
[ongeroepen,
afgeklopt].
5. Toitoitoi, ik wens je veel succes! Homo's hebben een gaydar voor elkaar. Hashtaggen is in een bericht een hashtag (hekje, symbool: #) aanbrengen. Je kunt ook hyven (met Hyves – niet meer in VD – wel GB, facebooken met Facebook en tweeten (twitteren) met Twitter). Ik zou gewoon meedoen, wat de jury daar ook mee doet. IPad is een nieuw fenomeen. Met een iPod kun je ipodden (vergelijk: ipodduim, ook: P). Met zijn geshampoode haar wist hij precies, [komma = leespauze] hoe groot de gesleede [ook: geslede, ww. sleden] afstand was. Glossitis is tongontsteking, glossofobie is speechangst en glossolalie is spreken in tongen; dat las ik allemaal in het glossy magazine. Een dodenmars is een marcia funebre of marche funèbre.
6. Een fyle (volksstam) wordt onderverdeeld in fratrieën [groep van stamverwante families]. Fylliet is een versteend plantenblad. Je kunt in de file staan, een filet (of filetje – americain) eten en fil-à-fil is weefsel met lichte en donkere draad. Fylloxera is de druifluis die de wijnstok verwoest. Als je gefileerd wordt, ben je onderhevig aan scherpe kritiek. Een fyllodium is een verbrede bladsteel zonder bladschijf. De spraakmakende gemeente [de opinieleiders] is de gemeente die spraak maakt. Ganzen gaggelen, verwant aan giechelen. Gaines [èh] – elastische buikkorsetten – zijn in. Deze veelgebruikte ressources [oe] worden slechts door dezen en genen benut. Een galabia is een tot op de enkels reikend, ruimzittend kledingstuk, gewoonlijk van katoen, gedragen door zowel mannen als vrouwen in de Arabischsprekende landen rond de Middellandse Zee. Aan boord is de gamellehut de bijkeuken. Sirih kauwen (sirihkauwen) doe je met bladeren van het gambir [een genotmiddel]. 'Naar de gallemieze(n) gaan' is een Bargoense uitdrukking [kapot(-), te gronde gaan]. De gallicaanse liturgie [in het Westen] was onafhankelijk van Rome. Hij keek in de openlucht omhoog naar het Geitje in het sterrenbeeld Voerman [ook: Wagenman].
7.
Een gazelle-ei in de maag van antilopen
en gazellen heet bezoar. Gaultheria [goo-tee-rie-jaa]
is bergthee en gastro-enteritis is een
maag-darmcatarre. Rai is van
oorsprong Algerijnse bedoeïenenmuziek. We kennen ook de RAI
in Italië [Radio
Audizioni
Italiane,
een Italiaanse staatsomroep] en
in Amsterdam [Nederlandse
Vereniging Rijwiel-
en Automobielindustrie
(ook als
naam van tentoonstellingsgebouwen in Amsterdam)].
Hij had zijn closeste [intiem]
relatie ooit. Maak een clerihew [vierregelig
humoristisch gedichtje] met
vanzelfsprekend het rijmschema 'aabb'! Je kunt chapeau bas spelen
[zich onderdanig
betonen], chateau migraine
(hoofdpijnwijn)
drinken en op chateaus [kastelen]
chatelaines [kasteelvrouwen]
achternazitten. Er zijn checklists voor chicklit [vlot
geschreven lectuur over en voor moderne jonge vrouwen].
Chilisaus, is dat hetzelfde als chili-con-carnesaus? Kennelijk
niet. De slokop had een slok op (en
wel net één te veel). Is dit
een cliché-uitdrukking? Het klerikalisme is gelieerd aan de clerus
[= clergé,
rooms-katholieke geestelijkheid].
Een cauloom is een stengellid [geleding
van een stengel]. Het cellofaan
[glaspapier]
en het celluloid [ook
gebruikt voor een film] waren met
sellotape [doorzichtig
plakband] vastgemaakt. Laat je
oren uitspuiten, laat het cerumen [de
oorsmeer] verwijderen. Pas ook op
voor tinnitus, oorsuizen.
8. Het knikkendesileneperk [plant] lag er leuk bij. S.v.p. is voluit s'il vous plaît [a.u.b., alstublieft]. Simonie is handel waarbij geestelijke goederen of met iets geestelijks verbonden zaken voor geld of geldswaarde worden verkocht. Is skeet [dat is op een trapbaan!] nou wel of niet hetzelfde als kleiduivenschieten? Nee, dus. Skûtsjesilen doen ze in Fryslân (net als aaisykjen = eierzoeken, (kievi(e)ts)eieren zoeken). Skijøring is het zich laten voorttrekken op ski's door een paard of een auto. Het slaapkamergeluk [plant] heet ook vredesmosje of baard van Mozes. Chanoeka is het joodse Lichtfeest. Hij wierp het vijgetouw om de stevigste tak van de vijgenboom. Wat is het verschil tussen vlieseline [textielproduct] en vaseline [zalfachtige substantie]? Kortstaarten van een paard wordt ook wel angliseren genoemd. Hierbij nog enkele dictee-uitdrukkingen: meerdere eerste de besten (in verschillende groepen), de een-na-laatste bus (dat is de op een na laatste) en de twee-na-laatste; een bijna-hekkensluiter; duizend tegen een, een(!) uit duizend, temeer daar, eens te meer en telefonische colportage is een-op-eenmarketing.
9. Een voor een vielen ze af. Carottespel en catenaccio hebben veel gemeen. Catharsis is een vorm van loutering. Zo kennen we de cathartische methode [zuiverend d.m.v. bewustmaking]. Charivari is ketelmuziek. Ken je de markies van Carabas (een carabas is een parvenu, een blaaskaak). Die kennen we uit het sprookje 'De gelaarsde kat' [net als 'Riket met de kuif' uit de vertellingen van Moeder de Gans]. De caracal [woestijn- of steppelynx] vertrapte de caracoles [wijngaardslakken]. Reed hij een scheve carveschaats [ijzers in midden smaller]? Een casement [verdiept veld] kom je tegen in metselwerk. Kazematten zijn een soort van bunkers. We aten cassavebrood en luisterden naar de cassetterecorder. Castellologie is kasteelkunde. Wij hebben Castiliaanse en Sevilliaanse kennissen. Bij zijn bezoek aan de cataract [grote waterval] kreeg hij ook nog darmcatarre. De fikh is de islamitische toepassing van de wet, dat wil zeggen de jurisprudentie van de sharia. Een sikh woont in Punjab. We hebben fikkie [vuurtje] gestookt. Geef mijn portie maar aan Fikkie en mijn stickie [blowtje van marihuana of hasj] maar een fikkie [vuurtje]. Samen fiksen we het [spelen we het klaar]. Fixen is spuiten van drugs.
10. Er zijn enkele en dubbele guillemets (guillemetjes – < ... > en << ... >>). Ze bestaan uit twee ineengeschoven chevrons [ook op de mouw van militairen]. Entremetstjes zijn tussengerechten. Het toxischeshocksyndroom is de tamponziekte. Stafylokokken komen in trosvormige configuraties voor. Aan een vleesboom groeit geen vlees. Het is een uterusmyoom. Capitolijnse volksvertegenwoordigers zitten in het Capitool.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten