2557 Dictee zondag 16-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (455) √

Dictee – dictees [2557]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 402, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (455)

1. Leer tellen: één Serf, twee Serven. Een andreaskruis [bij
niet-beveiligde overwegen] is een sint-andrieskruis. De Angelsaksische, angelieke [engelachtig] stoeipoes van een anesthesiologe [narcotiseuse] was angeheitert [vrolijk, aangeschoten] en speelde naar luid van mijn zegsvrouw en naar verluidt luid op haar luit, een angelica (kan net als 'angélique' ook voor 'engelwortel' staan). Kan een goudsmid een gesmolten gouden ankh [sleutelkruis] gebruiken als vulling voor anken [stalen of geelkoperen dobbelsteenvormig voorwerp met uithollingen]? Hij is ondergedoken in het anonimaat van de AA, de Anonieme Alcoholisten, waar hij veel anonieme anonymi treft. Het antiamerikanisme getuigt van
anti-Amerikaanse sympathieën. In de antiroman werd de draak gestoken met het antiklerikalisme [clerus, clergé = r.-k geestelijkheid]. Hun houding was antipaaps en anti-jachtpartij. Recent zijn een nieuwe antioxidans [aan voedingsmiddelen toegevoegde stof om bederf door oxidatie tegen te gaan] en een nieuw anticoagulans [antistollingsmiddel] vermarkt, op de markt gebracht. De ARP was de Antirevolutionaire Partij (VD, thans opgegaan in het CDA: Christendemocratisch Appel, VD). Een antipyreticum helpt tegen koorts, een antimycoticum tegen schimmels.

2. Anxiolytica helpen tegen angst. Het woord 'apartotel' komt van 'appartementenhotel'. Dat is allemaal larie en apekool [onzin]! En dan ook nog een apachedans [indianen] ten beste geven? Een compromis was à portée [binnen bereik]. Hun reactie was nogal apotropaeïsch [afwendend, bezwerend]. Er waren veel DDR-apparatsjiks [historisch: Deutsche Demokratische Republik]. Deze muziek moet beslist appassionato [hartstochtelijk] gespeeld worden. De afkorting A.C. staat voor appellation contrôlée [van wijnen: herkomst oké, OK]. Een VCR is een videocassetterecorder; videojockeys, vj's (veejays), spelen daar vaak mee. De radio-cassetterecorder stamt van veel oudere datum. Een vierdeserie kan slaan op schoolklassen of op opeenvolgende speelkaarten. De villanelle (GB, VD ook: villanel(la)) (versvorm) kun je vergelijken met de canzonetta [kleine canzone]. Het beest was vingerlang, mogelijk zelfs twee vingers lang. In de voorgeschiedenis van het brood speelt de vladencultuur [koek van ongezuurd deeg] een belangrijke rol. De term 'vivat' komen we in Van Dale tegen bij de studenten ('io vivat') en in 'vivat, crescat, floreat' (het leve, groeie en bloeie).

3. Het vogelperspectief is de bird's eye view [uitz.], het tegenovergestelde is het kikvorsperspectief. Een voltijdstudent is een fulltimer. 4wd's zijn fourwheeldrives (GB – VD ook: fwd) en awd's zijn allwheeldrives (analogie, GB). Après tout, after all, après coup viel het après-skiën nog wel mee. Bij de arbvo krijg je een arbvonummer [in NL: arbeidsvoorziening]. Een ariër is een blanke niet-Jood. De dubbel verlaagde a is de ases, de dubbel verlaagde f de feses (en de aïsis?). Op onderzeeboten gebruikt men de asdic [anti-submarine detection and investigation committee]. Een ashram is een zekere leefgemeenschap. Een aryballus is een oliekruik. Noch een borstrok van asclepiaswol noch ascorbinezuur [vitamine C] helpt tegen ascites (buikwaterzucht). Met de ASCII-code [American Standard Code for Information Interchange] werden alle in MS-DOS beschikbare symbolen weergegeven (128, de extended ASCII-code heeft er 256). De Atlantikwall was quasiondoordringbaar. Thuis heb ik meestal een athomegevoel. De betaling werd geatermoyeerd [uitstellen]. Een bevalling à terme [op tijd] heeft weinig onverwachts. Een astrilde is een Australische prachtvink.

4. Vroeger stond 'VOS' voor 'Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving'. In dat kader had je ook voscursussen. Die term wordt nu ook gebruikt voor vos-cursussen [vee-joo-wèhs] (voortgezet onderwijs voor senioren). De vp [vicepresident] van Shell sprak met de mp [minister-president]. Het Vrijheidsbeeld staat in New York. Marietje heeft vues [vuus] (een oogje) op Pietje. Als een moslim gegroet wordt met 'salam aleikum', dan hoort hij terug te groeten met 'wa-aleikum
as-salam'. De Wanen [alleen GB] en Asen tref je als goden aan in de noordse mythologie. WAO'ers krijgen een WAO-uitkering [in NL: Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering]. Het Warau is volgens het Groene Boekje een Zuid-Amerikaanse indianentaal. De waszij(de) met de wasechte kleuren was echt. In Wassenaar zag ik een wapen met een heraldische wassenaar [wassende maan]. Een waterkrachtcentrale kent geen warmte-krachtkoppeling (wkk – verzorgt die warmtekracht?). De runner-up vond, leed, in Waterloo een waterloo (GB: beslissende nederlaag). Het waterpasse [bnw.] vlak was perfect, egaal vlak. Een waterpoloploeg bestaat uit waterpoloërs of waterpolosters [nog niet: beiden – zoals bij korfbal]. Asystolie is hartstilstand.

5. Ze had een watten popje [wattenpopje] gefabriceerd. Ze gingen een weddenschap aan, hoe de nieuwe weddeschaal eruit zou zien. Vergeet je het wedgwood [Engels porselein] niet? Het contract werd van wederzijde (van weerszijden, wederzijds), door partij en tegenpartij, goedgekeurd. Sommige corpsstudenten waren lid van het weerkorps [openbare orde en rust]. De medewerker werd weggebonjourd. De krentenweggen werden over 's heren wegen naar de detaillisten vervoerd. Houdt een halvewaarhedenverkoper het midden tussen een weetniet en een weetal? Scheer je weg! Zorg dat je borst- en buikharen weggeschoren worden! Waarom geven GB en VD voor 'wegparcours' maar één schrijfwijze? 'Wegparkoers' kan als samenstelling moeilijk worden afgekeurd. GB: 2020 wel, VD (nog?) niet!

6. De brandmeester gaf het sein 'brand meester'. Hij kruidde zijn taal met Attisch(!) (uit Attica, Griekenland) zout (maar niet met het Attische dialect, waarin hij een attische opmerking – blijk gevend van fijne geestigheid, vernuft – verwerkte). Vervolgens kruide hij het afval weg. In Oostenrijk dook het austrofascisme op. Hij strandde omdat hij de autopanneset niet bij zich had. Het Avestisch is een Indo-Iraanse taal, waarin de Avesta (Zend-Avesta – heilig boek van de oude Perzen dat de leer van Zarathoestra bevat) is geschreven. Het azijnmaken is niet iedere azijnzeiker na het avondmalen gegeven. De serie badges [button, naamspeldje] werd in één batch [één productieronde] geproduceerd. Wanneer was Bahamontes' laatste Tourzege [verkorting van Tour de France]? Onze volgende reis gaat naar de Bahama- en Bermuda-eilanden. Bah, aan deze baguette [stokbrood] zit kraak noch smaak. Naar het(!) bagno [gevangenis] mochten ze hun banjo's meenemen. Wat zegt de baedeker ((reis)gids) hierover? De bagatelle [muziekstuk] die ze speelden was niet veel meer dan een bagatel, een niemendalletje [kleinigheid]. De woordvoerster calumnieerde [belasteren] de tegenpartij behoorlijk. Kan je van twee bacootjes [cola met schoot rum – merknaam Bacardi] al bacteriëmie [bacteriën in bloed] krijgen?

7. Het avoirdupoids(stelsel) [zeker gewichtsstelsel] is minder bekend. Een Welshman [uit Wales] spreekt Welsh [vgl. Rotwelsch]. Een wieme [plaats om vlees te roken] zit in een schoorsteen, een wiep is een bos rijshout. De mokkels [meisjes] aten wokkels [spiraalvormige zoutjes]. De frêle [broos, teer] freule [adellijke jonkvrouw] fröbelde er met haar fractie met grote frequentie maar wat op los. Toen een frulleman [knoeier] haar frustratietolerantie op de proef stelde, wist ze als rasechte Friezin niet meer uit te brengen dan: 'Fryslân boppe!'. Haar frozen shoulder [pijnlijke stijfheid schouder], omhuld met frottéweefsel, verhinderde haar niet frugaal [sober] een frottola [Italiaanse liedvorm] ten gehore te brengen. Haar eega's hockeyshirt, dat na een frommelgoal nogal besmuikt geraakt was, moest in de frontloader [voorlader, wasmachine] gereinigd worden. Ze gebruikten geen French letters [condoom]. De frescoschildering [waterverf op verse laag kalk] van de fresnellens [trappenlens, met concentrische ribbels] is zeer geslaagd. De freelancejournalist [bnw., toch aaneen, ook freelance journalist], een fluwelen frederik, wist op freelancebasis [freelance basis] heel wat free publicity [gratis reclame] over het freestyleskiën [freestyle skiën] te genereren. Flaminganten [Vlaamsgezinden] en franskiljons [Fransgezinden] verdragen elkaar zeker niet!

8. De franjeschildpad (matamata) maakte geen deel uit van het frankensteinvoedsel (zeker gm-voedsel). De fragiele [broos, zwak] jongeman leed aan het fragiele-X-syndroom [o.a. verstandelijke beperking]. Alle Worddocumenten worden verwerkt door een wordprocessor [Wordwordprocessor?]. Het wort is een aftreksel van mout. Zou yamsworteljam smaken? Framboesia [tropische huidziekte; knobbels] wordt ook aangeduid met yaws (GB). Een kamikaze(piloot) [zelfmoord] is beslist geen zakjapanner; ware dat wel zo, dan zou het een zak-Japanner zijn. Met een zaligverklaring werd de vorige paus zalig verklaard. De Zaligmaker verleent zaligmaking. Mijn methode is de alleenzaligmakende. In de zee-engte zwom een zee-eend. De
pc-fabrikant in zijn macfarlane [lichte overjas zonder mouwen] bediende zich van trucfotografie. Wanneer gebruikt men cfk-vervangers [chloorfluorkoolwaterstof]? Bij ijshockey kent men de crosschecking, bij de cricketsport niet. Aan een shock kan stroom te pas komen, aan choqueren (ook: shockeren) niet. De jakobsladder is de scala caeli.

9. Een bal champêtre wordt in de openlucht gehouden: het is een openluchtbal. De winkeliers maakten hun balansen op. De bakra [SR: blanke (Nederlander)] had een balaclava [bivakmuts] op en smulde van een baklavaatje [honinggebak]. Zij wilde op de muziek van de balalaika dansen, maar moest bakzeil halen. Hij dacht onversneden hasjiesj te kopen (en gaf nog baksjisj – fooi; baksis = extraatje – ook), maar was bakker-an: mooi erin gelopen. Het bakszeuntje [jongste matroos] kreeg een gore bak te horen. De term 'roodhuid' [beledigend: indiaan] is een voorbeeld van een bahuvrihicompositum. Heb je bij een bain-mariepan ook bak-en-braadvet nodig als het een antiaanbakpan is? Uit een balthasar [wijnfles, 12 liter] kan je lang drinken, maar geen longdrink [uit hoog glas] halen! Wat is dat een veelkleurig kruidenboeket met een balsemiek [heerlijk geurend] kruidenbouquet [geur]! Hij liet een ballon d'essai [proefballonnetje] op. Met ballpoint schreef hij een komische tekst in de balloon [tekstballon]. Een ballista was bij de Romeinen een blijde [werpgeschut bij belegering]. In een ballon captif [kabelballon] ga je meestal niet echt de lucht in. Die Balinees kwam van Bali en stond als balienees achter de balie.

10. Wil jij bangeriken bang maken met je bangmakerij? Tot in Dhaka (niet in VD), de hoofdstad van Bangladesh? 'Ban de bom' was het motto van de ban-de-bommers.